De Hoven 2010

2.3 Ruimtelijke en functionele structuur

2.3.1 Ruimtelijke structuur

De Hoven (in de volksmond De Worp genoemd) ligt als enige wijk aan de zuidwestkant van de IJssel. Het is een gewilde buurt die bestaat uit woningen uit de jaren dertig en nieuwer. Op een paar locaties staat zelfs nieuwbouw uit de jaren negentig. De Hoven heeft statige herenhuizen langs de rand van de wijk, knusse arbeiderswoningen uit de jaren dertig en eengezinswoningen van latere datum in het hart van de buurt. De wijk is een aantrekkelijke en rustige woonbuurt met een sterke sociale structuur.

De ruimtelijke structuur van De Hoven kenmerkt zich door een lang, smal, recht en evenwijdig stratenpatroon. Kenmerkend voor de wijk zijn de vele huizen in particulier eigendom. Daarbij staan de woningen dicht op de straat en hebben de kavels diepe achtererven die mogelijkheden bieden voor hobbymatige activiteiten en kleinschalige bedrijvigheid aan huis. Maar er zijn ook woningen verder van de straat gebouwd, waardoor een brede openbare ruimte ontstaat waar geparkeerd en gespeeld kan worden. Per straat komen door elkaar verschillende woningtypen en bouwstijlen voor.

Een kenmerkende straat in De Hoven, met wisselende architectuur en rooilijnen

Twee gebieden in De Hoven hebben echter een eigen, afwijkende ruimtelijke identiteit. Dit is het gebied ten westen van de Leliestraat en de zogenaamde 'Twee Hofjes', te weten de Akeleihof en de Pioenhof. Het gebied ten oosten van de Leliestraat kenmerkt zich door sociale huurwoningen uit de jaren zestig en er is sprake van ruimtelijke eenvormigheid. De 'Twee Hofjes' zijn gebouwd in de jaren zeventig volgens de toenmalige stedenbouwkundige principes: rijwoningen op zodanige wijze gepositioneerd dat een centrale openbare ruimte ontstaat. Deze ruimte wordt benut voor parkeer- en speelgelegenheid.

Tussen De Hoven en de IJssel is het Worpplantsoen gelegen. Dit park is buiten het plangebied gelegen, maar vormt voor de woonwijk De Hoven wel een belangrijk groenvoorziening. Het Worpplantsoen is waarschijnlijk het oudste park van Europa en het enige bestaande park in de wereld dat in de uiterwaarden ligt. Het park is van de drie parken in Deventer misschien het minst bekend, maar wordt bijzonder veel gebruikt. Het park is niet in dit bestemmingsplan meegenomen, maar in het bestemmingsplan 'Ruimte voor de Rivier'.

Ondanks de geïsoleerde ligging aan de zuidwestkant van de IJssel, is de buurt sterk gericht op de binnenstad. De Hoven heeft een groen karakter. Dit komt door de grote privétuinen, het Worpplantsoen, de volkstuinen en het nabijgelegen natuurgebied De Ossenwaarden.

Statige bebouwing aan de Twelloseweg

2.3.2 Functionele structuur

2.3.2.1 Wonen

Op 1 januari 2009 telde de woonwijk ruim 950 woningen, waarvan het merendeel zich in de koopsector bevindt (73%). Het merendeel van de woningen zijn voor de oorlog gebouwd (68%) en een klein gedeelte in de jaren zestig (17%). Daarbij is het merendeel van de woningen een rij- of hoekwoning (71%) en is slechts 1,4% van de woningen gestapeld.

In het hart van de wijk De Hoven zijn veel arbeiderswoningen (jaren dertig) en eengezinswoningen (naoorlogse periode en later) gelegen. Deze woningen hebben veel verschillende gevels en zijn gelegen aan kleine, knusse straten. Aan de noordelijke randen van de wijk liggen herenhuizen met een statige uitstraling, georiënteerd op het Worpplantsoen. Ook aan de Twelloseweg zijn statige villa's gelegen. Woonwijk De Hoven is een aantrekkelijke, groene buurt met een hechte sociale structuur.

Ten slotte bevindt zich binnen het plangebied, op een locatie aan de Dahliastraat, een woonwagenstandplaats met ruimte voor 1 woonwagen. Momenteel is deze standplaats niet ingevuld.

2.3.2.2 Bedrijven

Verspreid door de woonwijk zijn diverse bedrijven gelegen die goed samengaan met de woonfunctie. Het gaat hier om een architectenbureau, een grafisch ontwerpbureau, een installatiebedrijf, een schildersbedrijf, een bedrijf in beeld en geluid en een kapsalon. Het merendeel van deze bedrijven bevindt zich aan de zuidkant van het plangebied.

Bedrijf in het plangebied

2.3.2.3 Kantoren

Er zijn geen solitaire kantoren in De Hoven gelegen. Het betreffen voornamelijk 'bedrijven aan huis', waarbij de kantoorfunctie ondergeschikt is aan woonfunctie.

2.3.2.4 Detailhandel

Centraal in het plangebied gelegen, aan de Spaarpotstraat, is te midden van woningen een supermarkt gelegen. Daarnaast zijn er verspreid over het plangebied een bloemenzaak, een taarten- en hobbywinkel en een wooninrichtingszaak gelegen.

De bloemenzaak in het plangebied

2.3.2.5 Horeca

In de wijk De Hoven bevinden zich momenteel drie horecagelegenheden, te weten een cafetaria, een café en een horecafunctie in het wijk- en speeltuingebouw. Voor de locatie van het café aan de Twelloseweg zijn plannen voor herontwikkeling met woningbouw. Op dit moment zijn de plannen voor deze herontwikkeling nog te onduidelijk om meegenomen te kunnen worden in dit bestemmingsplan. Mochten er in de toekomst concrete plannen komen dan kunnen deze eventueel met een herziening van het bestemmingsplan of een omgevingsvergunning met afwijking mogelijk gemaakt worden. Net buiten het plangebied, is aan de overzijde van de Twelloseweg party- en bowlingcentrum De Worp gelegen en in het Worpplantsoen is een hotel-restaurant gevestigd.

2.3.2.6 Maatschappelijke en sociale voorzieningen

In het plangebied bevindt zich aan de Twelloseweg een kerkgebouw, de Radboudkapel (Lebuines parochie). Hiernaast bevinden zich in het plangebied een tweetal kinderdagverblijven en een buitenschoolse opvang (bso).

Er is ook een basisschool in De Hoven gelegen, de Hovenschool. Deze basisschool heeft acht permanente lokalen en momenteel twee noodlokalen. Een van deze noodlokalen doet ook dienst als buitenschoolse opvang.

Daarnaast ligt centraal in de wijk het multifunctionele wijk- en speeltuingebouw 't Hovenhuus, gelegen aan de Leliestraat. Deze wijk- en speeltuinvereniging organiseert al ruim dertig jaar lang activiteiten voor jong en oud en wordt er gespeeld in de speeltuin. Het wijkcentrum fungeert ook als locatie voor kinderopvang. Tevens is aan de Langestraat 104a een kinderopvanglocatie aanwezig.

Ook zijn er in de wijk een beperkt aantal medische voorzieningen gelegen, zoals een centrum voor manuele en fysiotherapie, een mondhygiënistepraktijk en een tandartsenpraktijk.

2.3.2.7 Overige functies en voorzieningen

Binnen het plangebied bevinden zich diverse nutsvoorzieningen, onder andere trafohuisjes en schakelkasten voor telecomdiensten.

Nutsgebouw in plangebied

2.3.2.8 Groen en recreatie

Huidige situatie

Deventer ligt op de rand van het rivierenlandschap van de IJssel en het Sallandse dekzandlandschap. De verschillen tussen deze landschappen werken door in de bodem, de stedenbouwkundige structuur, de waterstructuur, in de aard van de beplantingen en de specifieke natuurwaarden.

Het plangebied ligt in het rivierenlandschap. De Hoven heeft relatief weinig openbare ruimte. Het groen dat aanwezig is, bestaat voornamelijk uit het groen bij het wijkcentrum 't Hovenhuus en de particuliere tuinen. Het groen langs het spoor is smal en beperkt toegankelijk doordat een groot deel uit volkstuinen bestaat. De gebruiksmogelijkheden ervan zijn beperkt. Het overige groen dat aanwezig is, is kleinschalig en ongelijkmatig over de wijk verspreid. De bewoners van De Hoven zijn voor hun groenbeleving met name aangewezen op grotere groengebieden direct buiten de wijk: het Worpplantsoen en de uiterwaarden van de IJssel.

Langs een aantal straten staat aan een kant een rij bomen (lindes langs de Dahliastraat, eiken langs de Twelloseweg). Langs de Leliestraat staan voornamelijk essen, met hier en daar een esdoorn.

In het plangebied komen diverse, vooral particuliere, bijzonder beschermwaardige bomen voor. Enkele van hen zijn monumentaal. Aan de Langestraat staat een monumentale beuk, aan de Twelloseweg een monumentale paardenkastanje uit 1915 en ook de rij eiken aan deze straat heeft een monumentale status.

In het woongebied De Hoven gaat de hoogste waardering uit naar eenvoudig, goed verzorgd en bruikbaar groen. De nadruk ligt op de gebruikswaarde (ontmoeten, recreatie, spelen), gecombineerd met een goede beeldkwaliteit (passend bij het stedenbouwkundig ontwerp, verzorgd).

Recreatie

Een bijzondere recreatieve voorziening is de speeltuin bij het gemeenschapsgebouw 't Hovenhuus.

Speelterrein bij 't Hovenhuus

Groeiplaats bomen

In De Hoven zijn geen zogenaamde 'groeiplaats boom'-en aangewezen.

2.3.2.9 Verkeer

Gemotoriseerd verkeer

De wijk De Hoven wordt hoofdzakelijk door drie wegen ontsloten met de omgeving. De belangrijkste weg is daarbij de Rijksstraatweg (N344). Deze provinciale weg verbindt de woonwijk richting het oosten, door middel van de Wilhelminabrug, met Deventer.
In westelijke richting voert de weg naar Twello en Apeldoorn. Deze weg heeft een maximumsnelheid van 80 km/u buiten de bebouwde kom.
De andere twee wegen zijn de Wilpsedijk en de Lage Steenweg. De Wilpsedijk (N790) verbindt De Hoven met Wilp. De Lage Steenweg verbindt De Hoven met Terwolde. Beide wegen hebben een maximumsnelheid van 60 km/u buiten de bebouwde kom.

In de wijk zelf zorgt een grid van kleine straatjes voor de interne ontsluiting van de woningen. Daarbij wordt veelal op straat of in kleine parkeerhofjes geparkeerd. De wegen Worp, Twelloseweg en Dahliastraat zijn de wegen aan de rand van De Hoven en vormen de schakel tussen interne en externe ontsluiting van de wijk. Deze wegen hebben een maximumsnelheid van 30 km/u binnen de bebouwde kom.

Fietsverkeer

De Hoven is goed doorgaanbaar voor langzaam verkeer. Dit komt mede door de aanleg van een langzaamverkeersroute vanuit het noordelijk deel van het plangebied naar de basisschool in het zuiden van De Hoven. De verbinding voor het langzaam verkeer met de binnenstad over de IJssel komt tot stand door het veerpontje en de fiets- en voetpaden op de spoor- en Wilhelminabrug.

Door het plangebied loopt één van de sterroutes, namelijk de fietsverbinding tussen Deventer en Twello/Apeldoorn. Daarnaast lopen er een aantal recreatieve fietsroutes vanuit De Hoven naar bijvoorbeeld Terwolde en Wilp. De spoorbrug vormt een belangrijk element voor het recreatieve en regionale fietsverkeer van en naar Deventer en de bereikbaarheid van De Hoven met Deventer.

Hoofdfietsroutenetwerk rondom De Hoven (Gemeente Deventer, 2010)

Openbaar Vervoer

Het plangebied wordt per openbaar vervoer ontsloten door lijn 171. Daarnaast vaart er een pontdienst over de IJssel heen. Deze verbindt de binnenstad met het Worpplantsoen, grenzend aan De Hoven. Deze veerpont is alleen geschikt voor langzaam verkeer.

Parkeren

Binnen het plangebied is parkeren niet gereguleerd. Er kan afwisselend geparkeerd worden op parkeerterreinen, in parkeerhavens, of op de rijbaan. Daarbij is er een grote (gratis) parkeerplaats in het Worpplantsoen, waar men de auto kan parkeren om de veerpont naar de binnenstad te nemen.

In de huidige situatie is de parkeerdruk binnen de wijk groot. Het parkeren wordt door veel bewoners als problematisch beschouwd, mede door de ongewenste gevolgen die de hoge parkeerdruk met zich meebrengt (onder meer foutparkeren en verminderde toegankelijkheid voor hulpdiensten).