Bestemmingsplan Bornsche Maten, uitwerkingsplan Bornsche Beekpark

4.1 Ontwikkelingslocaties

4.1.1 Bornsche Beekpark

Hieronder is het ontwerp van het het Bornsche Beekpark toegelicht aan de hand van diverse uitgangspunten. In afbeelding 4.1 is het ontwerp weergegeven.

Centraal park binnen de hoofdstructuur van de Bornsche Maten

Het Beekpark vormt het hart van de wijk met een centrale ligging en daar om heen zeven verschillende buurten. Het is gelegen tussen de Bornsebeek en de nieuwe hoofdontsluiting en vormt het intermediair tussen de buurten en voorzieningen aan weerszijden van het park. In het park zijn wandel- en fietspaden opgenomen. Enkele 'lange lijnen' (oorspronkelijke landwegen) kruisen het park in oost-west richting en vormen een schakel tussen de kern van Borne en het Twentse landschap.

Het Beekpark is het belangrijkste onderdeel van het duurzame groenblauwe raamwerk van de Bornsche Maten. Dit is een combinatie van waterlopen, groenzones, oude landwegen, nieuwe fietsroutes en bebouwingswanden.

Afbeelding 4.1 Ontwerp Bornsche Beekpark

Ruimtelijke identiteit: een landschappelijk park

Het Beekpark is bepalend voor de ruimtelijke identiteit van de nieuwe woonwijk: “…Bornsche Maten is die wijk met dat mooie park in het midden…”.

Het park ontleent haar eigen identiteit aan het oorspronkelijke Twentse landschap: afwisselend open versus besloten, hoger gelegen en droog versus lager en nat, natuur en beplanting versus cultuur en bebouwing. De sfeer en schaal van het landschappelijk park met doorzichten en uitzichten versus de sfeer en kleinere schaal van een besloten tuin (Bongerd).

Het Beekpark ontleent haar kenmerkende vorm (breed in het midden en naar het noorden en zuiden taps toelopend met duidelijke begin- en eindpunten) aan twee belangrijke structuren: de Bornsebeek met haar meanders (westzijde) en de hoofdverkeersontsluiting (oostzijde).

Afbeelding 4.2 Referentiebeeld hoogteverschil in park

Beeldkwaliteit: eenheid in verscheidenheid

Het Beekpark wordt een gevarieerd park met een heldere opzet en een hoogwaardige detaillering. De diverse deelgebieden die worden ontworpen moeten door rustige en overzichtelijke hoofdstructuren worden geschakeld tot een samenhangende compositie: eenheid in verscheidenheid.

Gebruikskwaliteit: sport, spelen en recreatie

Het Beekpark is bedoeld als recreatieve zone om te sporten, spelen, wandelen en te verpozen. Voor kinderen in diverse leeftijdsgroepen worden speelvoorzieningen ingepast. Met oog op de scholen worden sportvoorzieningen aangebracht. Verder komen er wandel-, fiets-, skeeler- en rustmogelijkheden en ontmoetingsplekken.

Gelaagdheid: het afstemmen van diverse lagen

Het Beekpark wordt ontworpen volgens de “lagenbenadering”. De fysische lagen water en retentie, ecologie en beplanting, ruimtevorming, routes en ontsluiting, bijzondere bouwwerken en kunst, worden ieder voor zich, maar ook in onderlinge afstemming, dus integraal ontworpen.

Waterhuishouding: diverse waterfuncties

Het Beekpark vervult een functie voor regionale waterretentie, maar ook voor lokale wateropvang, retentie (=vertraging van de afvoer) en zuivering. Bij de inrichting van de Bornsebeek en het Beekpark worden ecologische verbindingszones aangelegd, welke een bijdrage leveren aan de verbetering van de waterkwaliteit.

Ecologische verbindingszone: schakelfunctie

De Bornsebeek, met het Beekpark, vormt een ecologische verbinding tussen Landgoed Twickel en de Deurningerbeek. (hoe robuuster des te dichter komt het ontwerp voor de woonwijk bij het “Meest Milieuvriendelijke Model” (MER Bornsche Maten, 1 april 2004).

Natuurcompensatie: behoud en ontwikkeling

In de planontwikkeling is uitgegaan van behoud van De Bongerd met vijver, evenals alle beken ten behoeve van amfibieën. De aanleg van een reeks van poelen in het Beekpark als ecologische stapstenen voor amfibieën is een van de maatregelen in het kader van natuurcompensatie.

Cultuurhistorie en archeologie

Belangrijke voet- en fietspaden volgen oude historische landwegen: Deurningerweg, Bongerdsweg en Hemmelhorst aan de noordzijde. De Bongerd is één van de weinige plekken met historische waarde, die in het park is ingepast: funderingsresten oude Grutterij van de familie ten Cate.

Verspreid over het plangebied van de Bornsche Maten liggen resten van boerderijen uit de Romeinse tijd, niet specifiek in het Beekpark, wel in Zuid Esch. Een verwijzing hiernaar middels een kunstproject is mogelijk.


Afbeelding 4.3 Referentiebeeld behoud historische waarden

Kunst en cultuur

De toepassing van kunst wordt eveneens een integraal onderdeel van het park. Een aantal geselecteerde kunstenaars wordt gevraagd ontwerpen aan te leveren voor een kunstzinnige en esthetisch verantwoorde invulling van het Bornsche Beekpark. Mogelijke opgaven zijn:

• stepping stones: het verbinden van cultuurhistorisch Borne en het eigentijdse Bornsche Maten;
• sociaal cultureel project: een bomenbibliotheek, samen met (toekomstige) bewoners;
• toegepaste kunst in combinatie met andere functies als spelen en waterretentie, bijvoorbeeld met het waterpeil meefluctuerende vlonders;
• het inpassen van een muziekkiosk en/of amfitheater (onderdeel parkontwerp Projectbureau);
• het aanhaken op de (boven)gemeentelijke kunst- en cultuurroute en realiseren van een rust- en picknickplaats.

Afbeelding 4.4 Referentiebeeld amfitheater

4.1.2 Maatschappelijke voorzieningen

Ten zuiden van de bestaande school De Vonder is in het bestemmingsplan de bestemming Maatschappelijk opgenomen. De exacte invulling hiervan is nog niet bekend. Daarnaast is er ook nog geen stedenbouwkundig plan beschikbaar. Omdat er nog geen duidelijkheid bestaat over de exacte invulling van de bestemming, is in de bestemmingsregels veel flexibiliteit geboden.

4.1.3 Bornsche Beeklaan

De Bornsche Beeklaan vormt de hoofdontsluitingsweg van de Bornsche Maten. Deze hoofdontsluiting wordt qua uitstraling zoveel mogelijk onderdeel gemaakt van het Bornsche Beekpark middels een licht gebogen lijnvoering en aankleding met bomen in grasbermen.

De snelheid van auto's wordt geremd door licht gebogen bruggen over de Bornsebeek en de Vossenbeek. Ook de aansluitingen van de woonbuurten op de Bornsche Beeklaan en de kruisingen met langzaam verkeersroutes werken verkeersremmend door de uitvoering in de vorm van plateaus.

Er is nog geen gedetailleerd ontwerp van de Bornsche Beeklaan beschikbaar. De globale ligging is wel bekend, de weg loopt vanaf de Rondweg parallel langs de oostzijde van het Bornsche Beekpark en buigt in het noorden af in westelijke richting en sluit aan op de Rondweg. Met dit bestemmingsplan wordt ruimte gereserveerd voor deze weg. Voor wat betreft de afmetingen is aangesloten op uitwerkingsplan 'Tuinstad'. Dit is vooralsnog het uitgangspunt.