Leeuwarden - Kalverdijkje

4.2 Cultuurhistorie

Cultuurhistorie

Het grootste deel van het plangebied is de afgelopen jaren ingrijpend gewijzigd. Alleen in het zuidwesten zijn nog historisch-ruimtelijke structuren te vinden. Zo is de Schieringersloot nog zichtbaar in het verloop van de vijvers in het westen van het plangebied tussen de Kanaalweg en het fietspad ten zuiden van de schietbaan. Dit fietspad volgt hier overigens een stuk de loop van het eeuwenoude Kalverdijkje.

Ten zuiden van de Kanaalweg is meer historie te vinden. Bij de splitsing van het Vliet in Kurkmeer en de Tijnje ligt Schilkampen. Dit is een oud buurtschap van Leeuwarden. Naast woningen waren hier in ieder geval vanaf het begin van de achttiende eeuw ook scheepstimmerwerven te vinden. Bijzonder is, dat de woningen hier een overtuin hebben, een stukje tuin aan de overzijde van het pad, dat voorlangs de rij huizen loopt. In het gebied ten oosten van Schilkampen is aan het patroon van de sloten nog de plaats te herkennen waar in het verleden een molen heeft gestaan.

Uitgangspunt

De hierboven genoemde historisch-ruimtelijke structuren zijn allemaal conserverend bestemd en daarmee wordt uitgegaan van behoud van het bestaande. Een aantal panden is erg bepalend voor het beeld van de wijk en is daarom op de plankaart aangegeven als 'karakteristiek'. 'Karakteristieke' panden zijn karakteristiek voor het gebied waarin ze staan. Ze vormen een afspiegeling van een voor het bewuste gebied bepalende ruimtelijke ontwikkeling en ze weerspiegelen een ontwikkelingsfase in de historische bouwkunst; ze zijn representatief voor een tijdsbeeld. Ze kenmerken zich door bijzondere culturele, historische of bouwkundige elementen (karakteristieken). In de omgeving hebben de panden daarom een bijzondere betekenis. Deze 'karakteristieke' panden komen voort uit de MIP-inventarisatie en de aanvullende inventarisatie voor de gemeentelijke monumentenlijst.

Het Monumenten Inventarisatie Project (MIP) was een door het Rijk opgezet onderzoek naar de stedenbouw en bouwkunst uit de periode 1850-1940. Het onderzoek had een tweeledig doel: documentatie van het gebouwde erfgoed voor toekomstig onderzoek en een basis leggen voor aanvulling van de rijksmonumentenlijst. De veldinventarisatie in Leeuwarden is gebeurd in 1990-1991, de rapportage verscheen in 1993. Geïnventariseerd zijn bijna 800 gebouwen en andere objecten, die zich onderscheiden van andere onroerende zaken uit dezelfde periode om de typerende bouwstijl, bijzondere detaillering of materiaalgebruik, mate van gaafheid, zeldzaamheid, bijzondere functie, vooraanstaande ontwerper, stedenbouwkundige situering of een andere cultuurhistorische waarde.

De volgende panden zijn als 'karakteristiek' op de verbeelding aangegeven:

• Schilkampen 19-19A;
• het trafohuisje (bij Schilkampen 37);
• het brandweerhuisje (bij Schilkampen 13).