Bestemmingsplan Steendam

4.8 Flora en fauna

4.8.1 Algemeen

In algemene zin geldt dat bij (planologisch) nieuwe ontwikkelingen beoordeeld moet worden of deze geen bedreiging kunnen vormen voor beschermde dier- en plantsoorten, dan wel een beschermd natuurgebied. Deze onderzoeksverplichting komt voort uit de Flora- en faunawet (soortenbescherming) en de Natuurbeschermingswet (gebiedsbescherming). Deze wetten bieden, uit het oogpunt van natuurbehoud, bescherming aan plant- en diersoorten die in het wild leven en hun leefomgeving (habitat). Indien in de directe nabijheid van de nieuwe ontwikkeling soorten voorkomen uit de zogenaamde 'strenge' categorieën (genoemd in de Vogelrichtlijn, Habitatrichtlijn of in één van de Rode Lijsten) kan dit een belemmering vormen voor het plan. Dit is het geval wanneer de mogelijkheden in het bestemmingsplan (significant) nadelige effecten hebben voor deze beschermde soorten dan wel het beschermde gebied.

Indien nodig dient voor de ontwikkeling in het kader van de Flora en Faunawet ontheffing bij het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EZ, L&I) te worden aangevraagd, dan wel in het kader van de Natuurbeschermingswet een vergunning bij het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen. Overigens worden deze ontheffing en vergunning in relatie met een omgevingsvergunning op grond van de Wabo 'een verklaring van geen bedenkingen' genoemd. Voor algemene soorten heeft het Rijk via een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) een algemene vrijstelling verleend. Voor deze soorten hoeft in het kader van het bestemmingsplan dus niet meer afzonderlijk een ontheffing te worden aangevraagd.

4.8.2 Plangebied Steendam

De gemeente Slochteren heeft in 2006 het ecologisch bureau Koeman en Bijkerk een flora,- faunaonderzoek laten opstellen voor de hele gemeente. Uit het onderzoek blijkt dat in dorpenlint van Slochteren weinig natuurwaarden zijn aangetroffen. In het gebied zijn qua beplanting de echte koekkoeksbloem, grote ratelaar en zwanenbloem als meest bijzondere natuurlijk beplanting aan te merken. Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat in het gebied kikkers en de gewone pad veel voorkomen. Verder zijn er 15 algemeen voorkomende vlindersoorten aangetroffen in het gebied. Met betrekking tot vogels gelden de volgende soorten als de meest bijzondere waarnemingen: boerenzwaluw, gele kwikstraat, grauwe vliegenvanger, en spotvogel.

In 2010 is nog een ecologische quickscan uitgevoerd in verband met het realiseren van bergingen bij twee ligplaatsen van woonschepen in het Afwateringskanaal in Steendam. Op en nabij deze locatie werden alleen algemen soorten dieren aangetroffen, weliswaar beschermd maar algemeen voorkomend en niet bedreigd in hun voortbestaan. Er waren geen belemmeringen voor het realiseren van de bebouwing.

Het Schildmeer en een groot deel van de oeverlanden maken onderdeel uit van de EHS. Het Schildmeer maakt door de aanleg van het natuur(ontwikkelings)gebied Midden-Groningen tussen het Schildmeer en Kolham onderdeel uit van een veel groter natuurgebied. De deelgebieden Dannemeer 1 en 2 zijn nu in aanleg.

Het Schildmeer vormt een onderdeel van een keten van gebieden in Noord-Nederland met hoge waarden voor ganzen en weidevogels met name als fourageergebied, slaap- en pleisterplaats. Een deel van de oeverlanden van het Schildmeer is in 1990 aangewezen als 'beschermd natuurmonument' vanwege de bijzondere oevervegetatie (veenmosrietlanden). Door de soortenrijke begroeiing vormt het natuurmonument een geschikt biotoop voor tal van vogels. Als broedgebied is het gebied van belang voor de Fuut, Kleine Karekiet, Rietgors, Rietzanger en Bosrietzanger.

De categorie 'beschermd natuurmonument' zal met de komst van de Natuurwet komen te vervallen. Met de natuurwet beoogt het rijk te komen tot een vereenvoudig van de regels met betrekking tot natuurbeheer. Bescherming van deze gebieden zal dan plaatsvinden via de EHS. Daarnaast zijn bepaalde gebieden als Natura 2000 (Europese natuurgebieden) aangewezen. De oeverlanden van het Schildmeer zijn niet als Natura 2000 gebied aangewezen. De oeverlanden zijn ook aangewezen als stiltegebied op grond van de provinciale omgevingsverordening.

De oeverlanden vallen buiten het bestemmingsplan Steendam en zijn opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied. Het huidige bestemmingsplan voorziet niet in ruimtelijke ontwikkelingen, anders dan nu op grond van het huidige bestemmingsplan al mogelijk zijn. Ook zijn er geen planologische ontwikkelingen dichterbij de kwetsbare oeverlanden dan op grond van het huidige plan mogelijk is.