Bestemmingsplan Slochteren, Verlengde Veenlaan

3.4 Gemeentelijk beleid

3.4.1 Structuurvisie Slochteren kern

De ruimtelijke visie Slochteren - kern is in november 2006 door de gemeenteraad van Slochteren vastgesteld. Op 1 juli 2008 is de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening (hierna: Wro) in werking getreden. Onderdeel van de Wro is de introductie van de structuurvisie als formele planfiguur. Gemeenten zijn onder de Wro verplicht gesteld om voor het gehele grondgebied te beschikken over één of meer vastgestelde structuurvisies. De ruimtelijke visie Slochteren-kern uit 2006 heeft een tijdshorizon van enkele decennia. Aangezien in 2009 de beleidsmatige inhoud van de visie uit 2006 geen aanleiding geeft tot fundamentele wijzigingen is deze opnieuw vastgesteld door de gemeenteraad, ditmaal als structuurvisie zoals bedoeld in de Wro.

In de structuurvisie is het concept voor de ontwikkeling van de Veenlaan als volgt geformuleerd:

Transparante dubbelzijdig lintbebouwing met mogelijkheid tot inpassing van andere functies (werf, boerderij e.d.). De bomenlaan werkt als verbindend element.

De volgende uitgangspunten zijn in de structuurvisie opgenomen voor de ontwikkeling van de Verlengde Veenlaan:

• gebruik maken van de bestaande landschappelijke kwaliteiten van de Grote Wijk en de bomenlaan;
• doorzichten van en naar het open landschap creëren;
• vanaf de provinciale weg dit nieuwe lint goed zichtbaar maken, om het onderdeel te laten worden van Slochteren;
• de Kromte als los element in het landschap beschouwen en niet aansluiten op de lintstructuur;
• bebouwing niet laten doorlopen tot aan het carré, zodat carré en dwarslinten los van elkaar liggen en zo een sterker karakter krijgen;
• inrichting van profiel van de weg laten aansluiten bij het gebruik er van. Rekening houden met verschillende gebruikstypen: landbouwverkeer en fietsers.

3.4.2 Woonplan

Op 27 januari 2011 is door de gemeenteraad het woonplan van de gemeente Slochteren vastgesteld. Het woonplan schetst de gemeentelijke visie op de ontwikkeling van het wonen en geeft een onderbouwing van het gehele gemeentelijke woningbouw- en transformatieprogramma. In het woonplan is onder andere gekeken naar bevolkingsontwikkeling en (gewenste) kwantiteit en kwaliteit van de woningvoorraad. Conclusie uit het woonplan is dat er in de gemeente Slochteren de komende jaren vraag naar nieuwe woningen zal zijn. Het voorliggende plan is onderdeel van het woningbouwprogramma zoals dat in het woonplan is omschreven. In de onderzoeken en prognoses ten behoeve van het woonplan is rekening gehouden met de kredietcrisis en de daarmee samenhangende woningvraag.

In het woonplan wordt een afweging gemaakt voor wat betreft de locatie van een beoogde ontwikkelingen, het aantal nieuw te bouwen woningen, de doelgroepen waarvoor gebouwd wordt en het tempo waarin dit bouwen moeten plaatsvinden. In het woonplan is tot 2020 vastgelegd op welke locaties binnen de gemeente nieuwe woningen worden gebouwd en waar herstructurering of transformatie kan plaatsvinden.

Deze volkshuisvestelijke keuzes zijn mede op basis van de toekomstverwachtingen gemaakt. De prognoses over de demografische factoren (o.a. leeftijd) zijn hierbij erg belangrijk. Daarnaast zijn er reeds een aantal visies vastgesteld die van invloed zijn op het wonen binnen de gemeente Slochteren. Zo is de toekomstvisie 2020 vastgesteld waarin naar voren komt dat er in beginsel alleen in de drie hoofdkernen wordt gebouwd (Harkstede, Slochteren en Siddeburen). Wel is de insteek dat incidentele woningbouw onder bepaalde voorwaarden mogelijk moet zijn. Daarnaast zijn er voor bepaalde kernen, waaronder Slochteren al structuurvisies vastgesteld waarin nieuwe bouwlocaties zijn beschreven. Dit geldt ook voor het voorliggende plan Verlengde Veenlaan. In het woonplan staan naast de verschillende potentiële locaties ook de gewenste woonkwaliteiten. Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan duurzaam bouwen en de leefbaarheid. Dit wordt ook wel de kwalitatieve bouwopgave genoemd. Naast een kwalitatieve bouwopgave is er ook een kwantitatieve bouwopgave. Dit gaat over het aantal te bouwen woningen voor een bepaalde periode. Binnen de Regiovisie Groningen-Assen, dit is een vrijwillig samenwerkingsverband tussen twaalf gemeenten en twee provincies, zijn in dit kader afspraken gemaakt over de te bouwen woningen per gemeente voor de periode 2007 tot en met 2019. Ook de gemeente Slochteren is hier een onderdeel van. De te bouwen woningen worden uitgedrukt in de opnamecapaciteit. Het totaal aantal woningen dat de gemeente Slochteren kan gaan bouwen (opnamecapaciteit voor meerdere jaren) binnen de periode 2007-2019 is juridisch vastgelegd in de Omgevingsverordening van de provincie Groningen (onderdeel van POP3.

3.4.3 Welstandsnota

Deze nota bevat het welstandsbeleid voor het gehele grondgebied van de gemeente Slochteren. De invoering van een westandsnota komt voort uit de gewijzigde Woningwet per 1 januari 2003. Na de inwerkingtreding van deze wet kunnen de gemeentelijke welstandscriteria niet meer worden vastgelegd in de bouwverordening.

De nota tracht op een heldere en klantvriendelijke manier de welstandsgrenzen duidelijk te maken voor zowel aanvragers van een bouwvergunning, architecten/aannemers, omwonenden en de welstandscommissie. Het is hierdoor voor alle partijen vooraf duidelijk aan welke criteria een bouwwerk zal moeten voldoen. Bouwplannen die niet voldoen aan redelijke eisen van welstand, zullen zo worden geweerd. Op deze manier levert de Welstandsnota een bijdrage aan het behouden van, en daar waar nodig het versterken, van de schoonheid en aantrekkelijkheid van de gemeente Slochteren. De nota maakt deel uit van het integrale ruimtelijke kwaliteitsbeleid en zal daarom worden afgestemd op de bestemmingsplannen.

Relatie Welstandsnota t.o.v. bestemmingsplan

Bij de plaats en omvang van gebouwen en bouwwerken is in principe het bestemmingsplan leidend. Bij het toekennen van bebouwingsmogelijkheden in het bestemmingsplan is in het algemeen rekening gehouden met de effecten op de omgeving. De welstandstoetsing neemt het bestemmingsplan dan ook als vertrekpunt.

Dat wil niet zeggen dat welstand geen nader-invullende werking kan hebben voor de plaats en de omvang van gebouwen en bouwwerken. Van belang daarbij is of een in het bestemmingsplan aanwezige vrijheid specifiek die vrijheid ten doel heeft gehad of dat die vrijheid eerder is voortgekomen uit andere oogmerken. Als de vrijheid op zich geen doel van de regeling is geweest, is het aanvaardbaar deze bij de welstandstoetsing nader in te vullen. Dit zal echter alleen aan de orde kunnen zijn als daartoe voldoende rechtvaardiging bestaat in de vorm van (dreigend) ernstig beeldbederf.

Enkele voorbeelden rol welstand bij plaatsing gebouwen:

• Positie bijgebouwen: de positie van bijgebouwen (al dan niet vrijstaand) wordt in de eerste plaats in het bestemmingsplan geregeld (afstand tot de voorgevelrooilijn en zijdelingse perceelsgrens). Dit kan tot doel hebben het voorkomen van verstoring van het straatbeeld, het bewaren van een zekere openheid in het bebouwingsbeeld of het veilig stellen van belangen van derden. Het aanvullend welstandsoordeel kan dan bijvoorbeeld betrekking hebben op een bepaalde ritmiek in het bebouwingsbeeld of ongelukkige plaatsing van een aan- of bijgebouw waardoor het beeld van het hoofdgebouw of het ensemble wordt verstoord.

• Rooilijn vasthouden: een in het bestemmingsplan bepaalde rooilijn zal als richtinggevend moeten worden ervaren, hiermee is immers bedoeld richting te geven aan de plaatsing van de gebouwen.

Voor de woningbouwplannen aan de Verlengde Veenlaan is een beeldkwaliteitsplan opgesteld dat als onderdeel van de welstandsnota wordt vastgesteld, gelijktijdig met de vaststelling van dit bestemmingsplan.

3.4.4 Toekomstvisie het Land van Slochteren

Op 29 mei 2008 heeft de gemeenteraad de Toekomstvisie vastgesteld. Hierin is uiteengezet hoe Slochteren er in 2020 uit zou moeten zien. Deze stip is uitgewerkt in drie thema's:

• Meedoen en Voorzieningen;
• Wonen en Werken;
• Recreatie en Buitengebied.

Kernbegrippen uit de Toekomstvisie zijn:

• 1. rechten en plichten, eigen verantwoordelijkheid van inwoners, maatschappelijk middenveld, ondernemers, partners en overheid;
• 2. verantwoordelijk voor henzelf, maar ook voor de gemeenschap: gezamenlijkheid. Samen staan we sterk;
• 3. verschil mag er zijn: differentiatie in voorzieningen, qua (buiten)gebied en in woonmilieus. Door te differentiëren kunnen we als gemeente ruimte bieden om de eigen verantwoordelijkheid te nemen;
• 4. diversiteit in eigenheid (identiteit): het karakteristieke van de dorpen en de mensen is een groot goed, dat behouden en versterkt moet worden;
• 5. ontwikkeling en versterking van kwaliteiten, zoals de sociale cohesie ofwel noaberschap (nodig voor de ontmoeting), het goede voorzieningenniveau, het prettig wonen. Op veel fronten is doorgaan op de ingezette koers nodig om de visie te realiseren;
• 6. kwaliteit gaat voor kwantiteit, dit geldt zowel voor voorzieningen, ondernemerschap en wonen.

3.4.5 Groen- en landschapsvisie

Door de gemeenteraad is in 2000 een Landschaps- en groenvisie vastgesteld. Op basis van dit beleidsplan is een Basisdocument integraal beheerplan opgesteld dat vervolgens uitgewerkt is in een Beheerplan groen Slochteren.

In de Groen- en landschapsvisie wordt de gewenste ontwikkelingslijn van de groene ruimte binnen de gemeente vormgegeven. De visie maakt daarbij onderscheid tussen de groenstructuur in de kernen en het buitengebied. In het buitengebied ligt de schaal op landschapsniveau.

Beleidsmatig wordt het groen in de keren onderverdeeld in een drietal zones:

• Het lint (tunnelbos);
• Bossingels en struwelen;
• Groen in de woonomgeving.

Voor het buitengebied wordt ingezet op de volgende doelen:

• Herkenbaarheid van het landschap vergroten en de karakteristieke onderdelen ervan beschermen;
• Ecologische verbindingen tot stand brengen, gekoppeld aan het vergroten van de ecologische waarde van de elementen zelf;
• Mogelijkheden recreatief gebruik vergroten;
• Ontwikkelen aantrekkelijke woonmilieus;
• Bieden van mogelijkheden voor nieuwe functies.

3.4.6 Archeologiebeleid

De gemeente Slochteren heeft een archeologische beleidskaart met nota vastgesteld waarin de verwachtingswaarden voor het gehele grondgebied zijn weergegeven. Door dit uitgebreide bureauonderzoek is duidelijk geworden waar (hoge) archeologische verwachtingswaarden zijn en waar deze laag zijn. Door deze kaart is nu vooraf duidelijk voor welke bouw- en graafwerkzaamheden wel en voor welke geen inventariserend archeologisch onderzoek vooraf benodigd is om uit te sluiten dat archeologische waarden worden aangetast. Wanneer de beleidskaart aangeeft dat er hoge verwachtingswaarden zijn moet de aanvrager door middel van een (bureau)onderzoek aantonen of er ter plaatse waarden aanwezig zijn.

3.4.7 Beleidsnota Duurzaam Slochteren

In de beleidsnota Duurzaam Slochteren (2010-2013) formuleert de gemeente het kader voor milieu- en duurzaamheidsbeleid waarin de ambities integraal worden benoemd. De nota onderscheidt verschillende thema's. Voor het onderhavige plan is het thema 'duurzaam wonen' de belangrijkste. Bij duurzaam wonen draait het om kwaliteit, van de woning en de woonomgeving. Een duurzame woning voldoet aan de hedendaagse eisen op het gebied van energieverbruik en levensloopbestendigheid. Afspraken met ontwikkelaars moeten leiden tot een EPC die beter is dan de wettelijke norm (vastgelegd in het bouwbesluit).

In een bestemmingsplan kan deze duurzaamheidsambitie niet worden vastgelegd. Een bestemmingsplan mag alleen duurzaamheidsaspecten regelen die een direct verband houden met de bestemming die aan de gronden wordt toegekend. De voorschriften moeten rechtstreeks betrekking hebben op het ruimtebeslag van de gronden zelf of effect hebben op het ruimtegebruik van nabijgelegen gronden. Dit betekent dat kwaliteitseisen voor gebouwen niet of nauwelijks bindend in het bestemmingsplan zijn op te nemen. In de meeste gevallen moeten andere wegen worden gezocht, zo ook bij het onderhavige plan. De gemeente Slochteren kiest ervoor om haar duurzaamheidsambities voor het plan Verlengde Veenlaan nader uit te werken door individueel duurzaamheidsadvies aan kopers aan te bieden. Hiervoor wordt in de exploitatieopzet een bedrag gereserveerd.