| Plan: | Buitengebied, partiële herziening diverse percelen |
|---|---|
| Status: | onherroepelijk |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0018.BP098Buitengebied-50oh |
OVERZICHT OBJECTEN:
5.1 Dorpsstraat 4, Kiel-Windeweer
5.2 Dorpsstraat 324, Kiel-Windeweer
5.3 Dorpsstraat 326, Kiel-Windeweer
5.5 Nieuwe Compagnie 4, Nieuwe Compagnie
5.6 Nieuwe Compagnie 23a, Nieuwe Compagnie
5.7 Nieuwe Compagnie 28, Nieuwe Compagnie
5.8 Nieuwe Compagnie 29, Nieuwe Compagnie
5.9 Nieuwe Compagnie 30, Nieuwe Compagnie
5.10 Nieuwe Compagnie (oostelijke hal genaamd De Toekomst), Nieuwe Compagnie
5.11 Rijksweg West 25, Westerbroek
5.12 Rijksweg West 101, Westerbroek
5.14 Van der Duyn van Maasdamweg 280, Hoogezand
5.16 Vossenburg 3, Kiel-Windeweer
5.18 Woortmansdijk 20, Westerbroek
5.19 Molenstomp ten oosten van Borgercompagnie 29, Borgercompagnie
5.20 Brug bij Van der Duim van Maasdamweg 280, Hoogezand
5.21 Trafohuisje Kalkwijk 40a , Hoogezand
5.22 Sluis bij Rijksweg Oost 42, Sappemeer
5.23 Draaibrug bij Borgercompagnie 27, Borgercompagnie
Plaats: Kiel-Windeweer
Adres en postcode: DORPSSTRAAT 4
Kad. gegevens:O00440
Voormalige functie: boerderij
Bouwjaar: omstreeks 1930
Bouwtype: Oldambtster boerderij
Bouwstijl: Amsterdamse School
Architect / aannemer:
Bronnen:
De boerderij is omstreeks 1930 gebouwd en ligt beeldbepalend op de hoek van de Zuidlaarderweg en de Dorpsstraat. De boerderij is van het Oldambtster type, waarbij het voorhuis en de schuur onder één nok zijn gebracht en waarbij de boerderij in de richting van het voorhuis sprongsgewijs versmalt (de zogeheten krimpen). In de architectonische verschijningsvorm van het voorhuis wijkt de boerderij echter af van het traditionele Oldambtster type. Het voorhuis is gebouwd in Amsterdamse Schoolstijl. Kenmerkend voor deze stijl is de kloeke hoofdvorm met meest horizontaal gerichte, samengestelde vensters met glas-in-lood in de bovenlichten op de begane grond en de vensters met horizontale roeden op de verdieping, de toepassing van gesinterde baksteen en de forse dakoverstekken.
De schuurgevels zijn later vernieuwd, waarbij waarschijnlijk ook de dakbedekking is vernieuwd. In de huidige opzet zijn de baanders centraal in de achtergevel geplaatst.
Omschrijving
De Oldambtster boerderij is opgebouwd uit één bouwlaag en een kapverdieping. Het dak van de boerderij is uitgevoerd als zadeldak voorzien van wolfeinden. Het voorste deel met voorhuis is gedekt met zwart geglazuurde pannen. De schuur is gedekt met rode pannen (vernieuwd). Op de nok van het voorhuis een forse gemetselde hoekschoorsteen. Langs de gevels van het voorhuis forse goten. De gevels van het voorhuis zijn opgemetseld in bruinrode, gesinterde baksteen. De schuurgevels zijn uitgevoerd in (recente) rode baksteen. De voorgevel kent een symmetrische opbouw met centraal een licht uitstekende tweezijdige erker met in totaal twee vensters met bovenlichten. Boven de erker een balkon met houten borstwering. Centraal dubbele balkondeuren en ter weerszijden telkens een smal en een tweeledig venster. De vensters en balkondeuren zijn alle voorzien van horizontale roeden. Op de begane grond ter weerszijden van de erker een groot drieledig venster voorzien van glas-in-lood bovenlichten. Voor de krimp in de noordgevel bevindt zich de entree (deels gewijzigd). Aan de zuidzijde is een platgedekte serre met gemetselde borstwering aangebouwd.
Waardering
De Oldambtster boerderij wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de boerderij als representant van zorgvuldige agrarische architectuur uit omstreeks 1930
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een Oldambtster boerderij in Amsterdamse Schoolstijl
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende hoekligging van de Oldambtster boerderij nabij de kruising Zuidlaarderweg-Dorpsstraat
Authenticiteit
Vanwege de redelijke mate van gaafheid van het voorhuis van de boerderij
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de boerderij in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Kiel-Windeweer
Adres en postcode: DORPSSTRAAT 324
Kad. gegevens: O00068
Voormalige functie: woonhuis
Bouwjaar: omstreeks 1915
Bouwtype: villa
Bouwstijl: Overgangsarchitectuur
Architect / aannemer:
Bronnen:
Villa gebouwd omstreeks 1915. De villa ligt beeldbepalend op de hoek in een haakse bocht van het Kieldiep dat op deze plek afbuigt in de richting van Annerveenschekanaal. Samen met het naastgelegen woonhuis Dorpsstraat 326 vormt de villa de afsluitende bebouwing van het veenkoloniale bebouwingslint Kiel-Windeweer. De villa is gebouwd in Overgangsarchitectuur, en vormt een voorbeeld van woonhuisbouw voor notabelen in deze streek. Kenmerkend voor deze architectuur is de samengestelde hoofdvorm van de villa, de meerzijdige oriëntatie van de gevels, de relatief lage kapverdieping met het afgeknotte schilddak en afgewolfde topgevels, de verticale gevelopeningen met lateien en de decoratieve elementen (pironnen) als bekroning van de wolfeinden.
Omschrijving
Het woonhuis heeft een samengestelde plattegrond en bestaat uit één bouwlaag met een kapverdieping. Het dak van het woonhuis is uitgevoerd als omlopend en afgeknot schilddak. Langs de dakranden houten bakgoten op klossen, windveren en dekkers. De gevels opgemetseld in bruinrode baksteen boven een uitkragende plint met geglazuurde bakstenen. Het bovenste deel van de topgevels is voorzien van een witte pleisterlaag. De vensters zijn overwegend uitgevoerd als H-vensters. Boven de vensters bevinden zich lateien. Het rechter deel van de voorgevel (zuid) is uitgevoerd met driezijdige erker, met daarboven een balkon met deels gemetselde en deels smeedijzeren balustrade. De erker is voorzien van drie H-vensters. In de afgewolfde topgevel een balkondeur met bovenlicht. Naast de erker bevindt zich de in een portiek teruggeplaatste entree. Links van de entree twee H-vensters. In de rechter zijgevel (oost) bevinden zich twee maal twee H-vensters. Ook aan deze zijde bevindt zich een topgevel, ditmaal uitgevoerd met samengesteld venster dat segmentboogvormig is gesloten.
Waardering
De villa wordt aangemerkt als beeldbepalend object in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de villa uit omstreeks 1915 als representant van kenmerkende woonhuisbouw voor notabelen in de Veenkoloniën.
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een villa gebouwd omstreeks 1915 in Overgangsarchitectuur
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
- Vanwege de beeldbepalende hoekligging van de villa in het van rijkswege beschermde gezicht van Kiel-Windeweer
- Vanwege de ensemblewaarde van de villa met het naastgelegen woonhuis als afsluitende bebouwing aan de zuidzijde van het veenkoloniale lint van Kiel-Windeweer
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur van de villa
- Vanwege de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur van de directe omgeving in het van rijkswege beschermde gezicht van Kiel-Windeweer
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de villa in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Kiel-Windeweer
Adres en postcode: DORPSSTRAAT 326
Kad. gegevens: O00067
Voormalige functie: woonhuis
Bouwjaar: omstreeks 1915
Bouwtype: woonhuis, type lijstgevel
Bouwstijl: ambachtelijk-traditioneel
Architect / aannemer:
Bronnen:
Woonhuis gebouwd omstreeks 1915. Het woonhuis ligt beeldbepalend nabij een haakse bocht van het Kieldiep dat op deze plek afbuigt in de richting van Annerveenschekanaal. Samen met de naastgelegen villa Dorpsstraat 324 vormt het woonhuis de afsluitende bebouwing van het veenkoloniale bebouwingslint Kiel-Windeweer. Het woonhuis is gebouwd in ambachtelijk-traditionele trant, en vormt een voorbeeld van kenmerkende woonhuisbouw in de Veenkoloniën. Kenmerkend voor dit type woonhuis is de plaatsing met de nok haaks op de weg, de symmetrisch ingedeelde voorgevel uitgevoerd als zogeheten lijstgevel (afgewolfde topgevel met lijstgoot) en de situering van de entree in de zijgevel.
Omschrijving
Het woonhuis heeft een rechthoekige plattegrond en bestaat uit één bouwlaag met een kapverdieping. Het dak van het woonhuis is uitgevoerd als zadeldak met wolfseinden. Het dak is later voorzien van betonpannen. Voor op nok een gemetselde hoekschoorsteen. Langs de dakranden houten bakgoten op klossen. De gevels zijn opgemetseld in bruinrode baksteen met ter hoogte van de wisseldorpel van de vensters een decoratieve band van gele baksteen. De vensters zijn uitgevoerd als H-vensters. De voorgevel is symmetrisch ingedeeld met vier H-vensters. In de afgewolfde topgevel daarboven drie zoldervensters. De entree bevindt zich in de linker zijgevel. Daarnaast onder meer een gietijzeren roosvenster en opnieuw twee H-vensters.
Waardering
Het woonhuis wordt aangemerkt als beeldbepalend object in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van het pand uit omstreeks 1915 als representant van voor de Veenkoloniën kenmerkende woonbebouwing.
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een woonhuis met zogeheten lijstgevel gebouwd omstreeks 1915 in ambachtelijk-traditionele trant
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
- Vanwege de beeldbepalende ligging van het woonhuis in het van rijkswege beschermde gezicht van Kiel-Windeweer
- Vanwege de ensemblewaarde van het woonhuis met de naastgelegen villa als afsluitende bebouwing aan de zuidzijde van het veenkoloniale lint van Kiel-Windeweer
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur van het woonhuis
- Vanwege de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur van de directe omgeving in het van rijkswege beschermde gezicht van Kiel-Windeweer
Uniciteit
- Vanwege de zeldzaamheidswaarde van het woonhuis in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Hoogezand
Adres en postcode: KALKWIJK 66A
Kad. gegevens:P00200
Voormalige functie: boerderij
Bouwjaar: omstreeks 1900 (verschijningsvorm voorgevel)
Bouwtype: Oldambtster boerderij
Bouwstijl: ambachtelijk-traditioneel
Architect /aannemer:
Bronnen:
Te oordelen naar de architectuur van de voorgevel is de boerderij omstreeks 1900 gebouwd. De boerderij maakt deel uit van het veenkoniale lint van Kalkwijk. De boerderij is van het oude Oldambtster type, met het voorhuis en de schuur onder één nok en waarbij de baanders in de voorgevel zijn ondergebracht. Het woongedeelte vormt derhalve een platte doos in het schuurvolume. De boerderij ligt op enige afstand van de weg (westzijde) met de nokrichting haaks op de weg, en met het voorhuis naar de weg gekeerd.
De sobere boerderij is gebouwd in ambachtelijk-traditionele trant.
Omschrijving
De Oldambtster boerderij is opgebouwd uit één bouwlaag en een kap. Het dak van de boerderij is uitgevoerd als zadeldak met wolfeinden. Het dak is recentelijk voorzien van betonpannen. Langs de voorgevel voorheen een lijstgoot, nu uitgevoerd met kunststof bakgoot. De gevels van het voorhuis zijn opgemetseld in bruinrode Groninger baksteen boven een trasraam van paarsbruine baksteen. De voorgevel (oost) kent een asymmetrische opbouw met van links naar rechts opgeklampte houten baanders, een H-venster met daaronder een keldervenster, twee H-vensters, de toegangsdeur en een laatste H-venster. Getuige het metselwerk en de iets afwijkende maatvoering is het H-venster boven het keldervenster later toegevoegd. Voorheen bevond zich in deze zone wellicht de bedsteewand. In de afgewolfde topgevel bevinden zich drie zaadzoldervensters voorzien van een roedeverdeling in twee ruiten. Behalve het keldervenster, dat is voorzien van traliewerk, zijn alle vensters segmentboogvormig gesloten en voorzien van hanenkammen. In de hoek boven de baanders is het metselwerk zichtbaar hersteld.
Ten noorden van de boerderij bevindt zich het stookhok, met dakpannen en goten als het hoofdgebouw. In de oostgevel van het stookhok twee stalvensters.
Waardering
De Oldambtster boerderij wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de Oldambtster boerderij als representant van voor de Veenkoloniën kenmerkende agrarische bouw rond 1900
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een boerderij van het oude Oldambtster type met baanders in de voorgevel, gebouwd in ambachtelijk-traditionele trant
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende ligging van de Oldambtster boerderij in het veenkoloniale bebouwingslint van Kalkwijk
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de zichtzijden van de boerderij
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur van de directe omgeving in het veenkoloniale lint van Kalkwijk
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de boerderij in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Nieuwe Compagnie
Adres en postcode: NIEUWE COMPAGNIE 4
Kad. gegevens: R00524
Voormalige functie: boerderij
Bouwjaar: omstreeks 1880
Bouwtype: Oldambtster boerderij
Bouwstijl: ambachtelijk-traditioneel
Architect / aannemer:
Bronnen:
De boerderij is omstreeks 1880 gebouwd en maakt deel uit van het dun en nagenoeg eenzijdig bebouwde veenkoloniale lint van Nieuwe Compagnie. Tezamen vormen de historische boerderijen aan de westzijde een beeldbepalend ritme in het lint. De boerderij is van het Oldambtster type, met het voorhuis en de schuur onder één nok waarbij de boerderij in de richting van het voorhuis sprongsgewijs versmalt (de zogeheten krimpen). De boerderij ligt op enige afstand van de weg met de nokrichting haaks op de weg.
De architectuur van de boerderij kan worden aangeduid als ambachtelijk-traditioneel, waarbij elementen als de deuromlijsting en de kroonlijst en de evenwichtige verhoudingen in de gevels van het voorhuis staan in de classicistische traditie. Met name aan de zuidzijde van het voorhuis zijn in de loop der tijde enige wijzigingen aangebracht. Ook het metselwerk van de schuurgevels lijkt later te zijn vernieuwd.
Omschrijving
De Oldambtster boerderij is opgebouwd uit één bouwlaag en een kapverdieping. Het dak van de boerderij is uitgevoerd als zadeldak voorzien van wolfeinden. Het voorste deel met voorhuis is gedekt met zwarte gebakken pannen. De schuur is gedekt met rode Oude Holle pannen. Op de nok van het voorhuis een hoekschoorsteen met fraaie kap. Langs de gevels van het voorhuis een lijstgoot in de vorm van een forse kroonlijst. Aan de voorzijde is de gevel voorzien van zogeheten 'oren', een typerend kenmerk van veel Oldambtster boerderijen in de Veenkoloniën. De gevels van het voorhuis zijn opgemetseld in bruinrode Groninger baksteen. De voorgevel kent een asymmetrische opbouw met twee H-vensters links en een enkel H-venster rechts van de voordeur. Boven de vier gevelopeningen bevinden zich vier zaadzoldervensters voorzien van een roedeverdeling in twee ruiten. De genoemde vensters in het voorhuis zijn voorzien van een hanenkam. Daarnaast bevinden zich onder de H-vensters nog keldervensters. De vensters zijn ofwel deels uitgevoerd als schijnvensters ofwel later dichtgezet. De voordeur is uitgevoerd als paneeldeur uit omstreeks 1915; de entree is omlijst door geprofileerd houten lijstwerk. Aan de noordzijde bevinden zich twee krimpen in de zijgevel, en aan de zuidzijde een enkele krimp. Aan de zuidzijde is de gevel later deels hoger opgetrokken. Ook de gevelindeling is aan deze zijde in de loop der tijd gewijzigd.
Waardering
De Oldambtster boerderij wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de Oldambtster boerderij als representant van voor de Veenkoloniën kenmerkende agrarische bouw aan het einde van de negentiende eeuw
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een Oldambtster boerderij in ambachtelijk-traditionele trant
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
- Vanwege de beeldbepalende ligging van de Oldambtster boerderij in het veenkoloniale bebouwingslint van Nieuwe Compagnie
- Vanwege de waarde van de boerderij als onderdeel van het beeldbepalende ritme van historische boerderijen in het veenkoloniale bebouwingslint van Nieuwe Compagnie
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de zichtzijden van de boerderij
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur in het veenkoloniale lint van Nieuwe Compagnie
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de boerderij in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Nieuwe Compagnie
Adres en postcode: NIEUWE COMPAGNIE 23A
Kad. gegevens: R00675
Voormalige functie: woonhuis
Bouwjaar: 1949 (gevelsteen boven garagedeur)
Bouwtype: woonhuis met aangebouwde garage
Bouwstijl: Delftse School
Architect / aannemer:
Bronnen:
Woonhuis met aangebouwde garage gelegen in het dun, en nagenoeg eenzijdig bebouwde veenkoloniale lint van Nieuwe Compagnie. Getuige het jaartal op de sluitsteen boven de garagedeur is het woonhuis in 1949 gebouwd in Delftse Schoolarchitectuur. Kenmerkend voor deze architectuur is onder meer de blokvormige hoofdvorm van het woonhuis met relatief flauwe dakhelling, de overwegend verticale gevelopeningen, de kloeke schoorstenen, het metselwerk in rode Groninger baksteen en de zorgvuldige detaillering. De garage aan de noordzijde is door een tussenlid verbonden met het woonhuis. Ook de garage en het tussenlid zijn uitgevoerd in rode baksteen. Het woonhuis staat met de nokrichting evenwijdig aan de weg; de garage staat met de nokrichting haaks op de weg.
In de loop der tijd is aan de zuidzijde een serreachtige aanbouw gerealiseerd. Voor het overige is het woonhuis zowel voor wat betreft de hoofdopzet als de gevelindelingen, de detaillering en het materiaalgebruik gaaf bewaard gebleven.
Omschrijving
Het woonhuis heeft een rechthoekige plattegrond en bestaat uit twee bouwlagen en een kapverdieping. Het dak van het voorhuis is uitgevoerd als zadeldak tussen topgevels. Het dak is voorzien van Romaanse pannen. De topgevels eindigen in een forse gemetselde schoorsteen. De geprofileerde houten goten zijn uitgevoerd met klossen. De gevels zijn opgetrokken in rode Groninger baksteen. Het woonhuis is voorzien van vensters van verschillende afmetingen. In de voorgevel aan de linkerzijde een groot horizontaal venster en aan rechts twee verticale vensters. Deze verticale vensters worden op diverse plekken in de gevels herhaald. Op de eerste verdieping aan de voorzijde links twee verticale vensters en rechts enigszins teruggeplaatste dubbele balkondeuren en een betonnen balkon met ijzeren balkonhek. Enkele van de genoemde vensters zijn voorzien van glas-in-lood. Boven diverse gevelopeningen is siermetselwerk aangebracht in de vorm van segmentboogvormige ontlastingsbogen of hanenkammen. In de topgevels een klein rond venster. De garage is aan de voorzijde voorzien van een topgevel met schoorsteenvormige dakopbouw. In deze gevel een houten, opgeklampte garagedeur met segmentboogvormige bovenzijde. In de sluitsteen staat het jaartal 1949 vermeld. De entree bevindt zich niet in het hoofdvolume, maar is ondergebracht in het tussenlid. De voordeur is voorzien van ruiten.
Waardering
Het woonhuis met aangebouwde garage wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van het woonhuis als representant van kenmerkende woningbouw rond 1950
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een woonhuis gebouwd in Delftse Schoolarchitectuur
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende ligging van de het woonhuis in het dun en nagenoeg eenzijdig bebouwde veenkoloniale lint van Nieuwe Compagnie
Authenticiteit
Vanwege de hoge mate van gaafheid van het woonhuis
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van het woonhuis in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Nieuwe Compagnie
Adres en postcode: NIEUWE COMPAGNIE 28
Kad. gegevens: R00676
Voormalige functie: woonhuis met landbouwschuur
Bouwjaar: omstreeks 1915
Bouwtype: villa met landbouwschuur
Bouwstijl villa: Overgangsarchitectuur; bouwstijl landbouwschuur: ambachtelijk-traditioneel
Architect / aannemer:
Bronnen:
Woonhuis met vrijstaande landbouwschuur gebouwd omstreeks 1915. Het woonhuis en de landbouwschuur vormen nagenoeg de enige bebouwing aan de oostzijde van de weg in het dun bebouwde veenkoloniale lint van Nieuwe Compagnie. De villa is gebouwd in Overgangsarchitectuur. Kenmerkend voor deze architectuur is de samengestelde hoofdvorm van de villa, de relatief lage kapverdieping met het afgeknotte schilddak, de verticale gevelopeningen met decoratieve, gepleisterde aanzet- en sluitstenen en de decoratieve elementen als bekroning van de topgevel. Het model van het villavormige woonhuis is kenmerkend voor rentenierswoningen in dit deel van de Veenkoloniën. De vrijstaande landbouwschuur heeft een sobere, functionele architectuur in ambachtelijk-traditionele trant. De gietijzeren stalvensters met decoratieve roedeverdeling zijn bepalend voor het aanzicht van de schuur. Delen van het metselwerk en de dakbedekking van de schuur zijn in de loop der tijd vernieuwd.
Omschrijving
Het woonhuis heeft een samengestelde plattegrond en bestaat uit één bouwlaag met een kapverdieping. Het dak van het woonhuis is uitgevoerd als omlopend en afgeknot schilddak. Het dak is voorzien van zwart geglazuurde, platte Friese pannen. Langs de dakranden houten bakgoten op decoratieve klossen. De gevels zijn voorzien van een witte pleisterlaag. De vensters zijn overwegend uitgevoerd als H-vensters (detaillering houtwerk gewijzigd). Boven de vensters bevinden zich decoratieve gepleisterde aanzet- en sluitstenen. Het rechter deel van de voorgevel (west) is uitgevoerd als risaliserende topgevel. Deze topgevel is op de begane grond voorzien van een tweeledig H-venster, en op de verdieping een venster met rondboogvormig gesloten bovenlicht. De topgevel wordt afgesloten door decoratief, gepleisterd lijstwerk en siervazen. De entree bevindt zich aan de zuidelijke zijgevel en wordt geaccentueerd door een plat gedekte overkapping met bordes. Decoratieve elementen zijn de balustrade en de zuil die de overkapping draagt.
De landbouwschuur staat ten zuiden van het woonhuis en met de nok haaks op de weg. De schuur wordt gedekt door een zadeldak. Het dak is grotendeels belegd met golfplaten. Een klein deel is nog uitgevoerd met rode gebakken pannen. De voorgevel (west) is uitgevoerd als topgevel, aan de achterzijde is het dak afgewolfd. De detaillering van de goten, windveren en dekkers is in de loop der tijd enigszins vereenvoudigd. Aan de noordzijde versmalt de schuur in de richting van de voorzijde op twee plaatsen (de zogeheten krimpen). De gevels van de schuur zijn opgetrokken in rode Groninger baksteen boven een trasraam van paarsbruine baksteen. Rechts in de voorgevel bevinden zich de opgeklampte, houten baanders met segmentboogvormige bovenzijde. Daarnaast bevinden zich twee series van vier vrij forse stalvensters in de voorgevel. Deze vensters zijn segmentboogvormig gesloten en voorzien van een decoratieve, gietijzeren roedeverdeling. Rechts van de baander, en in de overige schuurgevels bevinden zich vensters van een vergelijkbaar, maar kleiner type. In de linker zijgevel bovendien opgeklampte baanders met segmentboogvormige bovenzijde. Bovenin de topgevel van de voorgevel een gietijzeren roosvenster.
Waardering
Het woonhuis met bijbehorende, vrijstaande landbouwschuur wordt aangemerkt als beeldbepalende objecten in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van het villavormige woonhuis als representant van een in de Veenkoloniën veel voorkomend model (veelal gebouwd als rentenierswoning), in dit geval gecombineerd met een landbouwschuur
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een woonhuis gebouwd omstreeks 1915 in Overgangsarchitectuur met vrijstaande landbouwschuur in ambachtelijk-traditionele trant
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende, vrije ligging van het woonhuis met vrijstaande landbouwschuur in het dun bebouwde veenkoloniale lint van Nieuwe Compagnie
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur van zowel het woonhuis als de landbouwschuur
- Vanwege de ensemblewaarde van het villavormige woonhuis en de bijbehorende landbouwschuur als onderdelen van een agrarisch complex
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van het woonhuis met bijbehorende landbouwschuur in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Nieuwe Compagnie
Adres en postcode: NIEUWE COMPAGNIE 29
Kad. gegevens: R00677
Voormalige functie: boerderij
Bouwjaar: omstreeks 1880
Bouwtype: Oldambtster boerderij
Bouwstijl: ambachtelijk-traditioneel
Architect / aannemer:
Bronnen:
De boerderij is omstreeks 1880 gebouwd en maakt deel uit van het dun en nagenoeg eenzijdig bebouwde veenkoloniale lint van Nieuwe Compagnie. Tezamen vormen de historische boerderijen aan de westzijde een beeldbepalend ritme in het lint. De boerderij is van het Oldambtster type, met het voorhuis en de schuur onder één nok waarbij de boerderij in de richting van het voorhuis sprongsgewijs versmalt (de zogeheten krimpen). De boerderij ligt op enige afstand van de weg met de nokrichting haaks op de weg.
De architectuur van de boerderij kan worden aangeduid als ambachtelijk-traditioneel, waarbij de evenwichtige verhoudingen in de gevels van het voorhuis staan in de classicistische traditie.
De dakbedekking is later vernieuwd. Ook de gevelindeling van de zuidelijke zijgevel is gewijzigd.
Omschrijving
De Oldambtster boerderij is opgebouwd uit één bouwlaag en een kapverdieping. Het dak van de boerderij is uitgevoerd als zadeldak voorzien van wolfeinden. Het voorste deel met voorhuis is gedekt met zwarte gebakken pannen. De schuur is gedekt met rode gebakken pannen. Op de nok van het voorhuis een hoekschoorsteen met kap. Langs de gevels van het voorhuis een lijstgoot in de vorm van een forse kroonlijst opgebouwd uit een geprofileerde houten lijstgoot op klossen en daaronder een fries. De gevels van het voorhuis zijn opgemetseld in bruinrode Groninger baksteen. De voorgevel kent een bijna symmetrische opbouw met vier H-vensters. Boven de vier gevelopeningen bevinden zich vier zaadzoldervensters. De genoemde vensters in het voorhuis zijn voorzien van een hanenkam. Aan de noordzijde bevinden zich twee krimpen in de zijgevel. De noordelijke zijgevel is voorzien van onder meer enkele H-vensters. In de krimp aan de zuidzijde baanders. De zuidelijke zijgevel van het voorhuis is voorzien van een groot samengesteld venster (later aangebracht) en twee H-vensters.
Waardering
De Oldambtster boerderij wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de Oldambtster boerderij als representant van voor de Veenkoloniën kenmerkende agrarische bouw aan het einde van de negentiende eeuw.
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een Oldambtster boerderij in ambachtelijk-traditionele trant
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
- Vanwege de beeldbepalende ligging van de Oldambtster boerderij in het Veenkoloniale bebouwingslint van Nieuwe Compagnie
- Vanwege de waarde van de boerderij in relatie tot het beeldbepalende ritme van historische boerderijen in het Veenkoloniale bebouwingslint van Nieuwe Compagnie in het algemeen en vanwege de ensemblewaarde van de boerderij met de naastgelegen (zuid) Oldambtster boerderij in het bijzonder
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de zichtzijden van de boerderij
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur in het veenkoloniale lint
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de boerderij in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Nieuwe Compagnie
Adres en postcode: NIEUWE COMPAGNIE 30
Kad. gegevens: R00689
Voormalige functie: boerderij
Bouwjaar: omstreeks 1880
Bouwtype: Oldambtster boerderij
Bouwstijl: ambachtelijk-traditioneel
Architect / aannemer:
Bronnen:
De boerderij is vermoedelijk rond het midden van de negentiende eeuw gebouwd en maakt deel uit van het dun en nagenoeg eenzijdig bebouwde veenkoloniale lint van Nieuwe Compagnie. Tezamen vormen de historische boerderijen aan de westzijde een beeldbepalend ritme in het lint. De boerderij is van het Oldambtster type, met het voorhuis en de schuur onder één nok waarbij de boerderij in de richting van het voorhuis sprongsgewijs versmalt (de zogeheten krimpen). De boerderij staat op vrij korte afstand van de weg, hetgeen kan duiden op een vroeg bouwjaar. De zijgevels van het voorhuis zijn opgetrokken tot dezelfde hoogte als de voorgevel, waardoor mogelijk sprake is van een tussenvorm tussen een boerderij van het oude veenkoloniale type en de klassieke Oldambtster boerderij (zoals de naastgelegen boerderij). Dit feit zou kunnen duiden op een datering rond 1850. De boerderij staat met de nokrichting haaks op de weg.
De architectuur van de boerderij kan worden aangeduid als ambachtelijk-traditioneel, waarbij de evenwichtige verhoudingen in de gevels van het voorhuis en de houten omlijsting van de voordeur staan in de classicistische traditie.
De gevelindeling van delen van zuidelijke zijgevel is gewijzigd. De baanders in de noordelijke krimp zijn vervangen door een pui.
Omschrijving
De Oldambtster boerderij is opgebouwd uit één bouwlaag en een kapverdieping. Het dak van de boerderij is uitgevoerd als zadeldak voorzien van een dakschild aan de voorzijde en een wolfeind aan de achterzijde. Het voorste deel met voorhuis is gedekt met rode Muldenpannen. De overige delen zijn gedekt met rode Oude holle pannen. Op de nok van het voorhuis een hoekschoorsteen. Langs de gevels van het voorhuis is de oorspronkelijke kroonlijst vereenvoudigd tot een gepleisterd fries en een houten bakgoot. De gevels van de boerderij zijn opgemetseld in bruinrode Groninger baksteen. De voorgevel kent een asymmetrische opbouw met een enkel H-venster links en twee rechts van de voordeur. Boven de vier gevelopeningen bevinden zich vier zaadzoldervensters. Opmerkelijk is het ontbreken van hanenkammen boven de gevelopeningen. De voordeur is uitgevoerd als dubbele paneerdeur uit omstreeks 1915. Het bovenlicht is voorzien van guirlandemotieven. De entree wordt omlijst door geprofileerd houten lijstwerk. Aan de noordzijde bevindt zich een enkele krimp in de zijgevel. De noordelijke zijgevel van het voorhuis is voorzien van twee H-vensters waarboven twee zaadzoldervensters. De oostelijke schuurgevel is voorzien van een baanderopening met latere pui. In de noordelijke schuurgevel vierruits, gietijzeren stalvensters. De zuidelijke zijgevel van het voorhuis is voorzien van een enkel H-venster, daarboven twee zaadzoldervensters. Aan de zuidzijde bevinden zich twee krimpen. De gevelindeling is deels gewijzigd.
Waardering
De Oldambtster boerderij wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de Oldambtster boerderij als representant van voor de Veenkoloniën kenmerkende agrarische bouw rond het midden van de negentiende eeuw.
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een Oldambtster boerderij in ambachtelijk-traditionele trant
- Vanwege de bijzondere typologie, mogelijk is sprake van een tussenvorm tussen een boerderij van het oude veenkoloniale type en de klassieke Oldambtster boerderij
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
- Vanwege de beeldbepalende ligging van de Oldambtster boerderij in het Veenkoloniale bebouwingslint van Nieuwe Compagnie
- Vanwege de waarde van de boerderij in relatie tot het beeldbepalende ritme van historische boerderijen in het Veenkoloniale bebouwingslint van Nieuwe Compagnie in het algemeen en vanwege de ensemblewaarde van de boerderij met de naastgelegen (noord) Oldambtster boerderij in het bijzonder
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de zichtzijden van de boerderij
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur in het veenkoloniale lint
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de boerderij in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Nieuwe Compagnie
Adres en postcode: NIEUWE COMPAGNIE; OOSTELIJKE HAL 'DE TOEKOMST'
Kad. gegevens: R00532
Voormalige functie: fabriekshal aardappelmeelfabriek
Bouwjaar: omstreeks 1930
Bouwtype: fabriekshal
Bouwstijl: functioneel, met invloeden van de Amsterdamse Schoolarchitectuur
Architect / aannemer:
Bronnen: Schroor, M en J. Meijering, Golden Raand: Landschappen van Groningen, Assen 2007, Toelichting Beschermd Dorpsgezicht Kiel-Windeweer
De fabriekshal behoort bij het complex van de coöperatieve aardappelmeelfabriek De Toekomst. De aardappelmeelfabriek is in 1900 opgericht en vormt een kenmerkend voorbeeld van industrie in de Veenkoloniën. De Veenkoloniën groeiden in de tweede helft van de negentiende eeuw uit tot het belangrijkste industriegebied van Noord-Nederland, waarbij de strokartonnijverheid en de aardappelmeelindustrie belangrijke peilers vormden. De fabriekshal is omstreeks 1930 gebouwd aan de Leinwijk, een zijtak van het Kieldiep. De fabriekshal maakt deel uit van een industrieel complex met verschillende onderdelen die deels onderling verbonden zijn. De fabriek is in 1973 opgeheven. Het complex ligt in het dun en nagenoeg eenzijdig bebouwde veenkoloniale lint Nieuwe Compagnie. De zuidgevel van de fabriekshal aan de Leinwijk vormt het meest beeldbepalende onderdeel van het fabriekscomplex. De nadere omschrijving betreft dan ook alleen deze gevel, mede om eventuele herontwikkeling van het complex niet te belemmeren.
De architectuur van de gevel is functioneel en sober, en kent een krachtige hoofdvorm en accenten die de invloed tonen van de Amsterdamse Schoolarchitectuur.
Het complex is tegenwoordig onder meer in gebruik als vlooienmarkt.
Omschrijving
De gevelopbouw van het winkelpand is als volgt: aan de voorzijde (oost) bestaat de gevel uit drie traveeën; de middelste travee wordt gevormd door de centrale risaliet. De risaliet is voorzien van een samengesteld venster met bovenlichten. De risaliet zet zich door in een dakopbouw voorzien van topgevel met zadeldak. Centraal in de topgevel een samengesteld venster met twee driehoekig gesloten bovenlichten. In de traveen ter weerszijden van de middenrisaliet telkens een H-venster. In de zuidgevel twee H-vensters en ook in de noordgevel een H-venster met daarnaast een (gewijzigde) entree. De genoemde gevelopeningen zijn alle voorzien van decoratieve elementen in de vorm van segmentboogvormige strekken met sluitstenen.
Waardering
De fabriekshal (zuidgevel) wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de fabriekshal (gevel) als bijzondere uitdrukking van de industriële ontwikkelingen in de Veenkoloniën in het algemeen, en de aardappelmeelindustrie als belangrijke economische peiler in het bijzonder
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een fabriekshal (gevel) in sobere, functionele architectuur met kenmerken afkomstig van de Amsterdamse Schoolarchitectuur
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- vanwege de zorgvuldige detaillering met invloeden van de Amsterdamse Schoolarchitectuur
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de zeer beeldbepalende ligging van de fabriekshal (gevel) aan de Leinwijk
Authenticiteit
Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de gevel van de fabriekshal
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de fabriekshal (gevel) in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Westerbroek
Adres en postcode: RIJKSWEG WEST 25
Kad. gegevens: N00194
Voormalige functie: keuterij / landarbeiderswoning
Bouwjaar: omstreeks 1900
Bouwtype: krimpentype
Bouwstijl: ambachtelijk-traditioneel
Architect / aannemer:
Bronnen:
Keuterij of landarbeiderswoning gebouwd omstreeks 1900. De keuterij ligt beeldbepalend in het open landschap ten westen van Westerbroek. De keuterij is gebouwd in sobere ambachtelijk-traditionele trant, en vormt een voorbeeld van kenmerkende eenvoudige huisvesting van landarbeiders in de Veenkoloniën. Kenmerkend voor dit type is de overeenkomst met de grotere, Oldambtster boerderijen. De keuterij of arbeiderswoning van het krimpentype versmalt evenals de Oldambtster boerderij in de richting van de voorgevel. Deze sprongen worden aanduid als krimpen. De keuterij of arbeiderswoning aan de Rijksweg West 25 is in de jaren 1920 aan de rechterzijde uitgebreid. Deze aanbouw is haaks op het hoofdvolume geplaatst.
Omschrijving
De keuterij of landarbeiderswoning heeft een samengestelde plattegrond en bestaat uit één bouwlaag met een kapverdieping. Het dak van het woonhuis is uitgevoerd als zadeldak met aan de voorzijde een topgevel en aan de achterzijde een eindschild. De nok van het schilddak van de aanbouw staat haaks op de nok van het hoofdvolume. Het dak is voorzien van gesmoorde (?) pannen. De topgevel wordt bekroond door een gemetselde schoorsteen. Ook de aanbouw is voorzien van een gemetselde schoorsteen. Langs de dakranden houten bakgoten, windveren en dekkers. De gevels zijn opgemetseld in rode Groninger baksteen. De voorgevel is symmetrisch ingedeeld en bevat twee zesruitsvensters. Beide vensters zijn licht segmentboogvormig gesloten. In de voorgevel van de aanbouw een toegangsdeur uit de jaren 1920 en daarnaast een tweeledig venster.
De linker zijgevel en de achtergevel zijn overwegend gesloten. De gevelopeningen bestaan met name uit kleine (stal)vensters en enkele opgeklampte houten deuren.
Waardering
De keuterij of landarbeiderswoning wordt aangemerkt als beeldbepalend object in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van het pand uit omstreeks 1915 als representant van voor de Veenkoloniën kenmerkende eenvoudige huisvesting van landarbeiders.
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een keuterij of landarbeiderswoning van het krimpentype gebouwd omstreeks 1900 in ambachtelijk-traditionele trant
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende, open ligging van de keuterij of landarbeiderswoning in het buitengebied ten westen van Westerbroek
Authenticiteit
Vanwege de hoge mate van gaafheid van het exterieur van de keuterij of landarbeiderswoning
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de keuterij of landarbeiderswoning in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Westerbroek
Adres en postcode: RIJKSWEG WEST 101
Kad. gegevens: N00414
Voormalige functie: boerderij
Bouwjaar: omstreeks 1900 (verschijningsvorm voorhuis)
Bouwtype: dwarshuisboerderij
Bouwstijl: ambachtelijk-traditioneel, kenmerken classicistische traditie
Architect / aannemer:
Bronnen:
Boerderijcomplex bestaande uit een dwarshuisboerderij en een bijschuur. Te oordelen naar de verschijningsvorm van het voorhuis is de boerderij omstreeks 1900 gebouwd. De boerderij is uitgevoerd als dwarshuisboerderij, waarbij het voorhuis dwars voor de schuur is geplaatst. Het voorhuis staat met de nok schuin op de weg die ter plaatse van de boerderij een bocht maakt. Aan de overzijde van de weg ligt het Winschoterdiep met daaraan scheepswerfbebouwing. Voor het voorhuis staan linden.
De boerderij is gebouwd in ambachtelijk-traditionele trant. De symmetrie van het voorhuis en de evenwichtige gevelindelingen staan in de classicistische traditie.
Omschrijving
De dwarshuisboerderij is opgebouwd uit een dwarsgeplaatst voorhuis en een hoofdschuur. De hoofdschuur heeft een rechthoekige plattegrond en is gedekt met een zadeldak met wolfseinden. De dakbedekking bestaat uit riet met langs de dakvoet enkele rijen pannen. De schuur is voorzien van halfrond gesloten dakkapellen (recent). Het voorhuis heeft een rechthoekige plattegrond en bestaat uit één bouwlaag en een kapverdieping. Het dak van het voorhuis is uitgevoerd als omlopend schilddak voorzien van zwarte gebakken pannen. Langs de gevels een geprofileerde lijstgoot met klossen. De gevels van het voorhuis zijn voorzien van blokbepleistering. De voorgevel (zuid-west) kent een symmetrische opbouw met links en rechts van de centrale entree twee H-vensters. De entree is uitgevoerd met dubbele paneeldeur en bovenlicht. De bovenlichten in de gevels van het voorhuis zijn segmentboogvormig gesloten. In de voorgevel van de schuur (zuidgevel) zijn de oorspronkelijke baanders vervangen door een nieuwe pui.
De bijschuur staat aan de westzijde van het hoofdgebouw, met de nokrichting evenwijdig aan die van de hoofdschuur. De schuur heeft een rechthoekige plattegrond en is gedekt met een zadeldak met wolfseinden. De dakbedekking bestaat uit riet. De schuur is voorzien van uilenborden en een halfrond gesloten dakkapel (recent). De schuurgevels zijn opgetrokken in rode Groninger baksteen en voorzien van gietijzeren stalvensters met roedeverdeling. Naast de historische onderdelen omvat het boerderijcomplex ook recente opstallen die niet nader in deze omschrijving worden opgenomen.
Waardering
De dwarshuisboerderij met bijschuur wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de dwarshuisboerderij als representant van voor de Veenkoloniën kenmerkende agrarische bouw rond 1900
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een dwarshuisboerderij gebouwd in ambachtelijk-traditionele trant met kenmerken van de classicistische traditie
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
- Vanwege de beeldbepalende ligging van de dwarsboerderij in en bocht van de Rijksweg-West te Westerbroek
- Vanwege de ensemblewaarde van de dwarshuisboerderij met bijbehorende bijschuur
Authenticiteit
Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de zichtzijden van de boerderij
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de boerderij in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Sappemeer
Adres en postcode: SPITSBERGEN 1
Kad. gegevens: K00002
Voormalige functie: boerderij
Bouwjaar: omstreeks 1915
Bouwtype: Oldambtster boerderij
Bouwstijl: ambachtelijk-traditioneel, elementen van Overgangsarchitectuur
Architect / aannemer:
Bronnen:
De boerderij is omstreeks 1915 gebouwd en maakt deel uit van het veenkoloniale lint van Spitsbergen. De boerderij is van het Oldambtster type, met het voorhuis en de schuur onder één nok waarbij de boerderij in de richting van het voorhuis sprongsgewijs versmalt (de zogeheten krimpen). De boerderij ligt op enige afstand van de weg met de nokrichting schuin op de weg, en met het voorhuis naar de weg gekeerd. De as van de boerderij is nagenoeg parallel aan de lengterichting van de kavelstructuur.
De architectuur van de boerderij kan worden aangeduid als ambachtelijk-traditioneel, waarbij elementen als de lateien boven de vensters afkomstig zijn van de Overgangsarchitectuur.
Omschrijving
De Oldambtster boerderij is opgebouwd uit één bouwlaag en een kap. Het dak van de boerderij is uitgevoerd als zadeldak voorzien van wolfeinden. Langs de gevels van het voorhuis een lijstgoot in de vorm van een forse kroonlijst. Aan de voorzijde is de gevel voorzien van zogeheten 'oren', een typerend kenmerk van veel Oldambtster boerderijen in de Veenkoloniën. De gevels van het voorhuis zijn opgemetseld in rode Groninger baksteen boven een trasraam van paarsbruine baksteen. De voorgevel kent een asymmetrische opbouw met twee H-vensters links en een enkel H-venster rechts van de voordeur. De bovenlichten zijn voorzien van glas-in-lood. Boven de vier gevelopeningen bevinden zich vier zaadzoldervensters. De genoemde vensters in het voorhuis zijn voorzien van lateien, typerend voor de Overgangsarchitectuur. De voordeur is teruggeplaatst in een portiek en uitgevoerd als paneeldeur met ruitjes. Aan de westzijde bevindt zich een krimp waarin voorheen baanders. De baanders zijn vervangen door een stalen kanteldeur.
Waardering
De Oldambtster boerderij wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de Oldambtster boerderij als representant van voor de Veenkoloniën kenmerkende agrarische bouw uit omstreeks 1915
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een Oldambtster boerderij in ambachtelijk-traditionele trant met elementen van de Overgangsarchitectuur
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende ligging van de Oldambtster boerderij aan het begin van het veenkoloniale bebouwingslint van Spitsbergen
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de zichtzijden van de boerderij
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur van de directe omgeving in het veenkoloniale lint van Spitsbergen
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de boerderij in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Hoogezand
Adres en postcode: VAN DER DUYN VAN MAASDAMWEG 280
Kad. gegevens: R00475
Voormalige functie: directeurswoning aardappelmeelfabriek 'Eendracht'.
Bouwjaar: 1898
Bouwtype: dwarshuis
Bouwstijl: Eclecticisme, invloeden Classicisme, Neorenaissance en Chaletstijl
Architect / aannemer:
Bronnen: Schroor, M en J. Meijering, Golden Raand: Landschappen van Groningen, Assen 2007, Toelichting Beschermd Dorpsgezicht Kiel-Windeweer
De voormalige directeurswoning vormt het enige restant van de eerste coöperatieve aardappelmeelfabriek in de Veenkoloniën, de 'Eendracht' uit 1898. De Veenkoloniën groeiden in de tweede helft van de negentiende eeuw uit tot het belangrijkste industriegebied van Noord-Nederland, waarbij de strokartonnijverheid en de aardappelmeelindustrie belangrijke peilers vormden.
De fabriek is in 1935 ontbonden. Het woonhuis staat nabij de brug over een zijtak van het Kieldiep, nabij de voormalige splitsing van het Kielster- en het Nieuwe Compagniesterdiep. Het pand maakt deel uit van het dun en nagenoeg eenzijdig bebouwde veenkoloniale lint Nieuwe Compagnie. Opmerkelijk is de ligging vrijwel direct op de weg, met alleen een grasstrook tussen het gebouw en het wegdek. Mede hierdoor is de voormalige directeurswoning beeldbepalend in het bebouwingslint. De voormalige directeurswoning ligt binnen het van rijkswege beschermde gezicht van Kiel-Windeweer.
Het pand is gebouwd in de vorm van een dwarshuis, met de nokrichting evenwijdig aan de weg. De zorgvuldige architectuur met relatief rijke decoratie kan worden aangeduid als Eclectisch. Deze architectuur is kenmerkend voor de tweede helft van de negentiende eeuw en combineert invloeden van verschillende historische stijlen. De opbouw met aan de voorzijde een middenrisaliet met topgevel past in de classicistische traditie. In de detaillering van het metselwerk en de vensters zijn invloeden uit de Neorenaissance aan te wijzen, en de decoratieve houten elementen in de topgevel tonen de invloed van de Chaletstijl.
Een oude foto uit de jaren 1980 toont het pand zonder witte verflaag. Deze verflaag lijkt in de loop van de jaren 1980 te zijn aangebracht. Ook lijkt het pand op dezelfde foto onder het venster in de topgevel een balkon te hebben gehad. De later gebouwde garage is door een tuinmuur verbonden met het woonhuis. Beide elementen vallen buiten deze beschrijving.
Omschrijving
In hoofdopzet volgt de voormalige directeurswoning een model dat gedurende de tweede helft van de negentiende eeuw opgang deed, namelijk een dwarshuis met nokrichting evenwijdig aan de weg, waarbij de entree in een zijgevel is ondergebracht. In plaats van een entree bevindt zich centraal in de voorgevel een risalerend deel voorzien van een topgevel. Het achterhuis is aangekapt aan het hoofdvolume.
De voormalige directeurswoning met ruwweg rechthoekige plattegrond is opgebouwd uit 1 bouwlaag met een kapverdieping. De gevels zijn wit geschilderd. Het pand is voorzien van een omlopend schilddak met zwarte, geglazuurde pannen. Op de nok twee hoekschoorstenen. Aan de voorzijde is de centrale risaliet voorzien van een zadeldak. Naast windveren en dekkers vormt een makelaar een opvallend decoratief element.
De gevelopbouw van de voormalige directeurswoning is als volgt: aan de voorzijde (oost) bestaat de gevel uit drie traveeën; de middelste travee wordt gevormd door de centrale risaliet. De risaliet is voorzien van een samengesteld venster met bovenlichten. De risaliet zet zich door in een dakopbouw voorzien van topgevel met zadeldak. Centraal in de topgevel een samengesteld venster met twee driehoekig gesloten bovenlichten. In de traveeën ter weerszijden van de middenrisaliet telkens een H-venster. In de zuidgevel twee H-vensters en ook in de noordgevel een H-venster met daarnaast een (gewijzigde) entree. De genoemde gevelopeningen zijn alle voorzien van decoratieve elementen in de vorm van segmentboogvormige strekken met sluitstenen. Decoratief metselwerk is bovendien aanwezig in de lisenen en in het fries onder de goten.
Waardering
De voormalige directeurswoning wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de voormalige directeurswoning als bijzondere uitdrukking van zorgvuldige bouw die samenhangt met de industriële ontwikkeling van de Veenkoloniën in de negentiende eeuw.
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een voormalige directeurswoning uit 1898 in zogeheten Eclectische architectuur met kenmerken afkomstig van het Classicisme, de Neorenaissance en de Chaletstijl
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de kenmerkende typologie van het als dwarshuis uitgevoerde woonhuis
- vanwege de zorgvuldige detaillering in zogeheten Eclectische architectuur
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
- Vanwege de zeer beeldbepalende ligging van de voormalige directeurswoning in het bebouwingslint van Nieuwe Compagnie en binnen het van rijkswege beschermde gezicht van Kiel-Windeweer
- Vanwege de ensemblewaarde van de voormalige directeurswoning met de naastgelegen ophaalbrug
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de zichtzijden van de voormalige directeurswoning
- Vanwege de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur van de directe omgeving in het van rijkswege beschermde gezicht van Kiel-Windeweer
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de voormalige directeurswoning in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Sappemeer
Adres en postcode: DE VOSHOLEN 2B
Kad. gegevens: B03108
Voormalige functie: bedrijfsgebouwen behorende bij kassencomplex
Bouwjaar: omstreeks 1930
Bouwtype: bedrijfsgebouwen met schoorsteen
Bouwstijl: functionele baksteenarchitectuur
Architect / aannemer:
Bronnen:
De bedrijfsgebouwen behorende bij een kassencomplex zijn omstreeks 1930 gebouwd en liggen beeldbepalend aan De Vosholen. De bedrijfsgebouwen bestaan uit een bedrijfshal met daarnaast aan de oostzijde een gemetselde schoorsteen, en een aangebouwd kleiner bedrijfsgebouw. Het kleinere bedrijfsgebouw heeft vermoedelijk gefunctioneerd in samenhang met de schoorsteen als verwarmingsgebouw voor het voormalige kassencomplex. De gebouwen zijn opgetrokken in een voor bedrijfsbebouwing gebruikelijke sobere, functionele baksteenarchitectuur.
Omschrijving
De bedrijfshal is gebouwd op rechthoekige plattegrond en bestaat uit één bouwlaag en een kap. Het dak is uitgevoerd als mansardekap tussen topgevels. Het dak is belegd met zwarte golfplaten (recent). De gevels van de bedrijfshal zijn opgemetseld in bruinrode baksteen. De noordgevel is voorzien van gemetselde penanten met daartussen enkele stalen roedevensters. Ook is aan deze zijde een entree aangebracht. In de westgevel baanders (tegenwoordig is de opening voorzien van glaspui). Daarnaast een venster en in de topgevel een dichtgezette gevelopening.
Het aan de oostzijde aangebouwde, kleinere bedrijfsgebouw is gebouwd op rechthoekige plattegrond en bestaat uit één bouwlaag en een kap. Het dak is uitgevoerd als lessenaarsdak. Het dak is belegd met zwarte golfplaten (recent). De gevels van de bedrijfshal zijn opgemetseld in bruinrode baksteen. De noordgevel is voorzien van enkele stalen roedevensters en centraal een dichtgemetselde gevelopening met latei. De schoorsteen heeft de vorm van een langgerekte cilinder en is opgetrokken in bruinrode baksteen. Rond de schoorsteen enkele stalen banden. De mond van de schoorsteen is voorzien van enigszins uitkragend metselwerk.
Waardering
Het cluster van bedrijfsgebouwen behorende bij een kassencomplex wordt aangemerkt als beeldbepalende objecten in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van het cluster van bedrijfsgebouwen als representant van en herinnering aan de bloeiende kastuinbouw rond Sappemeer
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een cluster van bedrijfsgebouwen behorende bij een kassencomplex in sobere, functionele baksteenarchitectuur
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende ligging van het cluster van bedrijfsgebouwen behorende bij een kassencomplex aan De Vosholen
Authenticiteit
Vanwege de redelijke mate van gaafheid van het cluster van bedrijfsgebouwen behorende bij een kassencomplex
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van cluster van bedrijfsgebouwen behorende bij een kassencomplex in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Kiel-Windeweer
Adres en postcode: VOSSENBURG 3
Kad. gegevens: O00423
Voormalige functie: woonhuis
Bouwjaar: omstreeks 1930
Bouwtype: woonhuis
Bouwstijl: Interbellumarchitectuur, invloeden Amsterdamse School
Architect / aannemer:
Bronnen:
Woonhuis gebouwd omstreeks 1930 in Interbellumarchitectuur met invloeden van de Amsterdamse School. Kenmerkend voor deze architectuur is onder meer de kloeke hoofdvorm met steil zadeldak, de ruime dakoverstekken, de toepassing van decoratief houten lijstwerk (met name ter plaatse van de dakgoten), de toepassing van een driezijdige erker, samengestelde vensters en gekleurd glas-in-lood in de bovenlichten. Het woonhuis staat met de nokrichting haaks op de weg in het dun bebouwde lint van Vossenburg.
Omschrijving
Het woonhuis heeft een rechthoekige plattegrond en bestaat uit één bouwlaag met een kapverdieping. Het dak van het woonhuis is uitgevoerd als zadeldak met ruime overstekken. Het dak is voorzien van rode, geglazuurde pannen. Op de nok twee gemetselde schoorstenen. Op het zuidelijke dakvlak een dakkapel voorzien van drieledig venster. De geprofileerde houten goten bakgoten zijn voorzien van decoratief lijstwerk met zigzagmotief. De gevels zijn opgetrokken in rode Groninger baksteen met aan de bovenzijde van de vensterpartijen een doorlopende strekkenlaag. Het woonhuis is voorzien van samengestelde vensters van verschillende afmetingen. In de voorgevel aan de linkerzijde een tweeledig samengesteld venster voorzien van bovenlichten. Rechts in de gevel een driezijdige, platgedekte erker met in totaal drie vensters voorzien van bovenlichten. In de topgevel een drieledig venster met aan de onderzijde een houten bloembak met zigzagmotief. Boven het venster is de topgevel uitgevoerd gevelbekleding bestaande uit horizontale schroten in een kenmerkende contrasterende kleurstelling (wit en donkergroen). De entree bevindt zich in de zuidgevel, en is teruggeplaatst in een portiek.
Waardering
Het woonhuis wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de het woonhuis als representant van kenmerkende woonhuisbouw rond 1930.
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een woonhuis gebouwd in Interbellumarchitectuur met invloeden van de Amsterdamse School
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende, vrije ligging van het woonhuis in het dun bebouwde lint van Vossenburg
Authenticiteit
- Vanwege de hoge mate van gaafheid van het woonhuis
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur van de directe omgeving in het lint van Vossenburg
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van het woonhuis in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Kropswolde
Adres en postcode: WOLDWEG 183
Kad. gegevens: R00200
Voormalige functie: boerderij
Bouwjaar: omstreeks 1900 (verschijningsvorm voorgevel)
Bouwtype: Oldambtster boerderij
Bouwstijl: ambachtelijk-traditioneel
Architect / aannemer:
Bronnen:
Te oordelen naar de verschijningsvorm van de voorgevel is de boerderij omstreeks 1900 gebouwd. De boerderij is van het oude Oldambtster type, met het voorhuis en de schuur onder één nok en de baanders in de voorgevel zijn ondergebracht. Het woongedeelte vormt derhalve een platte doos die in het schuurvolume is ondergebracht. De boerderij maakt deel uit van een reeks boerderijen parallel aan en op vrij grote afstand van de Woldweg (oostzijde) met de nokrichting haaks op de weg, en met het voorhuis naar de weg gekeerd.
De boerderij is gebouwd in sobere, ambachtelijk-traditionele trant.
Omschrijving
De Oldambtster boerderij is opgebouwd uit één bouwlaag en een kap. Het dak van de boerderij is uitgevoerd als zadeldak voorzien van wolfeinden. Het dak is voorzien van rode oude holle pannen. Langs de voorgevel een lijstgoot, nu uitgevoerd met kunststof bakgoot. De gevels van het voorhuis zijn opgemetseld in rode Groninger baksteen. De voorgevel (west) kent een asymmetrische opbouw met van links naar rechts twee kleinere H-vensters, drie H-vensters en een garagedeur (voorheen baanders). De garagedeur is geplaatst binnen de authentieke gevelopening met latei van de baanders. Ook de duimen van het geheng van de baanders zijn nog aanwezig. In de afgewolfde topgevel bevinden zich vier zaadzoldervensters voorzien van een roedeverdeling in twee ruiten. Alle vensters zijn voorzien van hanenkammen. Alleen het derde venster van links heeft geen hanenkam; dit H-venster is later toegevoegd. Voorheen bevond zich in deze zone wellicht de bedsteewand.
Aan de noordzijde is de zijgevel later deels opgehoogd en opnieuw ingevuld.
Waardering
De Oldambtster boerderij wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de Oldambtster boerderij als representant van voor de Veenkoloniën kenmerkende agrarische bouw rond 1900.
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een Oldambtster boerderij van het oude type met baanders in de voorgevel, gebouwd in ambachtelijk-traditionele trant
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende ligging van de Oldambtster boerderij in de boerderijreeks parallel aan en op vrij grote afstand van het veenkoloniale bebouwingslint van Kropswolde
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de zichtzijden van de boerderij
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur van de directe omgeving in de boerderijreeks achter het veenkoloniale lint van Kropswolde
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de boerderij in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Westerbroek
Adres en postcode: WOORTMANSDIJK 20
Kad. gegevens: N00625
Voormalige functie: boerderij
Bouwjaar: omstreeks 1950
Bouwtype: boerderij bestaande uit voorhuis, koestal en hooischuur
Bouwstijl: Delftse School
Architect / aannemer:
Bronnen:
Boerderij uit de jaren 1950 met voor deze periode kenmerkende, vernieuwende typologie. De boerderij is opgebouwd uit een voorhuis, een langgerekt tussenlid waarin de koestal en als afsluitend element een hooischuur. Het voorhuis staat met de nok nagenoeg evenwijdig aan de Woortmansdijk die ter plaatse van de boerderij een flauwe bocht maakt. De verschillende nokhoogten en -richtingen van de boerderij zorgen voor een opvallend silhouet.
De boerderij is gebouwd sobere Delftse Schoolarchitectuur. In de loop der tijd is de dakbedekking van de koestal vervangen en zijn enkele gevelopeningen aan de zuidzijde aangepast. Voor het overige is de boerderij zowel voor wat betreft de hoofdopzet als de gevelindelingen, detailleringen en materiaalgebruik relatief gaaf bewaard gebleven.
Omschrijving
De boerderij is opgebouwd uit een voorhuis, een lager en langgerekt tussenlid waarin de koestal is ondergebracht en een hoofdschuur met hoog opgetrokken westgevel en hoge nok. De koestal heeft een nokrichting haaks op de weg. Het voorhuis en de hooischuur hebben een nokrichting evenwijdig aan de weg. Het voorhuis heeft een rechthoekige plattegrond en bestaat uit één bouwlaag en een kapverdieping. Het dak van het voorhuis is uitgevoerd als zadeldak tussen topgevels. Het dak is voorzien van rode gebakken pannen. De topgevels eindigen in een forse gemetselde schoorsteen. De gevels van de boerderij zijn opgetrokken in rode Groninger baksteen. Het voorhuis is voorzien van vensters van verschillende afmetingen. In de voorgevel en links en rechts van de centrale entree een venster. In de beide zijgevels een kleiner, hoog geplaatst raam met aan de onderzijde decoratief houten latwerk. Daarnaast in de zijgevels nog een venster. In de topgevels telkens twee vensters.
De koestal heeft een rechthoekige plattegrond en is gedekt met een zadeldak voorzien van nieuwe rode dakbedekking. De schuurgevels zijn onder meer voorzien van stalvensters met roedeverdeling en enkele staldeuren.
De hooischuur heeft een rechthoekige plattegrond en is gedekt met een asymmetrisch zadeldak. Aan de achterzijde een aankapping. De dakbedekking bestaat uit rode gebakken pannen. De gevels zijn deels in hout opgetrokken. Aan de noordzijde houten, opgeklampte baanders.
Naast de historische onderdelen omvat het boerderijcomplex ook recentere opstallen die niet nader in deze omschrijving worden opgenomen.
Waardering
De boerderij wordt aangemerkt als beeldbepalend pand in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de boerderij als representant van kenmerkende agrarische bouw rond 1950
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een boerderij uit omstreeks 1950 met een vernieuwende typologie en gebouwd in sobere Delftse Schoolarchitectuur
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
- Vanwege de beeldbepalende ligging van de boerderij in een flauwe bocht van de Woortmansdijk te Westerbroek
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur van de directe omgeving in het lint aan de Woortmansdijk
Authenticiteit
Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de boerderij
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de boerderij in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Borgercompagnie
Adres en postcode: TRIPSCOMPAGNIESTERZWARTEWEG, TEN OOSTEN VAN BORGERCOMPAGNIE 29; MOLENROMP
Kad. gegevens: L00304
Voormalige functie: poldermolen
Bouwjaar:
Bouwtype: windmolen met conische bakstenen romp
Bouwstijl: ambachtelijk-traditioneel
Architect/aannemer:
Bronnen: www.watwaswaar.nl
Op enige afstand van de weg gelegen restant van een poldermolen. De molen is in de negentiende eeuw gebouwd ter bemaling van de polder tussen Borgercompagnie en Tripscompagnie. De tegenwoordig nog aanwezige conische, bakstenen romp was waarschijnlijk voorzien van een bovenbouw met wiekenkruis en een stelling. Deze bovenbouw en stelling zijn in de loop der tijd verdwenen. Getuige de aanduiding op historisch kaartmateriaal heeft op deze plek in ieder geval vanaf de vroege negentiende eeuw een watermolen gestaan (vermelding op de Kadastrale Minuutplankaart uit 1811-1832. Als eigenaar van de molen wordt vermeld: Volmagten van de watermolen ten oosten van de Borgecompagnie). In de molenromp is vanaf de periode 1927-1935 een motorgemaal gehuisvest. In die periode is wellicht tegelijk met de ombouw van de installatie ook de bovenbouw ontmanteld. Op kaartmateriaal uit deze periode wordt de naam De Vereeniging vermeld. Vanaf 1954 wordt de molen / het molenrestant aangeduid met 'Electrisch gemaal'. De bij de molen horende molensloot bevindt zich aan de westzijde van de molenromp. De molensloot staat in verbinding met het Borgercompagniesterdiep.
Omschrijving
Het molenrestant bestaat uit een conische, gemetselde onderbouw van een voormalige poldermolen. De bovenbouw en stelling zijn verdwenen. De onderbouw is opgemetseld in rode Groninger baksteen en bestaat uit twee bouwlagen. De onderbouw wordt tegenwoordig gedekt door een kegelvormige houten kap voorzien van dakleer. De kap is voorzien van een overstek en klossen. In de gevel aan de zuid- en noordzijde een segmentboogvormig gesloten ingang met deur. Aan de oostzijde twee gietijzeren vensters met roedeverdeling. De vensters zijn segmentboogvormig gesloten.
Waardering
Het molenrestant wordt aangemerkt als beeldbepalend object in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van het molenrestant als herinnering aan de geschiedenis van de polderbemaling in de Veenkoloniën
Architectuurhistorische waarde
Vanwege de bouwkundige waarde van het molenrestant in ambachtelijk-traditionele trant
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende ligging van het molenrestant in het open, veenkoloniale landschap tussen Borgercompagnie en Tripscompagnie.
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de molenromp
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur in dit deel van het veenkoloniale polderlandschap
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van het molenrestant in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Hoogezand
Adres en postcode: VAN DER DUYN VAN MAASDAMWEG BIJ 280; 'EENDRACHTSBRUG'
Kad. gegevens: R00501
Voormalige functie: ophaalbrug
Huidige functie: ophaalbrug
Bouwjaar: omstreeks 1930
Bronnen: Toelichting Beschermd Dorpsgezicht Kiel-Windeweer; www.watwaswaar.nl
De ophaalbrug is omstreeks 1930 gebouwd over een zijtak van het Kieldiep. De brug verbindt het noordelijke en zuidelijke deel van de Nieuwe Compagnie. Oud kaartmateriaal laat zien dat de wijk oorspronkelijk veel verder naar het westen doorliep. De brug ligt over de wijk nabij de voormalige splitsing van het Kielster- en het Nieuwe Compagniesterbrug.
Samen met de naastgelegen voormalige directeurswoning van de aardappelmeelfabriek 'Eendracht' maakt de brug deel uit van het dun en nagenoeg eenzijdig bebouwde veenkoloniale lint van Nieuwe Compagnie. Beide onderdelen maken deel uit van het van rijkswege beschermde gezicht van Kiel-Windeweer.
Omschrijving
De huidige brug is gebouwd omstreeks 1930. De brug heeft een ijzeren hameipoort bestaande uit twee hameistijlen gekoppeld door twee dwarsbalken die onderling weer verbonden zijn. Tussen de onderste dwarsbalk en de hameistijlen schoren. De brug is uitgevoerd met balanspriemen met ijzeren spanwerk en gewichtkoker. Boven de balanspriemen ijzeren tuiwerk. De brug is verder uitgevoerd met aan elke zijde twee ijzeren langsschoren. Verder aan elke zijde een trekstang. De brug is uitgevoerd met houten brugdek, waarlangs houten brugleuningen. De brug rust op gemetselde landhoofden. Het bewegingswerk is zo goed als verdwenen. Op de overgang van brug- naar wegdek ijzeren leuningen met regels en stijlen van hoekprofiel. Tussen de regels en de stijlen is een decoratief kruispatroon aangebracht.
Waardering
De brug wordt aangemerkt als beeldbepalend object in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de brug als een voorbeeld van en herinnering aan de vele soortgelijke bruggen over de veenkoloniale waterwegen
Civieltechnische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een sobere, ijzeren ophaalbrug uit omstreeks 1930
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de kenmerkende typologie van de als ophaalbrug uitgevoerde brugverbinding
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
- Vanwege de zeer beeldbepalende ligging van de ophaalbrug in het bebouwingslint van Nieuwe Compagnie en binnen het van rijkswege beschermde gezicht van Kiel-Windeweer
- Vanwege de ensemblewaarde van de ophaalbrug met de naastgelegen voormalige directeurswoning
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de brug
- Vanwege de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur van de directe omgeving in het van rijkswege beschermde gezicht van Kiel-Windeweer
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de brug in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, civieltechnische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Hoogezand
Adres en postcode: KALKWIJK 40A; TRAFOHUISJE
Kad. gegevens: P00217
Voormalige functie: transformatorgebouw
Bouwjaar: omstreeks 1929
Bouwtype: platgedekt vrijstaand gebouw
Bouwstijl: Interbellumarchitectuur met kenmerken van de Amsterdamse School
Architect / aannemer:
Bronnen:
Op enige afstand van de doorgaande weg in het veenkoloniale lint van Kalkwijk gelegen transformatorgebouw. Het transformatorgebouw is eind jaren twintig gebouwd, waarschijnlijk in opdracht van het toenmalige Provinciaal Electriciteitsbedrijf (PEB) van Groningen. Het gebouwtje heeft een rechthoekige plattegrond en is vormgegeven in een Interbellumarchitectuur met kenmerken van de Amsterdamse School. Het transformatorgebouw is van grotere omvang dan de meeste transformatorstations in de provincie en bovendien uitgevoerd met dubbele houten deuren in de voorgevel (mogelijk gewijzigd). Het is een voorbeeld van een type trafo met plat dak.
Omschrijving
Transformatorgebouw uit omstreeks 1929 op rechthoekige, bijna vierkante plattegrond. Het gebouw is opgetrokken in een rode, enigszins gesinterde baksteen. De hoge, uitspringende borstwering rondom is uitgevoerd in verticaal metselwerk. Het platte dak verspringt in hoogte. Langs de dakrond een verspringende rollaag en daaronder een uitspringende brede, verticaal gemetselde band. Aan de oostzijde (voorzijde) vormt een korte gemetselde dakopbouw een verticaal accent. Aan de oostzijde bevinden zich dubbele houten deuren (wellicht gewijzigd) onder een betonnen latei die doorloopt in de luifel boven de entree aan de noordzijde. Verder in de oostgevel een later met metselwerk en glazen bouwstenen dichtgezette gevelopening. In de noordgevel onder de betonnen luifel een houten toegangsdeur en een met metselwerk en glazen bouwstenen dichtgezette gevelopening. De zuidgevel is blind.
Waardering
Het transformatorgebouw wordt aangemerkt als beeldbepalend object in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van het transformatorgebouw als bijzondere uitdrukking van zorgvuldige bouw voor nutsvoorzieningen aan het begin van de twintigste eeuw
Architectuurhistorische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een transformatorgebouw in een Interbellumarchitectuur met kenmerken van de Amsterdamse School
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de kenmerkende typologie van het platgedekte transformatorgebouw
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende ligging van het transformatorgebouw in het veenkoloniale bebouwingslint van Kalkwijk
Authenticiteit
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van het transformatorgebouw
- Vanwege de redelijke mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur van de directe omgeving in het veenkoloniale lint van Kalkwijk
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van het transformatorgebouw in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Sappemeer
Adres en postcode: RIJKSWEG OOST 42; SLUIS
Kad. gegevens: F3298
Voormalige functie: schutsluis
Bouwjaar: omstreeks 1955
Bouwtype: schutsluis
Bronnen: www.watwaswaar.nl
De schutsluis is waarschijnlijk omstreeks 1955 aangelegd in de wijk die het Achterdiep verbond met het oude Winschoterdiep. Toen omstreeks 1955 het Nieuwe Winschoterdiep werd gerealiseerd, ontstond vermoedelijk de noodzaak om nabij de monding in het nieuwe Winschoterdiep een schutsluis aan te leggen. Nog later is langs het nieuwe Winschoterdiep de snelweg A7 gerealiseerd.
Op oude kaarten is parallel aan de huidige Verlengde Herenstraat (voorheen op kaarten aangeduid als Heerenlaan) de (aanvankelijk bescheiden) wijk of kavelsloot tussen het Achterdiep en het oude Winschoterdiep waar te nemen, als onderdeel van de kenmerkende veenkoloniale landschappelijke structuur met opstrekkende verkaveling en langgerekte sloten met noord-zuid richting (wijken en kavelsloten).
Omschrijving
De schutsluis opgebouwd uit een bovenhoofd, een schutkolk en een benedenhoofd. De sluishoofden en -wanden zijn uitgevoerd in gewapend beton, waarvan de bovenrand is afgezet met een ijzeren rand. De schutsluis is uitgevoerd met twee paar houten puntdeuren. Op de houten puntdeuren een loopbrug met leuning opgebouwd uit stijlen en regels van ijzeren buisprofielen en rinketten met heugelstang en tandwielkasten. In het midden van de sluiskolk aan beide zijden schotbalksponningen.
Waardering
De schutsluis wordt aangemerkt als beeldbepalend object in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de schutsluis als bijzondere uitdrukking van de geschiedenis van de waterhuishouding in de Veenkoloniën
Civieltechnische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een schutsluis uit omstreeks 1955 met betonnen wanden
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende ligging van de schutsluis in de wijk ten noorden van de Rijksweg Oost in Sappemeer
Authenticiteit
Vanwege hoge mate van gaafheid van de schutsluis
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de schutsluis in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, civieltechnische en stedenbouwkundige kenmerken
Plaats: Borgercompagnie
Adres en postcode: BORGERCOMPAGNIE BIJ 27; DRAAIBRUG
Kad. gegevens: L00076/L00106
Voormalige functie: draaibrug
Bouwjaar: omstreeks 1930
Bronnen:
De draaibrug is omstreeks 1930 gebouwd over Borgercompagniesterdiep. De brug vormt een beeldbepalend onderdeel van de bebouwing in het veenkoloniale lint van Borgercompagnie.
Omschrijving
Geheel in staal uitgevoerde draaibrug op een excentrische draaispil. De brug met beperkte breedte is omstreeks 1930 aangelegd. De brug heeft een houten brugdek. Ter weerszijden van het brugdek en op het oostelijke landhoofd leuningen met handlijsten, stijlen en regels in stalen hoekprofielen. Tussen de stijlen en regels decoratieve kruisvormige motieven in stalen hoekprofielen.
Waardering
De brug wordt aangemerkt als beeldbepalend object in het buitengebied van de gemeente Hoogezand-Sappemeer op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
Vanwege de waarde van de brug als een voorbeeld van en herinnering aan de vele soortgelijke bruggen over de Veenkoloniale waterwegen
Civieltechnische waarde
- Als bijzondere uitdrukking van een sobere, ijzeren draaibrug uit omstreeks 1930
- Vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp
- Vanwege de kenmerkende typologie van de als draaibrug uitgevoerde brugverbinding
- Vanwege de zorgvuldige detaillering en het kenmerkende materiaalgebruik
Stedenbouwkundige / ensemble waarde
Vanwege de beeldbepalende ligging van de draaibrug in het veenkoloniale bebouwingslint van Borgercompagnie
Authenticiteit
- Vanwege de hoge mate van gaafheid van de brug
- Vanwege de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur van de directe omgeving van de draaibrug in het veenkoloniale lint van Borgercompagnie
Uniciteit
Vanwege de zeldzaamheidswaarde van de brug in relatie tot voornoemde cultuurhistorische, civieltechnische en stedenbouwkundige kenmerken