Wijzigingsplan woonlocatie Steenenmuur Zuid-West

Toelichting

Hoofdstuk 1 Inleiding

Het voorliggende wijzigingsplan maakt deel uit van het project Noordwaard. Het project Noordwaard is een deelproject van het programma Ruimte voor de Rivier. In figuur 1.1. is het plangebied van het project Noordwaard weergegeven.

Figuur 1.1. Ligging Noordwaard

1.1 Rijksinpassingsplan Noordwaard

In de afgelopen eeuwen is veel ruimte aan de rivieren ontnomen. De rivieren zijn ingeklemd tussen dijken die de afgelopen decennia steeds hoger zijn geworden. Achter die dijken is het land op veel plaatsen lager komen te liggen. Door de bevolkingsontwikkeling en de economische groei zijn de te beschermen waarden in gebieden achter deze dijken sterk toegenomen. De gevolgen van een mogelijke overstroming zijn daardoor enorm. Door de klimaatveranderingen treden vaker hoge rivierafvoeren op. Dat maakt deze gebieden kwetsbaarder.

Het Kabinet heeft besloten de bescherming tegen overstromingen uiterlijk in 2015 op het wettelijk vereiste niveau te brengen en de ruimtelijke kwaliteit in het rivierengebied te verbeteren. Hiervoor is de PKB (Planologische Kernbeslissing) Ruimte voor de Rivier opgesteld, waarin een samenhangend pakket van maatregelen is vastgelegd.

Het Rijksinpassingsplan Noordwaard heeft de ontpoldering van de Noordwaard planologisch mogelijk gemaakt en is een van de projecten die voortkomt uit de PKB Ruimte voor de Rivier. Met de ontpoldering van de Noordwaard gaat het gebied een functie krijgen in het afvoeren van rivierwater tijdens hoge rivierwaterstanden. De Noordwaard wordt heringericht om de gewenste bijdrage van 30 centimeter waterstanddaling bij rivierkilometer 955 bij Gorinchem te bewerkstelligen en de ruimtelijke kwaliteit van het gebied te verbeteren.

Bijna de gehele Noordwaard verandert van een binnendijks gebied in een buitendijks gebied, dat niet door een primaire waterkering wordt beschermd en geregeld kan overstromen.

Eén van de uitgangspunten van de herinrichting is dat voor de huidige bewoners die dit willen, de mogelijkheid wordt gecreëerd om in de Noordwaard te kunnen blijven wonen. Op basis van een aantal criteria is vastgesteld welke woningen hydraulisch gezien behouden kunnen blijven en die bovendien veilig en bewoonbaar zijn. Deze te handhaven woningen zijn als ‘groen’ aangemerkt. Niet te handhaven woningen zijn als ‘rood’ aangemerkt.

Eigenaren van ‘rode’ woningen zijn schadeloosgesteld. Hiermee kunnen ze een woning kopen buiten de Noordwaard, maar in dit project zijn ook twee aanvullende mogelijkheden geboden, namelijk de mogelijkheid om een vrijkomende bestaande, door het Rijk inmiddels aangekochte ‘groene’ woning te kopen binnen de Noordwaard, of om een terp aan te kopen voor de bouw van een nieuwe woning op één van de daarvoor aangeboden zoeklocaties nieuwbouw. De nieuwbouwlocatie is niet als zodanig bestemd, maar ten behoeve van de aanleg van de terp en het mogelijk maken van de bouw van een woning is een het Rijksinpassingsplan Noordwaard een wijzigingsbevoegdheid opgenomen. Deze betreffende nieuwbouwlocatie betreft woonlocatie Steenenmuur Zuid-West.

Zoeklocaties nieuwbouw zijn gelegen aan een hoge kade. Uitgangspunt is dat nieuw te bouwen woningen op een terp worden gebouwd en bereikbaar zijn via een hoge kade in verband met de bereikbaarheid tijdens hoogwater en de (potentiële) aanwezigheid van nutsvoorzieningen.

1.2 Aanleiding en doel wijzigingsplan

Een van de huidige bewoners van de Noordwaard heeft de wens uitgesproken om in het gebied Noordwaard te blijven wonen en gebruik te maken van de wijzigingsbevoegdheid zoals deze in het Rijksinpassingsplan is opgenomen. In het Rijksinpassingsplan is de mogelijkheid opgenomen voor de wijziging naar de bestemming Wonen en de mogelijkheid tot de bouw van één woning.

De Minister wenst medewerking te verlenen aan dit initiatief. Om dit planologisch mogelijk te maken wordt het voorliggende wijzigingsplan opgesteld.

1.3 Ligging en initiatief

Het initiatief betreft de realisatie van een woning in het gebied Noordwaard. De ligging van de locatie is weergegeven met de kleine rode cirkel in figuur 1.2. Linksboven is een uitsnede te zien van de locatie.

Figuur 1.2. Ligging plangebied

De woning zal worden gebouwd op een terp waarvan de aanleg met dit wijzigingsplan mogelijk gemaakt wordt, direct nabij een bosrijke omgeving. Het plateau van de terp, waar ook het bouwvlak wordt geprojecteerd ligt tenminste op NAP +4,00m en ten hoogste op NAP +4,64 m. De hoogte van de kade-terprand zal tenminste NAP +3,40m en ten hoogste NAP + 4,16 m bedragen. De terp zal een oppervlakte krijgen van circa 1.950 m².

De terp en de positionering van de woning hierop is weergegeven in figuur 1.3.

De woning zal worden afgestemd op de woningen in de omgeving van dit gebied en met name de huidige woning van de initiatiefnemer. Initiatiefnemers mogen namelijk een nieuwe woning bouwen van een zelfde inhoud als hun huidige woning, na het verkrijgen van een ontheffing als bedoeld in artikel 25 lid 1 onder i van het Rijksinpassingsplan. Dit betreft in de voorliggende situatie 1000 m3. De goot- en bouwhoogte van de woning is respectievelijk 4 m en 10 m.

Figuur 1.3. De terp en de positionering van de woning

1.4 Leeswijzer

• In hoofdstuk 2 worden het wijzigingsgebied en de wijzigingsregels uit het Rijksinpassingsplan Noordwaard beschreven en getoetst.
• In hoofdstuk 3 wordt het plan getoetst aan de omgevings- en milieuaspecten.

Hoofdstuk 2 Wijzigingsregels

Bij het opstellen van een wijzigingsplan wordt getoetst aan de regels zoals deze zijn opgenomen in het geldende bestemmingsplan. In dit specifieke geval wordt getoetst aan de regels uit het Rijksinpassingsplan Noordwaard.

2.1 Wijzigingsgebied

Op de verbeelding is de locatie van de wijzigingsbevoegdheid vastgelegd met een gebiedsaanduiding 'Wro - zone - wijzigingsgebied - 2' (zie figuur 2.1.).

Figuur 2.1. Locatie wijzigingsgebied 2 aangegeven met de rode begrenzing

2.2 Wijzigingsregels

Wijzigingsregels

In de regels van het Rijksinpassingsplan Noordwaard zijn in artikel artikel 26 lid 2 de wijzigingsregels opgenomen die behoren bij wijzigingsgebied 2. Daarbij zijn de volgende begrenzingen vastgesteld. De bestemming Bos mag worden gewijzigd in de bestemming Wonen, waarbij:

• de planregels zoals opgenomen in artikel 17 Wonen van overeenkomstige toepassing zijn op het wijzigingsplan;
• wijziging alleen mag plaatsvinden voor zover het in het kader van het project Ontpoldering Noordwaard nodig is te voorzien in een nieuwe woonlocatie;
• per locatie is één woning toegestaan;
• woningbouw vanuit landschappelijk en milieuoogpunt aanvaardbaar is;
• woningbouw niet leidt tot waterstandverhoging, afname van het waterbergend vermogen of vergroting van de kans op schade als gevolg van hoogwaterstanden;
• de bestemming eveneens gewijzigd kan worden in de bestemming Kades - Terprand bij de bestemming Wonen, als de situering van de bestemming Wonen daar aanleiding voor geeft;
• Burgemeester en wethouders worden gehoord.

Toetsing

In het volgende overzicht wordt aangetoond dat wordt voldaan aan de wijzigingsregels die hiervoor zijn weergegeven.

• de planregels worden toegepast.
• het betreft een woning die geamoveerd is in het kader van het project Ontpoldering Noordwaard.
• in het wijzigingsplan wordt één woning mogelijk gemaakt.
• woningbouw is op deze locatie aanvaardbaar, de onderbouwing is opgenomen in hoofdstuk 3.
• De woningbouw leidt niet tot waterstandverhoging of afname van het waterbergend vermogen. De onderbouwing hiervan is opgenomen in hoofdstuk 3.
• Burgemeester en wethouders van de gemeente Werkendam hebben geen bezwaar met het in procedure brengen van het wijzigingsplan. De brief is opgenomen in bijlage 1.

waarbij de minimale hoogte en maximale hoogte van het bouwvlak op de terp is weergegeven ("minimum hoogteligging vlak" en "maximum hoogteligging vlak");

Conclusie

De voorgenomen planwijziging gebeurt met inachtneming van de in het Rijksinpassingsplan gegeven regels.

Hoofdstuk 3 Omgevings- en milieuaspecten

In dit hoofdstuk wordt in het kader van een goede ruimtelijke ordening getoetst aan diverse omgevings- en milieuaspecten.

Ter ondersteuning van de besluitvorming over de maatregel ontpoldering van de Noordwaard is een MER opgesteld. In het MER Ontpoldering Noordwaard zijn de gevolgen voor het milieu van verschillende inrichtingsalternatieven tegen elkaar afgewogen en beschreven (in het Rijksinpassingsplan Noordwaard). Het voorkeursalternatief uit het MER is op een aantal onderdelen verder uitgewerkt. In deze verdere uitwerking van het voorkeursalternatief is rekening gehouden met de in het MER

beschreven gevolgen voor het milieu. Dit voorkeursalternatief is vertaald in het Rijksinpassingsplan Noordwaard.

In het voorkeursalternatief en de vertaling in het Rijksinpassingsplan is rekening gehouden met de effecten van de opgenomen wijzigingsgebieden. Hierna wordt kort ingegaan op de relevante onderdelen van het Rijksinpassingsplan voor het voorliggende wijzigingsplan.

Aspect	Toetsing
Landschap	Nieuwe terpen voor burgerwoningen liggen aan de kreekzijde van de hoge kades. Deze ligging zorgt ervoor dat deze betreffende terp kan worden ingepast tussen aan de ene zijde een hoge kade, noodzakelijk voor het bieden van een evacuatieroute bij(extreem) hoog water en de mogelijkheid om kabels en leidingen te leggen ten behoeve van woonhuizen in de hoge kades en een bosrijke omgeving aan de andere zijde. Deze terp ligt dus niet in een grote open ruimte, maar wordt ingesloten tussen een hoge kade en de bestemming bos. Bij de welstandstoetsing van het bouwplan wordt het vastgestelde beeldkwaliteitsplan van de gemeente Werkendam toegepast. Volgens dit beeldkwaliteitsplan dienen nieuw te bouwen woningen te voldoen aan terughoudend kleurgebruik en het gebruik van natuurlijke materialen. Daken mogen niet glimmend worden uitgevoerd en indien baksteen wordt toegepast voor de gevel moeten lichte kleuren worden gemeden. Daarnaast zijn beperkingen voorgeschreven aangaande dakkapellen en de toepassing van zonnepanelen. Deze voorwaarden met betrekking tot de uitstraling van de woning waarborgen een vormgeving die zich goed voegt in het omringende landschap.
Water	Waterstand Er is geen sprake van een afname van het waterbergend vermogen. In de hydraulische som is rekening gehouden met de realisatie van deze nieuwbouw terp en deze heeft derhalve geen invloed op de doelstelling van het bereiken van 30 cm waterstanddaling bij Gorichem. Veiligheid Om de kans op schade als gevolg van hoogwaterstanden zo klein mogelijk te houden wordt de woning gerealiseerd op een terp. Deze terp zorgt ervoor dat de kans op schade als gevolg van hoogwaterstanden niet toeneemt ten opzichte van de huidige situatie. Riolering In de Noordwaard ligt in het algemeen geen riolering. Panden in de Noordwaard lozen hun afvalwater veelal via een septic tank op het oppervlaktewater. Een septictank is een vorm van een IBA, een individueel systeem voor de behandeling van afvalwater. Ook de woning in het voorliggend wijzigingsplan wordt voorzien van een IBA. Compensatie verharding Doordat er een woning wordt en gesloopt en op een andere locatie een woning wordt teruggebouwd neemt het verhard oppervlak niet toe.
Bodem	Ten behoeve van de realisatie van de Ontpoldering Noordwaard is een groot aantal bodemonderzoeken uitgevoerd waarbij ondermeer de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem is vastgesteld. Op slechts enkele locaties zijn puntverontreinigingen aangetroffen. Deze verontreinigingen worden gesaneerd. Hierdoor is de bodem geschikt voor de functie Wonen. Voor de realisatie van de terp wordt schone grond aangebracht, dat wil zeggen minimaal klasse wonen conform het besluit Bodem kwaliteit.
Archeologie	Gebieden met een archeologische verwachtingswaarde hebben in het Rijksinpassingsplan een archeologische dubbelbestemming. Voor het te wijzigen plangebied is geen archeologische dubbelbestemming opgenomen. Ter plaatse zijn dan ook geen archeologische resten te verwachten.
Ecologie	In de Flora- en faunawet is de bescherming van soorten geregeld. De Flora- en faunawet beschermt een groot aantal soorten planten en dieren. Deze mogen niet zonder meer gedood, verjaagd, gevangen of verontrust worden. Dit is vastgelegd in de verbodsbepalingen van deze wet. De realisatie van de maatregelen voor Ontpoldering Noordwaard leiden tot mogelijke overtredingen van de verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet. Deze overtredingen zijn met beschermende maatregelen deels te voorkomen of te beperken. Compenserende maatregelen zijn nodig om resterende effecten verder te beperken. De toetsing van het project Ontpoldering Noordwaard aan de Flora- en faunawet is uitgewerkt in een apart document: de natuurtoets. In deze natuurtoets is beoordeeld of sprake is van verboden handelingen. Vervolgens is getoetst of deze handelingen kunnen leiden tot negatieve effecten op de gunstige staat van instandhouding van soorten. Ook zijn in deze natuurtoets specifieke soortbeschermende maatregelen opgenomen. Voor de realisatie van het project Ontpoldering Noordwaard is een ontheffing van de Flora- en faunawet verleend. In de Flora- en faunawet ontheffing is rekening gehouden met de realisatie van terpen zoals die in voorliggend wijzigingsplan en de bouw van een woning zoals opgenomen in voorliggend wijzigingsplan.
Boscompensatie	In het Rijksinpassingsplan Noordwaard is rekening gehouden met het nemen van compenserende maatregelen die volgen uit de Boswet. Bij het berekenen van de totale compenserende maatregelen is rekening gehouden met het verwijderen van bosschages op de voorliggende locatie. Hiervoor is dan ook al reeds compensatie aangeplant. Daarmee is voldaan aan de Boswet.
Wegverkeerslawaai	Conform de Wet geluidhinder is in het kader van de Ontpoldering Noordwaard onderzoek naar wegverkeerslawaai in het plangebied uitgevoerd. (‘Aanvullend onderzoek lucht, geluid en externe veiligheid Planstudie Ontpoldering Noordwaard’ (Consortium Planstudie Ontpoldering Noordwaard: Arcadis, DHV en Royal Haskoning, datum 2 oktober 2009)) Uit het uitgevoerde akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai is gebleken dat voor zowel nieuwe als bestaande woningen wordt voldaan aan de voorkeursgrenswaarde van 48 dB. Hierna is een uitsnede weergegeven van de kaart in bijlage 1 bij het akoestisch onderzoek. De wijzigingslocatie is met de rode cirkel aangeduid. De buitengrens van de groene zone is de 48 dB contour van de voor relevante wegen.
Luchtkwaliteit	In het kader van het Rijksinpassingsplan Noordwaard is onderzocht of de luchtkwaliteit ter plaatse voldoet aan de normen van de Wet luchtkwaliteit. Na de ontpoldering en na ontwikkeling wordt voldaan aan de normen voor luchtkwaliteit.
Externe veiligheid	In en in de directe omgeving van het plangebied zijn geen transportroutes gevaarlijke stoffen of andere risicovolle bronnen aanwezig.
Leidingen en telecommunicatieverbindingen	In en in de directe omgeving van het plangebied zijn geen planologisch relevante leidingen en telecommunicatieverbindingen aanwezig.

Hoofdstuk 4 Uitvoerbaarheid

4.1 Economische uitvoerbaarheid

De voorgenomen bouw van een woning is een bouwplan als bedoeld in artikel 6.2.1. Besluit ruimtelijke ordening. Het noodzakelijke kostenverhaal op basis van artikel 6.12 Wro is in de voorliggende situatie anderszins verzekerd middels een anterieure overeenkomst. Hierdoor hoeft geen exploitatieplan te worden vastgesteld.

De investeringslasten die samenhangen met het voorliggende project zijn afgedekt in de Rijksbegroting.

4.2 Maatschappelijke uitvoerbaarheid

Overleg burgers en maatschappelijke organisaties

Over het voorontwerp van het Rijksinpassingsplan Noordwaard heeft in het najaar van 2009 een brede consultatieronde plaatsgevonden. Voor huiseigenaren en agrariërs uit het gebied zijn themabijeenkomsten georganiseerd.

Het voorliggende wijzigingsplan is als ontwerp ter inzage gelegd. Tijdens de termijn van ter inzagelegging is er geen gebruik gemaakt van de gelegenheid tot het indienen van een zienswijze.

Bijlagen bij de toelichting

Bijlage 1 Brief college gemeente Werkendam