2.1.1 Strijp     

Halverwege de achttiende eeuw was Strijp een van de vijf kleine dorpen die rondom het stadje Eindhoven lagen. Het centrum van Strijp werd gevormd door het St. Trudoplein. Het ging daarbij om een zeer oude nederzetting waarvan bodemvondsten hebben aangetoond dat de geschiedenis daarvan teruggaat tot de Bronstijd en zelfs de Midden Steentijd. Rondom het dorpje lagen een aantal gehuchten zoals Het Ven, Welschap, Schouwbroek, De Hurk en Schoot en boerenhoeven zoals de Mispelhoef, Lievendaal en Tegenbosch. In de directe nabijheid van deze nederzettingen kwamen akkers voor. Maar voor het overige bestond Strijp voornamelijk uit uitgestrekte heidevelden met vennen, kleine natuurlijke bosjes en stuifduinen.



Aan het einde van de 19e eeuw was het gebied grotendeels gecultiveerd door heidebebossingen en ontginningen ten behoeve van de landbouw. Vanaf de negentiende eeuw krijgt de opkomende industrialisatie een steeds grotere invloed op de ontwikkeling van het gebied. Met name de groei van Philips gaat een steeds grotere invloed krijgen op de ontwikkeling van Strijp.



In 1920 worden de omliggende dorpen, waaronder Strijp, door Eindhoven geannexeerd. Er kan vanaf dat moment verder gewerkt worden aan de kenmerkende radiale verkeersstructuur die op het centrum is gericht en de aanleg van de binnenring en de rondweg (De Ring).



Philips gaat bij de ontwikkeling van Eindhoven en Strijp in het bijzonder, een steeds grotere rol spelen. In korte tijd verrijzen in het stadsdeel Strijp langs het spoor naar 's-Hertogenbosch grote kantoor- en fabriekscomplexen. In de nabijheid van deze complexen, bouwt Philips woningen voor de werknemers. Zo worden nog voor de oorlog de voor die tijd typerende arbeiderswijken zoals Philipsdorp en Drents Dorp gebouwd. Naast bedrijfsgebouwen en woningen ontwikkelt Philips een groot aantal voorzieningen voor zijn werknemers in Strijp zoals scholen, een sportpark en een ontspanningscentrum.



In de jaren dertig worden ter bestrijding van de werkeloosheid ook in Strijp grote werkverschaffingsprojecten opgezet. Zo wordt in die periode de vliegbasis Eindhoven aangelegd en het Beatrixkanaal en afwateringskanaal gegraven.

2.1.2 Gestel     

Op de kaart van Jacob van Deventer uit omstreeks 1560 is het dorp Gestel al duidelijk gemarkeerd. De nederzettingsstructuur van Gestel werd vooral bepaald door het beekdallandschap van de Dommel en de Gender. De bewoning was vooral geconcentreerd op de tussen de beekdalen gelegen zandrug, die gemarkeerd wordt door de Hoogstraat, die de belangrijkste verbinding vormde tussen Eindhoven en de Kempen. Tot de historische wegenstructuur behoorden ook de Gestelsestraat richting Gennep en de ten westen van de Hoogstraat lopende Laagstraat. De historische dorpskern van Gestel is momenteel nog duidelijk herkenbaar aan de St. Lambertuskerk aan de Hoogstraat, de pastorie, het klooster en de aangrenzende bebouwing (buiten de Ring).



Als gevolg van de industrialisatie en de bevolkingsgroei in en rond Eindhoven ontstond in de tweede helft van de 19e eeuw langs de Hoogstraat een lintbebouwing, die zich steeds meer verdichtte. Op veel plaatsen bepalen de gevarieerde en relatief kleinschalige panden nog steeds het karakter van deze historische radiaal. Rond de eeuwwisseling breidde de bebouwing zich uit achter de Hoogstraat aan de Gestelsestraat, de Laagstraat, de Rivierstraat, de Palingstraat, de St. Lambertus- en de St. Martinusstraat. Ook langs de in 1866 aangelegde spoorlijn van Eindhoven naar Hasselt (Hagenkampweg) verschenen arbeiderswoningen. Het grootste deel van Gestel zoals wij dat nu kennen bleef echter onbebouwd.



Pas nadat Gestel en de overige vier omliggende dorpen waren samengevoegd met Eindhoven, werden grotere uitbreidingen mogelijk. Ten oosten van de Gestelsestraat ontstond na 1920 de Schrijversbuurt. De Helmerslaan zou aanvankelijk via de Dr. Schaepmanlaan met de St. Jorislaan worden verbonden, maar later werd de verbinding omgebogen naar de Edenstraat. Ten zuiden van de Mauritsstraat ontwikkelde zich in de dertiger jaren het Vonderkwartier.



Na de Tweede Wereldoorlog werd in de vijftiger jaren een nieuwe ruim opgezette uitvalsweg aangelegd in de vorm van de Karel de Grotelaan geflankeerd door hogere woonbebouwing. In 1920 telde Gestel ongeveer 5.600 inwoners. In 1947 groeide het aantal inwoners in het stadsdeel Gestel tot bijna 18.000 en in 1966 woonden er ruim 31.000 mensen in Gestel. In de jaren '60 zijn relatief weinig nieuwe woningen gebouwd waardoor het bewonersaantal door gezinsverdunning geleidelijk afnam. In de jaren zeventig werd echter weer flink gebouwd waardoor het inwonersaantal weer steeg.

2.1.3 Stratum en Bloemenbuurt Zuid     

Stratum wordt voor het eerst vermeld in het jaar 1325. Over het algemeen wordt aangenomen dat de naam duidt op een woonplaats aan de straat. Als we kijken op de oudste stadsplattegrond (omstreeks 1560), zien we veel bebouwing langs de Stratumsedijk en de Leenderweg.



Het bebouwde deel van het oude Stratum lag vrijwel geheel binnen de huidige Ring. Afgezien van enkele landgoederen (De Burgh, Eikenburg en later Kortonjo), bestond het deel daarbuiten vrijwel alleen uit bossen en heidevelden. Door dit weidse gebied liepen enkele zandwegen naar het zuiden (Leenderweg en Heezerweg). In het eerste kwart van de 19e eeuw kwam ook de Aalsterweg gereed. De Geldropseweg was een zandweg die ophield bij de Voorterweg. Het verkeer ging toen via laatstgenoemde weg verder richting Geldrop en Tongelre. In de tweede helft van de 19e eeuw werd de Geldropseweg aangelegd als onderdeel van de nieuwe provinciale weg van Stratum naar Weert en later ook de Tongelresestraat als verbinding naar Lieshout. De Tongelresestraat was nieuw en sloot aan op het bestaande tracé bij de Kievitlaan in Tongelre. Belangrijk voor de structuur van het dorp was ook de aanleg van het Eindhovensch Kanaal, dat in 1846 gereed kwam.



De Stratumse bevolking leefde aanvankelijk hoofdzakelijk van wat het land opbracht. Toen in de 19e eeuw de industrie tot ontwikkeling kwam, had dat directe gevolgen. Rond de aanlegplaats van het Eindhovensch Kanaal en elders aan bestaande wegen in de buurt van Eindhoven vestigden zich textiel- en sigaarfabrieken en later ook andere bedrijven. De arbeidskrachten werden voor het grootste gedeelte van buiten aangetrokken. De bevolking groeide van ruim 1400 in 1850 tot ruim 7500 in 1920. Met name aan de Stratumsedijk en Aalsterweg verrezen villa's en buitens voor beter gesitueerden. Daar en elders werden aan bestaande wegen ook woningen gebouwd voor middenstanders en minder gesitueerden. In Stratum concentreerde de dorpsbebouwing zich aan de kop van de Aalsterweg, Heezerweg, Leenderweg, Gasthuisstraat, Schalmstraat en ten noorden van de St. Jorislaan. Een gevolg van de bevolkingsgroei was ook dat de oude dorpskerk plaats moest maken voor de huidige St. Joriskerk. Ook in andere randgemeenten van het oude Eindhoven vond de bebouwing hoofdzakelijk langs de oude uitvalswegen plaats, waar uiteindelijk onvoldoende ruimte was.



Kort voor 1920 ontwierpen de architecten Cuypers en Kooken een uitbreidingsplan voor Eindhoven, waarbij zij aandacht schonken aan het open gebied tussen de radialen. Onder meer door een stelsel van rondwegen tracht ten zij de verbindingen tussen de latere stadsdelen te verbeteren en de verkeersproblemen op te lossen. Ook schiepen zij ruimte voor stedelijke voorzieningen als parken en zwembaden. Latere gemeentelijke uitbreidingsplannen bouwden op hun plannen voort. Op 1 januari 1920 vond de annexatie plaats van de omliggende gemeenten Gestel en Blaarthem, Stratum, Strijp, Tongelre en Woensel met Eindhoven.



Het Stratumse gemeentebestuur haakte al vóór 1920 op de plannen in, door nieuwe buurten te projecteren binnen De Ring, waarbij tegelijk ook een deel van die ringweg werd aangelegd. Dit is nog goed te zien aan de Leostraat met aan weerszijden de Bloemenbuurt. Als onderdeel van het uitbreidingsplan kwam vanaf 1920 villapark Den Elzent tot stand. Een villa aan de Stratumsedijk, op de plaats waar in 1963 de Stadsschouwburg (tegenwoordig Parktheater) verrees, werd gemeentehuis. De daarachter gelegen tuin werd Stadswandelpark. Ook de Dommeloevers kregen een parkaanleg. Eind jaren dertig kwam het Witte Dorp tot stand, maar de uitbreiding van Tuindorp tot aan de Ring werd pas na de Tweede Wereldoorlog gerealiseerd. Tegelijkertijd werd ook de Ringweg voltooid, die een goede verbinding gaf met zowel Tongelre als Gestel.



Bloemenbuurt Zuid is in 1920/1921 ontworpen door Architect C. Smit als sociale woningbouw voor de Vereniging Volkshuisvesting. Deze vereniging was in 1911 opgericht door een aantal industriële ondernemers en andere vooraanstaande figuren uit Eindhoven en omliggende gemeenten. De vereniging had als doel te komen tot een verbetering van de volkshuisvesting. Voordat de Bloemenbuurt tot stand kwam had de vereniging reeds enkele andere projecten gerealiseerd. De Bloemenbuurt was het eerste woningbouwproject na de annexatie van de randgemeenten in 1920.



Omdat het financieel niet mogelijk was de geplande infrastructuur als één geheel aan te leggen, werden delen van de rondweg opgenomen in een woningbouwproject. In het ontwerp werd uitgegaan van de tuinstadgedachte, waarbij een gezond en aantrekkelijk woonmilieu werd nagestreefd door een gevarieerde architectuur en aandacht voor openbaar groen.

2.2.1 Algemeen     

Stadsdelen Strijp, Gestel en Stratum zijn drie van de vijf lobben die rond het centrum van Eindhoven zijn ontwikkeld. Deze lobben zijn te vergelijken met een bloem waarvan de blaadjes (de lobben) rondom het hart zijn geformeerd. De scheiding tussen de lobben is duidelijk waarneembaar en wordt gevormd door groengebieden of bedrijfsterreinen.

2.2.2 Strijp     

Voor Strijp wordt de scheiding tussen de lobben gevormd door de spoorweg Eindhoven-'s-Hertogenbosch met aanliggend groengebied en het Beatrixkanaal - dat overigens buiten het plangebied ligt - met de aanliggende industriegebieden.



Strijp was één van de gemeenten die in 1920 met Eindhoven werden samengevoegd. Oorspronkelijk bestond de nederzettingsstructuur uit gehuchten op de dekzandrug ten noorden van de Gender. Verschillende oude namen zoals 't Schoot, Schouwbroek en Engelsbergen herinneren daar nog aan.



In de bebouwingsstructuur van Strijp binnen de Ring is de oude wegenstructuur en de dorpskern nog goed te zien. De ontwikkeling van Strijp is nauw verbonden geweest met de ontwikkeling van Philips. Dit is nog steeds terug te zien in beeldbepalende elementen, zoals de grote kantoren- en fabriekscomplexen langs de spoorlijn, het stadion, de karakteristieke arbeiderswoonwijken, het Evoluon en in Landelijk Strijp het landgoed De Wielewaal en het Philips de Jonghpark. Het plangebied beperkt zich tot het gedeelte van Strijp dat gelegen is binnen De Ring. Ook Philipsdorp en Strijp S zijn buiten onderhavig bestemmingsplan gelaten, omdat hiervoor een afzonderlijk bestemmingsplan is gemaakt.



Strijp is een stadsdeel dat goed bereikbaar is en een directe aansluiting heeft op de stedelijke, nationale en internationale infrastructuur. De A2 doorkruist Strijp en heeft binnen het stadsdeel drie aansluitingen. Een daarvan, de Tilburgseweg, steekt het stadsdeel in tot aan De Ring. Het stadsdeel grenst aan het stationsdistrict en heeft een eigen station ter hoogte van de Beukenlaan. Voor het autoverkeer, maar vooral voor het openbaar vervoer, is het van belang dat dwars door Strijp de Centrale Verbindingsas (CVA) wordt ontwikkeld. Deze verbindt het centrum en het centraal station met Veldhoven, Meerhoven en Vliegbasis Eindhoven.



De groene zone langs de Karel Martelweg, ook wel parkstrook Genderdal genoemd, behoeft bijzondere aandacht. De zone maakt deel uit van het structureel stadsgroen dat vanaf het buitengebied tot aan het centrum loopt. Versterking van dit gebied en het verhogen van de samenhang is nodig door areaalvergroting en onderlinge verbinding via waterlopen, recreatieroutes en groenstructuren. Uitgangspunt is dat bij ontwikkeling van het gebied de groene functies voorop staan.

2.2.3 Gestel     

Voor Gestel wordt de scheiding tussen de lobben gevormd door de westelijk en oostelijk gelegen groengebieden die vanuit het buitengebied tot aan De Ring lopen. De radiale structuur, zoals deze ook in het stadsdeel Stratum aanwezig is, wordt in Gestel gevormd door de Hoogstraat en de Gestelsestraat met bijbehorende achterstraten zoals bijvoorbeeld de Laagstraat. Op deze structuur kon niet eenvoudig worden doorgebouwd. Om de bouw van een nieuw stadsdeel mogelijk te maken werd een nieuwe structuur ontworpen in de vorm van een kaarsrechte centrale as, de Karel de Grotelaan, evenwijdig aan de bestaande structuur. Langs deze centrale as en haaks daarop werden nieuwe woonwijken ontworpen. De Karel de Grotelaan fungeert als uitvalsweg voor het doorgaande verkeer richting de Kempen, maar tevens ter ontsluiting van de daarachter gelegen woonbuurten. Het rechthoekige plein op de kruising van deze as met de Limburglaan was het centrale punt voor de wijk. Opvallend is de grote stedenbouwkundige 'maat' die met deze opzet werd geïntroduceerd in tegenstelling tot de voorgaande stadsuitbreidingen van Eindhoven.



Voor de ontwikkeling van het stadsdeel Gestel is de wijkgedachte het uitgangspunt geweest: elke buurt heeft een eigen 'centrum' met parochiekerk, school, parochiehuis, etc. De centrale verkeersweg met het plein op de kruising met de Limburglaan vormt de hoofdstructuur van Gestel.



Langs deze weg kwamen de hogere woongebouwen die ook in de latere stadsuitbreidingen van Woensel zouden verschijnen, de zogenaamde 'uitvalswegenstructuur'.



Gestel wordt voornamelijk gekarakteriseerd door de functies wonen en groen. Het meest noordoostelijk deel van Gestel ligt tegen het centrum van Eindhoven aan en kent ook meer gevarieerdere functies.



De verkeersinfrastructuur is opgehangen aan De Ring, Karel de Grotelaan/Mecklenburgstraat en Edenstraat. Voorts zijn de oude historische 'linten' Hoogstraat en Gestelsestraat belangrijke elementen. Een opmerkelijke onregelmatigheid in de wegenstructuur vormt het voormalige spoortracé langs de Hagenkampweg en Spoorstraat. Dit oude spoorwegtracé loopt als een kaarsrechte lijn en onder een scherpe hoek met de andere wegen door de buurten. Voor het overige is het straten- en wegenpatroon radiaal en tangentieel georiënteerd wat inhoudt dat de radiale wegen als spaken in een wiel naar het centrum lopen en de tangentiële wegen lopen hier min of meer loodrecht op.



Gestel is een groen stadsdeel vanwege het groene buitengebied, het natuur- en recreatiegebied Genneper Parken, de Dommelzone, maar ook door het vele groen dat de woonwijken dooradert. De Dommelzone fungeert als een ecologische verbindingszone en is opgenomen als beeldbepalend groen in het gemeentelijke beleid.



De Dommelzone wordt in diverse gemeentelijke maar ook in provinciale en landelijke beleidsnota's genoemd als belangrijke groenstructuur. De natuur- en landschapsfunctie zijn leidend in deze zone. Behoud en ontwikkeling van natuur staan hier centraal. De Dommel stroomt dwars door Eindhoven. In en nabij het centrum heeft de Dommel weinig ruimte. Juist ten zuiden van Eindhoven, vooral in het stadsdeel Gestel worden daarom het piekafvoeren van de Dommel omgeleid naar het Afwateringskanaal en Beatrixkanaal. De ecologische doelstellingen voor de Dommel liggen hoog met de functie 'waternatuur' en moet daarom een meer dan gemiddelde waterkwaliteit hebben. Om hieraan te voldoen moet de waterkwaliteit drastisch verbeterd worden. Dit betekent het nodige voor het watersysteem van Gestel.

2.2.4 Stratum en Bloemenbuurt Zuid     

Opvallend in het gedeelte van Stratum gelegen binnen de Ring' zijn de grote en hoogwaardige groengebieden die in dit stadsdeel liggen zoals: het parkgebied waarbinnen de Dommel en de Tongelreep samenkomen, het Stadswandelpark en landgoed De Burgh. De woonbuurten die tegen deze groengebieden aanliggen zoals Den Elzent, Looiakkers en Tuindorp zijn dan ook van bijzondere allure door de verwevenheid die de buurten hebben met het aanliggende groen. Ook in architectonische zin zijn de vaak vooroorlogse woningen geïnspireerd door de tuinstadgedachte. Dat past uitstekend bij de hoogwaardige groengebieden.



De relatief nieuwe Bloemenbuurt Zuid vormt eigenlijk een eigentijdse transformatie van de huidige buurt. Door het feit dat de Ringweg Leostraat is uitgegroeid tot drukke weg, is de feitelijke oorspronkelijke relatie met de Bloemenbuurt Noord verloren gegaan. Als reactie daarop is ervoor gekozen om de nieuwe Bloemenbuurt Zuid vanuit functioneel, stedenbouwkundig en maatschappelijk oogpunt sterker te oriënteren op de Gerardusbuurt. De huidige eisen die gesteld worden aan het wonen en de woonomgeving, zoals ruimte voor parkeerbehoefte, ontsluiting, groenvoorzieningen etc. vragen om fysiek andere dimensies. Ook de relaties met sociaal maatschappelijke buurtvoorzieningen (waaronder school en voorzieningencentrum) zijn in dit verband relevant.



De structuur van het stadsdeel Stratum wordt bepaald door de radialen- en tangentstructuur van Eindhoven. De radialen verdelen Stratum als het ware in 'taartpunten' en worden gevormd door de toegangswegen naar het centrum van Eindhoven zoals de Geldropseweg, de Heezerweg, de Leenderweg en de Aalsterweg.



Binnen de bebouwde kom van Stratum (zowel binnen als buiten de Ring) bevinden zich een aantal groengebieden die deel uitmaken van een omvangrijke groenstructuur. Zo zijn er verschillende parken die, evenals de ontsluitingswegen naar het centrum, deel uitmaken van de radiale structuur van Eindhoven en het buitengebied min of meer verbinden met groengebieden binnen De Ring zoals:

• Landgoed De Burgh via de Jan Eyckgracht met Riel en omgeving;
• Landgoed De Burgh via de groenstrook aan de Hadewychlaan, het park Sint Bonifaciuslaan en de groengebieden langs de Neushoornstraat en Puttense Dreef;
• het Stadswandelpark en in het verlengde daarvan de Genneper Parken waarbinnen ook het stroomgebied van de Dommel en de Tongelreep zijn gelegen.

Het Stadswandelpark ligt op loopafstand van het centrum en heeft ook voor de aanliggende buurten een belangrijke functie. In deze groene oase binnen het stedelijk gebied staan ongeveer 30 sculpturen verspreid door het park. In het verlengde van het Stadswandelpark, net buiten De Ring, liggen de Genneper Parken. Dit groene parklandschap waar natuur en recreatie een evenwichtige samenhang hebben, omvat op korte afstand van het centrum veel fiets- en wandelroutes

2.3.1 Strijp     

Het stadsdeel Strijp is onderverdeeld in drie wijken te weten Halve Maan, Meerhoven en Oud-Strijp.

Oud Strijp is het gebied binnen De Ring. Onderhavig bestemmingsplan omvat een groot deel van de wijk Oud-Strijp en daarmee de buurten Eliasterrein/Vonderkwartier, Schouwbroek, Engelsbergen en gedeelten van de buurten Hagenkamp en Schoot.



Schouwbroek is de naam van een gehucht tussen Eindhoven en Strijp. In 1452 wordt hier de naam Ten Broeck al genoemd. De naam Schouwbroek betekent vermoedelijk 'drassig land met lissen'. Schoot was de naam van een oude Strijpse woonkern, onderdeel van het goed Ten Broeck. De naam komt van een 'afgeschoten' gebied en wordt al in 1452 in de archieven vermeld als 'weyvelt gheheeten dat schoet '. De buurten Schouwbroek en Schoot kenmerken zich op de eerste plaats door de historische bebouwing langs de oude wegen (Strijpsestraat, Schootsestraat en Hastelweg) en aan het St. Trudoplein. Hier bevindt zich veel particulier woningbezit, winkels en kleine bedrijvigheid.



De rond 1980 door nieuwbouw vervangen Botenbuurt vormde een aanzet voor een stadsuitbreiding volgens het uitbreidingsplan van Cuijpers en Kooken dat in 1918 voor Eindhoven werd gemaakt. De kleine woonbuurten leveren een gevarieerd beeld op van arbeidersbuurten uit de eerste helft van de 20e eeuw: gerenoveerde buurten, buurten met eigen woningbezit en een aantal meer recentere woongebiedjes.



Het Sint Trudoplein en omgeving is het historische en symbolische centrum van dit stadsdeel en heeft een levendige winkelvoorziening en een recreatieve functie. Duidelijk waarneembaar en nog grotendeels onveranderd is het dorpse karakter dat zich uit in een kleinschalige en gevarieerde bebouwing, verscheidenheid aan bouwstijlen en woningtypes en goede sociale contacten tussen bewoners onderling. Ook het voorzieningenniveau is vrij volledig in de vorm van speelplekken, een speeltuin, kinderboerderij, buurthuis, kerken, winkels, apotheek, markt, terrasjes, openbaar vervoer etc.



Stadsvernieuwing in het westelijk deel van Schoot heeft de leefbaarheid in de buurt aanzienlijk verbeterd. Het gebied heeft relatief weinig groen en kleinschalige sportvoorzieningen. Voor de stadsvernieuwing heeft het gebied nieuwbouwimpulsen gekregen door functiewijziging naar wonen.



Meer naar het zuiden liggen de woonbuurten: Vonderkwartier- Eliasterrein en Engelsbergen. De buurtnaam Eliasterrein is ontleend aan het terrein van de voormalige linnenfabriek Elias, waar in de jaren 1985-1988 nieuwbouw werd neergezet. Het Vonderkwartier is een buurt met particuliere woningbouw uit de dertiger jaren van de 20e eeuw gebouwd tussen de Willemstraat, de Bergen, de Mecklenburgstraat, de Anna van Engelandstraat en de Gender, die toen nog open lag. De naam komt van het Vonderke, een voor het verkeer belangrijk bruggetje over de Gender, nabij het Lodewijk Napoleonplein. De buurt Eliasterrein, Vonderkwartier heeft twee gezichten. Het oostelijk deel, het Vonderkwartier, kent veel kamerbewoning. Het andere deel, Eliasterrein, is een kinderrijk gebied dat na 1985 ontwikkeld is in een mix van verschillende woningtypes. Het Vonderkwartier kent veel woningbezit en particuliere verhuur. Het Eliasterrein is een woongebied dat na 1985 is gebouwd en voornamelijk huur- en koopwoningen uit de sociale sector omvat.



Een sterk punt van beide buurten is dat het centraal in de stad ligt tegen de binnenstad aan waardoor alle stedelijke voorzieningen goed bereikbaar zijn. Ondanks de centrale ligging zijn de woongebieden vrij rustig met voldoende groenvoorzieningen in de directe nabijheid.

Engelsbergen is een naam die al in 1417 wordt genoemd voor een gebied gelegen op een dekzandrug aan de noordoever van het riviertje de Gender. Waar het eerste deel van de naam vandaan komt is niet duidelijk. Het kerngebied van de buurt bestaat uit villa's. In de strook langs de Hastelweg zijn een aantal vooroorlogse woningen en bedrijven te vinden. De zuidkant van Engelsbergen grenst aan het Genderpark. Het Genderpark maakt eveneens deel uit van dit bestemmingsplan. Ook het ten zuiden van het park gelegen woonzorgcentrum en de schoolgebouwen aan de Maria van Bourgondielaan vallen nog in dit bestemmingsplan.

2.3.2 Gestel     

Het stadsdeel Gestel bestaat uit 3 wijken. De wijken Oud-Gestel en Oud Kasteel liggen buiten de Ringweg en maken geen deel uit van dit bestemmingsplan. Dit plan behelst de wijk Rozenknopje die bestaat uit de buurten: Schrijversbuurt , Oude spoorbaan en Hagenkamp. De wijk Rozenknopje was vroeger een tussengebied tussen de dorpskern van Gestel en de stad Eindhoven. Dwars daardoorheen was lintbebouwing langs de Hoogstraat die als oude radiale weg de verbinding verzorgde tussen Gestel en Eindhoven. Deze weg lag op een verhoogde rug die aan weerszijde afliep, in het noordwesten naar de Gender en in het oosten naar het dal van de Dommel. De naam Rozenknopje verwijst naar de oude nog steeds bestaande herberg op de splitsing van de Hoogstraat en Gestelsestraat. Hier lag vroeger het middelpunt van het sociaal en cultureel leven van de wijk.



De Schrijversbuurt ligt ingeklemd tussen de Ring, de Boutenslaan in het zuidwesten en de binnenring, de Edenstraat, in het noordoosten. De gehele zuidoost rand van de wijk is sterk gericht op het daar gelegen Dommelplantsoen dat tevens plaats biedt aan het Van Maerlantlyceum. Hoewel de Helmerslaan ooit als onderdeel van de binnenring is gedacht, is van een hoofdontsluiting nauwelijks sprake omdat de buurt vanuit alle richtingen gemakkelijk te bereiken is. Karakteristiek is de radiale opzet van het oostelijk deel van de buurt dat zijn hoogtepunt vindt in het pleintje met monumentale bomen waar Potgieterstraat, Rodenbachlaan, Helmerslaan en Jacob van Maelantlaan samenkomen. Toen de buurt vanaf eind jaren twintig van de vorige eeuw gebouwd werd sprak men van 'Nieuw Gestel'. De meeste straatnamen zijn ontleend aan schrijvers uit de Nederlandse letterkunde uit de 19e eeuw. Het grootste deel van de wijk is gebouwd voor 1940. Pas vanaf 1950 is de wijk ten zuiden van de Da Costaweg, Jan Luikenstraat en Helmerslaan, verder afgebouwd. Het gebied ten noorden daarvan is in een gestage stroom van ongeveer 500 woningen gerealiseerd vanaf 1922 tot 1936. Na 1950 werd in 15 jaar tijd de wijk gecompleteerd door de bouw van ongeveer 375 woningen. Pas in de jaren 80 van de vorige eeuw werd de laatste lege plek, aan de Jan van Heelustraat/ hoek Da Costaweg, opgevuld met een tiental woningen. De woonbuurt bestaat uit verschillende delen. Vanwege het hoogwaardige esthetische en cultuurhistorische karakter van het stedenbouwkundige- en architectonische concept zijn delen van de buurt aangewezen als monument. Het oudste deel van de buurt is ontworpen door architect G. Geenen en in 1922 gerealiseerd als een complex van 44 woningen aan de Huygenslaan, de Gestelsestraat en de Da Costaweg. Het zijn robuuste woningen in blokjes van drie of vier bestaande uit twee lagen met een kap, opgetrokken uit rode baksteen. De woningen rond het Guido Gezelleplein zijn een ontwerp van de Hilversumse architect J.W. Hanrath die geschaard wordt in de school van Berlage en vooral bekend is geworden vanwege zijn ontwerpen van landhuizen. Dit deel van de buurt bestaat uit forse herenhuizen met verspringende rooilijnen en voortuinen en is aangewezen als monument. Het gedeelte aan de Helmerslaan is een ontwerp van de architect van G. van den Elshout. Het bestaat geheel uit twee- en drielaagse woonblokken met langere gevelwanden onder een plat dak. Door de verspringende onderdelen van de voorgevels en het daarboven gelegen dak met overstek wordt een levendig straatbeeld verkregen. Belangrijk zijn de hier en daar aanwezige terugliggende balkons met opengewerkte baksteen balustrade. Een dergelijke vormgeving, ontworpen volgens de moderne opvattingen van die periode, is vrij bijzonder en het centrale deel van het complex is dan ook aangewezen als gemeentelijk monument. Voorts zijn er in de schrijversbuurt ook meergezinswoningen te vinden in de buurt van de Willem Kloosstraat. Het betreft hier voornamelijk huurwoningen.



Het oude spoorlijntje Eindhoven-Hasselt is de naamgever van de buurt 'Oude Spoorbaan'. Het spoorlijntje werd aangelegd in 1866 en werd onder meer gebruikt voor het werkverkeer van Belgische Philips-werknemers. Later werd het alleen nog voor goederenvervoer gebruikt. In 1959 sloot de spoorlijn. Wat rest is het witte overweghuisje op de hoek van de Hoogstraat-Hagenkampweg. De buurt ligt als een langwerpige bebouwingsstrook ingeklemd tussen de Karel de Grotelaan en de Hoogstraat en heeft een voornamelijk rechthoekig stratenpatroon. Opvallend binnen dit rechthoekige patroon is het tracé van de oude spoorbaan naar Valkenswaard die diagonaal door dit patroon loopt. Stroken bebouwing zijn evenwijdig aan dit tracé gebouwd terwijl de overige bebouwing min of meer loodrecht op de Karel de Grotelaan en Hoogstraat zijn gebouwd zodat er driehoekige restruimten ontstaan. De Hoogstraat is een oude radiaal die al van oudsher een directe verbinding vormde tussen het dorp Gestel en de stad Eindhoven als regiocentrum. Langs deze oude radiaal heeft in een vroeg stadium lintbebouwing plaatsgevonden in de vorm van woningbouw, kleinschalige bedrijvigheid en horeca zoals bijvoorbeeld café Rozenknopje op de hoek met de Gestelsestraat. Het smalle historische profiel is nog steeds aanwezig en de Hoogstraat manifesteert zich als een drukke gezellige winkelstraat. De meeste voorzieningen in de buurt concentreren zich dan ook langs deze straat.



De naam 'Hagenkamp' komt in Gestel voor het eerst voor in de 16e eeuw en betekent akker(kamp), omgeven door een met hout beplante wal. Eigenlijk lag de Hagenkamp tussen de Dommel en de Hoogstraat waar nu de schrijversbuurt ligt. De weg die vanuit het westen naar het gebied liep, kreeg de naam Hagenkampweg. Die straatnaam is de reden dat de buurt 'Hagenkamp' eigenlijk een kilometer westelijker ligt dan het oorspronkelijke gebied. In tegenstelling tot de Schrijversbuurt en Oude Spoorbaan bestaat de buurt Hagenkamp alleen uit naoorlogse bebouwing van rond de zeventiger jaren. Kenmerkend is de middelhoge strokenbebouwing met plat te daken die langs de Karel de Grotelaan en Limburglaan liggen en gebouwd zijn rondom plantsoenen. Het herkenbare beeld van hoofdwegen die ruim zijn opgezet met middelhoge- en hoogbouw in een groene setting, zoals dit in het naoorlogse Eindhoven het uitgangspunt was bij de stedelijke ontwikkeling, is goed waarneembaar. Centraal in de buurt gelegen zijn rechthoekige bouwblokken met eengezinswoningen die de buurt een heldere en eenduidige ontsluitingsstructuur geven. Ten westen van de Maria van Bourgondiëlaan liggen relatief grootschalige voorzieningen in een groene setting aanwezig. Deze voorzieningenstrook ligt ingeklemd tussen de woonbuurt en de groene zone van de waterloop de Gender die een parkachtige inrichting heeft. In het noordwesten van de buurt, ingeklemd tussen de Karel de Grotelaan en Maria van Bourgondiëlaan, liggen de gebouwen van het kadaster en de centrale belastingdienst.

2.3.3 Stratum en Bloemenbuurt Zuid     

Stratum binnen de Ring is opgebouwd uit acht woonbuurten met een geheel eigen identiteit die deel uitmaken van de wijk Oud-Stratum. De wijk is genoemd naar het oude centrum van het dorp Stratum dat bij de Sint Joriskerk lag. Enkele woonbuurten -de Irisbuurt, Rochusbuurt en Elzent -Noord- maken geen deel uit van het onderhavige bestemmingsplan.



De eerste bebouwing in Den Elzent verschijnt aan het begin van de jaren twintig aan de Jan Smitzlaan, Elzentlaan, Tollenslaan en Vondellaan. Pas na 1925 komt de bouw van woningen goed op gang door de groei van de industrie in Eindhoven (Philips) en de daarmee samenhangende vestiging van hoger opgeleid personeel in Eindhoven. De buurt bestaat in feite uit twee buurten: Elzent-Noord en Elzent-Zuid. De scheiding tussen de buurten wordt gevormd door de Dr. Schaepmanstraat die een fysieke scheiding tussen de buurten vormt. Alleen Elzent-Zuid maakt deel uit van het onderhavige plan. Den Elzent is een van de vooroorlogse villabuurten in Stratum en is aangewezen als beschermd stadsgezicht, een keurmerk voor de kwaliteit van de architectuur en van de stedenbouwkundige structuur. De buurt heeft haar naam te danken aan de elzenboom of elzenstruik die in dit deel van Stratum als vanouds veel voorkwam. Ook veel andere namen met 'els' laten dat zien zoals: Elshout, d'Elschot, Elssaet en Elsende. Door de ligging van de buurt zijn stedelijke voorzieningen van een zeer divers karakter op loopafstand aanwezig zoals: het Van Abbemuseum, het Stadswandelpark, het Parktheater, het stadscentrum en de Genneper Parken. De herontwikkeling van gebouwen in de buurt zoals bijvoorbeeld van de voormalige GGD en de voormalige Academie van Industriële Vormgeving tot hoogwaardige appartementcomplexen, heeft de woonfunctie sterk verbeterd. Ook de ontwikkeling van hoogwaardig culturele voorzieningen in de directe nabijheid van de buurt zoals de uitbreidingen van het Van Abbemuseum en het Parktheater verhogen de aantrekkelijkheid van de buurt. Wel is de toenemende verzakelijking, zoals die zich al lang manifesteert, een bedreiging. Steeds meer van de grotere villa's in Den Elzent krijgen een zakelijke bestemming.



In Tuindorp ligt het landelijk bekende 'Witte Dorp' van architect Dudok. Aan het begin van de twintigste eeuw zijn er overal in Nederland zogenoemde 'tuindorpen' als uitbreidingslocaties van steden tot stand gekomen. Tuindorp bestaat niet alleen uit de woningen van Dudok maar ook uit Tuindorp De Burgh (buiten het plangebied). Dat is weer een stedenbouwkundige voortzetting van het Witte Dorp in zuidoostelijke richting. Het stedenbouwkundige plan ervan is wel door Dudok ontworpen, maar door de oorlog is het ontwerp niet tot uitvoering gekomen.

De buurt maakt deel uit van het gebied dat door de Provincie is aangewezen als cultuurhistorisch waardevol. Het Witte Dorp is in 2003 aangewezen als beschermd stadsgezicht. Alle afzonderlijke woningen zijn aangewezen als Rijksmonument. Het bijzondere van het Witte Dorp is dat Dudok het gebied als een eenheid heeft ontworpen, zowel stedenbouwkundig als architectonisch. De openbare ruimte is heel zorgvuldig gecomponeerd. De stedenbouwkundige structuur is eenvoudig en helder. Door hoekhuizen te voorzien met aanbouwen, garages zo te plaatsen dat het zicht op de achtertuinen wordt afgeschermd en de zwarte plint van de huizen die voorkomt in de tuinmuren ook toe te passen bij garages en schuurtjes, wordt een aantrekkelijk samenhangend geheel gecreëerd. De Burghstraat en de Petrus Dondersstraat zijn voorzien van een lichte kromming zodat het zicht op het eind van de straat ontbreekt. Zo wordt de nieuwsgierige bezoeker naar het niet zichtbare deel van de straat gelokt. Een vergelijkbaar effect wordt ook bereikt door het regelmatig insnoeren (versmallen) van straten, alsmede door het met een verdieping verhogen of het vooruitschuiven van woningen in het straatprofiel. Hiermee wordt elke ingang naar een straat, achterpad of cluster van garages aangekondigd. Het gaat om een evenwichtig gecomponeerde buurt.



De buurt Heistraat ligt ingeklemd tussen winkels en bedrijven aan de Leenderweg en de Heezerweg. De buurt bestaat uit een mix van huur- en koopwoningen en wordt voornamelijk bewoond door gezinnen en tweepersoonshuishoudens. De naam Heistraat dateert van voor 1920 en verwijst naar Hei-eind, zoals het deel van Stratum dat destijds aan de Stratumse Heide grensde heette. Het is een kleine buurt met een eigen identiteit, geïsoleerd gelegen tussen twee radialen (Leenderweg en Heezerweg) en De Ring. De buurt Heistraat ligt gunstig ten opzichte van het centrumgebied en stedelijke voorzieningen zoals het Parktheater en het Stadswandelpark. De verkeersveiligheid in de buurt wordt met name negatief beïnvloed door de aansluiting op de radialen. Dat leidt tot relatief veel verkeersongevallen. De ligging nabij het centrum heeft niet alleen voordelen maar leidt ook tot overlast vooral in de vorm van vandalisme in het weekend.



De buurt Bloemenplein is ook bekend onder de naam Bloemenbuurt-Noord en is vernoemd naar het centrale plein in de buurt: het Bloemenplein. Architectonisch gezien en gelet op het ontbreken van veel verscheidenheid in woningtypen gaat het om een buurt met een eenzijdige uitstraling. De beperkte aanwezigheid van groen versterkt dit beeld. De buurt is voor een deel georiënteerd op de Aalsterweg en voor een deel op de Leenderweg. Deze gescheiden oriëntatie leidt voor het gevoel tot een splitsing in de buurt. Verder passen enige winkel- en horecavoorzieningen door hun verkeersaantrekkende functie en vanwege overlast niet in deze buurt.



Looiakkers is een oude naam die al voorkomt in de zestiende eeuw en die duidt op een ontgonnen stuk van een op hogere grond gelegen bos (loo). Van het Stratumse Loo was al in 1447 sprake. Op kaarten uit de negentiende eeuw staat de Looiakkers voor het gebied tussen de Dommel en Aalsterweg gelegen deel van Stratum. Looiakkers is qua functies een gemêleerd gebied met relatief veel werkgelegenheid. De buurt ligt in een mooie woonomgeving langs de rand van het Stadswandelpark met stedelijke voorzieningen in de directe omgeving en heeft ook een goede mix van wonen, winkels en bedrijvigheid.



De bebouwing van de nieuwe Bloemenbuurt Zuid sluit aan bij de sfeer van haar omgeving. De bebouwing van alle straten heeft een relatie met elkaar en vormt een zorgvuldig ontworpen compositie. De woningen die langs de Leostraat zijn gebouwd zijn anders qua plattegronden vanwege de geluidsproblematiek, maar respecteren stedenbouwkundig en architectonisch, het beeld van de nieuwe buurt. Daarbij wordt in de typologie van de woonblokken een herkenbare relatie met de Bloemenbuurt Noord gewaarborgd. Het parkeren wordt geregeld op het maaiveld, binnen privé binnenhoven of deels ondergronds, in de blokken waar appartementen aanwezig zijn. Parkeren voor de bezoekers vindt plaats langs de openbare wegen binnen het plan.

3.2.1 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte     

In de definitieve Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) schetst het Rijk ambities van het ruimtelijk en mobiliteitsbeleid voor Nederland in 2040. Het Rijk zet twee zaken helder neer: een kader voor prioritering van investeringen om Nederland in beweging te krijgen en een selectief ruimtelijk beleid dat meer loslaat en overlaat aan provincies en gemeenten.

Het is de uitdaging om Nederland in de wereldeconomie van de toekomst concurrerend te houden. Dat betekent dat onze stedelijke regio's en netwerken versterkt moeten worden door de kwaliteit voor de leefomgeving te verbeteren, hoogwaardige en klimaatbestendige woon- en werkmilieus te realiseren, de bereikbaarheid te verbeteren en de mobiliteit te verduurzamen, maatregelen te treffen ten behoeve van waterveiligheid, zoetwatervoorziening en ruimte te maken voor de noodzakelijke transitie naar duurzame energie.

Het Rijk onderscheidt 13 nationale belangen in de SVIR. Daarnaast kiest ze nadrukkelijk voor een vereenvoudiging van de regelgeving en brengt de ruimtelijke ordening zo dicht mogelijk bij degenen die het aangaat: burgers en bedrijven. Zo beëindigt het Rijk zijn rol bij nationale landschappen, rijksbufferzones, binnenstedelijk bouwen, landsbrede verstedelijkingsafspraken, sport- en recreatievoorzieningen.

Het Rijk vindt de stedelijke regio's rond de Mainports (Rotterdam en Amsterdam), de Brainport, greenports en de valleys van nationaal belang (nationaal belang 1).

De gebiedsontwikkeling Brainport Avenue is van nationaal belang. In de SVIR wordt Brainport Zuid-Oost Nederland beschouwd als de belangrijkste toptechnologieregio van ons land.Het centrum van deze Brainport is gelegen in Eindhoven met o.a. High-tech systemen, medische technologie en automotive als belangrijkste thema's. Daarnaast zijn Chemelot in Sittard-Geleen als belangrijk chemie-cluster, het medische cluster in Maastricht en de greenport Venlo als cluster van agro-food, tuinbouw en logistiek belangrijk.

In de regio Eindhoven moeten vanwege de groei van het aantal huishoudens in de periode tot 2040 nog circa 40.000 woningen worden bijgebouwd en ook een kleine 30.000 woningen worden vervangen die niet meer voldoen aan de woonwensen. Het vestigingsklimaat voor (buitenlandse) bedrijven en kenniswerkers behoeft versterking met hoogwaardige woonmilieu's, stedelijke voorzieningen, voldoende aanbod van cultuur en sport en grensoverschrijdende verbindingen. Ook de diversiteit aan toegankelijke groengebieden rond de steden en een robuust netwerk voor natuur vormen voor deze regio een belangrijke vestigingsfactor.

Realisatie

Uitgangspunt bij het realiseren van de doelstellingen is een integrale, regionaal-specifieke aanpak, waarmee investeringen en ander rijksinstrumentarium zo effectief en efficiënt mogelijk ingezet kunnen worden. Dat vraagt om een gedegen afweging van alle relevante belangen en goede afstemming en samenwerking tussen regio en Rijk. Over de rijksopgaven zullen op basis van de MIRT-gebiedsagenda's afspraken worden gemaakt.

De SVIR kent een realisatieparagraaf, waarin per nationaal belang de aanpak is uitgewerkt op basis van lopende en voorziene projecten. Het Rijk heeft voor de realisatie van de nationale belangen de beschikking over de volgende vier instrumenten:

• Kaders (gebiedsgerichte of thematische uitwerkingen van de SVIR, relevante wetgeving);
• Bestuurlijke prestatieafspraken (bijvoorbeeld afspraken met provincies en gemeenten, internationale afspraken met overheden in buurlanden);
• Financieel (bijvoorbeeld Infrastructuurfonds, Deltafonds);
• Kennis (bijvoorbeeld inzetten van het College van Rijksadviseurs bij ruimtelijke ontwikkelingen, verspreiden van “best practices”).

Voor het juridisch borgen van de nationale belangen uit de SVIR heeft het Rijk, op basis van de Wet ruimtelijke ordening (Wro), twee besluiten waarmee dat mogelijk is. Deze twee besluiten zijn verschillend van aard (beleidsmatig versus procesmatig).

• Het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro). Dit geeft de juridische kaders die nodig zijn om het geldende ruimtelijk rijksbeleid te borgen.
• Het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Het Bro stelt vanuit de rijksverantwoordelijkheid voor een goed systeem van ruimtelijke ordening juridische kaders aan de processen van ruimtelijke belangenafweging en besluitvorming bij de verschillende overheden. De ladder voor duurzame verstedelijking en de proceseisen voor goed ontwerp en aandacht voor de waterhuishouding (watertoets), het milieu en het cultureel erfgoed zijn allen geborgd in het Bro.

Nationaal belang 13 vraagt om een zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming bij alle ruimtelijke en infrastructurele besluiten. Dit moet met behulp van de ladder voor duurzame verstedelijking worden onderbouwd. Bij nieuwe stedelijke ontwikkelingen (bijvoorbeeld kantoorlocaties, woningbouwlocaties of andere stedelijke voorzieningen) moet in het bestemmingsplan worden gemotiveerd hoe een zorgvuldige afweging is gemaakt van het ruimtegebruik.

De ladder voor duurzame verstedelijking is opgenomen in artikel 3.1.6 lid 2 Bro. Daarin staat: De toelichting bij een bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, bevat een beschrijving van de behoefte aan die ontwikkeling, en, indien het bestemmingsplan die ontwikkeling mogelijk maakt buiten het bestaand stedelijk gebied, een motivering waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in die behoefte kan worden voorzien.

Conclusie

Dit bestemmingsplan richt zich op het vastleggen van de bestaande situatie en van de functionele en ruimtelijke structuur. Er is dus geen sprake van een stedelijke ontwikkeling waarvoor een ladderonderzoek nodig is.

3.2.2 Nationale Omgevingsvisie (NOVI)     

In de NOVI zijn deze maatschappelijke opgaven samengevat in vier prioriteiten:

• ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie
• duurzaam economisch groeipotentieel
• sterke en gezonde steden en regio’s
• toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied.

De NOVI biedt een langetermijnperspectief op de ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland tot 2050. Met de NOVI geeft het kabinet richting aan de grote opgaven die het aanzien van Nederland de komende dertig jaar ingrijpend zullen veranderen. Denk aan het bouwen van nieuwe woningen, ruimte voor opwekking van duurzame energie, aanpassing aan een veranderend klimaat, ontwikkeling van een circulaire economie en omschakeling naar kringlooplandbouw. Alles met zorg voor een gezonde bodem, schoon water, behoud van biodiversiteit en een aantrekkelijke leefomgeving.

Met de NOVI benoemt het Rijk nationale belangen, geeft het richting op de vier prioriteiten en helpt keuzes maken waar dat moet. Want niet alles kan overal.

De NOVI is vastgesteld op grond van de geldende regelgeving omdat de Omgevingswet nog niet in werking is. De NOVI voldoet tevens aan de eisen die de Omgevingswet stelt aan een omgevingsvisie. Zodra de Omgevingswet in werking is getreden, zal deze omgevingsvisie dan ook gelden als de Nationale Omgevingsvisie in de zin van deze wet.

De NOVI is op 9 september 2020 vastgesteld.

In dit bestemmingsplan zijn geen strijdigheden met de uitgangspunten uit de NOVI opgenomen.

3.2.3 Besluit algemene regels ruimtelijke ordening     

Naast de SVIR is het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro), ook wel AMvB Ruimte genoemd, van toepassing. Het besluit bevat regels ter borging van een aantal nationale belangen. Het gaat onder meer over rijksbelangen zoals rijksvaarwegen, zones buisleidingen, zones van hoogspanningsleidingen en militaire objecten.

Voor Eindhoven is de 380 Kv hoogspanningsleiding van belang. Deze is gelegen in Eindhoven Noord en (deels) Oost. Verder is in het Barro opgenomen dat de provinciale begrenzing van het Nationaal NatuurNetwerk (NNN) direct doorwerkt naar het bestemmingsplan. De gebieden die het NNN vormen worden bij provinciale Interim Omgevingsverordening aangewezen (zie ook paragraaf 3.3.3) waarmee het NNN een provinciaal belang is geworden. Tot slot worden de belangen van luchthaven Eindhoven via het Barro geborgd. Op de luchthaven wordt nader ingegaan in paragraaf 3.2.3 en 3.2.4.

Conclusie

In het plangebied zijn geen rijksbelangen als bedoeld in het Barro in het geding. Wel ligt er een heel klein stukje Natuur Netwerk Brabant binnen het plangebied dat is beschermd conform de regels van de Interim Omgevingsverordening.

3.2.4 Regeling algemene regels ruimtelijke ordening     

In de Regeling algemene regels ruimtelijke ordening (Rarro) zijn de terreinen, gebieden en installaties zoals bedoeld in het Barro, aangewezen. Voor onderhavig gebied zijn de geluidszone en het obstakelbeheergebied behorende bij het luchtvaartterrein relevant. Deze gebieden zijn op onderstaande kaart aangegeven. In paragraaf 4.3 wordt nader ingegaan op geluid en in paragraaf 3.2.5 op de beperkingengebieden. Onderstaande kaart behoort bij de Rarro.

 

kaart militair luchtvaartterrein – Vliegbasis Eindhoven (bijlage 3.4 Rarro)

Bron: http://wetten.overheid.nl

3.2.5 Luchthavenbesluit     

In 2009 is de Wet luchtvaart gewijzigd. Naar aanleiding hiervan is een nieuw luchthavenbesluit voor Eindhoven vastgesteld. Dit is op 26 september 2014 vastgesteld en met ingang van 1 november 2014 in werking getreden. In het luchthavenbesluit is het luchthavengebied, de gebruiksmogelijkheden en het beperkingengebied vastgelegd. Voor het bestemmingsplan is vooral het beperkingengebied van belang.

Het beperkingengebied bestaat uit:

1. de geluidszone: dit is de weergave van de geluidsbelasting van het gezamenlijke luchtverkeer (hier wordt in paragraaf 4.2.5 op ingegaan). Binnen deze zone gelden regels voor het bouwen van woningen en andere geluidsgevoelige gebouwen.
2. de obstakelbeheergebieden: hier gelden maximaal toelaatbare hoogtes voor objecten.
3. het vogelbeheersgebied: binnen dit gebied gelden regels voor een bestemming of gebruik dat vogels aantrekt.

Hieronder wordt nader ingegaan op het obstakelbeheergebied en het vogelbeheersgebied.

Kaart beperkingengebied

De obstakelbeheergebieden

Met de obstakelbeheergebieden wordt geregeld tot welke hoogte gebouwen en bouwwerken gebouwd mogen worden. Dit is om gevaar voor het vliegverkeer op en rondom de luchthaven te voorkomen. De toegestane hoogten worden bepaald door de vliegfunnel, de IHCS en de ILS.

Vliegfunnel

De vliegfunnel wordt bepaald door de start- en landingsbaan en het verlengde daarvan. Hier gelden beperkingen ten aanzien van het oprichten van obstakels. De vliegfunnel levert voor dit bestemmingsplan geen beperkingen op.

IHCS

Het IHCS (Inner Horizontal and Conical Surface) is bedoeld om vliegtuigen die in het circuit vliegen (circuitverkeer), voorafgaand aan de landing, te beschermen tegen hoge objecten. Het betreft een zone van 4 km rond de landingsbaan waar maximaal 44 meter hoog mag worden gebouwd. Buiten deze zone gaat de maximaal toegestane bouwhoogte geleidelijk omhoog.



Het IHCS valt over het noordwestelijk deel van het plangebied van dit bestemmingsplan. Het bestemmingsplan levert vanwege de toegestane bouwhoogtes geen belemmering op voor de IHCS.

Kaart obstakelbeheergebieden voor de vliegfunnel en IHCS

ILS Daarnaast beschikt de Luchthaven over een Instrument Landing System (ILS). Dit wordt gebruikt om een landing in verminderde weersomstandigheden mogelijk te maken. Voor een goed functioneren van het ILS geldt dat een gebied rondom de start- en landingsbaan geen verstoring mag opleveren. Daarom gelden ook in dit gebied beperkingen ten aanzien van de bouwhoogten van gebouwen en bouwwerken (zie onderstaande afbeelding).

Kaart ILS-verstoringsgebied

Deze zone levert voor dit bestemmingsplan geen beperkingen op.

Het vogelbeheersgebied

Binnen het vogelbeheersgebied gelden regels voor een bestemming of gebruik dat vogels aantrekt. In beginsel is een grondgebruik of bestemming binnen de volgende categorieën niet toegestaan:

• oppervlaktewateren met een oppervlakte van meer dan 3 hectare;
• natuurbeschermingsgebieden en vogelbeschermingsgebieden;
• vishouderijen met extramurale bassins;
• extramurale opslag of verwerking van organisch materiaal;
• afvalwaterzuiveringsinstallaties.

Kaart Vogelbeheersgebied

Dit bestemmingsplan maakt geen bestemmingen of grondgebruik zoals hiervoor omschreven mogelijk.

3.2.6 Bakens luchthaven Eindhoven en radarverstoringsgebied vliegbasis Volkel     

Bij het bepalen van de maximaal toegestane bouwhoogte in het bestemmingsplan moet rekening worden gehouden met de bakens van luchthaven Eindhoven en het radarverstoringsgebied van vliegbasis Volkel.

Bakens luchthaven Eindhoven

Op en nabij de luchthaven Eindhoven zijn bakens (zie figuur 3.1) aanwezig om de richting van het vliegverkeer (zowel horizontaal als verticaal) te kunnen volgen:

• een VDF baken: Vertical Directional Finder. Dit is een hulpmiddel voor de luchtverkeersleiding om de richting te kunnen bepalen van het vliegtuig waarmee op dat moment wordt gecommuniceerd.
• een NDB; Non Directional Beacon. Dit wordt door vliegtuigen gebruikt als navigatiehulpmiddel op luchtroutes. Het is een bakenzender die een radiosignaal uitzendt dat door een peilontvanger in het vliegtuig wordt opgevangen. Hierdoor wordt de richting van het signaal ten opzichte van het vliegtuig bepaald. Door de richting van twee verschillende bakens te peilen kan de piloot zijn/haar positie bepalen.

De toetsingsgebieden liggen voor VDF geheel over het plangebied, maar hebben gezien de maximaal toegestane bouwhoogte geen consequenties.

Figuur 3.1. Afbeelding hoogtebelemmeringen bakens nabij luchthaven Eindhoven. Blauwe lijnen= VDF. Rode lijnen= NDB.

Radarverstoringsgebied Volkel

Om het ongestoord functioneren van radar- en communicatieapparatuur op de vliegbasis Volkel te waarborgen ligt er rond deze vliegbasis een cirkel met een straal van 50 nautische mijl (=27,8 km), gemeten vanaf de positie van de radar. Binnen dit radarverstoringsgebied moet voor ieder obstakel hoger dan 65 meter worden berekend of er verstoring van de radar optreedt. Het plangebied valt niet binnen die cirkel. Buiten die cirkel is eveneens nog sprake van een radarverstoringsgebied van de vliegbasis Volkel, waarbinnen een hoogtebeperking geldt van 114 meter voor windturbines.



Het plangebied bevindt zich weliswaar daarbinnen, maar omdat de ontwikkelingen niet voorzien in de bouw van windturbines is het functioneren van het radarstation niet in het geding.

Uitsnede uit kaart hoogtebelemmeringen als gevolg van luchthaven Eindhoven. Blauwe lijnen- arcering= radarverstoringsgebied van vliegbasis Volkel.

3.3.1 Omgevingsvisie     

De Brabantse Omgevingsvisie bevat de belangrijkste ambities voor de fysieke leefomgeving voor de komende jaren. Op 14 december 2018 is de omgevingsvisie vastgesteld. Daarna volgt een doorvertaling in een Omgevingsverordening en programma's. Tot die zijn vastgesteld blijven bestaande beleidsplannen voor natuur, ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer en milieu en water van kracht. Daarmee wil Brabant op tijd klaar zijn voor de Omgevingswet wanneer deze in 2021 wordt ingevoerd.

In de Omgevingswet staan waarden als veiligheid, gezondheid en duurzame omgevingskwaliteit centraal. De Brabantse Omgevingsvisie voegt daar ambities aan toe voor vier hoofdopgaven: de energietransitie, een klimaatproof Brabant, Brabant als slimme netwerkstad en een concurrerende, duurzame economie. Voor ieder van deze opgaven geeft de omgevingsvisie aan wat de ambities op lange termijn zijn: wat is er nodig om Brabant in 2050 een gezonde, veilige en prettige leefomgeving te laten zijn? Maar ook een concreet tussendoel: waar moeten we in 2030 op zijn minst staan om dat langetermijndoel te halen? De omgevingsvisie geeft ook aan op welke nieuwe manieren de provincie met betrokkenen wil samenwerken aan omgevingsvraagstukken en welke waarden daarbij centraal staan.

3.3.2 Structuurvisie     

Op 19 maart 2014 is de Structuurvisie Ruimtelijke Ordening 2014 in werking getreden. Deze structuurvisie is een actualisatie van de visie die in 2010 werd vastgesteld. De structuurvisie bestaat uit twee delen (A en B) en een uitwerking.

Deel A

Deel A bevat de hoofdlijnen van het beleid. Hierin heeft de provincie haar belangen gedefinieerd en ruimtelijke keuzes gemaakt. De ruimtelijke visie van de provincie bestaat op hoofdlijnen uit een robuust en veerkrachtig natuur- en watersysteem, met aandacht voor bescherming tegen hoogwater, droogte en biodiversiteit. Een multifunctioneel landelijk gebied, waar de functies landbouw, recreatie en natuur in relatie tot elkaar ruimte krijgen en een gevarieerd en aantrekkelijk stedelijk gebied met sterke steden, groene geledingszones en uitloopgebieden (intensieve recreatie, stadslandbouw). Aandacht wordt gevraagd voor sterke regionale economische clusters, (inter)nationale bereikbaarheid en knooppuntontwikkeling (zowel in de centra als aan de randen van de steden). De provincie realiseert haar doelen door regionaal samen te werken, te ontwikkelen, te beschermen en te stimuleren.

Deel B

De ruimtelijke belangen en keuzes zijn in vier ruimtelijke structuren geordend. Deze vier ruimtelijke structuren worden in deel B beschreven en zijn:

1. de groenblauwe structuur

De groenblauwe structuur bestaat uit bestaande natuur, watersystemen en nieuwe natuur in hiervoor kansrijke gebieden. Het behoud en de ontwikkeling van natuurwaarden is hier belangrijk. Daarnaast biedt de groenblauwe structuur ruimte aan een natuurlijk en robuust watersysteem. Dit is nodig voor een goed waterbeheer en biedt mogelijkheden om in te spelen op de effecten van klimaatverandering.

2. het landelijk gebied

Het landelijk gebied ligt buiten de groenblauwe structuur en de stedelijke structuur. Het landelijk gebied biedt een multifunctionele gebruiksruimte voor land- en tuinbouw, natuur, water, recreatie, toerisme en kleinschalige stedelijke functies. Land- en tuinbouw zijn de grootste ruimtegebruikers. De provincie streeft hier naar een multifunctionele gebruiksruimte, met behoud van agrarische productieruimte in die delen van het landelijk gebied waar de landbouw leidend is voor nieuwe ontwikkelingen.

3. de stedelijke structuur

De stedelijke structuur bestaat uit de steden en dorpen in Noord-Brabant. De provincie kiest hier voor twee perspectieven. Ten eerste stedelijke concentratiegebieden waar de groei van de verstedelijking wordt opgevangen. De provincie wil de verstedelijking op goed ontsloten plekken concentreren en de groene ruimte tussen steden openhouden. Ten tweede dienen kernen in het landelijk gebied zoveel mogelijk te worden ontzien van verdere verstedelijking. Alleen de eigen verstedelijkingsbehoefte wordt daar opgevangen.

4. de infrastructuur

Het infrastructuurnetwerk bestaat uit een fijnmazig en samenhangend netwerk van wegen, spoorlijnen, vaarwegen, luchthavens en buisleidingen. De Brabantse infrastructuur maakt deel uit van het internationale netwerk van infrastructuur in noordwest Europa. De provincie kiest hier voor een goede bereikbaarheid van BrabantStad en de economische clusters van Noord-Brabant. Voor het personenvervoer zijn het hoofdwegennet en het OV-netwerk BrabantStad de dragers. Het goederenvervoer wordt zoveel mogelijk via de te ontwikkelen Goederenruit (spoor en waterwegen) geleid. Zo wordt ruimte gemaakt voor het versterken van de (inter)nationale ontsluiting (weg, water, spoor en lucht) van de Brabantse steden.

Uitwerking structuurvisie

De provincie heeft geen aparte ruimtelijke visie op het landschap ontwikkeld, maar geeft haar visie op het landschap vorm in de zogenaamde 'gebiedspaspoorten'. Daarin beschrijft de provincie welke landschapskenmerken zij op regionaal niveau van belang vindt en hoe deze kunnen worden versterkt. Er zijn ook deelstructuurvisies opgesteld voor specifieke onderwerpen. Zo is voor het gebied ten oosten van Eindhoven de deelstructuurvisie Brainport Oost opgesteld. Deze bevat keuzes voor wonen, werken en bereikbaarheid ten oosten van Eindhoven.

Eindhoven vormt samen met de provincie en met de steden Breda, Helmond, 's-Hertogenbosch en Tilburg het stedelijk netwerk BrabantStad. Dit samenwerkingsverband vervult een voortrekkersrol bij de ruimtelijke en economische ontwikkeling van Noord-Brabant. Sterke steden zijn een voorwaarde voor de toekomst van Noord-Brabant. Vooral in deze steden is de dynamiek van Noord-Brabant goed zichtbaar. De provincie ziet deze steden als het brandpunt van de verstedelijking. Hier wordt geïnvesteerd in de binnensteden (stationsgebieden, kanaal- en snelwegzones) en worden hoogstedelijke functies, zoals bovenregionale voorzieningen, geconcentreerd. Daardoor wordt de centrale positie van de steden versterkt en het draagvlak voor hoogwaardig openbaar vervoer en stedelijke- en culturele voorzieningen op peil gehouden. Dat draagt bij een hoogwaardig leef- en vestigingsklimaat in Noord-Brabant.

3.3.3 Interim omgevingsverordening     

De Interim omgevingsverordening is vastgesteld door Provinciale Staten op 25 oktober 2019 en vervangt een aantal provinciale verordeningen:

• provinciale milieuverordening
• verordenring natuurbescherming
• verordening ontgrondingen
• verordening ruimte
• verordening water
• verordening wegen

Om straks klaar te zijn als de Omgevingswet in werking treedt, heeft de provincie eerst een Interim omgevingsverordening vastgesteld. Het is een ‘Interim’ omgevingsverordening om zo te benadrukken dat dit een tussenstap is naar de ‘definitieve’ omgevingsverordening gebaseerd op de Omgevingswet.

De Interim omgevingsverordening is gebaseerd op de huidige wetgeving en moet aan de wettelijke bepalingen van die wetgeving voldoen. Dat betekent dat nieuwe mogelijkheden uit de Omgevingswet nog niet zijn verwerkt. Er is wel zo veel als mogelijk aansluiting gezocht bij de Omgevingswet en de voorwaarden voor een omgevingsverordening (bijvoorbeeld bij de opbouw en de digitale vormgeving).Deze Interim omgevingsverordening voegt de bestaande regels over de fysieke leefomgeving zoveel mogelijk samen in één verordening en is beleidsneutraal. Alleen aanpassingen die nodig zijn vanwege de samenvoeging of vanwege al vastgesteld beleid, zoals de omgevingsvisie, worden meegenomen.

In de Interim omgevingsverordening staan regels voor:

• Burgers en bedrijven: dit zijn zogenaamde rechtstreeks werkende regels voor activiteiten. Deze regels bevatten voorwaarden om zo’n activiteit te verrichten en geven ook aan of je bijvoorbeeld eerst een melding moet doen voordat je mag beginnen.
• Bestuursorganen van de overheid: dit zijn zogenaamde instructieregels. Met deze regels kan de provincie een opdracht geven aan gemeenten over onderwerpen die zij in het bestemmingsplan moeten opnemen of aan het waterschap over de manier waarop ze hun taken uitvoeren.

Rechtstreeks werkende regels voor burgers en bedrijven

Het gaat hier om regels die naast een eventuele vergunningplicht gelden. Er zijn in de Interim Omgevingsverordening voor de volgende thema’s rechtsreekse regels opgenomen: grondwaterbescherming, grondwateronttrekking, bodemsanering, stortplaatsen, ontgrondingen, varend ontgassen, stiltegebied, wegen, natuur en landbouw. De meeste van deze regels waren eerst opgenomen in de Provinciale milieuverordening, de Verordening wegen, de Verordening ontgrondingen en de Verordening natuurbescherming.

Binnen het plangebied zijn voor de volgende werkingsgebieden rechtstreekse regels van toepassing:

• Boringsvrije zones
• Voormalige stortplaats
• Diep grondwaterlichaam
• Geen attentiezone waterhuishouding

Kaart: Rechtstreeks werkende regels: milieubeschermingsgebieden, natuur en wegen

Er worden regels gesteld aan de maximale diepte voor het verrichten van handelingen in de bodem, zoals boringen, grond- of funderingswerken en regels voor bodemenergiesystemen (warmtetoevoeging en -onttrekking). De relevante regels zijn opgenomen in artikel 2.18 en 2.19 van de Interim Omgevingsverordening.



Volgens artikel 2.20 van de Interim omgevingsverordening is de onconventionele winning van koolwaterstoffen verboden boven, in of onder een diep grondwaterlichaam. Artikel 2.21 regelt dat onder bepaalde voorwaarden geen vergunning tot het onttrekken van grondwater ten behoeve van een bodemenergiesysteem, bedoeld in artikel 6.4, eerste lid, onder b, Waterwet, is vereist als sprake is van de zone 'Geen Attentiezone waterhuishouding'.



Voormalige stortplaatsen zijn stortplaatsen waar sinds een datum gelegen vóór 1 september 1996 geen afvalstoffen meer worden gestort. Titel 8.3 Wm is niet van toepassing op deze stortplaatsen. De regeling voor deze stortplaatsen is tijdelijk; met de Omgevingswet gaat de bevoegdheid voor deze voormalige stortplaatsen over naar de gemeente. De relevante regels zijn opgenomen in artikel 2.36 en 2.37 van de Interim Omgevingsverordening.

Instructieregels

Dit zijn de regels die tot voor kort waren opgenomen in de Verordening ruimte Noord-Brabant.

Voor het onderhavige plangebied gaat het om de volgende thema's:

• Concentratiegebied
• Verstedelijking afweegbaar
• (Gemengd) Landelijk gebied
• Groenblauwe Mantel
• Boringsvrije zone
• Natuur Netwerk Brabant
• Attentiezone waterhuishouding
• Behoud en herstel watersystemen
• Regionale waterberging
• Reservering waterberging

Deze thema's zijn vertaald in de regels en de verbeelding van dit bestemmingsplan. Voor Natuur Netwerk Brabant en Regionale waterberging zijn dubbelbestemmingen opgenomen. Voor het gebied binnen 'reservering waterberging' is geen regeling opgenomen aangezien dit bestemmingsplan geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk maakt. De boringsvrije zone, attentiezone waterhuishouding en het werkingsgebied behoud en herstel watersystemen zijn in dit bestemmingsplan opgenomen als gebiedsaanduidingen.



Dit bestemmingsplan betreft een actualisering die past binnen de regels van de Interim omgevingsverordening.

Ontwerp omgevingsverordening Noord-Brabant

De provincie heeft als eerste stap een Interim omgevingsverordening vastgesteld waarin de bestaande regels zijn samengevoegd. Voordat de Omgevingswet in werking treedt, wordt de definitieve omgevingsverordening vastgesteld. Deze definitieve verordening wordt tegelijk met de Omgevingswet van kracht. In de definitieve verordening worden, in tegenstelling tot de interim verordening, ook beleidswijzigingen verwerkt. De huidige regels in de Interim omgevingsverordening zijn gehanteerd als uitgangspunt. De belangrijkste wijzigingen zijn:

• Er is aansluiting gezocht bij de opbouw van de rijksregels. Diverse nadere regelingen zijn in de Omgevingsverordening verwerkt.
• Vanwege het vervallen van de Wet bodembescherming zijn nieuwe regels opgenomen om verontreiniging van het grondwater te voorkomen. Het voorstel is om daarvoor ook voorbeschermingsregels vast te stellen.
• De aanwijzing van voor verzuring gevoelige kwetsbare gebieden (Wav-kaarten) is vervallen.
• De rechtstreeks werkende regels voor de ontwikkeling van veehouderij en mestbewerking vervallen. Het voorstel is om die te vervangen door voorbeschermingsregels.
• Er is een attentiezone geluid opgenomen langs provinciale wegen waarbinnen aandacht wordt gevraagd voor het oprichten van geluidgevoelige bebouwing.

Gedeputeerde Staten hebben op 23 maart 2021 het ontwerp van de Omgevingsverordening vastgesteld. Deze ligt vanaf 9 april 2021 ter inzage voor de duur van zes weken.

In het ontwerp van de omgevingsverordenig Noord-Brabant zijn geen wijzigingen doorgevoerd ten opzichte van de interim omgevingsverordening die relevant zijn voor onderhavig plangebied.

3.4.1 Interimstructuurvisie 2009     

In december 2009 is de Interimstructuurvisie 2009 door de gemeenteraad vastgesteld. Met de Interimstructuurvisie 2009 geeft de gemeenteraad invulling aan de ambitie om Eindhoven door te ontwikkelen in zijn kwalitatief hoogwaardige combinatie van wonen, werken en groen. De nadruk ligt daarbij ook op leefbaarheid en bereikbaarheid. Als kerngemeente van Brainport Zuidoost Brabant stuurt Eindhoven aan op het bieden van ruimte aan een krachtige ontwikkeling van deze economische kernzone, een hoge kwaliteit van de leefomgeving en aandacht voor sociale betrokkenheid en ondernemend burgerschap tot op buurtniveau. Op deze wijze geeft de raad invulling aan het begrip duurzame ruimtelijke kwaliteit.

3.4.2 Omgevingsvisie Eindhoven: Kloppend hart van Brainport     

Samen met de stad heeft de gemeente Eindhoven een omgevingsvisie opgesteld. Met ons hebben meegedacht: inwoners, ondernemers, belangenorganisaties, GGD, Veiligheidsregio, Omgevingsdienst, woningcorporaties, projectontwikkelaars, investeerders en andere overheden (buurgemeentes, provincie, rijk). Op 16 juni 2020 is de omgevingsvisie vastgesteld door de gemeenteraad.

De omgevingsvisie is een integraal verbindende visie voor de fysieke leefomgeving die focus aanbrengt bij het inrichten van onze stad en stimuleert om samen te werken aan de stedelijke opgaven. De omgevingsvisie is gebaseerd op bestaand beleid. Het hebben van een omgevingsvisie is onder de nieuwe Omgevingswet verplicht. Omdat een omgevingsvisie allesomvattend is, willen we die lerende wijs ontwikkelen. Dat betekent concreet dat we, eerder dan wettelijk verplicht, met een omgevingsvisie komen. Maar dan wel een 'light-variant', die we één of twee jaar later gaan aanvullen en verfijnen. Het document vervangt niet de bestaande beleidsdocumenten, maar is een aanvullend beleidsdocument. De interim structuurvisie blijft daarom nog steeds van kracht. Bij het opstellen van een omgevingsvisie 2.0 zal de interim structuurvisie wel worden ingetrokken.

Brainportregio

De Brainportregio is een technologische topregio en één van de belangrijkste pijlers van de Nederlandse economie. De sleutel tot dit succes is samenwerking. Het is een regio van contrasten en dat maakt ons uniek: een hecht netwerk van steden, stedelijke buurgemeenten, dorpen en bewoond landelijk gebied. Je bent snel in de stad of juist in het groen, er is cultuur én natuur. We zijn sterk in high tech, design en innovaties en kennen een dynamische economie en een gastvrije bourgondische levensstijl. De strategie van de regio is gericht op het sterker maken van deze kwaliteiten door aan te haken op de eigen kracht en identiteit van de deelgebieden.

Ambitie

Als centrumstad vervult Eindhoven een cruciale rol bij de versterking van Brainport Eindhoven als economische wereldspeler op het gebied van kennisintensieve maakindustrie en design. Om internationaal concurrerend te blijven, streeft Eindhoven samen met de regio naar een excellent woon- en werkklimaat. Eindhoven zet daarom in op gezonde en duurzame verstedelijking met behoud van stedelijke en dorpse kwaliteiten en met bijzondere aandacht voor sociale cohesie en inclusie. Eindhoven is in staat om zich snel aan te passen aan de steeds veranderende vraag naar geschikte en betaalbare ruimte om te wonen, werken, verblijven en recreëren. Deze ambitie vertaalt zich naar vier deelambities. Eindhoven als:

• economische wereldspeler
• gezonde en toekomstbestendige stad
• een sociale, inclusieve en gastvrije stad en
• een authentieke stad met sterke gebieden.

Van ambitie naar stedelijke opgaven

Als we onze ambities leggen naast de huidige kwaliteiten en structuren van de stad en de actuele trends en ontwikkelingen, zien we een aantal stedelijke opgaven voor de stad. Brainport Eindhoven blijft groeien, mede door de sterke economische positie. De ambities en groei vragen om ruimte voor nieuwe woningen, bedrijven en voorzieningen. Ruimte die we bieden door te verdichten in het gebied binnen de Ring en door te verdichten nabij voorzieningen als HOV en winkelcentra. Met name binnen de Ring is voldoende ruimte om te verdichten, omdat er nog relatief weinig mensen wonen. Met de keuze voor verdichten binnen de Ring gaan we duurzaam om met de (groene) ruimte die de stad heeft. We behouden hiermee de kwaliteit van de groenstedelijke woonwijken, de landschapsparken en het buitengebied.

De keuze voor een compact stedelijke woonmilieu gaat gepaard met forse investeringen in o.a. bereikbaarheid, luchtkwaliteit, groen en voorzieningen.

Eindhoven wil een leefbare en een inclusieve stad zijn waar iedereen kan profiteren van het succes van de Brainport. Dat vraagt om keuzes ten aanzien van het woning- en voorzieningenaanbod. Het verschil tussen de ambitie en de huidige stand van zaken in Eindhoven leidt tot zes concrete stedelijke opgaven:

1. Werken aan een gezonde groei van de stad
2. Werken aan een aantrekkelijk en hoogstedelijk centrum
3. Werken aan leefbare, sociale wijken met een sterke identiteit
4. Werken aan een duurzame en concurrerende economie
5. Werken aan de energietransitie van de stad
6. Werken aan een goede stedelijke bereikbaarheid

Samen werken aan de stedelijke opgaven

Dit zijn de opgaven waar we als gemeente de komende jaren samen met onze partners aan werken. Wij werken zelf aan deze opgaven, maar stimuleren ook andere partijen in de stad om dit te doen. We bepalen samen met de stad en regio wat kansrijke initiatieven en locaties zijn. We geven prioriteit aan initiatieven die bijdragen aan meerdere stedelijke opgaven tegelijkertijd en kwaliteit toevoegen aan de stad. Hiernaast zetten we in op het beschermen en versterken van de stedelijke en groene hoofdstructuur van de stad. De gemeente organiseert het werken aan de stedelijke opgaven met thematische en gebiedsprogramma's en stimuleert o.a. via regels en uitgangspunten zoals opgenomen in de omgevingsvisie dat ook andere initiatiefnemers bijdragen aan het realiseren van de opgaven.

Het plangebied  

Dit bestemmingsplan is niet gericht op ontwikkeling. Het bereiken van de doelen uit de omgevingsvisie gebeurt met name door ontwikkeling. Wel ziet dit bestemmingsplan op de doelen van de omgevingsvisie die zich richten op bescherming. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het beschermen van ons natuurnetwerk, het in stand houden van ecologische verbindingszones en het beperken van risico's bij branden, rampen en crisis door het opnemen van regels vanuit het oogpunt van externe veiligheid. Ook het beschermen van erfgoed zoals historische radialen, historisch groen en historische stedenbouwkundige structuur vallen hieronder.

Daarnaast draagt dit bestemmingsplan bij aan een goede gezondheid van inwoners en een veilige leefomgeving. Zo is een specifieke bestemming voor het groen in het plangebied opgenomen en wordt ruimte geboden voor het realiseren van voet- en fietspaden en het bouwen van sport- en spelvoorzieningen in het openbare gebied.

Ook is in het bestemmingsplan een regeling opgenomen voor waterberging wanneer zich ontwikkelingen voordoen. Dit draagt bij aan een beter functionerend watersysteem.

In de omgevingsvisie is ook aangegeven dat de gemeente ruimte biedt aan de buurteconomie, deeleconomie en andere initiatieven die bijdragen aan de levendigheid van wijken. Denk aan kleine bedrijfjes aan huis en ruimte voor creatief ondernemerschap. In dit bestemmingsplan zijn regels opgenomen waarbinnen beroep en bedrijf aan huis is toegestaan. Dit draagt bij aan de verbetering van de economische structuur en de levendigheid in de wijken.

Het bestemmingsplan is dus in lijn met de uitgangspunten van de omgevingsvisie.

3.5.1 Regionaal beleid     

Samen staan de negen gemeenten in het Stedelijk Gebied Eindhoven(SGE) aan de lat om een woon- en leefklimaat van hoge kwaliteit te realiseren en de veranderende kwalitatieve en kwantitatieve vraag zo goed mogelijk te bedienen. Dit is een voorwaarde voor een aantrekkelijke vestigingsplek voor nieuwe inwoners en om te kunnen blijven concurreren met andere (inter)nationale topregio's. Dit gaat niet alleen. We hebben elkaar maar vooral bewoners en partners, zoals corporaties, ontwikkelaars, beleggers, bouwondernemingen en makelaars, nodig. Die investeren mee in de kwaliteit van de regio en het woonklimaat. Als samenwerkende partners in een creatieve regio zoeken we daarbij ook naar mogelijkheden om innovaties in het bouwproces te realiseren.

Het Regionaal Ruimtelijk Overleg (gemeenten, provincie) heeft op 13 december 2017 het 'Afsprakenkader Wonen 2017' bekrachtigd dat door de afzonderlijke negen gemeenteraden is vastgesteld. Hierin zijn o.a. de volgende afspraken over woningbouwontwikkelingen opgenomen:

1. We geven ruim baan aan initiatieven die uitgaan van herstructurering, transformatie en inbreiding. Dit betreft de locaties binnen het bestaand stedelijk gebied zoals dat is aangegeven in de provinciale Verordening ruimte.
2. Alle overige initiatieven stemmen we op elkaar af, waarbij geldt dat we geen nieuwe uitleglocaties ontwikkelen, tenzij…….Het regionaal portefeuillehoudersoverleg neemt hierover een unanieme beslissing. Uitleglocaties liggen buiten het bestaand stedelijk gebied zoals aangegeven in de provinciale Verordening ruimte.
3. In principe beschouwen we de kwantitatieve provinciale prognoses 2017 als richtinggevend op het niveau van het Stedelijk Gebied. Hierbij maken we zo optimaal
   
   mogelijk gebruik van de ruimte die de Brabantse Agenda Wonen biedt. Door de
   
   woningbouwontwikkelingen goed te monitoren kunnen we ingrijpen op het moment dat dat nodig is en voorkomen we dat goede plannen voor de korte termijn (2021) worden tegengehouden op basis van de programmering op langere termijn (2030). Hierdoor ontstaat meer ruimte om snel in te kunnen spelen op marktontwikkelingen.
4. Het Stedelijk Gebied Eindhoven heeft een bestuursopdracht voor de aanpak van een negental majeure projecten gegeven. Het onderdeel programmering kan echter volgens het coördinatieteam op dit moment niet voldoende worden uitgewerkt. Hiervoor heeft zij kaders in de vorm van een regionale visie op wonen en bijbehorende marktonderzoek(en) nodig. Deze visie wordt 2^e helft 2019 verwacht. Het merendeel van de majeure projecten kan daar niet op wachten omdat er enerzijds behoefte is aan deze woningen en anderzijds bestemmingsplannen geactualiseerd, gewijzigd dan wel opgesteld moeten worden. Daarom is in het portefeuillehoudersoverleg van 26 oktober en 21 december 2017 besloten het onderdeel programmeren, voor nu uit de Bestuursopdracht te halen en ten aanzien van de locaties planologische voorwaarden in de nieuwe bestemmingsplannen mee te geven.

In het Afsprakenkader 2017 is aangegeven welke plannen regionaal afgestemd worden. Een nieuw bestemmingsplan dat meer dan 75 woningen in stedelijke kernen of 25 woningen in landelijke kernen mogelijk maakt, dient regionaal afgestemd te worden. Via het coördinatieteam worden deze plannen aan het portefeuillehoudersoverleg voorgelegd.

De provincie ziet er op toe dat de plannen regionaal afgestemd worden. Wanneer bij het vooroverleg blijkt dat dat niet het geval is worden de plannen door de provincie niet in behandeling genomen.

3.5.2 Lokaal beleid     

Woonvisie

De Woonvisie is op 15 december 2015 vastgesteld. In de woonvisie gaat de gemeente in op haar ambities op het gebied van bouwen en wonen. Daarmee maken we de richting waarin we ons willen ontwikkelen duidelijk aan de stad, haar bewoners en alle partijen die een rol spelen in de verdere ontwikkeling van de stad.

Ambitieuze stad Eindhoven groeit en dat creëert een nieuwe vraag naar wonen. Eindhoven wil verder verstedelijken. Onder stedelijkheid verstaan we een gemengde en gevarieerde omgeving waar mensen wonen, werken en elkaar ontmoeten. En een stad die tegelijk ook groen en gemoedelijk blijft.

We staan voor de unieke kans om de stad als geheel, en het gebied binnen de Rondweg in het bijzonder, de komende jaren te laten groeien. We verwachten dat het inwonersaantal van Eindhoven de komende 10 jaar fors zal toenemen, harder dan de prognoses nu voorspellen. De bijzondere bevolkingsopbouw van Eindhoven (een relatief jonge bevolking) draagt daaraan bij. Die groei moet ook op het vlak van wonen gefaciliteerd worden.

Tot 2030 willen we minstens twee derde van de extra woningcapaciteit binnen de Rondweg realiseren. Voor het gebied binnen de Rondweg staan met projecten als Strijp S, Stations- omgeving, NRE en Philips Lighting in deze periode al circa 5.000 nieuwe woningen in de planning. Daarnaast is de wens dat boven winkels wooneenheden worden gerealiseerd en kantoren worden omgebouwd tot woningen. Hierin is de markt aan zet.

Eindhoven formuleert in deze Woonvisie geen concreet woningbouwprogramma, gegoten in cijfers en categorieën. Dat zou niet passen bij de rol van een gemeente anno 2015. We willen ruimte geven aan de markt om gewenste ontwikkelingen te realiseren. Zonder op voorhand aan te geven wat-waar-wanneer gebouwd moet worden. Dat doen we door gebruik te maken van een model voor de onderbouwing van de wenselijkheid van nieuwe initiatieven. Daarin vragen we van initiatiefnemers (projectontwikkelaars, corporaties, gemeentelijke grondexploitaties) om in te gaan op een aantal punten zoals bijvoorbeeld het marktsegment, het woonmilieu en de periode van oplevering.

Solidaire stad

Wij willen dat Eindhoven een samenleving is, waarvan iedereen onderdeel is. De meeste inwoners kunnen zelfstandig hun plaats vinden in die samenleving, sommigen hebben een steuntje in de rug nodig. We zorgen dat er voor hen een vangnet is.

We hebben oog voor mensen in lastige situaties: asielzoekers, daklozen, mensen in psychische nood en ex-gedetineerden. Door de decentralisatie in de zorg moeten meer mensen met een beperking een plek in de wijk vinden. De vergrijzing zet de komende jaren stevig door. Veel ouderen, met of zonder zorgvraag, zullen langer thuis blijven wonen. Het is belangrijk dat er voor al deze mensen een plek blijft op de woningmarkt. Concentratie in bepaalde wijken is ongewenst.

De sociale woningvoorraad is onderdeel van de sociale basisinfrastructuur. In theorie is in Eindhoven de sociale woningvoorraad in balans met de doelgroep. Twee ontwikkelingen vragen echter om aandacht: de samenstelling van de sociale woningvoorraad en de positie van de 13.500 huishoudens met een middeninkomen. Met de inwerkingtreding van de nieuwe woningwet 2015 moeten woningcorporaties hun woningen 'passend toewijzen'. Minimaal 80% van de vrijkomende sociale huurwoningen moet aan huishoudens met een laag inkomen worden toegewezen. Daarnaast is er ruimte om 10% van de woningen toe te wijzen aan huishoudens met een middeninkomen. De resterende 10% sociale huurwoningen mogen woningcorporaties vrij toewijzen, maar daarbij moeten zij wel voorrang geven aan mensen die door bijvoorbeeld fysieke of psychische beperkingen moeilijk aan voor hen passende huisvesting kunnen komen.

Het aantal eenpersoons- en tweepersoonshuishoudens groeit. Dit betekent een grote uitdaging. Niet alleen in woonwensen maar ook in betaalbaarheid, want alleen wonen is relatief duur. We zetten in op transformatie en ander gebruik. Bij de transformatie van grotere kantoren, zorg- en onderwijsgebouwen kunnen (collectief) particulier opdrachtgeverschap en nieuwe woonconcepten een oplossing bieden. Ook het gebruik van eengezinswoningen door bijvoorbeeld twee eenpersoonshuishoudens, met name in het gebied buiten de Rondweg, behoort tot de mogelijkheden.

Innovatieve stad

We gaan partijen uitdagen om klantgeoriënteerd, sneller, goedkoper en duurzamer te produceren. En ook in de aanpak van de bestaande voorraad en in de transformatie van kantoren en zorggebouwen is er een grote behoefte aan vernieuwing en aan creatieve, betaalbare oplossingen.

Een andere ontwikkeling is het zogenaamde flexwonen. Tot voor kort kende de woningmarkt een vrij overzichtelijk aanbod: koop- of huurwoningen, zelfstandige of onzelfstandige woonruimten, grondgebonden woningen of appartementen. Maar de vraagkant is de afgelopen jaren sterk veranderd. Er komen steeds meer groepen die behoefte hebben aan tijdelijke woonruimte. Denk bijvoorbeeld aan studenten, expats, arbeidsmigranten, mensen die een echtscheiding achter de rug hebben, ex-gedetineerden en mensen die uit een opvangvoorziening komen. Deze mensen zijn op zoek naar goede tijdelijke huisvesting, met passende voorzieningen, die snel beschikbaar is en tegen een prijs die past bij hun budget. Dit flexwonen wordt een belangrijke nieuwe woonvorm in Eindhoven. Het biedt tevens kansen voor de transformatie van leegstaand vastgoed.

Verder willen we in de koopsector dat inwoners zoveel mogelijk invloed hebben op hun eigen woning en woonomgeving, bijvoorbeeld door het stimuleren (collectief) particulier opdrachtgeverschap. En we willen dat zelf bouwen niet alleen bereikbaar is voor de huishoudens met een hoger inkomen. Ook in de huursector is er sinds de herziening van de Woningwet meer aandacht voor mede-eigendom en zelfbeheer, bijvoorbeeld via het model van wooncoöperaties. Wooncoöperaties zijn een soort tussenvorm van huur en koop. Samen met de corporaties willen we de vraag naar deze eigendoms- en beheervorm en de mogelijkheden in Eindhoven onderzoeken.

3.5.3 Kamerverhuur en woningsplitsing     

Op 12 juni 2018 heeft de gemeenteraad het paraplubestemmingsplan 'parkeren, kamerverhuur en woningsplitsing' vastgesteld. Tot het moment van inwerkingtreding van dit paraplubestemmingsplan, werd via de huisvestingsverordening voorkomen dat woningen zonder vergunning werden gesplitst, omgezet, onttrokken en samengevoegd. Hoewel kamerverhuur en woningsplitsing verschillend zijn en andere toetsingskaders kennen, hebben beiden wel een zelfde soort ruimtelijk effect op de omgeving en is het wenselijk om deze initiatieven soortgelijk te reguleren in bestemmingsplannen. Door de regeling in het paraplubestemmingsplan wordt kamerverhuur en woningsplitsing voortaan via één vergunning (omgevingsvergunning) geregeld. Deze regeling moet in opvolgende bestemmingsplannen zoals het onderhavige worden overgenomen om geldend te blijven voor het betreffende plangebied. Om die reden is de regeling uit dit paraplubestemmingsplan in dit bestemmingsplan overgenomen.

3.6.1 Archeologie     

Het Verdrag van Valletta (Malta) verplicht de Europese overheden tot het beschermen van archeologisch erfgoed. Hierbij wordt als uitgangspunt gehanteerd dat archeologische waarden in situ bewaard moeten blijven. Dat wil zeggen, dat er naar gestreefd moet worden om de waarden op de locatie te behouden. Als dit niet mogelijk blijkt, bijvoorbeeld bij bouwplannen, dan moeten de waarden worden opgegraven en ex situ worden bewaard. Het Verdrag van Valletta is doorvertaald in de Monumentenwet 1988, zoals deze gewijzigd is in september 2007. Sinds deze wijziging van september 2007 is de gemeente bevoegd gezag op het gebied van cultuurhistorie en archeologie. Per 1 juli 2016 is de Erfgoedwet van kracht. De uitgangspunten uit het Verdrag van Valletta (Malta) blijven in de Erfgoedwet de basis van de omgang met archeologie. Gemeenten houden een belangrijke rol in het archeologische stelsel. In bestemmingsplannen houden ze rekening met (te verwachten) archeologische waarden. Dit wordt samen met de andere onderdelen rond de omgang met archeologie in de fysieke leefomgeving overgeheveld naar de toekomstige Omgevingswet.

Gemeentelijk beleid

De gemeente Eindhoven heeft eigen archeologiebeleid, als uitwerking van het nationale en provinciale beleid. Dit beleid staat in het 'Beleidsplan archeologie Eindhoven en Helmond 2008-2012' , dat de raad in september 2008 heeft vastgesteld. De gemeente neemt de verantwoordelijkheid voor het bodemarchief zelf ter hand door te investeren in kerntaken en opbouw van expertise.

De gemeente kent archeologische waarden daterend uit de prehistorie en de Romeinse tijd.

Het gemeentelijk bodemarchief herbergt tevens fundamentele gegevens over de geschiedenis van stad en platteland gedurende en na de middeleeuwen. Deze gegevens zijn van groot belang voor de reconstructie van het verleden, temeer omdat archivalische bronnen in Eindhoven nagenoeg ontbreken.

De archeologische gebieden binnen de gemeente Eindhoven staan aangegeven op de gemeentelijke archeologische waardenkaart, onderdeel van de gemeentelijke cultuurhistorische waardenkaart. Het beleid is om bij ruimtelijke ontwikkelingen rekening te houden met de archeologische waarden en verwachtingen in de ondergrond en daarbij uit te gaan van de gemeentelijke archeologische waardenkaart.

3.6.2 Archeologische waarden plangebied     

Op de gemeentelijke Archeologische Waardenkaart is een aantal archeologisch waardevolle gebieden opgenomen die gelegen zijn binnen het plangebied van dit bestemmingsplan. Deze archeologische gebieden vallen alle onder categorie 3, gebieden met een hoge archeologische verwachting (beleidsplan 2008). Het gaat om de volgende gebieden:

Naam:	Status	Verwachting
Dorpskern Strijp	Niet onderzocht	Nederzetting uit de middeleeuwen met kerk (historische dorpskern)
Schouwbroek	Niet onderzocht	Nederzetting uit de late middeleeuwen (historisch buurtschap)
Hoogstraat	Niet onderzocht	Nederzetting uit de late middeleeuwen (historisch buurtschap). Gedeeltelijk opgegraven in 1991 en 1992.
Dorpskern Stratum	Niet onderzocht	Nederzetting uit de late middeleeuwen (historische dorpskern). Gedeeltelijk opgegraven in 1993.

uitsnede uit de archeologische waardenkaart

3.6.3 Dubbelbestemming Waarde - Archeologie     

Voor de in de tabel opgenomen gebieden is een archeologische dubbelbestemming opgenomen: 'Waarde - Archeologie - 1'. Daarmee worden de ter plaatse aanwezige archeologische waarden beschermd. Door middel van het stellen van diverse voorwaarden is het niet zonder meer mogelijk om bodemverstorende ingrepen uit te voeren. Door middel van de bouwregels en omgevingsvergunningvereisten in de regels, worden de op en/of in deze gronden voorkomende archeologische waarden beschermd en veiliggesteld.



Binnen de archeologische gebieden zijn in de afgelopen jaren diverse archeologische onderzoeken uitgevoerd waarna de archeologische verwachting voor de onderzochte gebieden is bijgesteld naar geen verwachting. Dit betreft in Dorpskern Strijp: Doelenstraat 28, aan de Hoogstraat: hoek Hoogstraat - St. Lambertusstraat, Hoogstraat 114-116, Hoogstraat 122, Hoogstraat 165 (deels), Hoogstraat 185 en in Dorpskern Strijp: Aalsterweg-Looiakkerstraat. Vanwege de geringe oppervlaktes van deze gebieden zijn ze op de verbeelding niet buiten de dubbelbestemming archeologie gehouden.



Daar waar binnen het bestemmingsplan geen rekening gehouden hoeft te worden met archeologische waarden of verwachtingen geldt wel ten aanzien van archeologie een meldingsplicht voor archeologische toevalsvondsten. Mochten tijdens eventuele grondwerkzaamheden archeologische resten worden aangetroffen, dan dienen deze (op grond van de meldingsplicht ingevolge art. 5.10 Erfgoedwet 2016) direct gemeld te worden aan de Minister van OCW en de afdeling Omgevingskwaliteit van de gemeente Eindhoven. Vervolgens zal bepaald worden of, en zo ja welke, aanvullende maatregelen getroffen dienen te worden.

3.6.4 Cultuurhistorie     

Op 18 maart 2008 is de cultuurhistorische waardenkaart van Eindhoven (CHW) vastgesteld. De kaart dient als beleidskader om bij ruimtelijke ontwikkelingen in de stad rekening te kunnen houden met de cultuurhistorie van Eindhoven. De kaart geeft, naast rijks- en gemeentelijke monumenten een overzicht van de historische structuur van wegen en waterlopen, historisch waardevolle stedenbouwkundige en landschappelijke- en groenstructuren, beschermde stads- en dorpsgezichten en monumentale bomen. Bij de samenstelling van de kaart is onder andere gebruik gemaakt van de gegevens van de provinciale cultuurhistorische waardenkaart.



Na de vaststelling van de cultuurhistorische waardenkaart zijn er verschillende cultuurhistorische onderzoeken uitgevoerd die een verdieping en actualisatie vormen op de geconstateerde waarden op deze kaart. Deze verdieping is noodzakelijk om tot een gedegen analyse en een goede vertaling in het bestemmingsplan te komen. Verschillende van deze onderzoeken hebben betrekking op voorliggend bestemmingsplan. Het betreft de volgende onderzoeken:

• "Het landschap onder de stad". Een cultuurhistorisch onderzoek naar de relicten van het prestedelijk landschap in het stedelijk gebied van de gemeente Eindhoven door Archeologisch Adviesbureau; Bijlage 1
• "De groene zoom van Eindhoven". Een cultuurhistorische waardenkaart van het buitengebied van Eindhoven, alsmede enkele groene delen van de bebouwde kom door RAAP Archeologisch Adviesbureau; Bijlage 5
• Cultuurhistorische analyse historische wegstructuren en radialen Strijp, Gestel en Stratum binnen de Ring door Henri van Abbe Stichting (2019); Bijlage 6
• Complexomschrijvingen Boutenslaan-Oost, Boutenslaan-West en Karel de Grotelaan wederopbouw categorie woningen door Van Meijel - Adviseurs in cultuurhistorie (2016); Bijlage 7
• Eindhoven Stratum-Oost - cultuurhistorische verkenning door Van Meijel - Adviseurs in cultuurhistorie (2019). Bijlage 8

Bovenstaande cultuurhistorische onderzoeken zijn als bijlagen bij het bestemmingsplan gevoegd.

Naast bovengenoemde onderzoeken is ook gebruik gemaakt van:

• Religieus Erfgoed - Inventarisatie en waardering door gemeente Eindhoven (2011);
• Categoriaal onderzoek Wederopbouw Eindhoven - quickscan categorie Wonen door Van Meijel - Adviseurs in Cultuurhistorie (2016);
• Inventarisatie en waardering schoolgebouwen wederopbouwperiode gemeente Eindhoven door Stichting Bescherming Wederopbouwerfgoed Eindhoven (2019);
• Cultuurhistorisch waardevolle parken en plantsoenen in Eindhoven door G. Andela (2005);
• 'De Ring in Beeld - De belangrijkste straat van de stad' door TU Eindhoven en gemeente Eindhoven (2019);
• Onderzoek en beschrijving bij de gebiedsgerichte criteria voor de Schrijversbuurt, Tuindorp De Burgh, Villapark Den Elzent en 't Witte Dorp;
• Toelichting bij beschermde stadsgezichten Villapark Den Elzent en 't Witte Dorp;

De resultaten van deze onderzoeken zijn in onderstaande paragraaf verwerkt, waarin per deelgebied of deelstructuur is toegelicht hoe de geconstateerde waarden zijn vertaald in de regels van het bestemmingsplan.

Historisch landschap

Algemeen

Op de Cultuurhistorische Waardenkaart zijn landschappelijke/groene waarden van het historisch landschap (historische wegenstructuren, waterlopen en waterwegen, historisch landschap en groenstructuren) in kaart gebracht. In 2015-2017 en 2018-2019 zijn in opdracht van de gemeente Eindhoven cultuurhistorische onderzoeken uitgevoerd door RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. Deze onderzoeken hadden als doel de gemeentelijke Cultuurhistorische Waardenkaart wat betreft het onderdeel historisch landschap nader te onderbouwen en waar nodig aan te vullen. Door middel van een cultuurhistorische inventarisatie en waardering is met deze onderzoeken allereerst het buitengebied en vervolgens het stedelijk gebied van Eindhoven gedetailleerd in beeld gebracht. In 2017 zijn de resultaten van het onderzoek naar het buitengebied gepubliceerd in het rapport 'De groene zoom van Eindhoven' Bijlage 5 en in 2019 verscheen het rapport van het stedelijk gebied 'Het landschap onder de stad' Bijlage 1. Onderhavig plangebied valt voor een klein deel onder het onderzoek van het buitengebied (Dommelplantsoen) en verder onder het onderzoek van het stedelijk gebied.

De rapporten geven de diversiteit weer binnen de landschappen zoals deze zich tussen omstreeks 1840 en het moment van verstedelijking en deels ook al daarvoor manifesteerden. De 'Kenmerkenkaart' bij de rapporten geeft een overzicht van de afgedekte cultuurlandschappen (landschapstypen) met de nog bestaande en verdwenen landschapselementen. De 'Cultuurhistorische waarderingskaart historisch landschap' (buitengebied) en de kaart 'Herkenbaarheid prestedelijk landschap' (stedelijk gebied) geven respectievelijk de mate van waardering van de verschillende landschapstypen en de mate van herkenbaarheid van het prestedelijk landschap in de afzonderlijke deelgebieden weer. De waardering van nog bestaande landschapselementen wordt weergegeven op de 'Waarderingskaart landschapselementen'.

Tot ver in de 20e eeuw breidde Eindhoven zich vooral uit over de oude akkers van Woensel, Strijp, Stratum, Tongelre en Gestel. Alhoewel deze ontwikkelingen veel van het vroegere landelijke karakter van het gebied hebben uitgewist, is er zeker nog het nodige in het buitengebied en stedelijk gebied te herkennen dat voortkomt uit de oude structuur van het platteland, het vroegere agrarisch cultuurlandschap. Het kan daarbij gaan om grotere structuren, zoals groene gebieden, maar ook om kleine verwijzingen als het verloop van een rooilijn, een oude boom of bomenrij of een wegtracé.

De mate waarin dit historisch landschap nog herkenbaar is, hangt mede af van de stedenbouwkundige ontwikkelingswijze van de stad. Met name in de wederopbouwperiode is veel van het bestaande landschap als een tabula rasa overschreven, terwijl vóór de Tweede Wereldoorlog en na 1975/1980 er meer aandacht bestond voor verwijzingen naar de vroegere situatie. Zelfs wanneer een gebied door stedelijke ontwikkeling sterk gewijzigd is, zijn er nog verwijzingen naar het vroegere agrarisch cultuurlandschap te vinden

Uitsnede Cultuurhistorische waardenkaart

Algemene karakteristiek plangebied

Het plangebied laat een fraaie landschappelijke gradiënt zien van noordwest naar zuidoost: een dekzandrug met de akkers en gehuchten van Strijp, het beekdal van de Gender, een dekzandrug met de akkers en gehuchten van Gestel, het beekdal van de Dommel, een dekzandrug met de akkers en gehuchten van Stratum, het beekdal van de Lakerloop (buiten het plangebied). Het beekdal van de Gender loopt ten noorden van de binnenstad langs en de Gender mondde ten noordoosten van de binnenstad uit in de Dommel. De Dommel loopt ten zuiden van de binnenstad langs richting het noordoosten. De Lakerloop komt vanuit het zuidoosten en mondt ook ten noordoosten van de binnenstad uit in de Dommel.

Uitsnede uit de Prestedelijke kenmerkenkaart met het plangebied. Bron: RAAP-rapport 3398 'Het landschap onder de stad' Gemeente Eindhoven, kaartbijlage 1 (2019).

Uitsnede uit de Cultuurhistorische kenmerkenkaart historisch landschap met het Dommelplantsoen. Bron: RAAP-rapport 3258 De groene zoom van Eindhoven, kaartbijlage 1 blad 4 (2017).

Strijp

Algemene karakteristiek en beschrijving waarden

Het landschap van Strijp vormde feitelijk een voortzetting van dat van Woensel in zuidwestelijke richting. Het dekzandcomplex liep namelijk in die richting verder, slechts onderbroken door een waterloop die tussen Limbeek en Schoot in het dal van de Gender uitmondde. Het cultuurlandareaal van Strijp boog vervolgens naar het westen af, omdat de Rundgraaf hier op de Gender uitkwam. Strijp kende geen notabele woningen van formaat, waardoor er uiteindelijk ook geen oudere buitenplaatsen in de voormalige gemeente liggen.

In het zuidoosten lag het brede dal van de Gender, dat zich meer dan welk beekdal in Eindhoven dan ook kenmerkte door zeer lange, smalle percelen hooiland, gescheiden door houtsingels of bomenrijen en soms afgewisseld door kleine bosjes. Het aangrenzende akkercomplex van Strijp heeft uit meerdere kleinere akkers bestaan, die door steeds intensiever gebruik aan elkaar groeiden. Restanten van begroeide akkerranden wijzen nog op die oude geleding. Een andere indicatie daarvoor is de ligging van de verschillende gehuchten en de dorpskern van Strijp. Zij lagen niet aan één zijde van het akkercomplex, maar merendeels op wisselende plekken tussen delen van de akker.



Waardevolle historische gebieden

Binnen Strijp hebben enkele gebieden een hoge herkenbaarheid wat betreft het prestedelijk landschap. Hieronder worden deze gebieden besproken.

Aan de Strijpstraat liggen enkele gebieden met een hoge landschappelijke herkenbaarheid (delen van het prestedelijk lint van Strijp en de historische kern van Strijp). Deze zijn aangelegd op de oude akkers van Strijp, waarbij zowel de wegenstructuur als deels ook de oude verkaveling nog herkenbaar zijn. Hetzelfde geldt voor het gebied ter plaatse van de Gagelstraat.

Enkele gebieden aan de Strijpsestraat en de Hastelweg hebben een middel herkenbaarheid: Door type/ouderdom van de bebouwing zijn deze gebieden enigszins herkenbaar als prestedelijk lint (Schouwbroek). In het noordelijk deel hebben enkele gebieden (voormalige open akkers en dorpskern Strijp) een middel herkenbaarheid. Resten van verkaveling zijn hier nog herkenbaar en de wijken zijn in het oude landschapspatroon aangelegd. In het zuiden heeft het dal van de Gender een middel herkenbaarheid. Hoewel het dal is ingericht als park is er nog een associatie met het vroegere verloop van de Gender.

Op de Cultuurhistorische Waardenkaart zijn de plantsoentjes bij de Frederica van Pruisenweg en tussen Hagenkampweg Noord en Prinsenhof aangegeven als waardevol historisch landschap. Deze zijn niet gewaardeerd in het RAAP-onderzoek maar krijgen vanuit Historische Stedenbouw wel een dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 2.

Een ander belangrijk kenmerk van de oude akkers, zeker van de open akkers, is het reliëf en de wat hogere ligging. De overgang van de open akkers naar beekdalen of vochtige kampontginningen is daardoor bijvoorbeeld nog ten zuiden van de oude dorpskern van Strijp waarneembaar.

Strijp. Uitsnede uit de kaart Herkenbaarheid prestedelijk landschap, Bron: RAAP-rapport 3398, Het landschap onder de stad, Gemeente Eindhoven, kaartbijlage 2 (2019).

Waardevolle historische elementen

Binnen Strijp ligt een aantal landschapselementen met hoge of zeer hoge waardering. Wat opgaand groen betreft zijn dat bomenrijen die vaak een structurerend element van een kampontginning of langs hoofdwegen vormen. Verder staan er onder andere hoog gewaardeerde bomenrijen rond en op begraafplaats Trudo en Antonius. Verder is een aantal historische paden en wegen hoog of zeer hoog gewaardeerd. In de tuin van de pastorie bij de St. Trudokerk is een bosje (aangelegd tussen 1843 - 1953) hoog gewaardeerd als opgaand groen. De context van het bosje is nog aanwezig en het is vrij bijzonder als bos bij een pastorie.

Gestel

Algemene karakteristiek en beschrijving waarden

Het landschap van Gestel week sterk af van de omringende plattelandsgemeenten, doordat het in de nieuwe tijd geen of weinig woeste grond kende. Gestel bestond voornamelijk uit een langgerekte dekzandrug, ingeklemd door twee beekdalen van de Dommel en de Gender. Op het uiteinde van deze dekzandrug werd de stad Eindhoven gesticht. Op de rug zelf lagen de nederzettingen Gestel (in het noorden) en Blaarthem (in het zuiden en tegen een nabijgelegen rug). Onder invloed van de langgerekte structuur en de verbindingsweg naar Eindhoven ontwikkelden zich beide dorpen al snel tot lintstructuren. Het kleinere gehucht Gennep, tussen Dommel en Tongelreep, hoorde van oudsher ook tot Gestel.

De grote akker van Gestel en Blaarthem kende een afwisseling tussen meer open en meer beplante delen. Het cultuurlandschap moet vanaf de late middeleeuwen sterk beïnvloed zijn geweest door de vele erven langs de doorgaande weg, en de landschappelijke versnippering zal deels ook met die alomtegenwoordige erven te maken hebben.

Met name het beekdal van de Gender was uniek in zijn soort in Eindhoven, vanwege de breedte en de wijze van verkavelen. Er waren lange strookkavels aangelegd, soms wel meer dan 800 meter lang van de dekzandrug tot aan de beek zelf. De kavels zelf waren soms niet meer dan 20 meter breed. Langs alle kavels stond perceelsrandbeplanting, ook langs de strookkavels in het dal van de Dommel.

Waardevolle historische gebieden

Binnen Gestel is rondom de Hoogstraat een hoge herkenbaarheid wat betreft het prestedelijk landschap aanwezig. Van dit lintdorp is de openbare ruimte dusdanig ingericht dat het historische en dorpse karakter goed tot zijn recht komt. Zuidelijker hiervan ligt een van het historisch lint met middel herkenbaarheid. Noordelijker ligt eveneens een onderdeel van het lint met middel herkenbaarheid. Ook een gebied rond het laatste deel van de Hoogstraat richting de Mauritsstraat heeft een middel herkenbaarheid. Dit gebied is aan verkaveling en wegenstructuur, heel plaatselijk aan bebouwing, nog herkenbaar als prestedelijke 'voorstad' van Eindhoven.

Daarnaast heeft het Dommelplantsoen, aangelegd vanaf eind jaren '20 en eind jaren '50, met een gecultiveerd deel in het noorden en een ruiger deel in het zuiden, aansluitend op de bestaande landschappelijke situatie, ook een hoge herkenbaarheid (een hoge waarde).

Gestel. Uitsnede uit de kaart Herkenbaarheid prestedelijk landschap. Bron: RAAP-rapport 3398, Het landschap onder de stad, Gemeente Eindhoven, kaartbijlage 2 (2019).

Gestel - Dommelplantsoen. Uitsnede uit de Cultuurhistorische waarderingskaart historisch landschap. Landschapstypen - gebieden. Bron: RAAP-rapport 3258 De groene zoom van Eindhoven, kaartbijlage 2a blad 4 (2017). 

Waardevolle historische elementen 

Binnen Gestel ligt een aantal landschapselementen met hoge of zeer hoge waardering.

Wat opgaand groen betreft zijn dat bomenrijen die vaak een structurerend element van een kampontginning of langs hoofdwegen vormen. Binnen het Dommelplantsoen zijn ook grote gebieden aanwezig met opgaand groen van zeer hoge waarde. De watergangen de Dommel en de Tongelreep zijn zeer hoog gewaardeerd vanwege het profiel, aan-/afwezigheid van opgaand groen en het structurerend karakter van de beken. Verder is een aantal historische paden en wegen hoog of zeer hoog gewaardeerd.

Stratum

Algemene karakteristiek en beschrijving waarden 

Stratum ligt in de vork van twee beekdalen, namelijk van de Dommel en de Lakerloop. In die vork lag een wat reliëfrijker complex van dekzandruggen, waarop de verschillende akkers van Stratum ontstonden. Verder naar het zuidoosten was sprake van vlakkere dekzandafzettingen.

In Stratum lag een oude notabele woning, de Burgh. Al in de 14e eeuw zou hier een omgracht huis hebben gestaan. Rondom het huis lag, vermoedelijk sinds de 17e of 18e eeuw, een eenvoudige tuinaanleg. Bij het huis stonden in die periode aan weerszijden van het voorplein twee bouwhuizen. Het huidige huis met tuin dateert uit 1912, gebouwd in opdracht van een telg uit de familie Smits van Oijen. In 1936 kreeg het een zorgfunctie, en de nieuwe naam Glorieux, refereert ook daaraan. Van het parkdeel ten noorden van de gracht is door de aanleg van de weg en de bouw van de aangrenzende wijk vrijwel niets meer bewaard gebleven. Het park aan weerszijden van de Geldropseweg (tussen de Wassenhovestraat en de gracht) is door de huidige inrichting toch nog enigszins met de buitenplaats verbonden.

De beekdalen op de grenzen van Tongelre kenden net als vrijwel alle andere beekdalen in de gemeente Eindhoven een strookvormige verkaveling, met beplanting op de randen van de kavels. Waar sprake was van een grote ruimtelijke druk, namelijk aan de weg van Stratum naar Eindhoven, waren al vroeg het dorp Stratum en de stad Eindhoven met elkaar verbonden. Stratum was dan ook, meer dan Woensel, als nederzetting een eenheid met de stad. Langs de randen van het beekdal lagen de verschillende akkers, zoals de Looiakkers westelijk van het dorp. Het dorp scheidde de facto de Looiakkers in het westen en de overige akkers in het oosten van elkaar. Die overige akkers kenden in de 19e eeuw nog de nodige zichtbare scheidingen tussen de verschillende delen van de akker.

Op de overgang naar de voormalige heide lagen enkele bijzondere deelgebieden. Eén ervan is de De Burgh, maar ook een aantal kleine vochtige kampontginningen met een regelmatige structuur en opgaande beplanting zijn er een voorbeeld van. Het is een teken dat het gebied betrekkelijk nat was.

Waardevolle historische gebieden

Binnen Stratum liggen enkele gebieden met een hoge landschappelijke herkenbaarheid. Dit zijn onder andere enkele gebieden aangelegd zijn op de oude akkers van Stratum, waarbij zowel de wegenstructuur als deels ook de oude verkaveling nog herkenbaar zijn. Deze gebieden liggen ten zuiden van de St. Jorislaan en maakten deel uit van het pre- of vroegstedelijke deel van Stratum, rond de Joriskerk. Ten oosten van de Stratumsedijk en aan weerszijden van de Heezerweg ligt een gebied dat een middel herkenbaarheid heeft als dorpskern van Statum. Resten van verkaveling zijn herkenbaar en de bebouwing is hier in het oude landschapspatroon aangelegd.Ten zuiden hiervan ligt een groot gebied met middel herkenbaarheid, tussen Aalsterweg, Heezerweg en Leostraat. Ook in dit gebied zijn resten van verkaveling herkenbaar en zijn de wijken in het oude landschapspatroon aangelegd.

Een ander belangrijk kenmerk van Stratum als geheel zijn de 'oude bossen'. De hoeveelheid resterend bos op de Brabantse zandgronden was in de 17e en 18e eeuw uiterst gering. Desalniettemin vormt het een waardevolle fase in een ontwikkeling van de Eindhovense bossen. De vroegste bossen binnen het huidige stedelijk grondgebied van de gemeente Eindhoven lagen in het oostelijk deel, ten zuiden van Stratum en ten westen van Tongelre. In Stratum waren het zowel inwoners uit de dorpen als fabrikanten uit de stad die hier hun hakhout voor het draaien van fabrieken haalden.

Slechts heel beperkt zijn deze bossen door hun hoeveelheid opgaand hout nog herkenbaar. Veel meer gaat het bij de bossen van Stratum om de herkenbaarheid van de ontsluitingsstructuur: het karakteristieke waaiervormige wegenpatroon is hier nog heel goed herkenbaar. De Bloemenbuurt - Zuid ligt binnen zo'n vroege heidebebossing (oude bossen). In dit gebied is de structuur uit de prestedelijke periode, in de grotere context van verkaveling, opgespannen tussen radialen, nog herkenbaar.

Landgoed De Burgh vormt ook een prestedelijk landschap met een hoge herkenbaarheid. De Burgh betreft een buitenplaats die reeds bestond vóór de verstedelijking en niet zelf (of een heel vroeg) onderdeel van dat proces uitmaakte en in het stedelijk weefsel nog steeds herkenbaar is gebleven. Interessant is dat alhoewel een deel van het park van De Burgh is bebouwd, in het tegenoverliggende park een zichtas op het huis is aangebracht. Dit park ten noorden van de gracht, ooit grenzend aan de aanleg van De Burgh, heeft een middel herkenbaarheid.

Een ietwat vreemde eend in de bijt is het Stadswandelpark. Dat werd in de late 19e eeuw als een deel van de buitenplaats De Elzent aangelegd onder tuinarchitectuur van L.A. Springer. In opdracht van de gemeente maakte D.F. Tersteeg in 1924, 1928 en 1930 een nieuw ontwerp met de basis van Springer als onderlegger. Er kwamen meer inheemse bomen, en daarnaast bijzondere soorten, in een stijl die symmetrie als belangrijk uitgangspunt had. In de jaren '50 werd het onder leiding van het hoofd van de Afdeling Plantsoenen, F.J. Fontaine gemoderniseerd. De beplanting werd vernieuwd. In 1958 breidde men het park uit, en in 1964 werd een schouwburg op het terrein gebouwd. Het noordelijk deel van de buitenplaats, grenzend aan de Stratumsedijk, was vóór de late 19e eeuw een deel van het dorpslint van Stratum. Het zuidelijk deel van het Stadswandelpark, de jongere uitbreiding van het park, heeft een middel herkenbaarheid. Door de inrichting zijn de voormalige natte kampontginningen nog enigszins voorstelbaar.

Stratum. Uitsnede uit de kaart Herkenbaarheid prestedelijk landschap. Bron: RAAP-rapport 3398, Het landschap onder de stad, Gemeente Eindhoven, kaartbijlage 2 (2019).

Waardevolle historische elementen

Binnen Stratum ligt een aantal landschapselementen met hoge of zeer hoge waardering.

Wat opgaand groen betreft zijn dat bomenrijen die vaak een structurerend element van een kampontginning of langs hoofdwegen vormen. Binnen landgoed De Burgh is tevens opgaand groen en reliëf aanwezig van hoge waarde. Evenals binnen het Stadswandelpark waar veel bomen aanwezig zijn van hoge waarde. Ter plaatse van begraafplaats St. Joris is sprake van religie en funerair erfgoed van hoge waarde. Verder zijn is een aantal historische paden en wegen hoog of zeer hoog gewaardeerd.

Regeling in het bestemmingsplan 

Om de aanwezige cultuurhistorisch landschappelijk waardevolle gebieden en elementen te beschermen is er in het bestemmingsplan voor een groot deel van deze gebieden en elementen een dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 2 opgenomen. Deze dubbelbestemming geldt voor de gebieden die een hoge herkenbaarheid of een hoge waarde hebben en voor de elementen die een hoge of zeer hoge waarde hebben. Naast wat in de hoofdbestemming is geregeld zijn hier ook regels met betrekking tot cultuurhistorie van toepassing.



De betreffende landschapselementen die binnen een gebied met dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 2 liggen, vallen onder die dubbelbestemming. De elementen die niet binnen een gebied met dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie 2 liggen, zijn apart op de verbeelding opgenomen met een dubbelbestemming.



Voor de gebieden met een middel herkenbaarheid die hierboven zijn vermeld is geen dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 2 opgenomen. Binnen deze gebieden worden de historisch landschappelijke waarden geborgd met de hoofdbestemmingen. Daarnaast geldt voor een groot aantal van deze gebieden al een dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 1 of dubbelbestemming beschermd stadsgezicht (BS). Dit geeft voldoende borging van de historisch landschappelijke waarden binnen deze gebieden. Voor de landschapselementen met hoge of zeer hoge waarde die binnen deze gebieden met middel herkenbaarheid liggen geldt uiteraard de dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 2 wel.

Aan de weg gerelateerde bebouwing

Rondweg

De aanleg van de rondweg als stedelijke infrastructuur kent een lange geschiedenis (1918-1973). Al in het eerste Algemeen Uitbreidingsplan van Eindhoven (1918, Cuypers en Kooken) wordt deze weg geprojecteerd als verbinding tussen de verschillende stadsdelen (voormalige dorpen). In deze eerste vooroorlogse periode worden diverse fragmenten van de rondweg al gerealiseerd, vaak als onderdeel van een buurt- of wijkontwikkeling aan weerszijden van de rondweg (bijv. Bloemenbuurt). Op enkele plekken is deze opzet in het plangebied nog goed te ervaren (noordzijde Leostraat, Botenlaan etc.). Het betreft hier doorgaans kleinschalige bebouwing (1 of 2 lagen met kap) in een traditionele en zorgvuldige vormentaal. Na de oorlog wordt ingezet op het voltooien van de rondweg. Dat krijgt uiteindelijk zijn beslag met de Berenkuil en omgeving in 1973. In deze naoorlogse periode wordt aanvankelijk doorgebouwd in de kleinschalige bouwtrant, maar met de gewijzigde inzichten over hoogbouw in de jaren '50 komen ook diverse hogere volumes langs de rondweg (bijv. flats van 3 of 4 woonlagen) tot stand. Sterker nog, aan de rondweg wordt gestreefd naar bebouwingsblokken met een grotere maat, vrije ligging en omgeven door groen om deze belangrijke stedelijke weg de grandeur en allure te geven die het toekomt. Ook in functie treedt er een verandering en schaalvergroting op. Zo wordt o.a. ingezet op functies zoals onderwijs (scholenboulevard bij Genderdal, schoolgebouwen bij de Piuslaan/ De Burgh), winkelstrips (rotonde Karel de Grotelaan) en kantoren/bedrijvigheid (bijv. het complex Drukkerij Vrijdag aan de Limburglaan, showroom kruising Aalsterweg, Daf en Campina).

De rondweg doorkruist in het plangebied diverse groene en landschappelijke structuren, o.a. de Genderloop ter hoogte van de Limburglaan en het groene gebied met de lopen van de Dommel en Tongelreep, in de naoorlogse periode verder ingericht als stadsparken (bijv. Stadswandelpark) in overloop naar de Genneper Parken. Deze groene inprikkers rondom de beken vormen van oudsher de markeringen van de grenzen tussen de voormalige dorpen/ huidige stadsdelen en dragen dus in belangrijke mate bij aan herkenbaarheid en het onderscheidende karakter van de verschillende gebieden aan de rondweg. Tenslotte, niet onbelangrijk zijn de kruisingen met de vooroorlogse historische radialen en dorpslinten. Deze vormen ankerpunten aan de rondweg en in het stedelijk weefsel, vooral benadrukt door afwijkende functies, maatvoeringen en verschijningsvormen van de bebouwing ter plaatse. Dat geldt ook voor de kruising/rotonde met de naoorlogse parkway Karel de Grotelaan.

De rondweg is als cultuurhistorisch waardevolle structuur opgenomen op de cultuurhistorische waardenkaart. Daarnaast is de gehele strook langs beide zijden van de rondweg opgenomen als 'aan de weg gerelateerde bebouwing'. De rondweg ontleent zijn waarden namelijk ook aan de directe historische relatie met de aangrenzende bebouwing, groenstructuren e.d. Karakteristiek zijn de diverse bebouwingsstructuren die in hun maat en schaal, maar ook in hun verschijningsvorm en architectuur een duidelijk weerklank zijn van de tijd waarin ze zijn gerealiseerd. Daarnaast is het ervaren van de groene inprikkers en de openheid vanaf de rondweg een waardevolle karakteristiek. De diversiteit van de bebouwing en de afwisseling in gebiedstypen- en karakters (woningen, bedrijvigheid afgewisseld met groene structuren) langs de rondweg, ingegeven door zijn verbindingsfunctie tussen de stadsdelen, lange ontwikkelingsgeschiedenis en het nog altijd dynamische karakter van ontwikkeling aan de rondweg, vormen de belangrijkste kenmerken van de rondweg als cultuurhistorisch waardevolle structuur. Bovendien is de rondweg als voltooide structuur een 'latent monument' van de stedelijke infrastructuur in Nederland. Mede dankzij zijn lange ontwikkelingsgeschiedenis (1918-1973) staat de rondweg ook symbool voor de groei van de stad Eindhoven in diezelfde periode en de veranderende ideeën over stedelijke ontwikkeling, infrastructuur/autogebruik en hoogbouw die in die periode dominant waren.

Diverse gebouwen, objecten en structuren langs de rondweg zijn van cultuurhistorische waarde. Voor het overgrote deel worden die bij de hieronder genoemde deelstructuren langs de rondweg behandeld. Daarnaast zijn diverse gebouwen aan de rondweg aangewezen als gemeentelijk monument of rijksmonument. Het tracé van de rondweg is afdoende geborgd met de hoofdbestemming verkeer.

Radialen, historische wegstructuren en historische dorpsstructuren

In het plangebied is een groot aantal op de cultuurhistorische waardenkaart aangeduide historische wegstructuren voor 1900 gelegen. Ook liggen twee voormalige dorpskernen Strijp en Stratum (historische stedenbouwkundige structuren op de waardenkaart) geheel resp. gedeeltelijk in het plangebied. Voor de duiding van de waarden van de bebouwing langs deze radialen is een cultuurhistorische analyse opgesteld (zie bijlage). De waarderingen in deze analyse zijn hieronder doorvertaald naar regels in het bestemmingsplan.

De volgende waardevolle dorps- en wegstructuren voor 1900 zijn in het plangebied gelegen:

• Strijp: stedenbouwkundig gebied 'dorpskern Strijp' en historische wegstructuren voor 1900 met aan de weg gerelateerde bebouwing: Willemstraat, Gagelstraat, Hastelweg, Strijpsestraat en Schootsestraat.
• Gestel: historische wegstructuren voor 1900 met aan de weg gerelateerde bebouwing: Hoogstraat, Gestelsestraat, Hagenkampweg Zuid en Palingstraat.
• Stratum: stedenbouwkundig gebied 'dorpskern Stratum' (gedeeltelijk in plangebied) en historische wegstructuren voor 1900 met aan de weg gerelateerde bebouwing:

De bebouwing aan de op de cultuurhistorische waardenkaart aangeduide historische radialen en wegstructuren kenmerken zich voor het overgrote deel door een bescheiden maat, kleine variaties in bouwhoogte, rooilijnverschillen, afwisseling in vrijstaande en aaneengesloten bebouwing en een diversiteit aan bouwperioden. Ter plaatse is de dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 1 opgenomen. De tracés van de historische wegstructuren zijn afdoende geborgd met de hoofdbestemming verkeer. De Gagelstraat, een klein deel van de overgang Strijpsestraat - Frederiklaan (St. Trudoplein) en het grootste gedeelte van de Hoogstraat hebben daarnaast de dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 2 in verband met de historisch landschappelijke waarden van deze wegstructuren.

Langs de historische wegstructuren bevindt zich nog een aantal gebouwen die dateren uit de periode voor of rond 1920 en daarmee nog een fysieke verwijzing zijn naar de pre-stedelijke situatie. In maat en positionering, maar ook in de vormgeving van de panden is dit nog duidelijk af te lezen. Het gaat om de volgende panden:

Strijp:

Gagelstraat 51-63, 34-46, 68-90, 85

Strijpsestraat 17-19, 32-34, 53, 61-83, 72-82, 84-106, 108-114

Hastelweg 3-19, 39-49, 2-4, 10-24, 50-52

Schootsestraat 152-166 Karolingersweg 1-3a Willemstraat 58 i.c.m. Sint Antoniusstraat 20-32

Gestel:

Hoogstraat 41-45, 120, 131, 139-143, 163, 179a-181, 82-84, 112a

Gestelsestraat 2-6, 37-39, 46-48a, 54-56, 172-182

Hagenkampweg 146-148, 160-194

Hallenweg 8-10 Hoogstraat 120, 135, 169 Palingstraat 11-29

Stratum:

Heezerweg 80-88

Leenderweg 1-7, 25-35, 26-34

Aalsterweg 29-55, 40-46, 133-133b Leostraat 114-114e

Deze panden hebben een aanduiding 'karakteristiek' gekregen op de verbeelding. Aan deze aanduiding is een sloopvergunningsstelsel gekoppeld.

De onderstaande panden dragen in hun verschijningsvorm en gaafheid in belangrijke mate bij aan het zichtbaar en afleesbaar houden van de groei en ontwikkeling van deze historische wegstructuren en radialen. Bovendien zijn het panden met een zorgvuldige architectuur en representeren zij de tijdsperiode waarin ze ontworpen zijn.

• Hoogstraat 71-93: een rij woningen uit de jaren '30 van de vorige eeuw die een waardevolle architectonische eenheid vormt.
• Hagenkampweg Zuid 142: een pand uit het interbellum met een waardevolle architectuur.

Voor deze panden is tevens een aanduiding 'karakteristiek' opgenomen.

In aanvulling op de panden langs de historische wegenstructuren hebben ook enkele panden in de oude kernen een aanduiding 'karakteristiek' gekregen:

Oude kern Stratum:

Schalmstraat 12-18: woonhuizen met vooruitspringende rooilijn. Bouwjaar 12 en 14 is 1985 en 16 en 18 zijn gebouwd in 1903.

Oude kern Strijp:

Doelenstraat 15-17 Kerkakkerstraat 41-43, 46, 47-53 Sint Trudoplein 1 Strijpsestraat 105, 113-125, 116 (achterterrein), 133

Historische stedenbouwkundige structuren

Historisch stedenbouwkundige structuur Strijp-Philipsdorp

Ten noorden van het beschermde stadsgezicht Philipsdorp is in het plangebied het gebied tussen De Jonghlaan, PSV-laan, Vonderweg en Frederiklaan aangeduid als historisch stedenbouwkundige structuur. Dit gebied behoort van oudsher tot de structuur van Philipsdorp, maar is gelegen buiten het beschermde stadsgezicht Philipsdorp. De locatie vormde de oorspronkelijke 'green' van het Philipsdorp, die voorzag in een centrale groenstructuur met sport- en recreatieve voorzieningen. Anton Philips had in 1909 zijn schoonvader, G. de Jongh, de opdracht gegeven een arbeiderswijk te ontwerpen naar voorbeeld en de moderne inzichten van de Engelse fabrieksdorpen (zoals Port Sunlight in Liverpool), waarbij het woongenot van en een gezonde omgeving voor de werknemers in de fabrieken ook zou bijdragen aan het algemeen welzijn van de werknemers. Deze 'green' was dan ook een zeer belangrijk stedenbouwkundig onderdeel van dergelijke fabrieksdorpen en -wijken. Door ontwikkelingen in de afgelopen eeuw zijn de oorspronkelijke kenmerken van deze 'green' nauwelijks meer zichtbaar, al komt het PSV-stadion uiteraard voort uit het sportveldje dat zich op de 'green' bevond. Voor toekomstige ontwikkelingen blijft dan ook het streven naar een groen karakter en kleinschaligheid van de bebouwing langs de Frederiklaan in aansluiting op de woningen van het Philipsdorp een belangrijk uitgangspunt.

Vanwege de geringe herkenbaarheid van de als historisch waardevol omschreven structuur zijn er geen nadere regels voor cultuurhistorie in het bestemmingsplan opgenomen.

Historisch stedenbouwkundige structuur Schrijversbuurt

Woonwijk, waarvan de kern bestaat uit twee delen, ieder met een eigen bijzondere architectuur, gesitueerd ten zuiden van het stadscentrum en ten westen van het villapark Den Elzent. De wijk heeft brede straten, deels met laanbeplanting. Het noordelijk gedeelte omvat een tweetal straten (Hugo Verrieststraat - Binnenwiertzstraat) en een straat met plantsoen (Guido Gezellestraat). De bebouwing bestaat uit forse, tweelaagse herenhuizen onder een doorlopende kap, ontworpen door J.W. Hanrath in 1928, met verspringende rooilijnen en voortuinen. Opvallend is het grote aantal naaldbomen en conifeervariëteiten in de voortuinen. Het zuidelijk deel omvat vier haaks op elkaar aansluitende straten (Helmerslaan - Nicolaas Beetsstraat - Jan Luikenstraat - Van Meursstraat). De bebouwing is door G. Elshout ontworpen in 1928 in de trant van de Amsterdamse School en bestaat hier uit huizenblokken van twee en drie bouwlagen met platte daken. De huizen hebben verspringende rooilijnen en voortuinen. Ook de naoorlogse woningen van B. Clement aan Helmerslaan en de Van Meursstraat sluiten fraai aan de sfeer in deze buurt. De wijk is later met gebogen straten in de richting van de Dommel en de Edenstraat uitgebreid en afgerond met een plantsoen. In de overgang tussen de delen van de wijk bevindt zich aan de Helmerslaan een pleinvormige ruimte. Zowel de uitleg van de wijk als de bebouwing zijn nog gaaf.

Ten behoeve van het behoud van de waardevolle stedenbouwkundige structuur, de hoogwaardige opzet van de bebouwing en de fraaie verschijning van de diverse architectonische ensembles en woningen is voor de Schrijversbuurt een dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 3 opgenomen.

Historisch stedenbouwkundig gebied Karel de Grotelaan (tevens historisch weg na 1900)

In het plangebied is het gedeelte van de historische wegstructuur na 1900 Karel de Grotelaan: een vanuit het centrum naar het zuidwesten gerichte, zeer breed opgezette boulevard met, in ruime plantsoenen geplaatste flats. De Karel de Grotelaan vormt in het geheel een sterke lineaire structuur en komt als concept voort uit het plan van stedenbouwkundige De Casseres (1929, 1935). Evenwijdig hieraan de overige straten. Langs de Karel de Grotelaan deels gekoppelde, ten opzichte van de weg schuin geplaatste vierlaagse flatgebouwen (circa 1955), omgeven door grote openbare groene ruimten. In de achterliggende staten veelal tweelaagse aaneengesloten bebouwing, deels gegroepeerd rond hofjes met voor het eerst aandacht voor de relatie wonen-auto in de vorm van speciaal daarvoor aangelegde parkeerhavens en garages. De Karel de Grotelaan vormt een van de uitvalswegen van het naoorlogse Eindhoven waarlangs een groot deel van de uitbreidings- en wederopbouwplannen zou plaatsvinden. Om de stad meer allure te geven is hierbij bewust gekozen voor hoogbouw. De stedenbouwkundige structuur is nog geheel gaaf. Het geheel is vooral van belang vanwege het pionierskarakter van de stedenbouwkundige structuur. De complexen met portiek-etage woningen aan weerszijden van de Karel de Grotelaan (incl.) zijn bovendien van hoge architectonische waarde. Daarnaast vormen ze een weergave van de vooruitstrevende manier waarop Philips na de oorlog de hoge woningnood probeerde te leningen en zijn daarmee ook van hoge cultuurhistorische waarde. Zie voor een uitgebreide toelichting op de waarden de complexomschrijving Karel de Grotelaan in de bijlage. Tenslotte is ook de voormalige noodkerk aan Clovislaan 193 van hoge cultuurhistorische waarde vanwege de zeldzaamheid van een nog bestaande noodkerk uit de wederopbouwtijd en de sobere, maar zeer modernistische vormgeving en architectuur van het kerkgebouw.

Ten behoeve van het behoud van de waardevolle stedenbouwkundige structuur, de hoogwaardige opzet en architectuur van de bebouwing en de belangrijke cultuurhistorische waarde van de diverse objecten en complexen is voor de stedenbouwkundige structuur Karel de Grotelaan een dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 3 opgenomen.

Historisch stedenbouwkundig structuur: complex Boutenslaan

Het vroeg-naoorlogse woningbouwcomplex 'Boutenslaan Oost' bevindt zich in het stadsdeel Stratum, ligt aan de oostzijde van het Stadswandelpark en aan weerszijden van de ringweg (Boutenslaan), bestaat uit vier onderdelen die in de jaren vijftig zijn gerealiseerd op initiatief van diverse particuliere (bouw)ondernemingen. Deze vier onderdelen zijn ruimtelijk gerelateerd aan zowel de ringweg (Boutenslaan) die gelijktijdig werd aangelegd, als aan het oudere Stadswandelpark dat achtereenvolgens is aangelegd en heringericht door de tuinarchitecten L.A. Springer (1884), D.F. Tersteeg (interbellum) en F.J. Fontaine (jaren vijftig). Nog steeds herkenbaar in het park zijn de formele architectonische delen van Springer, de vloeiende landschappelijke elementen van Tersteeg en de vijver met bruggen en open parkranden van Fontaine. Het open maken van de parkranden ging gelijk op met de realisatie van onderhavige complexonderdelen. Het complex voegt zich in een historisch gegroeide en samengestelde 'groene long' op de grens van de stadsdelen Gestel en Stratum, tevens aangeduid op de cultuurhistorische waardenkaart, zoals de historische groenstructuren Dommelplantsoen, Stadswandelpark, de historische waterlopen Dommel en Tongelreep en de Rondweg als historische wegstructuur na 1900. De complexonderdelen kenmerken zich verder door een zeer hoogwaardige en voor de wederopbouwtijd karakteristieke architectuur en hebben bovendien in relatie met de rondweg en het Stadswandelpark een belangrijke beeldbepalende waarde. Tenslotte vormen ze gezamenlijk een krachtig en relatief gaaf naoorlogs ensemble. Zie voor een uitgebreide toelichting op de waarden de complexomschrijving Boutenslaan-Oost in de bijlage.

Ten behoeve van het behoud van de waardevolle stedenbouwkundige structuur, de hoogwaardige opzet en architectuur van de bebouwing en de belangrijke cultuurhistorische waarde van de diverse objecten en complexen is voor de stedenbouwkundige structuur Boutenslaan een dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 3 opgenomen.

Historisch stedenbouwkundig structuur: Bloemenbuurt-Noord

Woonwijk in het stadsdeel Stratum gesitueerd ten noorden van de rondweg (Leostraat). De buurt is in 1920/1921 ontworpen door C. Smit, aan beide zijden van de Leostraat, als sociale woningbouw voor de Vereeniging Volkshuisvesting. Het was een van de eerste projecten die in het kader van het Algemene Uitbreidingsplan voor de gemeente Eindhoven van J. Cuypers en L.J.P.Kooken uit 1918 werden uitgevoerd. Kenmerkend is, dat de geprojecteerde rondweg hier als onderdeel van de wijk is gerealiseerd. In het noordelijk deel is de bebouwing gegroepeerd rond het Bloemenplein als centrale groene ruimte. In het zuidelijk gedeelte was de wijk opgetrokken langs een rechthoekig patroon van smalle straten waarbij met drie poortgebouwen dwarsverbindingen tot stand zijn gebracht. Aan de Leostraat staan tweelaagse huizen met een verspringende rooilijn, maar in de overige straten zijn er overwegend aaneengesloten eenlaagse woningen met kap, deels met topgevels. Typisch en redelijk gaaf voorbeeld van sociale woningbouw als onderdeel van planmatige stadsuitbreiding.

Ten behoeve van het behoud van de waardevolle stedenbouwkundige structuur, de hoogwaardige opzet en architectuur van de bebouwing en de belangrijke cultuurhistorische waarde van de diverse objecten en complexen is voor de stedenbouwkundige structuur Bloemenbuurt-Noord een dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 1 opgenomen.

Daarnaast zijn diverse panden cultuurhistorisch waardevol, vanwege hun ensemblewaarde en architectonische waarde. Deze panden hebben een aanduiding 'karakteristiek' gekregen op de verbeelding. Aan deze aanduiding is een sloopvergunningsstelsel gekoppeld.

Historisch stedenbouwkundig structuur: Tuindorp De Burgh

Naoorlogse uitbreidingswijk uit omstreeks 1950 gelegen tussen de Wilakkersstraat en de Piuslaan. Het stratenpatroon van de wijk is volgens het plan van het Witte Dorp tot stand gekomen, maar de bebouwing bestaat hier deels uit duplexwoningen die een karakteristiek voorbeeld zijn van de wederopbouwarchitectuur. De bebouwing werd gedeeltelijk ontworpen door J.J.B. Franswa en B.A.C Clement. Aan de zuidzijde van de rondweg zet de uitbreiding zich voort in de vorm van een tweede Witte Dorp, dat zich uitstrekt tot aan de Thomas a Kempislaan. Structuur en bebouwingsbeeld van de wijk zijn nog gaaf. Zie voor een uitgebreide toelichting op de waarden het rapport Eindhoven Stratum-Oost - cultuurhistorische verkenning de bijlage.

Ten behoeve van het behoud van de waardevolle stedenbouwkundige structuur, de hoogwaardige en zorgvuldige opzet en architectuur van de bebouwing is voor de stedenbouwkundige structuur Tuindorp De Burgh een dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie - 1 opgenomen.

De onderstaande panden in Tuindorp De Burgh dragen in hun verschijningsvorm en gaafheid in belangrijke mate bij aan het zichtbaar en afleesbaar houden van dit cultuurhistorisch waardevolle gebied. Bovendien zijn het panden met een zorgvuldige architectuur en representeren zij de tijdsperiode waarin ze ontworpen zijn.

• Piuslaan 68: RK St. Gertrudisschool, als onderdeel van het rooms-katholieke parochiecomplex aan het Servaasplein en vanwege de zichtbaarheid ervan aan de rondweg.
• Piuslaan 26-58: twee identieke rijen woonhuizen (bouwjaar 1956).
• Servaasplein 3: vrml RK O.L.V. van Fatimakerk (architecten J.C. van Buijtenen & B. Clement, 1949-1950), als beeldbepalend en uitgekiend gesitueerd ankerpunt in de buurt en vanwege de herkenbare traditionalistische typologie en architectuur.
• St. Adrianusstraat 64: RK kleuterschool, als onderdeel van het rooms-katholieke parochiecomplex aan het Servaasplein en vanwege de sobere maar verzorgde architectuur.
• St. Jansweg 1-33 en 2-36: middenstandwoningen aan weerszijden van de straat gesitueerd op souterrain (1950), vanwege de statige woningtypologie en de bijzondere ontwerpkwaliteiten van de traditionalistische architectuur.

Deze panden hebben een aanduiding 'karakteristiek' gekregen op de verbeelding. Aan deze aanduiding is een sloopvergunningsstelsel gekoppeld.

Historische waardevolle groenstructuren, parken en plantsoenen

In het plangebied is een aantal op de cultuurhistorische waardenkaart aangeduide waardevolle groenstructuren in de vorm van aangelegde parken en plantsoenen gelegen. Het gaat om de volgende gebieden:

Genderplantsoen

Plantsoen aan de Maria van Bourgondiëlaan het einde van de vijftiger jaren in de tweede helft aangelegd door de Afdeling Plantsoenen van de Gemeente Eindhoven langs een gekanaliseerd gedeelte van de Gender, dat de vorm van een langgerekte vijver heeft gekregen. Typerend is de geknikte oeverlijn. Langs de oever loopt een wandelpad. Een licht gebogen betonnen brug met schuine kolommen vormt een verbinding met de Karel Martelweg. Aan de kant van de Boutenslaan is een bordes aangebracht dat uitzicht biedt op de vijver. De beplanting bestaat vooral uit essen en Italiaanse populieren. Het nabijgelegen groen aan de Frederika van Pruisenweg en het Prinsenhof is in relatie tot het Genderplantsoen en omliggende bebouwing eveneens van waarde.

Dommelplantsoen

Parkaanleg langs de Dommel, waarvan het noordelijke deel is ontworpen door de tuin- en landschapsarchitect D.F. Tersteeg in 1920 als onderdeel van de staduitbreiding Den Elzent en het zuidelijke deel door F.J. Fontaine. Zie verder beschermd stadsgezicht Den Elzent

Stadswandelpark

Het Stadswandelpark, oorspronkelijk als tuin bij de villa van B. Sinkel ontworpen door L. Springer, later uitgebreid en omgevormd tot openbaar park door D.F. Tersteeg en omstreeks 1950 gerenoveerd door F. J. Fontaine. Onderdeel van beschermd stadsgezicht Den Elzent.

Tuin bij 'De Burgh'

Landschappelijke tuin aangelegd in 1912 bij het gelijknamige landhuis. Het landhuis zelf ligt op een terrasvormige verhoging. Voor het huis, links van de oprijlaan, zijn perken en een gazon met fontein aangelegd. Achter het huis bevindt zich een grote tuin met waterpartij. De beplanting bestaat o.a. uit: rode beuk, zomereik, suikeresdoorn en rhododendron. In de tuin bevinden zich nog enkele oudere bomen uit de periode 1830-1912.

Voor de bescherming van de groene en landschappelijke waarden in Den Elzent wordt de dubbelbestemmings 'Waarde Cultuurhistorie - 2' opgenomen

Beschermd stadsgezicht

Witte dorp

Beschermd stadsgezicht Witte Dorp is gelegen ten zuiden van de Geldropseweg weg en gebouwd op initiatief van bouwmaatschappij Van Grootel, eigendom van Levensverzekeringmaatschappij De Utrecht, naar een ontwerp van W.M. Dudok (1937). De kern van de wijk wordt gevormd door het van een plantsoen voorziene Burghplein. Van daaruit lopen straten waarvan de richting werd bepaald door de aansluiting op reeds bestaande wegen. De wijk is planmatig ingevuld met woonblokken van overwegend tweelaagse woonhuizen. De wijk is vooral van belang door de homogene architectuur waarbij binnen een basisconcept variaties in woontypen zijn toegepast. Door extra verdiepingen en dwars geplaatste bouwvolumes zijn markante plaatsen in de structuur van de wijk geaccentueerd. In de architectuur zijn elementen van het Nieuwe Bouwen, gekenmerkt door een strakke vormgeving, op een eigen wijze verwerkt. De bouwblokken hebben alle witgeschilderde bakstenen gevels en zwart basement en een asymmetrisch zadeldak met rode pannen. Betonnen platen boven de erkers lopen bij een deel van de woningen door als luifel boven de vlakke groene voordeur. Een wijk uit deze periode met een dergelijke coherentie en kwaliteit is uniek.

Voor het Witte Dorp is een dubbelbestemming 'Waarde - Beschermd Stadsgezicht' opgenomen. Op deze manier worden de cultuurhistorisch waardevolle en karakteristieke, met de historisch ontwikkeling samenhangende, structuur en ruimtelijke kwaliteit beschermd.

Den Elzent

Beschermd stadsgezicht Den Elzent is begrensd door de Stratumsedijk, Le Sage ten Broeklaan, Boutenslaan, de rivier de Dommel, Edenstraat en Bilderdijklaan. Binnen voorliggend plangebied betreft het alleen het gedeelte ten zuiden van de Dr. Schaepmanlaan. Hierin liggen het Stadswandelpark en enkele westelijk daarvan tot aan de Dommel gelegen straten. De wijk is onderdeel van het Uitbreidingsplan (1918) van J. Cuypers en L.J.P.Kooken, die het villapark ontwierp. De zeer gevarieerde bebouwing bestaat uit veelal vrijstaande villa's en groepen van twee of drie grote woningen met kap. Aan de Jonckbloedtlaan en de Alberdingk Thijmlaan staan gezellenhuizen (1929) en in het Stadswandelpark het Philips Observatorium en het Radiomonument (1936). Het Dommelplantsoen is van de hand van tuinarchitect D.F. Tersteeg, het Stadswandelpark, oorspronkelijk als tuin ontworpen door L. Springer, later uitgebreid en omgevormd tot openbaar park door D.F. Tersteeg en J. van Gool en omstreeks 1950 gerenoveerd door F. J. Fontaine. Structuur en bebouwingsbeeld van de wijk zijn nog gaaf, de ligging direct aan het Dommeldal is zeer bijzonder. De beplanting in het stadswandelpark bestaat o.a. uit zomereik, rode beuk, moerascypres, doornloze valse christusdorn, bonte tamme kastanje, zwepenboom, honingboom, beverboom, trompetboom, tempelboom en tulpenboom.

Voor Den Elzent is een dubbelbestemming 'Waarde - Beschermd Stadsgezicht' opgenomen. Op deze manier worden de cultuurhistorisch waardevolle en karakteristieke, met de historisch ontwikkeling samenhangende, structuur en ruimtelijke kwaliteit beschermd.

Voor de bescherming van de groene en landschappelijke waarden in Den Elzent wordt de dubbelbestemming 'Waarde Cultuurhistorie - 2' opgenomen.

Beeldbepalende panden 

In het plangebied liggen tevens verschillende beeldbepalende panden, die van waarde zijn vanwege hun verschijningsvorm/architectuur en hun stedenbouwkundige kenmerken. Bovendien betreft het nog 'gave' panden: ze kenmerken zich door de oorspronkelijke architectuur en detailleringen en daarmee is de historie nog goed afleesbaar. Dit blijkt uit aanvullend onderzoek naar woningbouwcomplexen uit de wederopbouw in Eindhoven (2016), scholen uit de wederopbouwperiode (2019) en religieus erfgoed in Eindhoven (2011):

• Camphuysenstraat 2-4: Adventskerk. Het kerkgebouw is architectonisch/architectuurhistorisch van belang omdat het een kenmerkend voorbeeld is van latere Wederopbouwarchitectuur. Met behulp van minimale middelen wordt een sober ruimtevolume vormgegeven. Zoals afgeschuinde hoeken en asymmetrische plaatsing van elementen, etc. Evenwel zijn er ook elementen met meer expressie weergegeven zoals de klokkentoren. De opzet van dit kerkcomplex is door een ruime en vrije plaatsing in een plantsoen een voorbeeld van het tijdsgewricht. Er is een typische stedelijke omgeving ontstaan uit de jaren 50-60. Cultuurhistorisch gezien is het kerkgebouw van belang omdat het de ontwikkeling van en de bijzondere samenwerking tussen de Hervormde en Gereformeerde Gemeenten in Eindhoven markeert, waarbij beide geloofsgroepen van elkaars kerken (waaronder deze) gebruik konden maken.
• Da Costaweg 16 - Jan Luikenstraat 46: Doopsgezinde kerk. Het gebouw is in architectonisch/architectuurhistorisch opzicht van belang, als typisch voorbeeld van de Delftse School stijl. Door de relatief lage maat (één bouwlaag met een kap), heeft het gebouw, dat refereert aan een landelijke bouwstijl, een toegankelijk uiterlijk. Het gebouw is daarnaast in zijn context een beeldbepalend element. De plaatsing op een licht asymmetrisch driehoekig plantsoen in een woonbuurt en de geringe bouwhoogte dragen bij aan het intieme karakter van het gebouw in zijn omgeving. Deze onopvallende kerk is typologisch afgeleid van een schuur. Het gebouw is cultuurhistorisch van belang omdat de bescheiden opzet karakteristiek is voor kerkgebouwen met een doopsgezinde signatuur.
• Hendrik Casimirstraat 23: het pand ontleent zijn hoge cultuurhistorische waarde als belangrijke en zeldzame uiting in Eindhoven van het religieuze leven van de Joodse Gemeenschap. Het pand werd oorspronkelijk in de jaren '20 ontworpen als onderdeel van een woningbouwproject. De huizen zijn ontworpen in de stijl van de Amsterdamse School. Nog tijdens de bouw werden drie woonhuizen samengevoegd en ingericht als vergaderlokaal voor de Vereniging ter Bevordering van Christelijke Belangen, volgens een gewijzigd plan van dezelfde architect. In 1959 werd de synagoge uit 1866 gesloopt om een verbreding van de Kerkstraat mogelijk te maken. Ter vervanging van dit gebouw kocht de Nederlands Israëlitische Gemeente het pand Hendrik Casimirstraat 23 aan waarna een verbouwing en uitbreiding aan de achterzijde volgde.
• Jacob van Maerlantlaan 24: Vrijstaand woonhuis op langgerekt rechthoekig grondplan, van twee bouwlagen onder pannen gedekt zadeldak met de nokrichting evenwijdig aan de straat. De schoorsteen op de nok is voorzien van een detonerende antenne voor mobiele communicatie. De opvallende voorgevel is samengesteld uit een aantal uiteenlopende 'motieven': een gesloten begane grond met verdiepte en omlijste entree en reeks kleine raampjes, een horizontaal geaccentueerde verdieping met bandvenster en meanderend fries, en een open rechter beuk met grote vensters en balkon. Deze compositie wordt geleed door gemetselde lisenen. Opvallend is verder het grote taps toelopende erkervenster in de linker kopgevel. Pand grotendeels in oorspronkelijke staat. Gelegen tegenover het fraaie Van Maerlantlyceum uit dezelfde bouwperiode, en aan het lommerrijke Dommelplantsoen.
• Jan Luikenstraat 49: Het schoolgebouw is architectonsich/architectuurhistorisch van waarde vanwege de zorgvuldige en sobere traditionalistische architectuur, karakteristiek voor het werk van architect C. De Bever in die tijd. Het gebouw is bovendien nog erg gaaf. Daarnaast bevindt het zich in een stedenbouwkundige waardevol ensemble (met o.a. Van Maerlantlyceum en Doopsgezinde Kerk) als onderdeel van de Schrijversbuurt nabij het Dommelplantsoen. Cultuurhistorisch is het gebouw, ooit als huishoudschool 'Anna Henriette'(weduwe van Anton Philips) opgericht, van waarde voor de pluriforme naoorlogse onderwijsontwikkelingen in Eindhoven, waarbij verschillende protestante stromingen de handen ineensloegen voor de bouw van scholen.
• Karel de Grotelaan 47: Praktijkwoning op samengesteld grondplan, bestaande uit een blokvormige woning aan de Karel de Grotelaan en een vooruitgeschoven praktijkgedeelte aan de Hertog Jan I laan. Het woonhuis heeft drie bouwlagen onder plat dak, en de praktijkvleugel met geïntegreerde garage één bouwlaag eveneens onder plat dak. De vlakke gevels in roodbruine baksteen worden aan de bovenzijde afgesloten door een brede grijs geschilderde daklijst. De consequent doorgevoerde orthogonale vormen worden op de verdieping afgewisseld met het motief van de cirkel: één rond venster en ronde perforaties in de betonnen balkonbalustrade. Markante ligging op de kop van een bijzonder complex 'uitvalswegenarchitectuur' aan weerszijden van de Karel de Grotelaan.
• Limburglaan 41-43: Cultuurhistorisch gezien van waarde als oorspronkelijke Lagere Technische School (LTS) op Protestants-Christelijke grondslag en daarmee van waarde voor de pluriforme naoorlogse onderwijsontwikkelingen in Eindhoven. Het gebouw is architectonisch van waarde vanwege de expressieve vormgeving, de typologische verwijzing naar de fabrieksbouw (sheddaken) en de heldere hoofdopzet van het gebouw (weliswaar later aangepast en antraciet geschilderd). Stedenbouwkundig manifesteert het zich als beeldbepalend element langs de rondweg (samen met het naburige gebouw van Drukkerij Vrijdag)
• St. Jorislaan 37: Monumentaal poortgebouw met bovenwoning die toegang verschaft tot een begraafplaats. Rijk gedetailleerd poortgebouw van twee bouwlagen onder hoog oprijzend zadeldak met de nokrichting evenwijdig aan de straat. De onderdoorgang en de vensteropeningen hebben een korf- of rondboog met aanzetstenen. De Vlaamse gevel op de zolderverdieping wordt bekroond door een lantaarn met koperen spits, en rust op tufstenen kraagstenen met sculpturen van aartsengel Michaël en St. Joris met de draak (beeldhouwers Fr. en M. van Eck). Cultuurhistorisch van belang als toegangsgebouw tot begraafplaats.
• Willem Klooslaan 1-101, Busken Huetstraat 1-59: Complex van vijf identieke woningbouwblokken met een plint van garages en bergingen en drie woonlagen onder plat dak, geschakeld op een getrapte footprint (zaagtandmotief). Op de hoek Willem Klooslaan / Hendrik Consciencestraat staat een ketelhuis met reeks garageboxen. Opvallend is het siermetselwerk in de borstweringen tussen de grote vensters. De balkons, de vensters en de puien van de trappenhuizen zijn vernieuwd. De gebouwen zijn gesitueerd aan de rand van het Dommelplantsoen, waarbij de open groene verkaveling zorgt voor een verweving tussen wijk en park. Zie voor een uitgebreide toelichting op de waarden de complexomschrijving Boutenslaan-West in de bijlage.

Deze panden hebben een aanduiding 'karakteristiek' gekregen op de verbeelding. Aan deze aanduiding is een sloopvergunningsstelsel gekoppeld. Dit is ook gebeurd voor de volgende panden:

• Amalia van Anhaltstraat 13a (garagecomplex met lichtstraten) (bouwjaar: 1931): industrieel complex in ensemble met aansluitende bebouwing aan Am. Van Anhaltstraat en Lod. Napoleonplein.
• Amalia van Anhaltstraat 31-31a (i.c.m. Lodewijk Napoleonplein 17-19) (karakteristieke hoekbebouwing) (bouwjaar: 1931) : Amsterdamse schoolarchitectuur. Ensemble met de garages aan de Amalia van Anhaltstraat 13a.
• Bergmannstraat 76 (kerkje van het Apostolisch Genootschap) (bouwjaar: 1957): wederopbouwarchitectuur religieus erfgoed.
• Gestelsestraat 25k-25p (i.c.m. Ploegstraat 20) (jongensschool) bouwjaar: 1924): vooroorlogs schoolgebouw met kenmerkende trapgevel.
• Hallenweg 11b-12 (werkplaats terrazzo-steenhouwer Toffolo (bouwjaar: 1955): wederopbouwarchitectuur industrieel van bekende Eindhovense steenhouwerij.
• Julianastraat 19-21 (bouwjaar: 1917): Um 1800 bouwstijl. Luxe stadswoningen.
• Mauritsstraat 8-18b (bouwjaar: 1917): Um 1800 bouwstijl. Luxe stadswoningen.
• Nassaustraat 1-3 (bouwjaar: 1917): Um 1800 bouwstijl. Luxe stadswoningen.
• Lodewijk Napoleonplein 17-19 (i.c.m. Amalia van Anhaltstraat 31-31a) (karakteristieke hoekbebouwing) (bouwjaar: 1931): Amsterdamse schoolarchitectuur. Ensemble met de garages aan de Amalia van Anhaltstraat 13a
• Palingstraat 31 (bouwjaar kern: 1906, bouwjaar uiterlijk: 1948): industrieel complex circa 1900 met vernieuwingen uit de wederopbouwtijd.
• Ploegstraat 20 (i.c.m. Gestelsestraat 25k-25p) (bouwjaar: 1924, jongensschool): vooroorlogs schoolgebouw met o.a. kenmerkende trapgevel.
• Rivierstraat 12 en 14 (bouwjaar: 1914 en 1915): architectuur in de stijl van de neorenaissance, bichrome baksteen, bovenramen met roedenverdeling, met originele verdiepingsuitbouw.
• Aalsterweg 112-114c (bouwjaar: 1930) Amsterdamse Schoolarchitectuur met laddervensters met glas-in-lood op een hoek gelegen. Inclusief achterbouw. Complex is geheel authentiek met houten vensters.
• Leenderweg 28-34 (bouwjaar nrs. 26-28: 1924, 30-32: 1922, nr. 34: 1924) panden vormen een ensemble met kenmerkende topgevels.
• Leenderweg 65, Pand P, voormalige bioscoop Plaza, later Plaza Futura (bouwjaar: 1951) opvolger van Citybioscoop Fellenoord. Vroeg wederopbouwpand met rijke geschiedenis, cultuurhistorische waarde, met een duidelijk verhaal van de plek.
• Schalmstraat 35-37, woonhuizen (bouwjaar: 1912) arbeiderswoningen in neorenaissancestijl, fraaie baksteenarchitectuur i.c.m. betonnen sierbanden. Gelegen aan een straat uit de oude kern van Stratum.
• Boegstraat 1 - 3 Oorspronkelijke woningen 't Schoot van woningbouwvereniging Trudo zoals vóór de sloop en nieuwbouw, bouwjaar 1930. Deze panden zijn een vreemde eend in de bijt; het betreft twee geschakelde woningen die zijn blijven staan, waar de rest gesloopt is. De oude stratenstructuur is nog zichtbaar. Kenmerkende geografische ligging van de panden en de percelen t.o.v. de panden in de omgeving.
• Doelenstraat Begraafplaats St. Antonius, columbarium/lijkenhuis, gebouwd tussen 1931 en 1937. Funeraire cultuur, religieus erfgoed, Delftse school.
• Doelenstraat 16 en 18 (1916) arbeiderswoningen in neorenaissancestijl, fraaie baksteenarchitectuur i.c.m. betonnen sierbanden.
• Kerkakkerstraat 15 (origineel winkelpand) , bouwjaar 1937 - Delftse schoolarchitectuur met twee kenmerkende topgevels op zichtlocatie op een hoek.
• Langdonkenstraat 13 1875 links, rechts <1830 (oudste pand van Strijp, arbeiderswoning, mogelijk 18e-eeuwse kern, bouwhistorisch onderzoek gewenst).
• Schouwbroekseweg 25 , bouwjaar 1916 - neorenaissance-architectuur met bichroom metselwerk op een hoek met kenmerkende hoekoplossing.
• Sint-Severustraat 2 - 4 , bouwjaar 1917 - neorenaissance-architectuur, arbeiderswoningen met bichroom metselwerk, gietijzeren sierankers en kenmerkende mansardekap.
• Sint-Severustraat 10 - 12 , bouwjaar 1917 - neorenaissance-architectuur, arbeiderswoningen met bichroom metselwerk, gietijzeren sierankers en kenmerkende mansardekappen.
• Sint-Trudostraat 10 (1922) vooroorlogs schoolgebouw in goede en authentieke staat met vensters met roedeverdeling.

3.8.1 Groenbeleidsplan     

Begin 2017 is een actualisatie van Groenbeleidsplan door de gemeenteraad vastgesteld. Dit Groenbeleidsplan 2017 is gemaakt met de veranderende rol van de overheid in het achterhoofd. Het voorziet in vier sporen "het verhaal van de stad", wat de waarde van groen is (functies als uitgangspunt), welke ambitie de gemeente daarmee heeft en het daadwerkelijke groenbeleid. Het groenbeleidsplan heeft als doel het duurzaam veiligstellen en ontwikkelen van een kwalitatief hoogwaardige groenstructuur met daarin passende functies. Hiermee levert de toepassing van het groenbeleid een wezenlijke bijdrage aan een aantrekkelijke en gezonde woon- en werkomgeving als karakteristieke kwaliteit van Eindhoven. Een omgeving die leefbaar en klimaatadaptief is en een volwaardig vestigingsklimaat biedt voor Brainport.

Het groenbeleid sluit aan op de geomorfologische structuur van de stad: de structuur van dekzandruggen en beken (Dommel en Gender) die Eindhoven hebben gevormd. Op basis van de tuinstad gedachte is bij de verdere ontwikkeling van Eindhoven sterk ingezet op het behoud van de groene ruimten tussen de voormalige dorpen. Genneper Parken (tussen Stratum en Gestel), Brainport Park (tussen Strijp en Woensel) en De Karpen (tussen Woensel en Tongelre) vormen nog altijd imposante, groene wiggen, die tot diep in de stad reiken. Het behoud van de robuuste groenstructuur, die vanuit het buitengebied, via de wiggen tot aan de bomen bij de voordeur reikt, is een belangrijk uitgangspunt van het groenbeleidsplan.

Het Groenbeleidsplan heeft in principe betrekking op al het groen van Eindhoven, dus niet alleen het groen in eigendom van de gemeente. Omdat niet al het groen bescherming krijgt door een specifieke groenbestemming en de gemeente enkel directe invloed heeft op haar eigen eigendommen, is niet al het groen automatisch beschermd.

In het Groenbeleidsplan 2017 zijn onder andere procesafspraken genoemd die een relatie hebben met een ruimtelijke procedure. Het betreft een procesafspraak over groenplannen bij ontwikkeling van gebouwen of gebieden en de procesafspraak over de groenregelingen voor bomen (Verordening Bomen en Nadere regels bomen) en de Regeling Groencompensatiefonds. De genoemde groenplannen dienen een toelichting van de groene inrichting van een ontwikkeling te geven. Behoud van het bestaande groen is het uitgangspunt, evenals het (door)ontwikkelen van de groene kwaliteiten waar nodig. Het Groenbeleidsplan 2017 geeft in een kaart met zes ruimtelijke strategieën de kaders voor de ruimtelijke ontwikkeling in relatie tot groen.

Figuur: Ruimtelijke Strategieënkaart

Binnen onderhavig plangebied is ingevolge het Groenbeleidsplan 2017 hoofdzakelijk de strategie 'Stad, rood beeldbepalend' van toepassing. De vooroorlogse villabuurt Elzent-Zuid is aangemerkt als 'Stad, groen bepalend'. Dit geldt ook voor bebouwing rondom de Glorieuxlaan (landgoed De Burgh). Als 'Structureel stadsgroen' zijn aangemerkt de groenstrook tussen het spoor en de PSV-laan, de rotonde Beukenlaan / Tilburgseweg e.o., Genderpark, Karel de Grotelaan e.o., het Dommelplantsoen, het Stadswandelpark en landgoed De Burgh (Glorieuxpark). De Gendervijver, de Dommel en de monding van de Tongelreep zijn zelf aangemerkt als 'Natuur en landschap'.

Strategie: Stad, rood beeldbepalend

In deze gebieden heeft groen een ondersteunende functie aan de stedelijke identiteit ('aankledingsgroen') of een recreatieve functie voor de woonomgeving (parken). Het beleid is gericht op behoud en ontwikkelen van deze groene elementen of functies. Het oppervlak groen binnen deze categorie zou niet verder af moeten nemen. Binnen de aangeduide groenarme buurten wordt gestreefd naar uitbreiding van het groenareaal.

Strategie: Stad, groen beeldbepalend

Het betreft gebieden met een bijzonder groen imago, vaak gelegen aan de periferie van de stad. Uitgangspunt voor deze gebieden is het behouden en ontwikkelen van het bijzondere groene karakter. Deze gebieden maken ook onderdeel uit van de groene kaart (onderdeel verordening bomen en nadere regels). Voor de kap van bomen (met een omtrek van 45 centimeter op een stam hoogte van 130 centimeter) in deze gebieden is een vergunning verplicht. Uitzondering hierop vormt de taxus welke vanaf een omtrek van 30 centimeter een vergunningplicht kent.

Strategie: Structureel stadsgroen

Deze gebieden zijn bedoeld voor groene dooradering van de stad, voor intensieve recreatie en ontspanning (parken), natuur en waterberging. Het beleid is gericht op het versterken van de functionaliteit van deze gebieden en het verbinden tot robuuste structuren. Toevoeging van niet-groene voorzieningen is slechts mogelijk als sprake is van een zwaarwegend maatschappelijk belang, als er geen alternatieven voorhanden zijn, als door een 'groen-inclusief ontwerp' de groene kwaliteit tenminste wordt gehandhaafd en als compensatie plaatsvindt van de per saldo verloren deel van de groenstructuur.

Strategie: Natuur en landschap

In deze gebieden staat het beoogde ongestoorde verloop van ecologische processen en de natuurontwikkeling voorop. Het beleid is erop gericht het contrast tussen stad en landschap te benutten door hierbij zoveel mogelijk scheiding van functies na te streven en deze gebieden te reserveren voor laagdynamisch grondgebruik: rustgebieden, behoud en ontwikkeling van natuur, landschappelijke samenhang en identiteit.

De gebieden omvatten het door het rijk en de provincie ontwikkelde Natuur Netwerk Nederland en een nadere detaillering van de door het provincie aangegeven Natuur Netwerk Brabant, ecologische verbindingszones en delen van de regionale natuurontwikkelingsgebieden. Behoud en ontwikkeling van natuur en landschap zijn in deze gebieden de primaire activiteiten, gecombineerd met extensief recreatief medegebruik (natuurbeleving).

Bestaande voorzieningen of gebouwen worden gedoogd, maar zullen voor zover ze niet ten dienste staan van het behoud of de ontwikkeling van natuur en landschap worden verwijderd na functiebeëindiging. Verstedelijking of andere ingrepen (infrastructuur) zijn in deze categorie niet aan de orde tenzij in zwaarwegende maatschappelijke belangen waarvoor alternatieven ontbreken en met toepassing van compensatie.

Het plangebied

Daar waar de strategieën 'Stad, rood bepalend', 'Stad, groen bepalend' en 'Structureel stadsgroen' gelden zijn de bestaande groenstructuren als 'Groen' bestemd. Het snippergroen is opgenomen binnen de bestemming 'Verkeer' of 'Verkeer-Verblijfsgebied'. Binnen deze bestemmingen is groen toegestaan. Daar waar de strategie 'Natuur en landschap' geldt is het groen overwegend bestemd met een bestemmingen 'Natuur', en deels als 'Groen'. Hiermee wordt het aanwezige groen op een goede wijze beschermd. Ter plaatse van de waterpartijen van enige omvang, zoals de Dommel, de Tongelreep, de Gendervijver, de vijver in het Standswandelpark en de waterpartijen in het Glorieuxpark (Landgoed De Burgh), is de bestemming 'Water' opgenomen. Deze wateren worden met deze bestemming beschermd. Ter plaatse van de gronden rondom De Dommel, de Tongelreep, het Stadswandelpark, Landgoed De Burgh en Frederika van Pruisenweg / Prinsenhof is aanvullend een dubbelbestemming 'Waarde - Cultuurhistorie -2' opgenomen. Deze dubbelbestemming heeft tot doel het behoud van de aanwezige cultuurhistorische en landschappelijke (groen)waarden.

Parkeren Van Maerlantlyceum

Ter plaatse van het Van Maerlantlyceum waar een parkeerterrein bij de school wordt mogelijk gemaakt in dit bestemmingsplan geldt strategie 2: Stad, groen beeldbepalend. Ter plaatse heeft groen een duidelijke verbindende functie tussen het stedelijk gebied en de hoofdgroenstructuur. Het beleid is gericht op behoud en ontwikkelen van deze groene elementen of functies. Het oppervlak groen binnen deze categorie zou niet verder af moeten nemen. Om die reden is er sprake van groencompensatie bij dit project. Hoe dit vorm krijgt is opgenomen onder nadere regels groencompensatie in deze paragraaf.

Beleidsregel groencompensatie

Op 13 maart 2018 is de 'Regeling Groencompensatiefonds' vastgesteld. Bij deze regeling hoort de 'Beleidsregel Groencompensatie'. Deze beleidsregel is bedoeld als afwegingskader bij aanvragen voor (ruimtelijke) ontwikkelingen die kunnen leiden tot aantasting van groen. Bij aantasting en verlies van groen is compensatie vereist, de Beleidsregel geeft hiervoor de richtlijnen.

3.8.2 Beleid Bomen     

Het gemeentelijk beleid ten aanzien van bomen is vastgelegd in de Verordening Bomen 2015. Deze is op 7 april 2015 door de gemeenteraad vastgesteld en op 24 augustus 2016 in werking getreden. De Verordening en (uitwerking daarvan in) nadere regels Bomen is van toepassing op bomen die niet vallen onder de regelgeving van de Wet natuurbescherming (Wnb). De Wet natuurbescherming is van toepassing op:

- bossen die buiten de 'bebouwde kom Wnb' liggen;

- alle beplantingen van bomen die groter zijn dan 10 are;

- bomen in een rijbeplanting, als de rij uit meer dan 20 bomen bestaat.

Voor bomen geldt dus of de Wet natuurbescherming of of de Verordening Bomen 2015. Voor het vellen van bomen dient, behoudens een aantal vrijstellingen, een melding te worden gedaan bij de Provincie Noord Brabant. Er is een herplantplicht van toepassing.

Verordening Bomen 2021

In de Verordening Bomen 2021 is de bescherming van bomen geregeld, doordat voor het kappen van bomen een omgevingsvergunning nodig is. Daarbij kan ook nog worden gezorgd voor herplant van de te kappen bomen (compensatieplicht). De verordening bevat regels over hoe wordt omgegaan met overlast door bomen, de compensatieplicht bij kap, de indieningvereisten bij een vergunningaanvraag, de beoordeling (weigeringsgronden) van een kapaanvraag en het aanbrengen van verlichting in bomen.

Conform de verordening is een vergunning voor kappen van bomen nodig als:

• bomen vanaf 45 cm stamomtrek op gemeentegrond of op particuliere percelen groter dan 250 m2;
• een houtopstand die voor de eerste keer wordt teruggesnoeid tot op de hoofdtakken of stam;
• een houtopstand, ongeacht de stamomtrek, die is aangelegd op grond van een herplant-, compensatie en/of instandhoudingsplicht op grond van artikel 6 of een overeenkomst met het college.
• voor het voorhanden of in voorraad hebben dan wel het vervoeren van een gekapte houtopstand of delen ervan met een plantenziekte is een omgevingsvergunning vereist, voor zover deze plantenziekte zich kan verspreiden is wel een vergunning nodig.

Groene kaart

Er is een groene kaart waarop ter informatie het volgende is aangegeven:

• Groenstructuur van de gemeente Eindhoven (groene wiggen, groene dooradering en hoofgroenstructuur);
• Groenarme gebieden;
• Centrumgebied;
• Bebouwde komgrens Wet natuurbescherming;
• (Particuliere) percelen groter dan 250 m2.

De informatie op de groene kaart is nodig om:

• Te duiden waar de waardevolle bomen staan;
• Te duiden waar de monumentale bomen staan;
• Inzicht te geven in de Bebouwde komgrens wet natuurbescherming;
• Inzicht te geven in de gebieden waar een compensatiefactor geldt in het geval financiële compensatie aan de orde is, het centrumgebied en de groenarme gebieden.

Om de kaart actueel te houden wordt de informatie over de bomen op de kaart en de kadastrale situatie op de kaart, zeer frequent bijgewerkt. Zo blijft de kaart up-to-date en betrouwbaar voor zowel interne als externe gebruikers.

Compensatieplicht bomen

Door het kappen van bomen gaat groen verloren. Het weggevallen groen moet in beginsel worden gecompenseerd. Aan een omgevingsvergunning voor het kappen van een houtopstand (bomen) kunnen voorschriften worden verbonden. Onder andere kan een compensatieplicht worden opgelegd. In de Nadere regels Verordening bomen 2021 is bepaald wanneer een compensatieplicht ontstaat en hoe die wordt bepaald.

Nadere regels voor compensatie

De Verordening is uitgewerkt in nadere regels voor compensatie. Deze zijn op 21 april 2021 vastgesteld door het college en op 23 april 2021 in werking getreden. Het college mag op basis van de Verordening bomen 2021 compensatie opleggen zoals uitgewerkt in de ‘Nadere Regels voor compensatie’.

Het plangebied

Wanneer in het plangebied sprake is van activiteiten met betrekking tot kappen en compensatie van bomen, is de bescherming van bomen niet geregeld in het bestemmingsplan. De bomenverordening 2021 is in die gevallen van toepassing. In dit bestemmingsplan worden geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk gemaakt. Nader onderzoek is in het kader van dit bestemmingsplan dan ook niet noodzakelijk.

Parkeren Van Maerlantlyceum

Voor zover aan de orde wordt bij aantasting of verlies van groen gewerkt conform de in de beleidsregel opgenomen richtlijnen. Dit geldt in dit bestemmingsplan voor de realisatie van het nieuwe het Van Maerlantlyceum. Het terrein van deze school wordt uitgebreid op een plek waar in het bestemmingsplan Gestel binnen de Ring 2007 een bestemming Groen geldt. Compensatie is hiermee aan de orde. Het verhard oppervlak neemt met de aanleg van de parkeerplaatsen toe met 198 m² (deels half verharding) en wordt in de directe omgeving gecompenseerd. Op het perceel Jan Luikenstraat 49, GTL01 C 1518 wordt ca. 260 m² met de bestemming maatschappelijk her bestemt naar groen. Daarnaast wordt de buitenruimte rondom de Jacob van Maerlantlaan 11, GST01 C 1519 groener door toevoeging van ca. 400 m² groenvoorziening.

3.11.1 Regionale detailhandelsvisie Metropoolregio Eindhoven     

De detailhandelswereld is de laatste jaren sterk veranderd. Er zijn een aantal belangrijke trends en ontwikkelingen die daaraan ten grondslag liggen: de economische crisis, toename internetdetailhandel, vergrijzing, huishoudenssamenstelling, veranderend consumentengedrag, het verdwijnen van supermarkten en andere voorzieningen (zoals banken, bibliotheken etc.) in centra en branchevervaging. Deze trends en ontwikkelingen hebben grote gevolgen voor het winkellandschap.

Goed voorzieningenniveau

Het doel van de regionale detaihandelsvisie is om een goed voorzieningenniveau voor de inwoners van de regio te creëren. De detailhandelsstructuur in de regio is opgebouwd uit verschillende lagen. Het centrum van Eindhoven en Ekkersrijt vormen de top van de piramide. Beiden hebben een bovenregionaal verzorgingsgebied. De tweede laag van de piramide bestaat uit regionaal en bovenlokaal verzorgende centra. Deze centra hebben een belangrijke functie in de subregio of voor de omliggende gemeenten. Daarna volgen de grote en kleine kernverzorgende centra, de belangrijkste winkelcentra in de kernen met een lokaal verzorgingsgebied. De onderste laag van de piramide zijn de wijk- en buurtcentra (inclusief kerkdorpen). Naast alle centra zijn er in de regio diverse PDV-locaties. Op Ekkersrijt en de Engelseweg na hebben deze locaties veelal een lokaal verzorgingsgebied.

Detailhandelsstructuur Metropoolregio Eindhoven

Specifieke thema's

Op drie regionale thema’s is specifiek ingezoomd. Het gaat om supermarkten, internetdetailhandel en marketing. Supermarkten zelf hebben de voorkeur voor een vestigingsplaats aan de rand van een centrum of net buiten het centrum. Echter, een gevarieerd aanbod in een centrum is van groot belang voor de levensvatbaarheid van het centrum. Daarom is het essentieel om supermarkten zoveel mogelijk in centra te vestigen of te behouden. Daarbij is het wel van belang dat de overheid de supermarkten zo goed mogelijk faciliteert (bijvoorbeeld bij parkeren, goede bereikbaarheid of een slimme oplossing voor een uitbreidingsvraag).

Internetdetailhandel kent allerlei (verschijnings)vormen met verschillende ruimtelijke consequenties. In de visie wordt ingegaan op deze vormen en aangegeven waar deze het beste gevestigd kunnen worden (zie de regionale afspraken die hieronder zijn beschreven).

Tot slot het thema marketing. Gemeenten moeten niet allemaal hetzelfde willen zijn, maar een statement maken en dat ook met trots uitdragen. Vervolgens is het goed om evenementen en activiteiten aan te bieden die passen bij het profiel en het ook kunnen versterken.

Regionale afspraken

Op basis van de trends en ontwikkelingen en de visie, zijn in de detailhandelsvisie regionale afspraken geformuleerd. In de subregionale detailhandelsvisies worden deze afspraken nader uitgewerkt.

• Detailhandel wordt geconcentreerd in bestaande winkelgebieden (ruimtelijke concentratie) om zo de hoofdstructuur te behouden en te versterken;
• Nieuwe detailhandelsontwikkelingen moeten passen bij het verzorgingsgebied en aantoonbaar kwaliteit toevoegen en de structuur versterken;
• Nieuwe detailhandelsontwikkelingen vinden in principe alleen plaats in de concentratiegebieden of op plekken waar dat voor de leefbaarheid noodzakelijk is;
• Supermarkten worden gerealiseerd in of aan de rand van bestaande winkelgebieden;
• Solitaire supermarkten op bedrijventerreinen of perifere detailhandelslocaties zijn niet toegestaan;
• Perifere detailhandel (PDV) met een bovenlokale impact wordt geclusterd op bestaande locaties. Er worden in principe geen nieuwe PDV-locaties met een bovenlokale functie toegevoegd;
• Er komt geen Retail Park of mega mall in de regio;
• Internetwinkels zonder fysieke bezoekmogelijkheid voor de consument zijn toegestaan op bedrijventerreinen (passen in reguliere bestemming);
• Zuivere afhaalpunten (pick-up points) worden geconcentreerd op bestaande detailhandelslocaties of op een kruispunt van passanten;
• Internetwinkels met een fysieke bezoekmogelijkheid en een showroom worden gezien als reguliere winkels en worden gerealiseerd op een bestaande detailhandelslocatie;
• Ontwikkelingen met een bovenlokale impact worden subregionaal afgestemd (nader gespecificeerd in subregionale detailhandelvisies), ontwikkelingen met een regionale impact worden regionaal afgestemd.

3.11.2 Detailhandelsvisie Stedelijk Gebied Eindhoven     

In de detailhandelsvisie van de subregio Stedelijk Gebied Eindhoven wordt gestreefd naar een sterke, vitale en dynamische detailhandelsstructuur. Het beleid is gericht op het versterken van de bestaande detailhandelsstructuur. Nieuwe vestigingslocaties voor detailhandel mogen niet ten koste gaan van de bestaande (perspectiefrijke) winkelgebieden.

Detailhandelsstructuur Stedelijk Gebied Eindhoven

Het regionaal detailhandelsbeleid streeft naar een heldere en evenwichtige voorzieningenstructuur, waarbij onderscheid en complementariteit van winkelgebieden centraal staan. Dit houdt in dat detailhandel zoveel mogelijk wordt geclusterd in winkelgebieden en verspreide bewinkeling wordt afgebouwd. Dit geldt ook voor grootschalige winkels zoals tuincentra en bouwmarkten. Indien deze ruimtelijk niet inpasbaar zijn, dan is vestiging buiten de aangewezen winkelgebieden in regionaal verband bespreekbaar. De afwegingen voor het al dan niet toestaan van nieuwvestiging van een tuincentrum of bouwmarkt is gericht op de consumentenverzorging in het verzorgingsgebied.

De hoofdwinkelgebieden hebben allemaal een eigen functie in de structuur. Aard, omvang en samenstelling van het aanbod zijn afgestemd op de verzorgingsfunctie. De binnenstad van Eindhoven moet streven naar het toevoegen van het topsegment om haar positie te verstevigen.

Perifere concentraties hebben een complementair en aanvullend aanbod ten opzichte van de centrumvoorzieningen en buurt- en wijkvoorzieningen. Verbreding van het aanbod is niet het uitgangspunt. Uitzondering hierop is de locatie Ekkersrijt. De consument verwacht in dit winkelgebied een compleet aanbod op het gebied van ‘in en om het huis’. Ekkersrijt dient uit te groeien tot één van de leidende perifere winkelconcentraties in Nederland.

De komst van een Retail Park (Mega Mall) in de regio is niet wenselijk. Een dergelijke ontwikkeling heeft een verstorend effect op de bestaande structuur en ondermijnt de ontwikkelingskansen van andere clusters.

Internetafhaalpunten voor consumenten (met of zonder showroom) kunnen bestaande winkelgebieden versterken en worden daarom zoveel mogelijk in of aansluitend aan deze gebieden gesitueerd.

Nieuwe initiatieven

Het Rijk heeft de "Ladder voor duurzame verstedelijking" in het leven geroepen om nieuwe stedelijke ontwikkelingen aan te toetsen. In de regionale detailhandelsvisie is ook een soort 'ladder' opgenomen voor nieuwe initiatieven. Aan nieuwe winkelontwikkelingen wordt in principe meegewerkt als:

1. de initiatiefnemer kan aantonen dat het initiatief een meerwaarde heeft voor de lokale en/of regionale detailhandelsstructuur.
2. aangetoond kan worden dat het initiatief resulteert in een versterking van de bestaande detailhandelslocaties. Wanneer dit niet het geval is, dient nadrukkelijk beargumenteerd te worden of er sprake is van meerwaarde en waarom het initiatief niet in- of aangrenzend aan een bestaand winkelgebied kan worden gefaciliteerd. De argumenten dienen van ruimtelijke aard te zijn, bijvoorbeeld grootschaligheid/ ruimtelijke inpassing, bereikbaarheid en parkeren en bevoorrading.
3. aangetoond kan worden dat het initiatief geen (blijvende) negatieve effecten heeft op de bestaande detailhandelsstructuur en/of in het beleid aangegeven ontwikkeling daarvan.

Wanneer er op provinciaal, regionaal en gemeentelijk niveau ingestemd wordt met een initiatief, dient het initiatief onderbouwd te worden op basis van ruimtelijke ordening relevante criteria (in de ruimtelijke onderbouwing). De ladder en de criteria zijn in regionale detailhandelsvisie uitgebreid beschreven.

3.11.3 Detailhandelsnota gemeente Eindhoven     

Op 15 december 2015 is de Eindhovense detailhandelsnota “Wie kiest, wordt gekozen” vastgesteld. Zoals hiervoor beschreven heeft de detailhandelssector te maken met veel veranderingen. De veranderingen raken de consument, de ondernemer en de vastgoedeigenaar. Het is zaak om uit deze veranderingen een positieve impuls te halen. De veranderende markt zorgt immers ook voor nieuwe kansen die goede winkelgebieden verder kunnen versterken. Zeker voor een stad als Eindhoven is het belangrijk om gewenste initiatieven een plek te geven binnen de structuur. In de detailhandelsnota worden duidelijke keuzes gemaakt over waar welke vormen van detailhandel zijn toegestaan en waar niet. In de nota wordt eerst ingegaan op verschillende onderdelen. Vervolgens wordt per stadsdeel de positie en het perspectief van alle winkelcentra beschreven.

Beleid op onderdelen

Op onderdelen is de detailhandel aan grote veranderingen onderhevig. De volgende onderdelen zijn nadrukkelijk opnieuw tegen het licht gehouden:

Detailhandel op bedrijventerreinen Vanuit het bedrijventerreinenbeleid is het ‘zuiver’ houden van bedrijventerreinen van belang. Bedrijventerreinen zijn bestemd voor bedrijfsactiviteiten die niet in woon- en/of centrumgebieden gewenst zijn vanwege hun impact op de omgeving. In principe is detailhandel op bedrijventerreinen niet toegestaan. Wel is productiegebonden detailhandel toegestaan. Dit sluit aan bij de ambitie van Eindhoven om ruimte te bieden aan experimenten en ondernemerschap.

Voor productiegebonden detailhandel op bedrijventerreinen geldt als uitgangspunt dat dit ondergeschikt blijft aan de bedrijfsactiviteiten. Bovendien mag het geen afbreuk doen of beperkingen opleggen voor omliggende bedrijven op het bedrijventerrein. De voorkeur gaat ernaar uit dat er geen showroom bij een bedrijf komt. Bedrijven kunnen hun verkoopbare goederen via daarvoor bestemde locaties (winkelpanden) aanbieden. Indien er toch de wens, nut en/of noodzaak is om producten ter plekke te tonen, dan mag hier in principe maximaal 20% van het totale bedrijfsoppervlak voor worden gebruikt, met een maximum van 200 m². Vanwege de diversiteit van de initiatieven, dient elk initiatief echter afzonderlijk beoordeeld te worden op eventuele (structuurverstorende) effecten voor de perspectiefrijke winkelgebieden in Eindhoven en het betreffende bedrijventerrein. Bovendien moet een initiatief voldoen aan het meest recente beleid op het gebied van externe veiligheid.

Internethandel Met de komst van internethandel is een nieuw type bedrijf ontstaan met bijbehorende kenmerken. We maken onderscheid tussen twee typen internethandel:

1. Internethandel zonder fysieke bezoekmogelijkheid

Bij deze vorm van internethandel is er geen contact tussen internetwinkel en klant. Alle klantencontacten met de klant en de verzending van de goederen gebeurt uitsluitend via het internet of per post. Deze vorm van internethandel wordt in ruimtelijke zin niet aangemerkt als detailhandel. Zij kunnen voorkomen als uitsluitend kantoor maar ook als bezorgdienst.

Locaties waar deze kantoorachtige internethandel zich kan vestigen zijn: bedrijventerreinen, kantoorlocaties, woonwijken (kleinschalig en mits zij geen overlast bezorgen), buitengebied en PDV-locaties. Locaties waar internet bezorgdiensten zich zouden kunnen vestigen zijn bedrijventerreinen, kantoorlocaties en PDV-locaties.

2. Internethandel met fysieke bezoekmogelijkheid

Hier kan de klant de internethandel bezoeken om de bestelde artikelen af te halen, te retourneren (de zogenaamde afhaalpunten). Daarnaast zijn er ook afhaalpunten waar ook andere zaken mogelijk zijn, zoals het presenteren, kopen, bestellen en omruilen van artikelen (de webwinkel).

Een afhaalpunt is een vorm van internethandel met fysieke bezoekmogelijkheid en rekenen we juridisch-planologisch tot detailhandel. Dat wil zeggen dat afhaalpunten in principe ingepast kunnen worden op (de vele) locaties waar reeds een detailhandelsbestemming op zit. Door deze benadering is het mogelijk om grip te houden op de verdere ontwikkeling van dit fenomeen. Zelfstandige afhaalpunten, ook wel Pick-Up- Points, kunnen alleen of geclusterd (meerdere afhaalpunten dus) gevestigd worden. Door clustering kunnen verkeersstromen beter geconcentreerd worden.

Webwinkels (waar ook artikelen gepresenteerd worden en / of waar men ook niet via internet bestelde artikelen kan kopen) beschouwen we als detailhandel. Ter voorkoming van ongewenste concurrentie op ruimtelijke aspecten zoals bereikbaarheid, parkeren of gebiedsbestemming bieden we voor deze vorm van detailhandel alleen mogelijkheden in winkelcentra en (mits passend in branchering) op PDV-locaties.

Kringloopbedrijven en –winkels Kringloopwinkels (oftewel tweedehands winkels) richten zicht op het verhandelen van nog bruikbare artikelen die via diverse kanalen worden verkregen. Daarnaast is er een bedrijfstak ontstaan die zich het best laat benoemen als kringloopbedrijven. Deze richten zich op het opruimen van boedels waarbij vervolgens, in het bedrijf, bruikbare en onbruikbare zaken van elkaar worden gescheiden en bovendien artikelen die nog bruikbaar gemaakt kunnen worden, worden opgeknapt of verwerkt tot grondstof of 'halffabricaat'. Kringloopbedrijven hebben daardoor een andere ruimtelijke impact op hun omgeving dan kringloopwinkels / tweedehands winkels.

Vanwege de koppeling van de verkoop met andere bedrijfsmatige activiteiten en het doelgerichte bezoek door consumenten, is de vestiging van kringloopbedrijven op bedrijventerreinen min of meer gemeengoed geworden. Voor kringloopbedrijven geldt dan ook dezelfde beleidslijn als voor perifere detailhandel. Kringloopbedrijven zijn op de reguliere zgn. PDV-locaties (Categorie III) toegestaan voor wat betreft hun detailhandelsactiviteiten, omdat het aanbod voor een zeer groot deel voor “in en om het huis” is. Verder kan de beleidslijn voor productiegebonden detailhandel op bedrijventerreinen een uitkomst bieden voor kringloopbedrijven.

Kringloopwinkels (winkels in tweedehands goederen zonder het totaalconcept van inzamelen en verwerken/repareren) worden als detailhandel beschouwd. Mogelijkheden voor vestiging in Eindhoven worden hiervoor dan ook alleen geboden in winkelcentra en op de zgn. PDV-locaties (Cat. III, ook vanwege het grote aandeel “in en om het huis”).

Trafficlocaties Trafficlocaties (stations, ziekenhuizen, campussen, tankstations) worden een steeds belangrijkere aankoopplaats. Detailhandel op dergelijke locaties past dan ook binnen de huidige trends en ontwikkelingen. Omvang en invulling hiervan moeten passen bij de functie van de locatie en het gebied en is ondergeschikt aan de hoofdactiviteit. De detailhandel dient dus hoofdzakelijk gericht te zijn op de reizigers / forensen of werknemers / studenten op de locatie en mag niet concurreren met de reguliere winkelgebieden. Denk hierbij aan mandjeswinkels of micromarkten (onbemande gemakswinkels met bijv. gekoelde drank en versartikelen). Het vestigen van afhaalpunten op deze locaties is mogelijk. Voor trafficlocaties geldt dat vanwege de diversiteit in verschijningsvorm elk initiatief afzonderlijk beoordeeld wordt.

Voormalige (buurt)winkelstrips

De toekomstwaarde van (buurt)winkelstrips staat, met name door het veranderde consumentengedrag, sterk onder druk. Dit uit zich in een toenemende winkelleegstand en functiewijziging. Beleidsmatig wordt hier dan ook niet ingezet op behoud van de winkelfunctie. Voor het nog aanwezige winkelaanbod in de perspectiefarme strip kan verplaatsing naar een nabijgelegen perspectiefrijk wijk- of buurtcentrum een optie zijn. In voorliggend plangebied betreft het alleen de winkelstrip Heezerweg (binnen de Ring, Stratum).

De gemeentelijke doelstelling is in ieder geval behoud van ruimtelijke kwaliteit en het voorkomen van verpaupering. Het heeft de voorkeur dat de "plek" voor de buurt behouden blijft. Ervaringen in Eindhoven (b.v. Genderdal) en elders in Nederland hebben uitgewezen dat de meest duurzame oplossingen meestal uit het gebied zelf afkomstig zijn. Ook hier is echter de initiële rol van de gemeente het faciliteren van het gesprek tussen de belanghebbenden. Vervolgens moeten er keuzes gemaakt worden voor toekomstig gebruik, mede afhankelijk van ligging en kwaliteit van de bebouwing en de potentie in de omgeving.

Winkelleegstand Leegstand van winkelpanden heeft diverse oorzaken, bestaat al langer en is een zichtbaar gevolg van de dynamiek in het winkellandschap. Leegstand is in de visie van de gemeente Eindhoven een maatschappelijk probleem wanneer de veiligheid in het geding komt of een dermate grote invloed op de directe omgeving heeft (zie ook paragraaf over voormalige (buurt)winkelstrips) dat hierdoor de vitaliteit van centrumgebieden onder druk komt te staan. Dat is immers niet altijd het geval. Zolang dat niet het geval is, is leegstand vooral een probleem van de eigenaar van het vastgoed.

Het belang van leefbaarheid en waar mogelijk beperken van (mogelijke) leegstand is een van de uitgangspunten van de detailhandelsnota. Dat wordt gedaan door in eerste instantie scherpe keuzes te maken over waar we welke vormen van detailhandel een plek bieden en dus ook waar niet. Ook blijven we winkellocaties ruim bestemmen zodat verandering van functie eenvoudig blijft. Een opgeknapt pand levert niet alleen meerwaarde op voor het bedrijf, maar zorgt ook voor het behoud van maatschappelijke en economische functies van de wijk waar het gevestigd is. Kortom, een positief effect voor het bedrijf en de omgeving.

Bijzondere initiatieven In de toekomst kunnen en zullen zich kansen voordoen waarbij een nieuw (on brand) initiatief (Technologie, Design of Kennis), naar aard, reikwijdte en schaal, passend bij de ambities van Brainport Eindhoven zich wil vestigen op een locatie die daarvoor niet bestemd is. Een ondergeschikte vorm van detailhandel kan hier deel van uitmaken en valt dan ook buiten de daarvoor aangewezen locaties in de detailhandelsstructuur, zoals vastgelegd in deze nota. Het voorbeeld bij uitstek is Piet Hein Eek op Strijp R. In de detailhandelsnota zijn voorwaarden opgenomen waaronder dergelijke initiatieven kunnen worden toegestaan.

Positie en perspectief per stadsdeel

In de detailhandelsnota 'Wie kiest, wordt gekozen' is per stadsdeel de positie en het perspectief van alle winkelcentra beschreven. Voor dit bestemmingsplan zijn de volgende locaties in de betreffende stadsdelen van belang:

• Strijp: Sint Trudoplein;
• Gestel: Hoogstraat;
• Stratum: Leenderweg en Aalsterweg.

Sint Trudoplein

Het Sint Trudoplein is het hart van het oud Strijp. Het heeft een rijke diversiteit aan functies en winkels voor zowel boodschappen als recreatief winkelen en doelgerichte aankopen. De vestiging van Hema en recente herontwikkeling van het winkelblok op de hoek Strijpsestraat - St. Trudostraat zijn belangrijk om de positie van het Trudoplein naar de toekomst toe te bestendigen. Verdere uitwaaiering van het winkelaanbod vanaf het plein in bijvoorbeeld de Schootsestraat en Frederiklaan is niet gewenst.

Hoogstraat

De Hoogstraat is een historische radiaal en daardoor een bijzonder element in de structuur. Ook deze radiaal gaat effecten ondervinden van de beleidskoers in 'Eindhoven op weg' met als belangrijkste gevolg een afname van het doorgaande autoverkeer. En als gevolg daarvan een kleiner verzorgingsgebied. In de toekomst dient de Hoogstraat een buurtfunctie te vervullen voor de inwoners binnen de ring. Dit is dus een andere ontwikkelingsrichting dan stabiliseren of versterken van de positie in de structuur. In een voorkeursscenario profiteren de twee aanwezige supermarkten in de toekomst meer van elkaars aantrekkingskracht. De afstand tussen de vestigingen Albert Heijn enerzijds (noord) en Jumbo anderzijds (zuid) is hiervoor nu te groot. Daarbij is de vestiging van de Action net buiten de Ring een ontwikkeling waar noch het aanbod aan de Hoogstraat noch het Franz Leharplein voordeel van heeft. Naast de boodschappenfunctie voor de buurt is het denkbaar dat de Hoogstraat de aanzet met winkels op het vlak van tweedehandsartikelen, antiek, kunst, new age etc. versterkt. Actief promoten is echter geen optie vanwege de eigenheid en kleinschaligheid. Wel zien we in aansluiting hierop bijvoorbeeld ook creatieve bedrijvigheid landen. Buiten de benoemde concentraties verlenen we geen medewerking aan uitbreiding van de detailhandelsfunctie, zoals aan de Karel de Grotelaan. Dit voegt immers niets toe aan de verzorgingsstructuur van Gestel

Leenderweg (binnen de Ring)

Van de radialen is de detailhandelsfunctie aan de Leenderweg het minst groot. De leegstand is behoorlijk. De detailhandel clustert zich rondom het plein bij het voormalige filmtheater Plaza Futura. Buiten supermarkt Albert Heijn mist de Leenderweg een echte trekker. Vergelijkbaar aan de Geldropseweg is de diversiteit van het aanbod groot. Met het oog op de verzorgingsstructuur is de beoogde ontwikkelingsrichting van de Leenderweg niet direct te vatten in termen als versterken of stabilisatie. De Leenderweg dient zich te ontwikkelen tot een buurtsteunpunt binnen Stratum binnen de Ring. Winkels clusteren zich bij voorkeur nabij de vergrote Albert Heijn. De vitaliteit van het gebied als totaal kan mogelijk weer profiteren van de activiteiten van de nieuwe gebruiker(s) van de voormalige Plaza Futura. De versnippering van het winkelaanbod dient te worden afgebouwd.

Aalsterweg (binnen de Ring)

De Aalsterweg is kwalitatief de sterkste radiaal. Er zijn enkele sterke trekkers gehuisvest, waaronder de van oorsprong internetaanbieder Coolblue en 'local heroes' in o.a. bruidsmode, piano's en elektra. De branchegroep 'in en om het huis' is ook sterk vertegenwoordigd. De uitstraling van het vastgoed en het openbare domein is over het algemeen prima. Ondanks de onderscheidende identiteit van het aanbod in de huidige situatie en de positieve ontwikkeling van het voorzieningenniveau is het perspectief voor detailhandel aan de Aalsterweg matig. De komst van de HOV-lijn leidt tot het verdwijnen van parkeerplaatsen en de afname van doorgaand autoverkeer. Voor consumenten juist een belangrijk bezoekmotief en voor de ondernemers een reden om de straat te kiezen als vestigingslocatie. Bovendien is eenrichtingsverkeer een serieuze mogelijkheid zo blijkt uit de beleidsnota 'Eindhoven op weg'. Het is zaak om het huidige specialistische aanbod te consolideren.

4.1.1 Wettelijk kader     

Met een milieueffectrapportage (m.e.r.) worden de milieugevolgen van een plan in beeld gebracht. De m.e.r. is gebaseerd op Europese regelgeving. In Nederland is de m.e.r. geregeld in de Wet milieubeheer (Wm) en in het Besluit m.e.r.. De Wm gaat vooral in op de procedure en de inhoudsvereisten. In het Besluit m.e.r. is geregeld in welke gevallen een m.e.r. moet worden opgesteld.

Bij het Besluit m.e.r. is een bijlage opgenomen waarin de criteria voor een m.e.r.-plicht (onderdeel C) en een m.e.r.-beoordelingsplicht (onderdeel D) staan. Een beoordelingsplicht houdt in dat moet worden nagegaan of er sprake is van (mogelijke) belangrijke milieugevolgen. Als deze niet kunnen worden uitgesloten, dan geldt een m.e.r.-plicht.

De onderdelen C en D zijn onderverdeeld in 4 kolommen:

• Kolom 1: de activiteit zelf
• Kolom 2: drempelwaarden activiteit
• Kolom 3: de kaderstellende plannen (zoals een bestemmingsplan)
• Kolom 4: de besluiten

De drempelwaarden van activiteiten die zijn opgenomen in onderdeel D zijn indicatief. Indien een activiteit wordt genoemd in onderdeel D, maar beneden de drempelwaarde van kolom 2 valt, moet een vormvrije m.e.r.-beoordeling plaatsvinden. Dit geldt zowel voor kaderstellende plannen, zoals een bestemmingsplan, als voor besluiten.

4.1.2 Conclusie     

Dit bestemmingsplan richt zich op het vastleggen van de bestaande situatie en van de functionele en ruimtelijke structuur. Er worden met onderhavig bestemmingsplan geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk gemaakt.

Gelet op het bovenstaande zijn de ontwikkelingen die met voorliggend bestemmingsplan mogelijk worden gemaakt niet genoemd als activiteit in onderdeel D van de bijlage bij het Besluit m.e.r. Er is om die reden geen sprake van een noodzakelijke MER of m.e.r.-beoordelingsplicht.

4.2.1 Staat van bedrijfsactiviteiten     

De indeling van de bedrijven c.q. bedrijfsactiviteiten is vastgelegd in de Staat van bedrijfsactiviteiten. Deze staat is gebaseerd op bovengenoemde VNG - brochure. In deze staat worden bedrijfsactiviteiten ingedeeld in een zestal categorieën met potentiële milieuemissies. Op grond van deze staat wordt een beleidsmatige selectie gemaakt van die bedrijfsactiviteiten die in het plangebied worden toegestaan. De bedrijven zijn op basis van de Standaard Bedrijfs Indeling (SBI -codes) in deze staat gerangschikt. Per bedrijfsactiviteit is voor elke ruimtelijk relevante milieucomponent (geur, stof, geluid en gevaar) een richtafstand aangegeven. Deze afstand moet in beginsel worden aangehouden tussen een bedrijf en milieugevoelige objecten (veelal woningen) om hinder en schade aan mensen binnen aanvaardbare normen te houden. Bij het bepalen van deze richtafstanden zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

• het betreft 'gemiddelde' moderne bedrijfsactiviteiten met gebruikelijke productieprocessen en voorzieningen;
• de richtafstanden hebben betrekking op het omgevingstype 'rustige woonwijk';
• de richtafstanden bieden in beginsel ruimte voor normale groei van de bedrijfsactiviteiten.

De grootste afstand van de milieucomponenten vormt de indicatie voor de aan te houden afstand van de bedrijfsactiviteit tot een milieugevoelig object. Elk bedrijf c.q. bedrijfsactiviteit wordt in een bepaalde milieucategorie ingedeeld. De milieucategorie is direct afgeleid van de grootste afstand.

• categorie 1: grootste afstand 10 meter;
• categorie 2: grootste afstand 30 meter;
• categorie 3.1: grootste afstand 50 meter;
• categorie 3.2: grootste afstand 100 meter;
• categorie 4.1: grootste afstand 200 meter;
• categorie 4.2: grootste afstand 300 meter;
• categorie 5.1: grootste afstand 500 meter;
• categorie 5.2: grootste afstand 700 meter;
• categorie 5.3: grootste afstand 1.000 meter;
• categorie 6: grootste afstand 1.500 meter.

Voor dit bestemmingsplan is de staat van bedrijfsactiviteiten van de VNG aangepast. Bedrijven die in het algemeen vanwege de aard van de activiteiten niet passend zijn op een bedrijventerrein, zijn niet in de staat van bedrijfsactiviteiten opgenomen (denk bijvoorbeeld aan bioscopen, dierentuinen etc.). Daarnaast worden bedrijven die gezien hun aard en activiteiten niet in onderhavig plangebied thuishoren en/of voor kunnen komen, uitgesloten (bijvoorbeeld visserij- en visteeltbedrijven, aardolie- en gaswinning, etc.). Vervolgens is een selectie gemaakt van de bedrijven behorende tot de voor het plangebied, al dan niet met ontheffing, toegelaten milieucategorie (categorieën 1 t/m 3.2).

4.3.1 Wettelijk kader     

De normstelling voor geluid is geregeld in de Wet geluidhinder, de Wet milieubeheer en de Wet luchtvaart. Het betreft normen voor industrielawaai, weg- en railverkeerslawaai en luchtvaartlawaai. Er wordt uitgegaan van voorkeursgrenswaarden, waarvan in een aantal gevallen met ontheffing tot een bepaalde maximum hoogte, mag worden afgeweken.

De normstelling heeft tot doel nieuwe geluidhindersituaties en daarmee gezondheidsschade te voorkomen. Om dit doel te bereiken worden zones gedefinieerd, waarbinnen plannen met geluidgevoelige bestemmingen moeten worden getoetst aan de normen. Volgens de Wet geluidhinder gelden er voorkeursgrenswaarden en maximale ontheffingswaarden. Bij de voorkeursgrenswaarde mag worden verondersteld dat het percentage gehinderden beperkt is. Wanneer een maximale ontheffingswaarde wordt overschreden dan is er sprake van een locatie die in beginsel niet geschikt is voor de vestiging van een geluidgevoelige bestemming.

Bij plannen met geluidbelastingen in de bandbreedte tussen voorkeursgrenswaarde en maximale ontheffingswaarde moet er een nadere afweging worden gemaakt in hoeverre bron- en/of overdrachtmaatregelen kunnen worden getroffen om de geluidbelastingen te beperken. Voorbeelden van bronmaatregelen zijn een stiller wegdek en een verlaging van de snelheid bij auto's. Geluidschermen en geluidwallen zijn voorbeelden van overdrachtsmaatregelen.

4.3.2 Wegverkeerslawaai     

Een deel van het plangebied ligt binnen de zones van wegen gelegen in stedelijke gebied met een maximumsnelheid van 50/70 km per uur, bestaande uit 2-4 rijstroken, met een zonebreedte van 200-350 meter aan weerszijden van de weg gemeten vanaf de as daarvan. Het gaat vooral om wegen die deel uitmaken van de Ring, de binnenring, of radiaalwegen met een gebiedsontsluitingsfunctie.

In het kader van de nota "Eindhoven op weg" zijn alle overige wegen in en nabij het plangebied 30 km per uur wegen. Deze wegen en woonerven hebben volgens de Wet geluidhinder geen zone. Gezien de beperkte verkeersintensiteiten op deze wegen in het plangebied kunnen deze verder buiten beschouwing worden gelaten.

De Wet geluidhinder maakt onderscheid tussen zogenaamde bestaande situaties en nieuwe situaties. Ingevolge hoofdstuk VI, afdeling 3 ("bestaande situaties") van de Wet geluidhinder behoeft voor de reeds aanwezige geluidgevoelige bebouwing geen nieuw akoestisch onderzoek te worden ingesteld. Dit bestemmingsplan voorziet niet in de ontwikkeling van nieuwe geluidgevoelige bestemmingen.

Reconstructies van wegen, zoals bedoeld in de Wet geluidhinder, die leiden tot een toename van de geluidbelasting met 2 dB of meer, zijn niet toegestaan.

4.3.3 Railverkeerslawaai     

Een deel van het plangebied is gelegen in de nabijheid van de spoorlijn Eindhoven-Boxtel. Aangezien dit deel van het spoortraject bestaat uit meer dan drie sporen, heeft deze spoorlijn volgens de Wet geluidhinder een zone van 350 meter. Een klein deel van het plangebied (omgeving PSV-laan, Frederiklaan) is gelegen binnen die zone. Zoals in vorige subparagraaf al is aangegeven maakt de Wet geluidhinder onderscheid tussen bestaande situaties en nieuwe situaties. Dit bestemmingsplan voorziet niet in de ontwikkeling van nieuwe geluidgevoelige bestemmingen.

4.3.4 Industrielawaai     

Een deel van het plangebied is gelegen in de nabijheid van bedrijventerrein De Hurk. Dit is een geluidgezoneerd bedrijventerrein in de zin van de Wet geluidhinder. De geluidzone voor dit bedrijventerrein is vastgesteld bij besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant op 22 juni 1989. Een klein deel van het plangebied (omgeving Botenlaan, Limburglaan) ligt binnen die zone.

Zonekaart industrieterrein De Hurk, afkomstig uit bestemmingsplan "Bedrijventerrein De Hurk-Croy 2017"

Voor de ruimtelijke ordening is de ligging van de zonegrens van het industrieterrein van belang. De geluidproductie van nieuwe bedrijven, die oude inrichtingen vervangen, als bijdrage in de totale geluidproductie van het gehele industrieterrein, moet worden getoetst aan de in bestemmingsplannen vastgelegde zone. Buiten de zonegrens mag de geluidproductie vanwege het industrieterrein niet meer dan 50 dB(A) bedragen. Voor de verdeling van de beschikbare geluidruimte binnen de zone is bij toepassing van de Wet geluidhinder en de Wet milieubeheer het Geluidreductieplan een tijdelijk hulpmiddel. Met behulp van een zonebeheersplan, dat onder meer toetsingskader is voor nieuwe omgevingsvergunningen, worden de bestaande overschrijdingen teniet gedaan.



In het recent vastgestelde bestemmingsplan "Bedrijventerrein De Hurk-Croy 2017" (identificatienummer: NL.IMRO.0772.80300-0301, vastgesteld d.d. 19 december 2017) zijn geen wijzigingen aangebracht in deze zone of in de begrenzing van het gezoneerde industrieterrein. Voorliggend bestemmingsplan maakt geen nieuwe geluidgevoelige bestemmingen mogelijk.



Verder is een deel van het plangebied gelegen vlakbij bedrijventerrein De Kade. Binnen dit bedrijventerrein is het gezoneerde industrieterrein DAF/Kanaaldijk Noord gelegen, waarvoor bij besluit van 26 augustus 1986 door Gedeputeerde Staten een geluidzone is vastgesteld. Dit bestemmingsplan maakt geen nieuwe geluidgevoelige bestemmingen mogelijk binnen de geluidzone van industrieterrein DAF/Kanaaldijk Noord. Op onderstaande afbeelding is de geluidzone te zien.



Op onderstaande afbeelding is ook de geluidzone van het industrieterrein opgenomen waar DMV Campina gevestigd was. Een klein deel van het plangebied van dit bestemmingsplan ligt binnen deze geluidzone. De activiteiten van FrieslandCampina, waarvoor de geluidzone was vastgesteld, zijn inmiddels gestaakt en de vergunning is ingetrokken. Het is dan ook niet nodig om in dit bestemmingsplan rekening te houden met deze geluidzone.

Zonekaart industrieterreinnen DAF/Kanaaldijk-Noord en DMV Campina, afkomstig uit bestemmingsplan "Bedrijventerrein De Kade"

4.3.5 Luchtvaartlawaai     

Het plangebied ligt op hemelsbreed ruim 4 km van de luchthaven Eindhoven. Dit is een militair vliegveld met medegebruik door de burgerluchtvaart (Eindhoven Airport). Vanaf 1 november 2009 geldt de Wet luchtvaart. Deze wet omvat een nieuw stelsel van besluitvorming en normen voor alle luchthavens, met uitzondering van Schiphol. Conform de systematiek van deze wet is voor luchthaven Eindhoven één luchthavenbesluit vastgesteld met een militaire geluidsruimte voor militair vliegverkeer en een burgergeluidsruimte voor het commercieel burgermedegebruik. Het luchthavenbesluit is op 26 september 2014 vastgesteld. Met dit besluit is de 35Ke-geluidszone rond de luchthaven vastgelegd als grens van de geluidsbelasting van het gezamenlijke militaire en civiele vliegverkeer. Het plangebied ligt niet binnen deze vastgestelde geluidszone (35Ke-contouren). Bovendien maakt dit bestemmingsplan geen nieuwe geluidgevoelige bestemmingen mogelijk.

4.4.1 Wettelijk kader     

Hoofdstuk 5 (met name onder titel 5.2) van de Wet milieubeheer bevat bepalingen over luchtkwaliteit. Dit hoofdstuk voorziet onder meer in een gebiedsgerichte aanpak van de luchtkwaliteit via het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Het Rijk, provincies en gemeenten werken in het NSL-programma samen aan maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Dit gebeurt zodanig dat voldaan wordt aan de daartoe gestelde normen, ook in gebieden waar nu de normen voor luchtkwaliteit niet worden gehaald (overschrijdingsgebieden). De programma-aanpak zorgt voor een flexibele koppeling tussen ruimtelijke activiteiten en milieugevolgen. Hierdoor kunnen ruimtelijke ontwikkelingen doorgang vinden, terwijl ondertussen maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit worden uitgevoerd.

Sinds 1 januari 2015 moet voldaan worden aan de Europese grenswaarden: voor stikstofdioxide (NO₂) geldt een jaargemiddelde van 40 microgram/m³, voor fijnstof (PM₁₀) geldt een jaargemiddelde van 40 microgram/m³ en een daggemiddelde van 50 microgram/m³. Het daggemiddelde mag jaarlijks maximaal 35 keer worden overschreden. Voor zwevende deeltjes (PM_2,5) geldt met ingang van 1 januari 2015 een blootstellings-concentratieverplichting van ten hoogste 20 microgram per m³, gedefinieerd als gemiddelde blootstellingsindex.

4.4.2 Besluit niet in betekenende mate bijdragen     

In artikel 4 van het 'Besluit niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)' en de bijlagen van de 'Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)' zijn voor bepaalde categorieën projecten grenzen vastgesteld. Op grond daarvan kan worden gesteld dat deze een 'niet in betekenende mate bijdragen' (NIBM) leveren aan de luchtverontreiniging. Deze projecten mogen zonder toetsing aan de grenswaarden voor luchtkwaliteit uitgevoerd worden. Dit geldt onder andere voor:

• woningbouwlocaties die niet meer dan 1500 nieuwe woningen omvatten in de situatie met 1 ontsluitingsweg;
• woningbouwlocaties die niet meer dan 3000 nieuwe woningen omvatten in de situatie met 2 ontsluitingswegen met een gelijkmatige verkeersverdeling;
• kantoorlocaties die niet meer dan 100.000 m² bruto vloeroppervlakte omvatten bij minimaal 1 ontsluitingsweg en
• kantoorlocaties die niet meer dan 200.000 m² bruto vloeroppervlakte omvatten bij minimaal 2 ontsluitingswegen met een gelijkmatige verkeersverdeling.

Wanneer projecten wel in betekenende mate bijdragen aan de luchtkwaliteit, dient luchtonderzoek uitgevoerd te worden en moet worden getoetst aan de normen.

Samengevat

Kort samengevat dienen nieuwe plannen te worden beoordeeld op basis van artikel 5.16 van de Wet milieubeheer. Luchtkwaliteitseisen vormen geen belemmering voor ruimtelijke ontwikkelingen mits:

• er geen sprake is van een feitelijke of dreigende overschrijding van een grenswaarde
• een project, al dan niet per saldo, niet tot een verslechtering van de luchtkwaliteit leidt
• een project 'niet in betekenende mate' bijdraagt aan de luchtverontreiniging
• een project is opgenomen in een regionaal programma van maatregelen of in het NSL.

4.4.3 Besluit gevoelige bestemmingen     

Met deze Algemene Maatregel van Bestuur wordt de vestiging van zogeheten 'gevoelige bestemmingen' in de nabijheid van provinciale en rijkswegen beperkt. Dit heeft consequenties voor de ruimtelijke ordening. Het 'Besluit gevoelige bestemmingen (luchtkwaliteitseisen)' is gebaseerd op artikel 5.16a van de Wet milieubeheer.

Het besluit is gericht op de bescherming van mensen met een verhoogde gevoeligheid voor stikstofdioxide en fijnstof. Het gaat met name om kinderen, ouderen en zieken. Het besluit voorziet in zones waarbinnen luchtkwaliteitsonderzoek nodig is als een 'gevoelige bestemmingen' wordt mogelijk gemaakt. Voor rijkswegen geldt een zone van 300 meter aan weerszijden en langs provinciale wegen 50 meter, gemeten vanaf de rand van de weg.

De volgende gebouwen met de bijbehorende terreinen zijn aangemerkt als 'gevoelige bestemming': scholen, kinderdagverblijven, en verzorgings-, verpleeg- en bejaardentehuizen. Het gaat hierbij niet om bestemmingen in de meest enge zin van het woord, maar om alle vergelijkbare functies, ongeacht de exacte aanduiding ervan in bestemmingsplannen en andere besluiten. Van doorslaggevend belang is de (voorziene) functie van het gebouw en het bijbehorende terrein. In de context van dit besluit worden ziekenhuizen, woningen en sportaccommodaties niet als gevoelige bestemming gezien.

In aanvulling op het Besluit gevoelige bestemmingen is er een Brabantse “Handreiking gevoelige bestemmingen luchtkwaliteit” opgesteld (maar in Eindhoven (nog) niet vastgesteld). Deze Handreiking heeft als uitgangspunt geheel nieuwe bestemmingen voor kinderen en ouderen (conform de AmvB gevoelige bestemmingen) niet te situeren binnen 50 meter van de wegrand van drukke gemeentelijke wegen (als eerstelijns bebouwing) of binnen 300 meter van snelwegen, ongeacht de berekende concentraties.

4.4.4 Goede ruimtelijke ordening     

Naast toetsing aan de 'Wet luchtkwaliteit' en het 'Besluit gevoelige bestemmingen' dient altijd te worden onderzocht of sprake is van een goede ruimtelijke ordening. Het principe van een 'goede ruimtelijke ordening' blijft naast toetsing aan de 'Wet luchtkwaliteit' en het 'Besluit gevoelige bestemmingen' onverkort gelden. De Wet ruimtelijke ordening (Wro), art. 3.1, schrijft voor dat een bestemmingsplan moet voldoen aan de criteria voor goede ruimtelijke ordening. Die verplichting heeft in dit verband betrekking op situaties waarop het Besluit gevoelige bestemmingen niet ziet, maar die vanuit het oogpunt van goede ruimtelijke ordening onwenselijk zijn, bijvoorbeeld de bouw van woningen langs een snelweg, of de bouw van een school langs een drukke binnenstedelijke weg. In het algemeen is het verstandig om terughoudend te zijn met de vestiging van gevoelige bestemmingen nabij drukke (snel)wegen. De Gezondheidsraad concludeert niet voor niets dat ook bij concentraties beneden de grenswaarden gezondheidsschade kan optreden.

4.4.5 Planbeschrijving en toetsing     

Dit plan betreft een actualisatie en maakt geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk. Daarom kan gesteld worden dat er geen sprake is van een "in betekende mate" project, zodat de realisatie van het plan niet zal leiden tot overschrijding van de luchtkwaliteitseisen. Het plan maakt geen nieuwe gevoelige bestemmingen in de zin van het Besluit gevoelige bestemmingen (luchtkwaliteitseisen) mogelijk. Gelet op het voorgaande vormt luchtkwaliteit geen belemmering voor dit plan.

4.5.1 Wettelijk kader     

Op nationaal niveau zijn verschillende wetten en regels ten aanzien van externe veiligheid. Voor bedrijven geldt het Besluit externe veiligheid inrichtingen (BEVI; oktober 2004). Voor transport is het Besluit externe veiligheid transportroutes van toepassing (Bevt; april 2015). Voor buisleidingen moet worden getoetst aan het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb; januari 2011). Bij externe veiligheid wordt onderscheid gemaakt tussen het Plaatsgebonden risico en het Groepsrisico.

Plaatsgebonden Risico (PR)

Dit is een maat voor de kans dat iemand dodelijk getroffen kan worden door een calamiteit met een gevaarlijke stof. De gestelde norm is een ten minste in acht te nemen grenswaarde (PR 10^-6/jr) die niet mag worden overschreden ten aanzien van 'kwetsbare objecten', alsmede een zoveel mogelijk te bereiken richtwaarde (PR 10^-6/jr) ten aanzien van 'beperkt kwetsbare objecten';

Groepsrisico (GR)

Dit is een maat voor de kans dat een grotere groep tegelijkertijd dodelijk getroffen kan worden door een calamiteit met gevaarlijke stoffen. Voor het groepsrisico geldt een verantwoordingsplicht.

Het plangebied

Hieronder wordt beschreven welke risicovolle inrichtingen in of nabij het gebied liggen, of er vervoer van gevaarlijke stoffen in het gebied plaatsvindt en of er risicovolle buisleidingen liggen.

Verbeelding plangebied met risicobronnen

Inrichtingen

Gasdrukregel- en meetstations

In het plangebied is een aantal gasdruk-, meet- en regelstations gelegen.



Ingevolge het Besluit algemene regels inrichtingen milieubeheer gelden hiervoor veiligheidsafstanden ten opzichte van kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten. Om te borgen dat deze niet binnen de veiligheidsafstanden kunnen worden gerealiseerd worden regels in het bestemmingsplan opgenomen. In onderstaande tabel zijn de afstanden weergegeven.

Figuur Tabel 3.12 Activiteitenbesluit

In de regels van dit bestemmingsplan is gewaarborgd dat ter plaatse van de aanduiding 'veiligheidszone - gasreduceerstation' geen kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten gerealiseerd mogen worden. In onderstaande tabel zijn de bijbehorende veiligheidsafstanden opgenomen.

Locatie	Veiligheidsafstand kwetsbare objecten	Veiligheidsafstand beperkt kwetsbaar object
Frederiklaan 10A (Station PSV Stadionplein)	10 meter	4 meter
Willem De Rijkelaan 1N01	15 meter	4 meter
Frederiklaan 10A (Station PSV Mathildelaan)	10 meter	4 meter
Alberdingk Thijmlaan 1N01 (Station Dr. Schaepmanlaan)	6 meter	4 meter

LPG tankstation Limburglaan 18

Aan de rand van plangebied, aan de Limburglaan 18, is een LPG-tankstation gelegen. Hoewel dit tankstation niet binnen het plangebied ligt, heeft het wel invloed op dit bestemmingsplan. Het tankstation beschikt over een LPG tank van 40 m³ met een doorzet van maximaal 1.000 m³ per jaar. De plaatsgebonden risicocontour (PR 10-6/jaar) bedraagt 35 meter vanaf het vulpunt, 25 meter vanaf het reservoir en 15 meter vanaf de afleverzuil. Alleen de plaatsgebonden risicocontour van de afleverzuil ligt binnen het plangebied. Deze is op de verbeelding aangegeven en in de regels zijn hier bepalingen aan gekoppeld. Het invloedsgebied bedraagt 150 meter, gemeten vanaf het vulpunt en het reservoir. Dit invloedsgebied overlapt weliswaar een deel van het plangebied van dit plan, maar daarbinnen zijn geen (beperkt) kwetsbare objecten gelegen en deze worden ook niet mogelijk gemaakt.

Gemeentelijke wegen

Over de Ring (Beukenlaan, Botenlaan, Limburglaan, Keizer Karel V Singel, Boutenslaan, Leostraat, Piuslaan) vindt transport van gevaarlijke stoffen plaats. Het plangebied wordt voor een groot deel begrensd door de Ring en ligt dan ook gedeeltelijk binnen het invloedsgebied (200 m) van deze transportroute.



In 2010 is een onderzoek uitgevoerd naar de externe veiligheidsrisico's van bulktransport over gemeentelijke wegen binnen Eindhoven ("Transport Gevaarlijke stoffen door de Gemeente Eindhoven: SRE Milieudienst, 25 oktober 2010, Rapportnr. 491815-491816). Hieruit blijkt dat er voor de gemeentelijke wegen geen plaatsgebonden risicocontouren (10-6/jaar) worden berekend. Verder is het groepsrisico onder de oriëntatiewaarde en worden er geen ontwikkelingen mogelijk gemaakt waarbij (beperkt) kwetsbare objecten gerealiseerd kunnen worden met onderhavig plan. Hierbij is de standaardverantwoording uit de "Visie externe veiligheid - 2009" van toepassing, deze is opgenomen in hoofdstuk 4.4.4.



Spoor

Een deel van het plangebied is gelegen vlakbij de spoorlijn Eindhoven-Boxtel. De gemeente Eindhoven heeft in de "Visie externe veiligheid - Risico's de maat genomen, 2009" een zone van 200 meter rond transportroutes, waarover gevaarlijke stoffen vervoerd worden, aangewezen waarin rekening gehouden moet worden met de gevaren hiervan. Daarnaast heeft dit spoortraject een plasbrandaandachtsgebied (PAG) van 30 meter. Het PAG ligt over de PSV-laan heen, maar binnen het PAG zijn geen (beperkt) kwetsbare objecten gelegen. Dit bestemmingsplan bevat wel (beperkt) kwetsbare objecten die binnen het invloedsgebied van het spoortraject zijn gelegen.



Op grond van het Besluit externe veiligheid transportroutes dient een verantwoording van het groepsrisico te worden doorlopen. Binnen de gemeente Eindhoven is voor het gehele grondgebied een groepsrisicoverantwoording gedaan voor plannen vanaf 200 meter van de transportassen. Aangezien het plan ook binnen de 200 meter van het spoor valt wordt voor dit gedeelte de verantwoording doorlopen, zie hoofdstuk 4.4.4.



Buisleidingen

Binnen het plangebied liggen geen buisleidingen die bescherming behoeven in het kader van externe veiligheid. Het plangebied is ook niet gelegen binnen het invloedsgebied van buisleidingen gelegen buiten het plangebied.

Hoogspanningslijnen

Binnen of in de nabijheid van het plangebied zijn geen hoogspanningslijnen aanwezig die bescherming behoeven in het kader van externe veiligheid.

4.5.2 Gemeentelijk beleid: Visie Externe Veiligheid     

De Gemeente Eindhoven heeft in mei 2009 de Visie externe veiligheid vastgesteld. Daarin is onder meer vastgelegd hoe in de stad nabij risicobronnen wordt omgegaan met het veiligstellen van een acceptabel niveau voor risico's in het kader van externe veiligheid en de beheersbaarheid ervan. Ook is in de visie voor de gebieden buiten invloedsgebieden van risicobronnen (o.m. het gebied > 200 meter van het spoor) een verantwoording van het groepsrisico uitgewerkt. Hierin staat o.a. dat er bij ruimtelijke ontwikkelingen (minder dan 50 woningen, waarbij de woningen niet specifiek bedoeld zijn voor een hulpbehoevende of minderjarige doelgroep) binnen 200 meter van de lokale wegen de standaard verantwoording groepsrisico geldt. Het plan past binnen de criteria.

4.5.3 Groepsverantwoording     

Bij het vaststellen van het bestemmingsplan dient het groepsrisico te worden verantwoord door de gemeenteraad. Daarbij wordt een afweging gemaakt tussen het belang van een ruimtelijke ontwikkeling en het risico dat een groep mensen komt te overlijden als gevolg van een ramp of incident met gevaarlijke stoffen.



Risicovolle inrichtingen

Binnen dit bestemmingsplan worden geen nieuwe risicovolle inrichtingen rechtstreeks toegestaan. Wel is het plangebied voor een deel gelegen binnen het invloedsgebied van het LPG-tankstation aan de Limburglaan 18. Hoewel dit invloedsgebied weliswaar een deel van het plangebied overlapt, zijn binnen dat invloedsgebied geen (beperkt) kwetsbare objecten gelegen die onderdeel uitmaken van het plangebied van dit plan. Desondanks wordt hieronder kort ingegaan op de verantwoording van groeprisico ten aanzien van deze inrichting.

Maatregelen aan de risicobron ter beperking van het groepsrisico

In de vigerende vergunning van het tankstation is rekening gehouden met de best beschikbare techniek (BBT). Verder gelden voor risicovolle inrichtingen de volgende regels om het groepsrisico in het kader van de externe veiligheid te reguleren:

1. het invloedsgebied van een risicovol bedrijf moet binnen het bedrijventerrein liggen of, voor zover dit buiten het bedrijventerrein ligt, over openbaar groen, infrastructuur of water;
2. In bestaande situaties mag het invloedsgebied buiten het bedrijventerrein liggen. In laatstgenoemde situaties mag het invloedsgebied buiten het bedrijventerrein niet wijzigen ten opzichte van de vergunde situatie. Voor het LPG-tankstation aan de Limburglaan 18 betekent dit dat het invloedsgebied buiten het bedrijventerrein niet mag wijzigen ten opzichte van onderstaande afbeelding. Het invloedsgebied is in onderstaande afbeelding in roze kleur weergegeven.
3. Het bevoegd gezag kan van de regel onder punt I afwijken, mits het groepsrisico wordt verantwoord conform artikel 13 Bevi.

Afbeelding van het invloedsgebied van het LPG-tankstation aan de Limburglaan 18.

Bepaling van de dichtheid van personen

In de herziening van het bestemmingsplan is vastgesteld dat de samenstelling van de populatie onveranderd blijft.

Voor- en nadelen van andere mogelijkheden met lager groepsrisico

Dit bestemmingsplan is een actualisatieplan. Hierdoor worden andere mogelijkheden met een lager groepsrisico niet verder besproken.

Mogelijkheden voor de hulpdiensten

Het invloedsgebied is goed bereikbaar. Verder zijn de "Beleidsregels bluswatervoorzieningen en bereikbaarheid gemeente Eindhoven" van toepassing.

Mogelijkheden tot zelfredzaamheid

Er worden geen nieuwe objecten voor verminderd redzame personen binnen het invloedsgebied van het LPG-tankstation mogelijk gemaakt.

Gemeentelijke wegen

Volgens de Visie externe veiligheid van gemeente Eindhoven is een standaard verantwoording van het groepsrisico van toepassing wanneer minder dan 50 woningen worden gerealiseerd langs lokale wegen in de zone van 0 tot 200 m. Dit bestemmingsplan is conserverend van aard en maakt dan ook geen nieuwe woningen mogelijk. Hieronder volgt dan ook deze standaard verantwoording.

Binnen zone van 0 tot 200 m zijn de blootstelling aan brandbare gassen (BLEVE) en toxische gassen de bepalende scenario's. Uitgaande van de diverse elementen van de verantwoordingsplicht leidt dit tot het volgende standaard externe veiligheidsadvies:

• De "Beleidsregels bluswatervoorzieningen en bereikbaarheid gemeente Eindhoven" zijn van toepassing.
• De ontvluchtingsrichting vanuit het bouwwerk moet van de risicobron af gericht zijn.
• Eigenaren van bouwwerken moeten, indien van toepassing, ontruimingsafspraken maken met de gebruikers daarvan.
• Er is geen specifiek verzoek om advies van de Veiligheidsregio noodzakelijk. Wel moet een kopie van het advies naar de Veiligheidsregio worden toegezonden.

Spoor

Het plangebied ligt voor een deel binnen het invloedsgebied van de spoorlijn Eindhoven-Boxtel, waarover gevaarlijke stoffen worden vervoerd. De gevaarlijke stoffen die hierover vervoerd worden zijn in onderstaande tabel weergeven. Het betreft hier een traject waarbij het groepsrisico boven de oriënterende waarde is gelegen. Hiervoor dient een uitgebreide verantwoording van het groepsrisico plaats te vinden.

Naam transportroute	Spoordeel	A	B2	B3	C3	D3	D4
Tilburg – Eindhoven	AU	3650	2300	0	4600	3750	0

Bepaling van de dichtheid van personen

In de herziening van het bestemmingsplan is vastgesteld dat de samenstelling van de populatie onveranderd blijft. Dit bestemmingsplan zorgt dan ook niet voor een verhoging in de dichtheid van personen ten aanzien van het betreffende spoortraject.

Mogelijkheden voor de hulpdiensten

Het gehele gebied is goed bereikbaar. Verder voldoen de bluswatervoorzieningen aan de richtlijn 'Bluswater en bereikbaarheid'.

Mogelijkheden tot zelfredzaamheid

Dit bestemmingsplan is een actualisatieplan, waarbij geen nieuwe locaties gerealiseerd kunnen worden waar zich verminderd zelfredzame personen kunnen bevinden.

Advies Veiligheidsregio

Conform artikel 9 van het Besluit externe veiligheid transportroutes dient advies te worden gevraagd aan de Veiligheidsregio in verband met de zelfredzaamheid, bereikbaarheid en bestrijdbaarheid.

De veiligheidsregio heeft geadviseerd om actief te communiceren met de omwonenden in het plangebied over de risico's van de gevaarlijke stoffen. Geef daarbij aan wat omwonenden moeten doen bij een incident, namelijk vluchten van de risicobron af. Dit bevordert de zelfredzaamheid van omwonenden. Dit advies geldt ook voor bedrijfshulpverleningsorganisaties.

Ook wordt geadviseerd om de beleidsregels bereikbaarheid en bluswatervoorziening van VRBZO toe te passen. Wanneer een beoogde oplossing aan de beleidsregels voldoet, kan er van uitgaan worden dat er een goede bereikbaarheid voor de hulpdiensten en een adequate bluswatervoorziening gerealiseerd wordt.

Tevens wordt aangegeven dat nieuw op te richten gebouwen aan het Bouwbesluit 2012 moeten voldoen. In dit besluit is geregeld dat gebouwen uitgevoerd moeten worden met een mechanische ventilatie die uitgezet kan worden. Aanvullend op deze regelgeving wordt geadviseerd om de aanzuigopeningen van deze ventilatie bij voorkeur hoog en afgekeerd van de risicobron te realiseren.

4.5.4 Vergunningvrij bouwen     

In artikel 5, derde lid onder c bijlage II van het Besluit omgevingsrecht (Bor) is geregeld dat de bepalingen voor vergunningsvrij bouwen uit artikel 2, onderdelen 3 (bijbehorend bouwwerk bij een woning) en 22 (het gebruiken van een bestaand bouwwerk voor huisvesting in verband met mantelzorg) bijlage II Bor, niet van toepassing zijn op een activiteit die plaatsvindt in:

• een in het bestemmingsplan of de beheersverordening opgenomen veiligheidszone, getypeerd als A-zone of B-zone, rondom een munitieopslag of een inrichting voor activiteiten met ontplofbare stoffen;
• een gebied waarin die activiteit op grond van het bestemmingsplan of de beheersverordening niet is toegestaan vanwege het overschrijden van het plaatsgebonden risico van 10-6 per jaar als gevolg van de aanwezigheid van een inrichting, transportroute of buisleiding dan wel vanwege de ligging in een belemmeringenstrook ten behoeve van het onderhoud van een buisleiding;
• een gebied dat is gelegen binnen een van toepassing zijnde afstand als bedoeld in artikel 3.12, 3.18, 3.28, 3.30a, 4.3, 4.4, 4.5, 4.5a, 4.5b, 4.77 of 4.81 van het Activiteitenbesluit milieubeheer.

Gelet op deze bepaling is het dus niet nodig om in het bestemmingsplan regels op te nemen om te voorkomen dat binnen deze zones vergunningsvrij kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten kunnen worden gebouwd of uitgebreid.

4.5.5 Conclusie     

Het aspect externe veiligheid levert geen belemmeringen voor onderhavig plan.

4.7.1 Bodemverontreiniging     

Het (industriële) verleden van Eindhoven heeft zijn sporen in de bodem nagelaten. In de afgelopen jaren heeft op zeer veel locaties in Eindhoven om diverse redenen milieukundig bodemonderzoek plaatsgevonden, bijvoorbeeld in het kader van het verlenen van bouwvergunningen of in het kader van de aan- of verkoop van locaties. In het bodeminformatiesysteem van de gemeente zijn de gegevens van alle bekende bodemonderzoeken opgenomen.



Op diverse locaties in Eindhoven zijn verontreinigingen aangetroffen, het komt echter zelden voor dat er als gevolg van bodemverontreiniging sprake is van risico's voor de gezondheid van mensen. Dergelijke locaties zijn op dit moment binnen het plangebied dan ook niet bekend.

Wel zijn binnen het plangebied de volgende locaties bekend waar sprake is (geweest) van een ernstig geval van bodemverontreiniging. Daarnaast zijn in het gebied twee oude stortplaatsen aanwezig. De verontreinigingen en de stortplaatsen zijn weergegeven in onderstaande kaart.

Daarnaast kan in sommige gevallen toch ook sprake zijn van beperkingen in het gebruik of extra kosten die gemaakt moeten worden als grond moet worden afgevoerd. Het verdient dan ook sterk aanbeveling om bij grondtransacties, bouwactiviteiten of grondverzet vooraf het bodeminformatiesysteem van de gemeente te raadplegen. In sommige gevallen zal het uitvoeren van een bodemonderzoek noodzakelijk zijn. Dit geldt bijvoorbeeld bij het aanvragen van sommige bouwvergunningen en bij het afvoeren van vrijkomende partijen grond.

4.7.2 Niet gesprongen explosieven     

In Eindhoven is tijdens de Tweede Wereldoorlog hard gevochten, dat heeft zijn sporen in de bodem achtergelaten. Er worden nog steeds diverse soorten munitie of resten daarvan in de bodem gevonden. Dit noemen we niet gesprongen explosieven (nge's) ook wel conventionele explosieven.



Explosieven in de grond die niet aangeraakt of verstoord worden, leveren in beginsel geen gevaar op. Maar bij zware trillingen of schokken (bv heien of machinaal graven) is er wel een risico op explosie, dat kan leiden tot schade aan gebouwen, infrastructuur en de gezondheid van mensen.



In onderstaande kaart zijn de gebieden weergegeven waar mogelijk nog explosieven uit de oorlog aanwezig kunnen zijn. Voorafgaand aan grondverzet dient in deze gebieden aanvullend onderzoek uitgevoerd te worden om te bepalen of er daadwerkelijk explosieven aanwezig zijn.

Conclusie

Het aspect bodem vorm geen belemmering bij dit bestemmingsplan.

Parkeren Van Maerlantlyceum

In het kader van de Wet ruimtelijke ordening dient, bij een bestemmingswijziging, aangegeven te worden of de bodemkwaliteit geschikt is voor de nieuwe functie.

In opdracht van de school is er een bodemonderzoek uitgevoerd door Geonius met titel "Bodemonderzoek Maerlantlyceum Jacob van Maertlaan 11 te Eindhoven" (rapportnummer MA200720.R1.0.V1.0 en d.d. 9 december 2020) Bijlage 10.

Uit het bodemonderzoek blijkt dat de schoollocatie is gelegen op een oude stortlocatie. Tevens ligt er mogelijk een ondergrondse brandstoftank. De bodem is derhalve verdacht op het voorkomen van bodemverontreiniging.

Uit de resultaten van het bodemonderzoek blijkt dat de bovengrond licht verontreinigd is. De ondergrond vanaf 0,5 m-mv tot 3 m-mv is sterk verontreinigd met zware metalen en licht verontreinigd met PAK en minerale olie.

In de grond zijn zintuiglijk bijmengingen waargenomen, maar geen asbest. Analytisch is een gehalte van 13 mg/kgds aan asbest gemeten. Dit is beneden de waarde van 50 mg/kgds en derhalve is een nader asbestonderzoek niet noodzakelijk.

Het gehalte aan PFAS in de grond voldoet aan de achtergrondwaarde van landbouw/natuur.

In het grondwater is alleen een lichte verontreiniging met barium aangetroffen.

Uit het bodemonderzoek blijkt niet of men de mogelijke ondergrondse tank heeft aangetroffen of onderzocht.

De aangetroffen sterke verontreinigingen zijn gerelateerd aan de stortlocatie. Indien werkzaamheden moeten worden verricht in de verontreinigingen dan zal er een BUS melding of saneringsplan moeten worden ingediend bij de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant.

Tevens blijft de mogelijk ondergrondse brandstoftank een aandachtspunt op de locatie.

De geconstateerde verontreinigingen vormen geen belemmering voor de geplande bestemmingswijziging van de locatie van groen naar maatschappelijk.

De locatie ligt niet in een gebied dat verdacht is op het voorkomen van niet gesprongen explosieven en tevens buiten de boringsvrije zone van het waterwingebied Aalsterweg knooppunt Leenderheide.

5.2.1 Rijksbeleid     

In 2009 is de Waterwet in werking getreden. Deze wet regelt het beheer van oppervlakte- en grondwater en is gericht op de samenhang met de ruimtelijke ordening. De wet kent een vergunningstelsel (watervergunning).

5.2.2 Provinciaal beleid     

5.2.3 Beleid Waterschap     

5.2.4 Gemeentelijk beleid     

5.2.5 Waterplan     

Het Waterplan is een plan dat is opgesteld door de gemeente Eindhoven, Waterschap De Dommel, de provincie Noord-Brabant en het (drink)waterleidingbedrijf Brabant Water. Het plan omvat drie delen. Het "Visiedocument" (vastgesteld door de gemeenteraad op 26 januari 2004) geeft het gezamenlijke streefbeeld van de waterpartijen weer. De onderdelen "Taken en Bevoegdheden" en "Maatregelen" zijn achterhaald.

5.3.1 Klimaatadaptiebeleid     

In samenwerking met Brabantse overheden en kennisinstellingen is een prototype klimaatadaptatie-toets ontwikkeld met richtlijnen en ontwerpnormen voor de (her)inrichting en ruimtelijke ontwikkeling van stedelijk gebied op straat- en wijkniveau.

De toets omvat 3 hoofdregels en deze vormen de basis voor het Eindhovens klimaatadaptatie beleid:

• Zorg voor voldoende bergingsruimte om extreme buien tijdelijk op te vangen en vertraagd af te voeren.
• Infiltreer regenwater zoveel mogelijk en waar mogelijk op de plek waar het valt, en voorkom daarmee droogte.
• Zorg dat de straat niet onnodig opwarmt en voldoende plekken voor verkoeling heeft op het heetst van de dag.

Voor de klimaatadaptatie normen en richtlijnen is een indeling gemaakt naar ruimtelijke ontwikkelingen op privaat terrein (circa 60% van het areaal) en op publiek terrein (circa 40% van het areaal). In de binnenstad ligt deze verhouding zelfs op 80-20%. Bovenstaand is vertaald in een waterbergingsnorm.

5.3.2 Waterbergingsnorm     

Minimale en maximale ontwerpnormen waterberging openbaar terrein

Bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen op openbaar terrein moet minimaal 20 mm en mag tot 60 mm van de waterbergingsopgave ingevuld worden via primaire waterberging. Voorbeelden zijn waterpleinen, wadi's, watergangen, waterbergende funderingen of bakken. Eventuele resterende mm's (tot 40mm) van de waterbergingsopgave dient secundair te worden ingevuld. Denk daarbij aan parken, plantsoen c.q. grasvelden, parkeerplaatsen en wegen. Dit is acceptabel zolang er geen schade wordt veroorzaakt en/of dit niet ten koste gaat van andere primaire functies zoals op routes van hulpdiensten, markt- of evenement locaties. Als de secundaire waterbergings-opgave niet mogelijk is binnen de grenzen van de ruimtelijke ontwikkeling dan dient de waterbergingsopgave alsnog als primaire waterberging te worden ingevuld. Of er dienen maatregelen te worden genomen om de secundaire waterberging naar nabijgelegen ruimte te verplaatsen als dat hydraulisch mogelijk is.

Bij ontwikkelingen op privaat terrein ligt de verantwoordelijkheid voor het opvangen en verwerken van hemelwater in eerste instantie bij de eigenaar van het perceel waar de druppel valt. De landelijke voorkeursvolgorde '(her)gebruiken, vasthouden, bergen en vertraagd afvoeren´ is van toepassing. Een voorbeeld van hergebruiken is hemelwater als spoelwater voor toiletten en een voorbeeld van vasthouden is infiltratie van hemelwater in de bodem.

Als hergebruik en vasthouden door lokale omstandigheden niet doelmatig is kan hemelwater worden geborgen en vertraagd worden afgevoerd. Dat is de waterbergingsopgave. Hiermee wordt het rioolstelsel bij piekbuien ontlast met als gevolg beperking van wateroverlast. Daarnaast wordt het oppervlaktewatersysteem gelijkmatiger belast. Als ondersteuning voor de berekening van de waterbergingsopgave op privaat terrein is een rekentool ontwikkeld, te vinden via de website rekentool.eindhovenduurzaam.nl/.

Ontwerpnorm waterberging privaat terrein

De waterbergingsopgave geldt voor alle nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen op privaat terrein in Eindhoven. In gebieden waar vanuit het verleden afspraken over waterberging zijn gemaakt, wordt in overleg bepaald of en hoe de waterbergingsopgave in de ontwikkeling wordt verhoogd. Klimaatverandering kan namelijk ook in deze gebieden aanvullende waterberging noodzakelijk maken en daarmee het risico op waterschade aan (nieuw)bouw verlagen. Indien nodig worden hierover maatwerkafspraken gemaakt.

In het beleid 'Klimaatrobuust (her)inrichten en ruimtelijk ontwikkelen' wordt onderscheid gemaakt tussen ontwikkelingen met 150 m² of meer verharding binnen het plangebied en kleinere ontwikkelingen tot 150 m² verharding binnen het plangebied. Voor de eerste groep geldt de eis tot 75 mm waterberging per m² verharding. Dit komt overeen met 75 liter waterberging per m² of voor een bouwplan met 400 m² verhard oppervlak 30 m³ (ofwel 30.000 liter) waterberging. Voor de tweede groep is de eis tot 25 mm. Dit komt overeen met 25 liter waterberging per m² of voor een woning met 100 m² verhard oppervlak 2,5 m³ (ofwel 2500 liter) waterberging.

De ontwerpnormen ter voorkoming van wateroverlast betekenen voor particulieren, ontwikkelaars en de gemeente een opgave om klimaat adaptief te bouwen. Vanaf 1 januari 2020 geldt voor particulieren en ontwikkelaars een wateropgave om bij ruimtelijke ontwikkelingen klimaat adaptief handelen. De datum van indiening van de omgevingsvergunning is leidend. De uitzonderingsregel is geregeld in artikel 32.2.2 van de regels.

Stimulans klimaatadaptatiebeleid

De gemeente Eindhoven draagt met het klimaatbeleid ook bij aan het verbeteren van de kwaliteit van een gezonde leefomgeving en meer biodiversiteit door de voorkeur te geven aan vergroenen als klimaat adaptieve maatregel.

Het beleid is zo opgesteld dat vergroening op privaat terrein bij nieuwbouw wordt gestimuleerd en beloond. Hoe groener een plangebied wordt ingericht hoe lager de waterbergingseis in mm wordt. Ook groene ontwikkelingen in groen arme buurten worden op deze manier gestimuleerd.

De website geeft een overzicht van deze mogelijke beloningen via de 'rekentool'. De stimuleringsregeling waarbij méér groen een lagere waterbergingsopgave oplevert geldt voor ruimtelijke ontwikkelingen op privaat terrein.

5.3.3 Toelichting rekentool     

De gemeente Eindhoven maakt bij de beoordeling van de voor een nieuwe ontwikkeling in een plangebied voorgestelde maatregelen gebruik van een rekentool. Deze rekentool klimaatopgave, beschikbaar op rekentool.eindhovenduurzaam.nl, maakt het een ontwikkeling mogelijk interactief haar plangebied en de te nemen maatregelen te beschrijven en te controleren of aan de gemeentelijke eisen wat betreft waterberging en vergroening wordt voldaan. Bovendien kan een afschrift van de beschrijving van het plangebied en de keuze van de maatregelen met voorbeelden voor de verdere uitwerking gedownload worden om bijgevoegd te worden bij de eventuele watertoets of aanvraag van de omgevingsvergunning.

De werking van de rekentool kan worden aangepast aan nieuwe inzichten en de uitkomst van de laatste versie van de tool is maatgevend.

Principewerking van de rekentool

De rekentool klimaatopgave vraagt de klimaatrobuuste maatregelen te specificeren die zijn voorzien in het ontwerp binnen het plangebied en, waar nodig, hoe groot de oppervlakken zijn waar deze worden toegepast. Hieruit berekent de tool welk deel van het regenwater van een bui binnen het plangebied geborgen moet worden (de waterbergingsopgave, het grijze deel) en welk deel de klimaatrobuuste maatregelen zelf voor hun rekening nemen (het groene deel). Daarna kunnen nog extra maatregelen toegevoegd worden. Het doel is dat alle maatregelen bij elkaar de totale waterbergingsopgave (berging van al het water van een bui) van het plangebied voor hun rekening nemen.

De specificatie van maatregelen en oppervlakken vindt interactief plaats: de tool laat direct het effect van deze specificaties zien op de daaruit afgeleide totale waterbergingsopgave; daarnaast laat de tool op een aantal manieren visueel zien wat de individuele groene en grijze bijdrage van een maatregel is.

Vóór elke maatregel staat in de tool een i-symbool; door daarop te klikken wordt meer informatie over die maatregel gegeven zoals specifieke uitvoeringseisen en links naar achtergrondinformatie.

De tool doorloopt hierbij vier stappen:

• Wat zijn de kerngegevens van het project?
• Welke klimaatrobuuste maatregelen worden binnen het plangebied gerealiseerd?
• Hoe lost u de resterende waterbergingsopgave op?
• Download het resultaat. Als een omgevingsvergunning wordt aangevraagd, voeg dit resultaat dan, inclusief uitwerking, bij die aanvraag.

In Bijlage 9 rekentool waterberging wordt de werking van de rekentool in detail beschreven.

5.4.1 Checklist watersysteem     

Checklist Watersysteem
A-wateren binnen plangebied	Ja, de Dommel en de Tongelreep in het Dommelplantsoen en de uitmonding van de Gender in Genderpark
B-wateren binnen plangebied	Ja, twee korte verbindingen van de oppervlaktewaterlichamen met de Gender in het Genderpark.
Beschermde keurgebieden binnen plangebied?	Ja, Beschermd gebied waterhuishouding rondom de Dommel en de Tongelreep in het Dommelplantsoen
Binnen 25-100 jaarszone?	Nee
Binnen boringsvrije zone?	Ja, het Dommelplantsoen, Stadswandelpark en een deel van de buurten Looiakkers en Bloemenplein (tussen Stadswandelpark, Leostraat Leenderweg en Biester(dwars)weg)
Ecologische verbindingszone?	Nee, wel Natuurnetwerk Brabant (Tongelreep en Dommel in Dommelplantsoen)
Binnen reserveringsgebied waterberging	Ja, zowel reserveringsgebied waterberging als gebied voor regionale waterberging ((Tongelreep en Dommel in Dommelplantsoen)
Attentiegebied NNB	Nee, wel Natuurnetwerk Brabant (Tongelreep en Dommel in Dommelplantsoen)
Rioolwatertransportleiding	Nee
Waterschap gemaal	Nee
Verdachte/verontreinigde locaties?	Staan vermeld in de bodemparagraaf
Infiltratie praktisch mogelijk?	Nee
Uitwerkingsplicht / wijzigingsbevoegdheid	Nee

5.4.2 Gebied specifieke eigenschappen m.b.t. water     

Binnen de plangrenzen liggen twee grote waterstructuren: de Dommel en de Tongelreep in het Dommelplantsoen en de uitmonding van de Gender in Genderpark. De genoemde watergangen zijn een wezenlijk onderdeel voor de afwatering van Eindhoven en vallen onder de Keur van Waterschap de Dommel. Daarnaast bevinden zich binnen het Stadswandelpark en Genderpark nog een aantal grote waterpartijen en diverse waterbergingsvoorzieningen.

De waterlopen Dommel en Tongelreep maken onderdeel uit van het NNB (Natuurnetwerk Brabant). Hiervoor geldt dat waterhuishoudkundige maatregelen in het teken van verdrogingsbestrijding dienen te staan om natuurdoelen te behalen. De omgeving van deze waterlopen in het Dommelplantsoen is bestempeld als beekdal. Beekdalen zijn hydrologisch erg gevoelige gebieden. Ter bescherming van de natuur wordt hier eenzelfde beschermingsregime gehanteerd als voor de beschermde gebieden waterhuishouding.

Binnen het plangebied komt hoofdzakelijk een gemengd rioolstelsel aanwezig. Aan de Boutenslaan ter hoogte van de Dommel en Tongelreep en in delen van de buurt Eliasterrein/Vonderkwartier is een gescheiden stelsel aanwezig. Ook op enkele plekken in de buurten Engelsbergen en Schoot ligt een gescheiden rioolstelsel.

5.4.3 Oppervlaktewater     

In het plangebied is het oppervlaktewater de Gendervijver, de Dommel, De Tongelreep, de vijvers in het Stadswandelpark, de vijvers in de tuin van landgoed De Burgh (Glorieuxpark) en de bermsloten langs de Ring gelegen. De Dommel en de Tongelreep maken onderdeel uit van het regionaal watersysteem. De Gendervijver staat in verbinding met de Gender. De vijvers in het Stadswandelpark en in de tuin van landgoed De Burgh zijn solitaire wateren. Deze vijvers hebben een overloop naar de riolering in geval van hoge waterstanden. Vanuit het rioolstelsel vinden lozingen via riooloverstorten plaats ter hoogte van de Dr. Schaepmanlaan op de Dommel. Verder is er een hemelwaterafvoer naar de vijver in het Stadswandelpark aanwezig.

5.4.4 Verharding     

Het plangebied bevat zowel verharde oppervlakten als groen. Verharding bestaat hoofdzakelijk uit woningen met terreinverharding en openbare wegen. Openbaar groen of onverharde gebieden zijn aanwezig. Het plangebied grenst aan bestaand stedelijk gebied en aan buitengebied.

5.4.5 Bodemopbouw     

De bodemopbouw is van invloed op de karakteristiek van het watersysteem. Eventueel bekende bodemverontreinigingen zijn toegelicht in de bodemparagraaf van dit bestemmingsplan. Toekomstige ontwikkelingen mogen niet bijdragen aan een verdere verspreiding van de verontreiniging.

5.4.6 Grondwater     

De maaiveldhoogten van het plangebied variëren van ca 16 m + N.A.P (nabij de Dommel en de Gendervijver) tot ca. 18 m + N.A.P. in het westen van het plangebied en 21 m + N.A.P. in het oosten van het plangebied (nabij landgoed de Burgh). De bodem van de Dommel binnen het plangebied ligt op ca. 14 m + N.A.P. Voeding van het grondwater in het plangebied geschiedt door infiltratie van regenwater en door toestroming vanuit het regionaal watersysteem.

De ontwatering van het gebied geschiedt door ondergrondse afstroming naar oppervlaktewater. Daarnaast is het plangebied onderdeel van het regionaal systeem: zoals grondwater het gebied instroomt, zo stroomt grondwater het gebied ook uit. De stromingsrichting in het gebied is van zuidoost naar noordwest in de richting van de Dommel. In het Vonderkwartier en in de omgeving van de Engelsbergenstraat zijn klachten bekend over grondwateroverlast. Om dit te bestrijden is in het Vonderkwartier een gescheiden rioolstelsel (inclusief drainagevoorzieningen) aangelegd. Onttrekkingen van grondwater in dit gebied zijn niet bekend.

5.4.7 Regenwater     

Het regenwater dat op daken en wegen valt stroomt overwegend af naar de riolering. De riolering in dit gebied is een gemengd rioolstelsel waarbij regenwater en afvalwater wordt gemengd en gezamenlijk afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie aan de Van Oldenbarneveltlaan. Een deel van het Vonderkwartier is gescheiden gerioleerd. Afvalwater wordt afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie en het regenwater wordt apart (gescheiden) ingezameld en afgevoerd naar oppervlaktewater. Overig regenwater infiltreert, afhankelijk van de doorlatendheid, in de bodem. Verdamping wordt in dit plan buiten beschouwing gelaten.

5.4.8 Afvalwater     

Alle panden in het plangebied zijn aangesloten op het gemengd riool dan wel het vuilwaterriool. Beide stelsels voeren af naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie aan de Van Oldenbarneveltlaan.

5.4.9 Boringsvrijze zone     

Het plangebied is tevens gelegen in een 'boringsvrije zone'. Een bestemmingsplan dat is gelegen in een 'boringsvrije zone' strekt mede tot het behoud van de beschermende kleilaag in de bodem. Het is niet noodzakelijk om inhoudelijke bescherming via het ruimtelijke spoor op te nemen omdat in de Interim Omgevingsverordening al is voorzien in een systeem van melding van dergelijke activiteiten. Van opname in het bestemmingsplan van de boringsvrije zone gaat dan ook vooral een signalerende functie uit.

5.5.1 Verharding     

Momenteel zijn geen ontwikkelingen bekend die een noemenswaardige verandering in het aangesloten verhard oppervlak met zich meebrengen. Indien er in de toekomst zich binnen het plangebied kansen voordoen om het gemengde rioolstelsel verder om te bouwen naar een gescheiden stelsel zal de gemeente deze kansen, indien effectief en doelmatig, proberen te benutten.

De ombouw naar een gescheiden stelsel, in overleg met het waterschap, vindt plaats op de momenten dat de aanleg gecombineerd kan worden met een wijk- c.q. herinrichting of rijbaan vernieuwing binnen het plangebied.

Voor alle bestaande en eventuele nieuwe ontwikkelingen geldt de minimale eis: (huishoudelijk)afvalwater en regenwater van verharde oppervlakken gescheiden aanleveren tot de gemeentelijke erfgrens. Daar waar er een gescheiden stelsel ligt dient er gescheiden te worden aangesloten. Voor enkele activiteiten (zoals bijvoorbeeld het laden en lossen van gevaarlijke stoffen) kan een uitzondering gelden. Momenteel bestaan er geen plannen om het reeds aanwezige gescheiden stelsel beter te benutten dan wel uit te bereiden en het verhard oppervlak daarop te gaan aansluiten.

5.5.2 Oppervlaktewater     

Er zijn geen plannen bekend die veranderingen aanbrengen in het oppervlaktewater systeem. De bestaande A- en B-wateren, inclusief de keurgebieden, blijven gehandhaafd.

5.5.3 Waterkwaliteit     

Bij het afkoppelen, en duurzame watersystemen in het algemeen, verdient de waterkwaliteit van het afstromende regenwater bijzondere aandacht. Sommige af te koppelen of nieuw aan te sluiten verharde oppervlakken kunnen de waterkwaliteit nadelig beïnvloeden (bv. olie van parkeerterreinen, en uitloogbare bouwmaterialen zoals zink, lood en koper verwerkt in daken). In het kader van duurzaamheid worden initiatiefnemers gestimuleerd om alleen met niet uitloogbare bouwmaterialen te werken. Conform de handreiking "afkoppelen & niet aankoppelen" dienen de verharde oppervlakken gekwalificeerd te worden.

5.5.4 Parkeren Van Maerlantlyceum     

Bij vaststelling van dit bestemmingsplan is een ontwikkeling in het plangebied opgenomen. Het betreft het realiseren van een parkeerplaats bij de (ver)nieuwbouw van een school aan de Jacob van Maerlantlaan 11. Om de haalbaarheid van deze ontwikkeling te onderbouwen voor het aspect water is gebruik gemaakt van de rekentool klimaatopgave Eindhoven. Op basis hiervan wordt geconcludeerd dat voldoende maatregelen getroffen worden om te voldoen. Hierbij geldt de voorwaarde dat de maatregelen bij de omgevingsvergunning aanvraag verder zijn uitgewerkt conform de gestelde eisen -zoals in de bijlagen van de rekentool zijn omschreven, toegepast op de situatie van dit (ver)nieuwbouwplan van het Van Maerlantlyceum. De omgevingsvergunning moet immers voldoen aan de eisen die in dit bestemmingsplan worden gesteld aan waterberging.

Bij de aanleg van de parkeerplaatsen wordt een deel verharding toegevoegd. Dit deel verhard oppervlak wordt meegenomen in de hemelwater buffercapaciteitsberekeningen van de nieuwbouw. Uitgangspunt is buffering op eigen terrein.

1.1 Plan     

het bestemmingsplan Strijp- Gestel- en Stratum binnen de Ring en Bloemenbuurt-Zuid 2020 met identificatienummer NL.IMRO.0772.80350-0301 van de gemeente Eindhoven.

1.2 Bestemmingsplan     

de geometrisch bepaalde planobjecten met de bijbehorende regels en de daarbij behorende bijlagen.

1.3 Aan-huis-verbonden-beroep     

een vrij beroep, dat in of bij een woongebouw wordt uitgeoefend, waarbij het woongebouw in overwegende mate de woonfunctie behoudt en dat een ruimtelijke uitwerking of uitstraling heeft die met de woonfunctie in overeenstemming is. Bijvoorbeeld gastouderopvang; detailhandel via internet zonder opslag en/of verkoop aan huis; of het enkel uitoefenen van een administratie ten behoeve van een bedrijf.

Onder vrije beroepen worden verstaan: (para)medische, juridische, therapeutische, ontwerp-technische, administratieve, sociaal-maatschappelijke, kunstzinnige en daarmee gelijk te stellen beroepen.

1.4 Aanbouw     

een gebouw dat als afzonderlijke ruimte is gebouwd aan een hoofdgebouw waarmee het in directe verbinding staat, welk gebouw onderscheiden kan worden van het hoofdgebouw en dat in architectonisch opzicht ondergeschikt is aan het hoofdgebouw.

1.5 Aanduiding     

een geometrisch bepaald vlak of figuur, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de regels regels worden gesteld ten aanzien van het gebruik en/of het bebouwen van deze gronden.

1.6 Aanduidingsgrens     

de grens van een aanduiding indien het een vlak betreft.

1.7 Actualisatie nota parkeernormen     

parkeernormen gepubliceerd op 3 oktober 2019 en in werking getreden op 4 oktober 2019.

1.8 Archeologisch onderzoek     

onderzoek verricht door of namens een dienst of instelling dat voldoet aan de meest actuele versie van de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA).

1.9 Archeologische waarde     

de aan een gebied toegekende waarde in verband met de in het gebied voorkomende overblijfselen uit oude tijden.

1.10 Bebouwing     

één of meer gebouwen en/of bouwwerken geen gebouwen zijnde.

1.11 Bedrijfsgebouw     

een gebouw dat dient voor de uitoefening van een bedrijf.

1.12 Bedrijfsvloeroppervlak     

de totale oppervlakte van de voor bedrijfsuitoefening benodigde bedrijfsruimte, inclusief de verkoopvloeroppervlakte, opslag- en administratieruimten en dergelijke.

1.13 Bedrijfswoning     

een woning in of bij een gebouw of op een terrein, kennelijk slechts bedoeld voor (het huishouden van) een persoon, wiens huisvesting daar gelet op de bestemming van het gebouw of het terrein wenselijk is.

1.14 Beperkt kwetsbaar object     

1. verspreid liggende woningen, woonschepen en woonwagens, voor zover zij niet behoren tot een Bevi-inrichting en met een dichtheid van maximaal twee woningen, woonschepen of woonwagens per hectare;
2. bedrijfswoningen, voor zover zij niet behoren tot een Bevi-inrichting;
3. kantoorgebouwen, hotels en restaurants, winkels en bedrijfsgebouwen voor zover zij niet onder het begrip kwetsbaar object vallen en voor zover zij niet behoren tot een bevi- inrichting;
4. sporthallen, sportterreinen, zwembaden en speeltuinen;
5. kampeerterreinen en andere terreinen bestemd voor recreatieve doeleinden, voor zover zij niet onder het begrip kwetsbaar object vallen;
6. objecten die met het onder a. tot en met e. genoemde gelijkgesteld kunnen worden uit hoofde van de gemiddelde tijd per dag gedurende welke personen daar verblijven, het aantal personen dat daarin meestal aanwezig is en de mogelijkheden voor zelfredzaamheid bij een ongeval, voor zover die objecten geen kwetsbare objecten zijn;
7. objecten met hoge infrastructurele waarde, waaronder in ieder geval telefoon- en elektriciteitscentrale of een gebouw met vluchtleidingsapparatuur, voor zover die objecten wegens de aard van de gevaarlijke stoffen die bij een ongeval kunnen vrijkomen, bescherming verdienen tegen de gevolgen van dat ongeval.

1.15 Bevi (Besluit externe veiligheid inrichtingen)     

Besluit van 27 mei 2004, Stb. 250, houdende regels inzake milieukwaliteitseisen op het gebied van de externe veiligheid zoals deze luidde op het moment van terinzagelegging van het ontwerp van dit bestemmingsplan.

1.16 Bestaand     

bij bouwwerken: legale bouwwerken die aanwezig of in uitvoering zijn op het tijdstip van ter visie legging van het ontwerp van het bestemmingsplan, dan wel bouwwerken zoals die mogen worden gebouwd krachtens een vergunning;

bij gebruik: legaal gebruik van grond en opstallen zoals aanwezig tijdens de inwerkingtreding van het bestemmingsplan.

1.17 Bestemmingsgrens     

de grens van een bestemmingsvlak.

1.18 Bestemmingsvlak     

een geometrisch bepaald vlak met eenzelfde bestemming.

1.19 Bijgebouw     

een op zichzelf staand al dan niet vrijstaand gebouw, dat door de vorm onderscheiden kan worden van het hoofdgebouw en dat in architectonisch opzicht ondergeschikt is aan het hoofdgebouw.

1.20 Bouwen     

het plaatsen, het geheel of gedeeltelijk oprichten, vernieuwen of veranderen en het vergroten van een bouwwerk.

1.21 Bouwgrens     

de grens van een bouwvlak.

1.22 Bouwlaag     

een doorlopend gedeelte van een gebouw dat door op gelijke of bij benadering gelijke hoogte liggende vloeren (of horizontale balklagen) is begrensd en waarvan de lagen een nagenoeg gelijke omvang hebben, zulks met inbegrip van de begane grond en met uitsluiting van onderbouw, dakopbouw en/of zolder.

1.23 Bouwperceel     

een aaneengesloten stuk grond, waarop ingevolge de regels een zelfstandige, bij elkaar behorende bebouwing is toegelaten.

1.24 Bouwperceelgrens     

een grens van een bouwperceel.

1.25 Bouwvlak     

een geometrisch bepaald vlak, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de regels bepaalde gebouwen en bouwwerken geen gebouwen zijnde zijn toegelaten.

1.26 Bouwwerk     

elke constructie van enige omvang van hout, steen, metaal of ander materiaal, die hetzij direct hetzij indirect met de grond is verbonden, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond.

1.27 Café     

horeca, niet zijnde een discotheek of bar/dancing, uitsluitend of overwegend gericht op het verstrekken van dranken voor consumptie ter plaatse, met als nevenactiviteit het verstrekken van kleine etenswaren, al dan niet ter plaatse bereid.

1.28 Cafetaria/snackbar/afhaalservice     

een bedrijf gericht op het verstrekken van voor consumptie ter plaatse bereide kleine etenswaren, met als nevenactiviteit het verstrekken van zwak-alcoholische en niet-alcoholische dranken.

1.29 Coffeeshop     

een bedrijf gericht op het verstrekken van niet-alcoholische dranken voor consumptie ter plaatse, met eventueel als nevenactiviteit het verstrekken van kleine etenswaren, al dan niet ter plaatse bereid, en van verdovende en/of hallucinerende stoffen.

1.30 Cultuurhistorische waarde     

de aan een bouwwerk of gebied toegekende waarde, gekenmerkt door het beeld dat is ontstaan door het gebruik dat de mens in de loop van de geschiedenis heeft gemaakt van dat bouwwerk of gebied.

1.31 Dagrecreatie     

Een vorm van recreëren die zich beperkt tot één dag (zonder overnachting), dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld kamperen en dergelijke waarbij men zich voor meerdere dagen van huis begeeft.

1.32 Dak     

iedere bovenbeëindiging van een gebouw.

1.33 Detailhandel     

het bedrijfsmatig te koop aanbieden (waaronder begrepen de uitstalling ten verkoop), verkopen en leveren van goederen aan personen die goederen kopen voor gebruik, verbruik of aanwending anders dan in de uitoefening van een beroeps- of bedrijfsactiviteit. Onder detailhandel wordt ook begrepen grootschalige detailhandel, volumineuze detailhandel, tuincentrum, internetwinkel/webwinkel, afhaalpunten en supermarkt.

1.34 Dienstverlenend bedrijf en/of dienstverlenende instelling     

bedrijf of instelling waarvan de werkzaamheden bestaan uit het verlenen van diensten aan derden, waarbij het publiek rechtstreeks (al dan niet via een balie) te woord wordt gestaan en geholpen, waaronder zijn begrepen kapperszaken, belwinkels, internetcafé, schoonheidsinstituten, fotostudio´s en naar de aard daarmee gelijk te stellen bedrijven en inrichtingen, evenwel met uitzondering van een garagebedrijf en een seksinrichting.

1.35 Dienstverlening     

het bedrijfsmatig verlenen van diensten, waarbij het publiek rechtstreeks (al dan niet via een balie) te woord wordt gestaan en geholpen.

1.36 Discotheek of dancing     

een bedrijf hoofdzakelijk gericht op het verstrekken van dranken voor consumptie ter plaatse, in combinatie met het doen beluisteren van overwegend mechanische muziek en het gelegenheid geven tot dansen, feesten en daarmee vergelijkbare evenementen.

1.37 Erotisch getinte vermaaksfunctie     

een vermaaksfunctie, welke is gericht op het doen plaatsvinden van voorstellingen en/of vertoningen van porno-erotische aard, waaronder begrepen een seksbioscoop, een seksclub en een seksautomatenhal.

1.38 Extensief recreatief medegebruik     

die vormen van recreatie welke in hoofdzaak zijn gericht op natuur- en landschapsbeleving, zoals wandelen en fietsen.

1.39 Garagebox     

gebouwen voor de stalling van auto´s en andere voertuigen.

1.40 Gebouw     

elk bouwwerk, dat een voor mensen toegankelijke, overdekte, geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt.

1.41 Gebruiken     

het gebruiken, in gebruik geven of laten gebruiken.

1.42 Geluidgevoelige functies     

bewoning of andere geluidgevoelige functies zoals bedoeld in de Wet geluidhinder c.q. het Besluit geluidhinder.

1.43 Geluidgevoelige gebouwen     

gebouwen welke dienen ter bewoning of ten behoeve van een andere geluidgevoelige functie als bedoeld in de Wet geluidhinder c.q. het Besluit geluidhinder.

1.44 Geluidzoneringsplichtige inrichting     

een inrichting bij welke ingevolge de Wet geluidhinder rondom het terrein van vestiging in een bestemmingsplan een zone moet worden vastgesteld.

1.45 Geprojecteerd (beperkt) kwetsbaar object     

nog niet aanwezig (beperkt) kwetsbaar object dat op grond van het ter plaatse geldende bestemmingsplan toegestaan is.

1.46 Gevaarlijke stoffen     

gevaarlijke stoffen zijn stoffen waarvan het gebruik, het transport of de opslag (overslag e.d.), risico's met zich meebrengt. Het kan gaan om explosiegevaar, brand, giftigheid of radioactiviteit.

1.47 GR (groepsrisico)     

een maat voor de kans, dat door een ramp bij een activiteit met gevaarlijke stoffen of met een vliegtuig, een (grote) groep mensen, die niet rechtstreeks bij de activiteit betrokken is, tegelijkertijd omkomt. Het GR kan toenemen door uitbreiding van risicovolle activiteiten enerzijds en door het verhogen van de personendichtheid anderzijds.

1.48 Groothandel     

het bedrijfsmatig te koop aanbieden, waaronder begrepen de uitstalling ten verkoop, het verkopen en/of afleveren van goederen aan wederverkopers, dan wel instellingen of personen ter aanwending in een andere bedrijfsactiviteit.

1.49 Hoofdgebouw     

een gebouw dat, op een bouwperceel door zijn constructie of afmetingen dan wel gelet op de bestemming, als het belangrijkste bouwwerk op een bouwperceel kan worden aangemerkt.

1.50 Horeca     

een bedrijf, waar bedrijfsmatig dranken en/of etenswaren voor gebruik ter plaatse worden verstrekt en/of waarin bedrijfsmatig logies wordt verstrekt, één en ander al dan niet in combinatie met een vermaaksfunctie, met uitzondering van een erotisch getinte vermaaksfunctie.

1.51 Hotel     

een bedrijf hoofdzakelijk gericht op het verstrekken van logies (per nacht) met - al dan niet - als nevenactiviteit het verstrekken van maaltijden en dranken voor consumptie ter plaatse.

1.52 Huishouden     

een meerderjarige alleenstaande, dan wel twee of meer personen waarvan er ten minste één meerderjarig is, die duurzaam een gemeenschappelijke huishouding voeren.

1.53 Internetwinkel     

Internetwinkels worden in het kader van dit bestemmingsplan aangemerkt als een specifieke vorm van detailhandel waarbij:

• de transactie via internet of andere media tot stand komt, en;
• de goederen ter plaatse kunnen worden afgehaald; en/of
• de goederen ter plaatse kunnen worden afgerekend; en/of
• de goederen ter plaatse kunnen worden bekeken of geprobeerd.

1.54 Invloedsgebied     

gebied waarin, volgens de Regeling externe veiligheid inrichtingen (Revi), personen worden meegeteld voor de berekening van het groepsrisico. De grens van het invloedsgebied is gelijk aan de 1% letaliteitsgrens, bepaald bij weertype F 1.5, tenzij in de bij het Revi behorende uitvoeringsregeling voor een specifieke stof of activiteit een ander invloedsgebied is gedefinieerd.

1.55 Kamerverhuur     

woonvorm waarbij sprake is van woonruimte die geen eigen afzonderlijke toegang heeft en waarbij de bewoner afhankelijk is van één of meer gedeelde wezenlijke voorzieningen (keuken, douche/bad en/of toilet) buiten die onzelfstandige woonruimte, met dien verstande dat hieronder niet wordt verstaan maatschappelijke voorzieningen in de vorm van beschermd en/of verzorgd wonen.

1.56 Kantoor     

een gebouw of een gedeelte van een gebouw dat dient voor het bestuurlijk/ambtelijk of bedrijfsmatig uitoefenen van juridische, financiële, administratieve en naar de aard daarmee gelijk te stellen werkzaamheden, zoals sociaal wetenschappelijke onderzoek of een architectenbureau.

1.57 Kleinschalige bedrijfsmatige activiteiten     

het bedrijfsmatig verlenen van diensten c.q. het uitoefenen van ambachtelijke bedrijvigheid, geheel of overwegend door middel van handwerk dat door zijn beperkte omvang in een woning en daarbij behorende bijgebouwen, met behoud van de woonfunctie, kan worden uitgeoefend (niet zijnde prostitutie).

1.58 Kleinschalig kamperen     

Kleinschalig kamperen is een kampeerfunctie, uitsluitend als nevenfunctie bij een agrarisch bedrijf.

1.59 Kunstobject     

een bouwwerk, geen gebouw zijnde, of onderdelen van bouwwerken die worden aangemerkt als uitingen van één der beeldende kunsten.

1.60 Kunstwerk     

bouwwerk, geen gebouw zijnde ten behoeve van civieltechnische en/of infrastructurele doeleinden, zoals een brug, een dam, een duiker, een tunnel, een via- of aquaduct, een sluis, dan wel een daarmee gelijk te stellen voorziening.

1.61 Kwetsbaar object     

1. woningen, niet zijnde:
   1. verspreid liggende woningen, woonschepen en woonwagens, voor zover zij niet behoren tot een Bevi-inrichting en met een dichtheid van maximaal twee woningen, woonschepen of woonwagens per hectare;
   2. bedrijfswoningen;
2. gebouwen bestemd voor het verblijf, al dan niet gedurende een gedeelte van de dag, van minderjarigen, ouderen, zieken of gehandicapten, waartoe in ieder geval behoren:
   1. (psychiatrische) ziekenhuizen, bejaardenhuizen en verpleeghuizen;
   2. scholen;
   3. sociale werkplaatsen, of;
   4. gebouwen of gedeelten daarvan, bestemd voor dagopvang van minderjarigen;
3. gebouwen waarin meestal grote aantallen personen (> 50 pers.) gedurende een groot gedeelte van de dag aanwezig zijn, waartoe in ieder geval behoren:
   1. kantoorgebouwen en hotels met een bruto vloeroppervlak van meer dan 1.500 m² per object, voor zover zij niet behoren tot een Bevi-inrichting of;
   2. complexen waarin meer dan 5 winkels zijn gevestigd en waarvan het gezamenlijk bruto vloeroppervlak meer dan 1.000 m² bedraagt, voor zover zij niet behoren tot een Bevi-inrichting, en winkels met een bruto vloeroppervlak van meer dan 2.000 m² per winkel, voor zover in die complexen of in die winkels een supermarkt, hypermarkt of warenhuis is gevestigd en voor zover zij niet behoren tot een Bevi-inrichting;
4. kampeer- en andere recreatieterreinen bestemd voor het verblijf van meer dan 50 personen gedurende meerdere aaneengesloten dagen, voor zover zij niet behoren tot een Bevi-inrichting.

1.62 Landschappelijke waarden     

het geheel van waarden in verband met bijzondere waarneembare landschappelijke kenmerken van een gebied of object, in de zin van karakteristieke verschijningsvorm, herkenbaarheid/identiteit en diversiteit, dat bestaat uit aardkundige, archeologische, cultuurhistorische en visueel-ruimtelijke waarden die wordt bepaald door de onderliggende samenhang en beïnvloeding van levende en niet levende (abiotische) natuur.

1.63 Lijst van bedrijfsactiviteiten     

de bedrijvenlijst ontleend aan de brochure Bedrijven en Milieuzonering van de VNG zoals deze gold ten tijde van de tervisielegging van het ontwerp bestemmingsplan en opgenomen in Bijlage 1 Lijst van bedrijfsactiviteiten behorende bij deze regels.

1.64 Lijst van horeca-activiteiten     

lijst met een onderverdeling van horeca-activiteiten naar de mate van mogelijke overlast voor de omgeving zoals opgenomen in Bijlage 3 Lijst van horeca-activiteiten behorende bij deze regels.

1.65 Lunchroom     

een bedrijf dat tot hoofddoel heeft het verstrekken van voor consumptie ter plaatse bereide kleine etenswaren en niet-alcoholische dranken.

1.66 Maatschappelijke voorzieningen     

educatieve, medische, sociaal-medische, sociaal-culturele en levensbeschouwelijke voorzieningen, voorzieningen ten behoeve van sport en sportieve recreatie, wooneenheden voor beschermd en/of verzorgd wonen en daarbij behorende voorzieningen, voorzieningen ten behoeve van openbare dienstverlening en openbaar bestuur. Onder maatschappelijke voorzieningen zijn tevens begrepen kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang.

1.67 Natuurwaarde     

de aan een gebied toegekende waarde, gekenmerkt door geologisch, geomorfologische, bodemkundige en biologische elementen, zowel afzonderlijk als in onderlinge samenhang.

1.68 Nutsvoorzieningen     

voorzieningen ten behoeve van algemeen nut in ruime zin zoals: voorzieningen / installaties ten behoeve van gas, water en elektriciteit, signaalverdeling, telecommunicatieverkeer, waterzuivering, waterbeheersing, waterhuishouding, vuil- en afvalverwerking, compostering, wijkverwarming, milieuvoorzieningen e.d.

1.69 Onzelfstandige woonruimte     

woonruimte,  welke geen eigen toegang heeft en welke niet door een huishouden kan worden bewoond zonder dat dit daarbij afhankelijk is van wezenlijke voorzieningen buiten die woonruimte.

1.70 Parkeerbalans     

met een parkeerbalans wordt de (on)balans berekend tussen parkeervraag en parkeeraanbod binnen een bepaald gebied. Vaak valt de parkeervraag van functies niet samen in de tijd. Gecombineerd gebruik van parkeerplaatsen is dan mogelijk (dubbelgebruik).

1.71 Peil     

0.30 m' boven de kruin van de weg.

1.72 PR (plaatsgebonden risico)     

risico op een plaats buiten een inrichting, uitgedrukt als de kans per jaar dat een persoon die onafgebroken en onbeschermd op die plaats zou verblijven, overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongewoon voorval binnen die inrichting waarbij een gevaarlijke stof, gevaarlijke afvalstof of bestrijdingsmiddel is betrokken.

1.73 Plasbrandaandachtsgebied     

het gebied tot 30 meter van de weg of spoor waarin, bij de realisering van kwetsbare objecten, rekening dient te worden gehouden met de effecten van een plasbrand.

1.74 Productiegebonden detailhandel     

detailhandel in goederen die ter plaatse worden vervaardigd, bewerkt of hersteld, waarbij de detailhandelsfunctie ondergeschikt is aan de productiefunctie.

1.75 Prostitutiebedrijf     

een voor het publiek toegankelijke besloten ruimte waarin tegen vergoeding seksuele handelingen worden verricht.

1.76 PR10-6/jaar contour     

een contour die het plaatsgebonden risico aanduidt, en waarbinnen de kans bestaat van 1 op de 1.000.000 per jaar dat een persoon die onafgebroken en onbeschermd op een plaats buiten een inrichting zou verblijven, overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongewoon voorval binnen die inrichting waarbij een gevaarlijke stof, gevaarlijke afvalstof of bestrijdingsmiddel is betrokken.

1.77 Revi (Regeling externe veiligheid inrichtingen)     

regeling van de Staatssecretaris van VROM van 8 september 2004, houdende regels met betrekking tot afstanden en de wijze van berekening van het plaatsgebonden risico en het groepsrisico ter uitvoering van het Bevi zoals deze luidde op het moment van terinzagelegging van het ontwerp van dit bestemmingsplan (zoals opgenomen in Bijlage 6).

1.78 Regeling provinciale risicokaart     

Regeling van de minister van Binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties van 20 april 2007, Stctr. 2007, nr 75.

1.79 Registratiebesluit externe veiligheid     

Besluit van 28 november 2006 (stb 2006, 656), houdende regels met betrekking tot de registratie van gegevens externe veiligheid inrichtingen, transportroutes en buisleidingen (Registratiebesluit externe veiligheid).

1.80 Restaurant     

een bedrijf uitsluitend gericht op het verstrekken van maaltijden voor consumptie ter plaatse, met als nevenactiviteit het verstrekken van dranken.

1.81 Risicovolle inrichting     

1. inrichtingen zoals genoemd in artikel 2 van het Bevi (Besluit externe veiligheid inrichtingen) (Bijlage 5 van de regels) respectievelijk artikel 1b van de Regeling externe veiligheid inrichtingen (Revi) (Bijlage 6 van de regels);
2. inrichtingen die zijn genoemd in bijlage I van de regeling provinciale risicokaart (Bijlage 7 van de regels) of onder het Registratiebesluit Externe Veiligheid;
3. inrichtingen met toxische gassen;
4. inrichtingen waar een brandbaar tot vloeistof verdicht gas met een inhoud van meer dan 1m³ wordt gebezigd of opgeslagen.

1.82 Short-stay     

het structureel aanbieden van een zelfstandige woonruimte voor tijdelijke bewoning (kamerverhuur) aan personen voor een aangesloten periode van tenminste één dag en maximaal 6 maanden. Het gaat dus om het in hoofdzaak verhuren van woonruimte voor een langere periode dan gangbaar bij een hotel. Permanent wonen is niet toegestaan bij short stay.

1.83 Seksinrichting     

een voor het publiek toegankelijke besloten ruimte waarin bedrijfsmatig, of in de omvang alsof zij bedrijfsmatig was, seksuele handelingen worden verricht, of vertoningen van erotische/pornografische aard plaatsvinden.

Onder seksinrichting wordt in ieder geval verstaan: een prostitutiebedrijf, alsmede een erotische massagesalon, een seksbioscoop, seksautomatenhal, sekstheater of een parenclub, al dan niet in combinatie met elkaar.

1.84 Uitbouw     

een gebouw dat als vergroting van een bestaande ruimte is gebouwd aan een hoofdgebouw, welk gebouw door de vorm onderscheiden kan worden van het hoofdgebouw en dat in architectonisch opzicht ondergeschikt is aan het hoofdgebouw.

1.85 Verdieping     

de bouwlaag respectievelijk bouwlagen die boven de begane grondbouwlaag gelegen is/zijn.

1.86 Verkoopvloeroppervlakte     

de voor het publiek zichtbare en toegankelijke (besloten) winkelruimte ten behoeve van de detailhandel.

1.87 Voorgevel     

de naar de weg of aan het openbaar gebied gekeerde gevel van een gebouw of, indien het een gebouw betreft van meer dan één naar de weg of het openbaar gebied gekeerde gevel, de gevel die door zijn aard, functie, constructie dan wel gelet op uitstraling ervan als belangrijkste gevel kan worden aangemerkt.

1.88 Voorgevelrooilijn     

De denkbeeldige lijn die strak langs de voorgevel wordt getrokken tot aan de zijdelingse perceelsgrenzen.

1.89 Water     

al het oppervlaktewater zoals sloten, greppels, (infiltratie)vijvers, kanalen, beken en andere waterlopen, ook als deze incidenteel of structureel droogvallen.

1.90 Waterberging     

voorziening voor het tijdelijk vasthouden van regenwater dat afstroomt vanaf de oppervlakte van een bouwwerk.

1.91 Waterhuishoudkundige voorzieningen     

voorzieningen die nodig zijn ten behoeve van een goede wateraanvoer, waterafvoer, waterberging, hemelwaterinfiltratie en waterkwaliteit (zoals duikers, stuwen, infiltratievoorzieningen, gemalen, inlaten, sloten, greppels en vijvers, ook als deze incidenteel of structureel droogvallen etc.).

1.92 Werkruimte     

ruimten bestemd voor de uitoefening van creatieve, zakelijke, administratieve of financiële activiteiten tot maximaal milieucategorie 2.

1.93 Wet geluidhinder     

Wet van 16 februari 1979 (Stb. 99) houdende regels inzake het voorkomen of beperken van geluidhinder, zoals deze luidde op het moment van terinzagelegging van het ontwerp van dit bestemmingsplan.

1.94 Wet milieubeheer     

Wet van 13 juni 1979 (Stb. 442) houdende regelen met betrekking tot een aantal algemene onderwerpen op het gebied van de milieuhygiëne, zoals deze luidde op het moment van terinzagelegging van het ontwerp van dit bestemmingsplan.

1.95 Wet ruimtelijke ordening     

Wet van 20 oktober 2006 (Stb. 2006, nr. 566) houdende nieuwe regels omtrent de ruimtelijke ordening, zoals deze luidde op het moment van terinzagelegging van het ontwerp van dit bestemmingsplan.

1.96 Winkel     

een gebouw, dat een ruimte omvat, welke door zijn indeling kennelijk bedoeld is te worden gebruikt voor de detailhandel.

1.97 Woning     

een complex van ruimten, uitsluitend bedoeld voor de huisvesting van één afzonderlijk huishouden, dan wel voor de huisvesting van maximaal twee personen die geen gezamenlijk huishouden voeren. Een woonwagen wordt niet tot een woning gerekend.

1.98 Woongebouw     

een gebouw, dat één woning omvat, dan wel twee of meer naast elkaar en/of geheel of gedeeltelijk boven elkaar gelegen woningen omvat en dat qua uiterlijke verschijningsvorm als een eenheid beschouwd kan worden.

2.1 Bebouwingspercentage     

een aangegeven percentage, dat de grootte van het deel van het bouwvlak aangeeft dat maximaal mag worden bebouwd.

2.2 Dakhelling     

langs het dakvlak ten opzichte van het horizontale vlak.

2.3 Goothoogte van een bouwwerk     

vanaf het peil tot aan de bovenkant van de goot, c.q. de druiplijn, het boeiboord, of een daarmee gelijk te stellen constructiedeel.

2.4 Inhoud van een bouwwerk     

tussen de onderzijde van de begane grondvloer, de buitenzijde van de gevels (en/of het hart van de scheidsmuren) en de buitenzijde van daken en dakkapellen.

2.5 Bouwhoogte van een bouwwerk     

vanaf het peil tot aan het hoogste punt van een gebouw of van een bouwwerk, geen gebouw zijnde, met uitzondering van ondergeschikte bouwonderdelen, zoals schoorstenen, antennes, liftopbouwen, installatieruimten en naar de aard daarmee gelijk te stellen bouwonderdelen.

2.6 Oppervlakte van een bouwwerk     

tussen de buitenwerkse gevelvlakken en/of het hart van de scheidingsmuren, neerwaarts geprojecteerd op het gemiddelde niveau van het afgewerkte bouwterrein ter plaatse van het bouwwerk.

2.7 Hoogte van een windturbine     

vanaf het peil tot aan de (wieken)as van de windturbine.

2.8 Ondergeschikte bouwdelen     

bij de toepassing van het bepaalde ten aanzien van het bouwen wordt de overschrijding van de bouwgrens door ondergeschikte bouwdelen, zoals plinten, pilasters, kozijnen, gevelversieringen, gevel- en kroonlijsten, gevelisolatie, ventilatiekanalen, reclameaanduidingen, luifels, erkers, balkons en overstekende daken e.d. buiten beschouwing gelaten, mits de overschrijding van de bouwgrens niet meer dan 1 meter bedraagt.

3.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor `Bedrijf´ aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. bedrijven genoemd in de "Lijst van bedrijfsactiviteiten" behorende tot de categorieën 1 en 2, met uitzondering van geluidzoneringsplichtige inrichtingen, risicovolle inrichtingen en zelfstandige kantoren;
2. handel in auto's en motorfietsen, uitsluitend voor zover bestaand;
3. ter plaatse van de aanduiding 'bedrijf tot en met categorie 3.2' tevens bestaande bedrijven behorende tot categorie 3.1 of 3.2 in de 'Lijst van bedrijfsactiviteiten' met uitzondering van geluidszoneringsplichtige, risicovolle inrichtingen en zelfstandige kantoren;
4. productiegebonden detailhandel deel uitmakend van bedrijven vermeld onder sub a. t/m c., met uitzondering van detailhandel in voedings – en genotmiddelen, met dien verstande dat ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van detailhandel - 1' ondergeschikt wel detailhandel in voedings- en genotmiddelen is toegestaan;
5. bestaande (bedrijfs)woningen, al dan niet in combinatie met ruimte voor een aan-huis-verbonden-beroep;
6. ter plaatse van de aanduiding 'maatschappelijk', tevens voor maatschappelijke voorzieningen;

met de daarbij behorende:

7. erven en terreinen;
8. (ondergrondse) parkeervoorzieningen;
9. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
10. voorzieningen voor het opwekken van duurzame energie;
11. nutsvoorzieningen;
12. gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen zijnde.

met dien verstande dat:

13. een (bedrijfs)woning en/of kamergewijs bewoonde woning niet mag worden gesplitst in twee of meerdere (bedrijfs)woningen;
14. kamerverhuur bij (bedrijfs)woningen niet is toegestaan, tenzij het een bestaande situatie betreft;
15. de vloeroppervlakte ten behoeve van een aan-huis-verbonden-beroep bij een (bedrijfs)woning niet meer dan 50 m² mag bedragen.

3.2 Bouwregels     

3.3 Omgevingsvergunning voor het slopen van een bouwwerk     

3.4 Afwijken van de bouwregels     

Burgemeester en wethouders kunnen bij een omgevingsvergunning afwijken voor wat betreft de maximum goothoogte van aan- en uitbouwen en bijgebouwen, indien dat wenselijk is uit een oogpunt van een goede constructieve en/of bouwkundige aansluiting van het bijbehorende bouwwerk bij de hoogte van de verdiepingsvloer van het hoofdgebouw.

3.5 Specifieke gebruiksregels     

3.6 Afwijken van de gebruiksregels     

Het bevoegd gezag kan bij een omgevingsvergunning afwijken van het bepaalde in lid 3.1, onder a, en tevens bedrijven toestaan die niet voorkomen in de Lijst van bedrijfsactiviteiten of bedrijven in een hogere categorie toestaan, mits:

1. het betrokken bedrijf naar de aard en de invloed op de omgeving gelijk te stellen is met bedrijven die ter plaatse zijn toegestaan, en;
2. het niet betreft geluidszoneringsplichtige inrichtingen, risicovolle inrichtingen of zelfstandige kantoorvestigingen.

4.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor `Bedrijf - Nutsvoorziening' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. nutsvoorzieningen;

met daarbij behorende

2. open terreinen, waaronder begrepen parkeergelegenheid;
3. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
4. gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen zijnde.

4.2 Bouwregels     

5.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor `Bedrijf - Verkooppunt motorbrandstoffen met LPG´ aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. een verkooppunt voor motorbrandstoffen met LPG met een doorzet van minder dan 1.000 m³ per jaar met bijbehorend detailhandelsverkooppunt tot een maximum van 100 m² en overige bijbehorende voorzieningen;

met daarbij behorende

2. open terreinen, waaronder begrepen parkeergelegenheid;
3. water en