1.1 Omgevingsvisie Delft     

In de Omgevingsvisie Delft beschrijven we wat voor stad we in de toekomst graag willen zijn. De Omgevingsvisie geeft op hoofdlijnen de gewenste ontwikkeling weer van de omgeving waarin we wonen, werken en onze vrije tijd doorbrengen. Delft is in 2040 een stad waar het goed wonen, werken, leven en verblijven is. Om dit voor elkaar te krijgen, moeten we nu al belangrijke keuzes maken, zodat Delft een stad blijft waar mensen zich thuis voelen. In de Omgevingsvisie zijn deze keuzes voor de toekomst beschreven.

1.2 Omgevingswet     

Op 1 januari 2022 treedt de Omgevingswet in werking. De wet bundelt 26 bestaande wetten voor onder meer bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. De Omgevingswet moet meer snelheid, flexibiliteit en samenhang brengen. De wetgever wil met de wet aan de ene kant ruimte voor ontwikkeling bieden en aan de andere kant de kwaliteit van de leefomgeving waarborgen.

Dit concept van de Omgevingsvisie is opgesteld in de ‘geest’ van de Omgevingswet en is de eerste stap van de invoering van de wet in Delft. Binnen het huidige wettelijke kader vervangt de Omgevingsvisie Delft de Stadsvisie en de Ruimtelijke Structuurvisie Delft 2030.

De gemeente Delft heeft ervoor gekozen in 2021 de Omgevingsvisie vast te stellen. Dit betekent dat deze tot de inwerkingtreding van de wet (1 januari 2022) de juridische status van een structuurvisie heeft en daarna van een Omgevingsvisie.

De Omgevingsvisie binnen het nieuwe wettelijke stelsel

Er staan zes ‘kerninstrumenten’ in de wet, waarvan de Omgevingsvisie, de programma’s en het Omgevingsplan de belangrijkste zijn. De Omgevingsvisie van Delft beschrijft de langetermijn keuzes in de leefomgeving op hoofdlijnen. Nieuwe ontwikkelingen in Delft moeten in beginsel bijdragen aan deze langetermijnvisie. In de Omgevingsprogramma’s staan alle acties in de fysieke leefomgeving beschreven. De programma’s zijn meer op uitvoering gericht en nog concreter in de uitwerking. De Omgevingsvisie is ook nodig als kapstok voor het opstellen van het Omgevingsplan. In het Omgevingsplan staan alle regels voor de fysieke leefomgeving in de gemeente. Meer over de samenhang tussen de verschillende Omgevingswetinstrumenten is beschreven in Hoofdstuk 6.

1.3 Samen bouwen we aan het Delft van de toekomst     

De gemeente heeft deze visie samen met de stad gemaakt. In 2018 heeft de gemeenteraad de eerste fase van de Omgevingsvisie vastgesteld (de feiten en de kaders; link). Vervolgens is een impactanalyse (link) uitgevoerd waarin de verstedelijkingsopgave voor Delft is uitgewerkt. In dit onderzoeksrapport zijn de keuzes voor de stad inzichtelijk gemaakt. Voor fase 2 van de visie is er een grootschalig onderzoek uitgevoerd op buurtniveau. 4.400 inwoners hebben hun mening gegeven via vragenlijsten, straatacties en focusgroepen. Uit het onderzoek In gesprek met de stad Delft kwam een aantal beelden naar voren die laten zien waar Delft in de ogen van bewoners voor staat of zou moeten staan. Een stad waar het prettig wonen is, een karaktervolle stad, een bereikbare stad, een sociale en verbonden stad en een participatiestad. Er zijn co-creatiesessies gehouden met jongeren van 11-25 jaar om op te halen wat onder jongeren leeft als het gaat om hun leefomgeving.

De opbrengsten uit de rapporten van deze onderzoeken zijn de inbreng geweest voor de Omgevingsvisie en besproken met de raad, het college en de stad. De gemeente is op zoek gegaan naar de kwaliteiten, de opgaven en de koers van de stad. In verschillende sessies is deze koers aangevuld met reacties van relevante regionale organisaties en samenwerkingspartners (ketenpartners) en belangrijke lokale organisaties en instellingen. De ambities zijn verwoord in deze Omgevingsvisie. In december 2019 is er een Hackathon georganiseerd met verschillende ketenpartners, instellingen en organisaties om oplossingen voor grote dilemma’s te genereren. In maart 2020 zijn de contouren van deze omgevingsvisie in de 'Week van de Omgevingsvisie' met de stad gedeeld en was er de mogelijkheid om op verschillende momenten en plekken in de stad met ons over de Omgevingsvisie in gesprek te gaan. In september 2020 heeft het laatste gesprek met de stad (in een digitale vorm) over de Omgevingsvisie plaatsgevonden. Ook ondernemers, bedrijven en organisaties kregen in twee verschillende bijeenkomsten toen de gelegenheid inhoudelijk te reageren op deze visie.

De Omgevingsvisie maakt nieuwe ontwikkelingen mogelijk die milieueffecten kunnen hebben. Om deze gevolgen in kaart te brengen en de kaders van de Omgevingsvisie te toetsen, heeft de gemeente een milieueffectrapportage gemaakt. Deze milieueffectbeoordeling verliep tegelijkertijd met het opstellen van de ontwerp-Omgevingsvisie. Het ontwerp van de Omgevingsvisie Delft 2040 is in december 2020 aan de stad gepresenteerd. Het ontwerp heeft zes weken ter inzage gelegen, zodat iedereen erop kon reageren. De visie is aangepast op basis van de binnengekomen zienswijzen. Vervolgens hebben college en raad de nota beantwoording zienswijzen en de Omgevingsvisie Delft 2040 vastgesteld.

_{Beeld: KuiperCompagnons}

2.1 De Delftse kernwaarden     

Delft is volop in ontwikkeling. Al eeuwenlang. We hebben de ambitie om de kwaliteiten die van Delft een aantrekkelijke stad maken, te behouden door ze verder te verrijken en te versterken. Zo blijft Delft een vitale stad. De drie kernwaarden geven richting en houvast bij nieuwe initiatieven, maar ook bij tal van maatschappelijke trends en ontwikkelingen die op de stad afkomen.

Delft is historie

In Delft beleef je historie. Mede dankzij water, bier en gist, handel, het iconische Delfts blauw en schilderkunst van wereldklasse is Delft uitgegroeid tot een stad met een schatrijke historie en vol cultureel erfgoed. De prachtige monumentale binnenstad, talloze (rijks)monumenten en archeologische vondsten nemen ons mee in een ver verleden. Ook de universiteit, Museum Prinsenhof, beeldbepalende routes, grachten en monumentale bruggen en kleinschalige woonwijken geven Delft zijn bijzondere karakter.

Delft is technologie, innovatie en creativiteit

Technologie, innovatie en creativiteit zijn door de hele Delftse geschiedenis heen bepalend geweest voor de ontwikkeling van de stad en zijn economie. Techniek, handel, wetenschap en kunst hebben Delft welvaart en wereldfaam gebracht. De stad heeft ook nu alles in huis op het gebied van innovatie en technologie: de TU Delft, hoogwaardige technische bedrijven, startups, onderzoeksinstituten. Op het gebied van onder andere medische technologie, industriële biotechnologie, water- en deltatechnologie behoort de stad tot de wereldtop. Als enige stad binnen de Randstad beschikt Delft over technisch onderwijs op zowel mbo-, hbo- als academisch niveau.

Delft is een verbonden stad

Delft verbindt stad met regio, student met ouderen, en bewoners met hun stad en buurt. De kracht van Delft is de verbinding van historie met technologie, innovatie en creativiteit.

Verbinding met buurgemeenten, regio en Randstad

Delft is een schakel in de regio, met uitstekende verbindingen en korte reistijden. Delft ligt strategisch aan de kennisas Rotterdam-Leiden. Delft is ook een centrum voor buurgemeenten: omliggende kernen en woonbuurten zijn georiënteerd op voorzieningen in Delft.

Delftenaren voelen zich betrokken

Delftenaren zijn trots op Delft. Het is een compacte stad met een menselijke maat, kleinschalige, gezellige wijken en buurten waarin bewoners zich met elkaar verbonden voelen. Delftenaren zijn maatschappelijk actief en tonen een grote bereidheid om mee te denken over hun buurt of de stad. Het is de brede mix van Delftenaren die de stad zo uniek en levendig maakt.

Verbinding tussen wijken en buurten

Binnen Delft ben je snel op de plaats van bestemming. In Delft zijn de stadsdelen niet alleen fysiek, maar ook sociaal verbonden. De ontwikkeling van Nieuw Delft, Delft Campus en Schieoevers helpt fysieke barrières op te heffen, wat bewoners nog dichter bij elkaar brengt.

Verbinden van historie met technologie, innovatie en creativiteit!

Delft koestert zijn rijke verleden, maar is ook een stad die vooruitkijkt en voorop durft te lopen. Delft is Creating History. De historie en innovatie van Delft is een bron van inspiratie voor nieuwe ontwikkelingen. Het idee ‘de stad als campus, de campus als stad’, is een goed voorbeeld van het verbinden van de Delftse kernwaarden. TU Delft en gemeente vormen een sterke combinatie van studentenstad en universiteit om gezamenlijk de uitdagingen voor de toekomst tegemoet te treden.

2.2 Maatschappelijke trends en ontwikkelingen     

Maatschappelijke trends en ontwikkelingen – vooral rond demografie, wonen, technologie, economie, energie en klimaat, en mobiliteit – zijn van invloed op de ontwikkeling van de stad. Zo kunnen zonder actief ingrijpen bestaande kwaliteiten achteruitgaan. De stad moet daarom reageren op deze trends en ontwikkelingen. De effecten van de coronacrisis op de trends en ontwikkelingen zijn op dit moment overigens nog grotendeels onbekend.

Demografie

De nationale trend is dat steeds meer mensen in de stad willen wonen. Dit legt ook een druk op steden in de Randstad. De trek naar de steden komt met name door de nabijheid van banen, de aanwezige voorzieningen, de opleidingsmogelijkheden en het imago van ‘de stad’. De samenstelling van de bevolking verandert ook. De vergrijzing houdt aan (en wordt zelfs sterker). De geboortegolf neemt af, waardoor het aandeel jongeren relatief afneemt. In Delft stijgt de bevolking de komende 10 jaar zeker met 12%. Het aantal 65-plussers in Delft stijgt met circa 18%. Universiteitssteden trekken veel jongeren aan. De verwachte toename van studenten in Delft in 2030 is 18% en de populatie buitenlandse studenten verdubbelt. Niet alle nieuwe studenten zullen in Delft gaan wonen.

Ruimte en wonen

Woningbouw vindt landelijk primair plaats in bestaand stedelijk gebied, waar gebouwd wordt nabij OV-knooppunten. De trend is dat steden groeien door migratie en minder door natuurlijke groei (geboorte). Bedrijven zullen zich vestigen waar de juiste werknemers wonen. Er is sprake van een toenemende schaarste van publieke ruimte. Ook Delft zal met name groeien door tijdelijke migratie en internationalisering (studenten en kenniswerkers). Delft heeft aan de randen geen ruimte om uit te breiden. De groei zal daarom binnenstedelijk plaatsvinden. De OV-knooppunten zijn belangrijke ontwikkelgebieden. In Delft is er met name een toenemend tekort aan woningen voor één- of tweepersoonshuishoudens.

Technologie

De derde industriële revolutie is ingezet met grote consequenties voor transport en logistiek, energie en communicatie. Data en kennis zullen steeds belangrijker worden voor alle sectoren. Digitale vaardigheden moeten daarom in een vroeg stadium goed gepromoot worden (onder meer op scholen). De vraag neemt toe naar slimme energiesystemen die reageren op vraag en aanbod. De ontwikkeling van 5G-netwerken (nieuwe generatie mobiel internet/sneller dataverkeer) zet door. Werken gaat flexibeler worden door robotisering en digitalisering. Delft neemt een bijzondere positie in bij dergelijke innovaties en blijft koploper bij deze grote technologische ontwikkelingen.

Economie

Het aantal banen zal landelijk de komende tijd blijven stijgen. Er ontstaat veel bedrijvigheid in de zakelijke dienstverlening, de bouw en in de gezondheidszorg. In vergelijking met andere steden heeft Delft veel kennisbedrijven: de kenniseconomie is goed voor meer dan 1/3 van de werkgelegenheid in de stad. Daarnaast vormt collectieve dienstverlening een sterke sector: gezondheidszorg en onderwijs zijn samen eveneens goed voor meer dan 1/3 van de werkgelegenheid in Delft. Landelijk zal er in veel sectoren een tekort optreden aan goed opgeleide vakkrachten. Dit kan de groei en productie gaan belemmeren. De laatste jaren groeit de Delftse economie en het aantal banen daarbinnen. Gelijktijdig zien we dat de groei van de werkgelegenheid achterblijft bij de groei van de stad. Delft wil het arbeids- én ondernemerspotentieel beter benutten en zet daar vol op in met de ambitie van 10.000 extra banen op alle niveaus in 2040. Hiervoor is circa 100.000 vierkante meter aan extra bedrijfsruimte nodig. Creatie van ruimte voor verschillende typen bedrijvigheid op verschillende plekken in de stad – passend bij de context van de wijk of het stadsdeel – draagt bij aan realisatie van deze ambities. Daarnaast is voortdurende aandacht en sturing nodig om ervoor te zorgen dat iedereen die kan werken ook kan (blijven) meedoen. Goede afstemming en aansluiting tussen bedrijfsleven, onderwijs en arbeidsmarkt is hiervoor cruciaal. Landelijk is sprake van langdurige structurele leegstand van winkel- en kantoorruimte. In Delft neemt de leegstand af. Delft beschikt over een goede uitgangspositie voor een sterke detailhandel. De historische binnenstad heeft niet alleen aantrekkingskracht vanwege cultuur en horeca, maar ook als winkelgebied waar beleving een rol speelt. Winkelcentrum De Hoven, woonboulevard Leeuw&stein en verschillende wijkcentra hebben vervolgens elk hun eigen identiteit en aantrekkingskracht. Niettemin blijft er de noodzaak tot verdere optimalisering om in te kunnen spelen op trends als online winkelen. Voorlft blijft de bezoekerseconomie belangrijk voor het creëren van werkgelegenheid op alle niveaus.

Duurzaamheid

De impact van klimaatverandering neemt wereldwijd toe. Steeds vaker worden we geconfronteerd met de gevolgen van onduurzaam handelen op een eindige planeet. Dit stelt Delft voor grote uitdagingen. Nederland is begonnen aan de energietransitie (aardgasloos en CO2-neutraal), tegelijkertijd blijft de energievraag tot 2050 stijgen. De bestaande woningvoorraad moet verduurzaamd worden. Eén van de meest ingrijpende uitdagingen is het aardgasvrij maken van de binnenstad en het verduurzamen van erfgoed. Delft zet voor de bestaande bouw onder andere in op aansluiting op regionale en lokale warmtenetten. Voor nieuwbouw wordt de ruimte gezocht zoveel mogelijk binnen het bestaande stedelijk gebied, het opwekken van voldoende duurzame energie is daarbij een grote uitdaging. Om de gevolgen van klimaatverandering te beperken, is de gebouwde omgeving in 2050 klimaatbestendig en robuust (kan tegen een stootje) ingericht. Circulariteit is in opkomst. Het grondstoffenakkoord moet ervoor zorgen dat Nederland in 2050 circulair is. De problematiek rond luchtkwaliteit, stikstof en bodemvervuiling neemt toe. Delft is één van de gemeentes die het Schone Lucht Akkoord heeft ondertekend, waarmee dit één van de speerpunten is voor de komende jaren. De natuurwaarden en biodiversiteit staan in Nederland onder druk. Er komt steeds meer aandacht voor natuur in de stad, zoals natuurinclusief bouwen. Ook Delft heeft zich als partner aangesloten bij het Deltaplan Biodiversiteitsherstel. Er ontstaan steeds meer lokale initiatieven waarbij burgers samen aan verduurzaming van de omgeving werken, bijvoorbeeld voor groene daken, collectieve zonne-energie, stadslandbouw en hergebruik van goederen.

Mobiliteit

De mobiliteit verandert. Er is een toename van meer diverse vervoersbewegingen. Verwacht wordt dat het personenvervoer per auto en trein toeneemt. In 2050 is het volledige wagenpark schoon en duurzaam. Het autobezit per huishouden is in Delft ongeveer 0,5 auto, terwijl dat in Nederland op ongeveer 1,0 ligt. In 15 jaar is in Nederland het autobezit met 20% toegenomen, terwijl dit in Delft circa 6% is. In de stad zal het (elektrische) fietsgebruik toenemen.

Delft volgt de trends en ontwikkelingen, en de impact daarvan op Delft. Door deze trends te analyseren, afgeleide ontwikkelingen te duiden en dwarsverbanden aan te wijzen, komen we steeds tot actuele opgaven voor de stad.

_{Foto: A. van den Berg / Pieter de Hooch Unplugged}

3.1 Het ontstaan van Delft     

Delft is ontstaan rond en vernoemd naar de kunstmatige waterloop Delf (van ‘delven’). Op de plek waar deze waterloop het inmiddels dichtgeslibde riviertje de Gantel kruiste, ontstond een handelsplaats. In 1246 kreeg Delft van graaf Willem II stadsrechten. In de eeuw daarna werd een verbindingskanaal naar de Maas gegraven (de Schie), waardoor Delft toegang kreeg tot een enorm achterland en tot de zee.

De ontwikkelingsgeschiedenis van Delft is grofweg in een aantal fasen te onderscheiden, elk met een eigen identiteit. Delft heeft zich door de eeuwen heen ontwikkeld van een handel- en nijverheidsstad aan het water (1246 tot tweede helft 18e eeuw), naar industriestad (eind 18e eeuw tot en met jaren ’80 van de vorige eeuw), tot kennisstad waar met name kennis-, en technologiegedreven dienstverlening een betekenisvolle plek heeft in de lokale economie.

_{1815 - De oude lijn (water)}

De stad bloeide in de vijftiende eeuw door handel en bedrijvigheid, toen gedomineerd door bier en laken. Met Delfshaven beschikte de stad over een directe toegang naar zee. De stad profiteerde van internationale handel over zee en sprong met de aardewerkindustrie handig in op de vraag naar blauw serviesgoed dat vanuit Japan en China werd ingevoerd. In de tweede helft van de zestiende eeuw was Delft met de vestiging van Willem van Oranje in het voormalig Agathaklooster centrum van bestuur. In de zeventiende eeuw bloeiden de kunsten. Johannes Vermeer, Carel Fabritius, Frans Hals en Pieter de Hoogh woonden en werkten in Delft. Hugo Grotius legde in Delft de basis van het internationaal recht. Reinier de Graaf en Antonie van Leeuwenhoek kregen internationale aandacht voor hun wetenschappelijk onderzoek.

_{1900 - Uitbreiding van het landelijke netwerk met treinsporen en provinciale wegen}

Na een periode van relatieve rust in de achttiende eeuw begon Delft in de negentiende eeuw aan een nieuwe toekomst, met de oprichting van de Polytechnische School, de voorloper van de huidige TU Delft. Ambtenaren voor het koloniale bestuur werden in Delft opgeleid aan de Indische Instelling. De industrieel J.C. van Marken legde de basis voor een nieuwe bedrijvigheid, met onder meer de Gist- en Spiritusfabriek, de Delftsche Oliefabriek en de Lijm- en Gelatinefabriek.

_{1928 - Verdere verdichting van de 'bundel'; rood en groen}

Vanaf het moment dat de eerste uitbreidingsplannen voor Delft gemaakt werden in 1928, neemt de schaal van de stad toe. De stedelijke groei heeft als gevolg dat ook de druk op de groene ruimte steeds verder toeneemt. Tot ver in de twintigste eeuw bleef Delft een middelgrote industriestad, met een betrekkelijk homogene bevolking. Vanaf de jaren tachtig zette een transitie in, naar een innovatieve en internationaal georiënteerde stad met een naar opleidingsniveau en herkomst zeer gedifferentieerde bevolking. Dit is een transitie die in 2020 in volle gang is en die zich doorzet tot 2040 en erna.

_{1974 – stedelijke groei in de regio}

_{1995 – Doorgaande stedelijke groei in de regio}

_{2020 – Druk op de groene ruimte}

3.2 Delft als vitaal onderdeel van de metropolitane delta     

De Randstad & Stedelijk Netwerk Nederland

Duidelijk herkenbaar is de Deltametropool, georganiseerd rond het Groene Hart. Deze functioneert als een geheel waarbij de losse steden complementair zijn aan elkaar en uitstekend zijn verbonden.

Delft als vitaal onderdeel van de metropolitane delta

Door de landkaart te kantelen, komt ons land in een nieuw perspectief en wordt zichtbaar dat Nederland een dynamische delta is. In Nederland staan we voor een aantal urgente opgaven, die zowel lokaal, nationaal als wereldwijd spelen. Denk aan de opgaven op het gebied van klimaatverandering, energietransitie, circulaire economie, bereikbaarheid en woningbouw. Deze opgaven zullen Nederland flink veranderen. Door goed in te spelen op deze veranderingen kan Nederland vooroplopen en kansen verzilveren. Met de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) geeft het Rijk een langetermijnvisie op de toekomst en de ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland.

Provincie Zuid Holland

De provinciale Omgevingsvisie van Zuid-Holland streeft naar een optimale wisselwerking tussen gewenste ruimtelijke ontwikkelingen en een goede omgevingskwaliteit. Onder ‘omgevingskwaliteit’ wordt verstaan: het geheel aan kwaliteiten die de waarde van de fysieke leefomgeving bepalen. In de hele provincie, zowel in het stedelijk gebied als in het landelijk gebied, beoogt het kwaliteitsbeleid een ‘ja, mits-beleid’: ruimtelijke ontwikkelingen zijn mogelijk, met behoud of versterking van de ruimtelijke kwaliteit. De ambitie van de provincie is een slim, schoon en sterk Zuid-Holland.

Metropoolregio Rotterdam – Den Haag; één daily urban system

De Metropoolregio Rotterdam Den Haag groeit, economisch én qua inwonertal. Hierdoor neemt de druk op de schaarse ruimte toe. Delft is samen met 22 andere gemeenten onderdeel van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH). Het versterken van het economisch vestigingsklimaat en verbeteren van bereikbaarheid zijn de taken die de betrokken gemeenten gezamenlijk hebben opgepakt. Zo worden de economische kansen van mensen en de kracht van de metropoolregio vergroot. De Metropoolregio Rotterdam Den Haag functioneert al redelijk als één daily urban system, waarin wonen, werken en recreëren regionaal plaatsvinden en moeten worden afgestemd.

2040 – De volgende stap

Delft heeft met zeven gemeenten (Dordrecht, Rotterdam, Schiedam, Rijswijk, Den Haag, Zoetermeer en Leiden), de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en de provincie Zuid-Holland de handen ineen geslagen in een verstedelijkingsalliantie. Binnen de alliantie is gekozen voor een geconcentreerde verstedelijking langs bestaande infrastructuur waarin de woningbouwopgave en de versterking van de economische toplocaties in samenhang met investeringen in hoogwaardig openbaar vervoer in een integrale aanpak worden uitgewerkt. Delft ligt strategisch aan de kennisas Rotterdam-Leiden. De verstedelijkingsopgave is belangrijk, maar geen doel op zich; de kwaliteitsverbetering voor Delft staat voorop.

3.3 Delft in de regio     

Regionale context

Om een beeld te krijgen van het functioneren van Delft nu en in de toekomst, moet de stad worden gezien in zijn regionale context.

Herwaardering van de groene ruimte; verbinding stad en landschap

De Delftse regio is een palet aan stedelijke en groene structuren. Duidelijk herkenbaar is de positie tussen Rotterdam en Den Haag. Kenmerkende en waardevolle grote groene buitengebieden voor Delft zijn provinciaal landschap Midden-Delfland en Buytenhout, die onderdeel zijn van een veelzijdig landschap.

Blauwstructuren

Het landschap wordt doorkruist door enkele structuur- en beeldbepalende wateren, als de Rotte, de Gaag en natuurlijk de Schie, die Rotterdam verbindt met Den Haag en waaraan Delft ontstaan is.

Onderdeel van het landelijke netwerk; spoorlijnen

Belangrijk is de 'Oude Lijn' (OV-verbinding) die Delft doorkruist, maar ook verbindt met de regio.

Onderdeel van het landelijke netwerk; hoofdwegenstructuur

Dankzij de ligging aan twee snelwegen en goede verbindingen met Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is Delft onderdeel van het landelijke en internationale netwerk.

Groene verbindingen met het landschap

Delft is van oudsher verknoopt met het groene ommeland. Het groen kan meer de stad ingetrokken worden. Andersom moet het verleidelijker zijn om naar buiten te gaan.

Wonen en werken

De ligging tussen Rotterdam en Den Haag, in combinatie met de sterke eigen identiteit, maakt Delft een geliefde stad om te wonen, te werken, te studeren of te bezoeken. De strategische ligging van Delft tussen Den Haag en Rotterdam verbinden de TU en de daarbij behorende innovatie en bedrijvigheid aan het CID, het Erasmus en de overige kennis en innovatie clusters op de kennis-as. Delft is door kennisontwikkeling een verbindende schakel tussen Greenport Oostland en Greenport Westland.

Knooppuntenontwikkeling

In het stedelijke netwerk is er terecht veel aandacht voor ontwikkeling langs de voor Delft belangrijke OV-knooppunten. Met de trein ligt de hele Randstad (en de rest van Nederland) aan je voeten.

Dit heeft Delft aan de regio te bieden

Delft levert met diensten en innovaties technische kennis en innovatie waar een groot deel van Nederland profijt van heeft. Delft positioneert zich binnen de Metropoolregio dan ook als stad van technologie en innovatie. De sterke concentratie van kennisinstellingen, hightech bedrijven en aanverwante fieldlabs en incubators maken dat Delft functioneert als een regionale hotspot voor technologische innovatie. Delft heeft met Yes!Delft een toonaangevende hightech incubator in Europa. Met het creëren van 10.000 nieuwe arbeidsplaatsen in Delft en technologisch onderwijs op alle niveaus zet Delft in op de kraamkamer van innovatie, en daarmee op het versterken van het economische ecosysteem van de hele regio. Het levert ook een continue stroom van nieuwe bedrijven op in de nieuwe economie – bedrijven die ook buiten Delft elders een plek kunnen krijgen. Delft ligt centraal tussen de glastuingebieden van buurgemeenten in het Oostland en het Westland. De kennis uit Delft helpt mee in de innovatie van deze glastuinbouw. Ten slotte biedt de bijzondere historische binnenstad van Delft de regio een toneel voor cultuur en het ervaren van een rijke Delftse maar ook Nederlandse geschiedenis.

Delft heeft ook de regio hard nodig

Delft maakt op zijn beurt dankbaar gebruik van de groene ruimten buiten de gemeentegrenzen. Het landschap van Midden-Delfland en Buytenhout vormt een onmisbaar recreatief uitloopgebied voor de inwoners van Delft. Verder heeft Delft de regio ook nodig voor het huisvesten van alle kenniswerkers en studenten die in groten getale naar Delft komen voor onderwijs of werk. De regio kan woonmilieus bieden die Delft niet of onvoldoende heeft. De regio kan ook ruimte bieden voor nieuwe bedrijven die vanuit Delft ontstaan. Delftenaren maken dankbaar gebruik van culturele voorzieningen in de Randstad die Delft zelf niet bezit.

_{Foto: G. Schoonnewille}

Iedere gemeente zijn eigen kracht

Delft zet in op het beter verbinden van de gemeenten binnen de Metropoolregio. Op die manier gaat de regio steeds meer functioneren als een grootstedelijk gebied. Dit leidt tot extra economische groei en meer banen op alle niveaus. Iedere gemeente heeft haar eigen kracht. Deze kracht optimaal benutten, maakt de Metropoolregio sterker. Dit maakt ook dat Delft als gemeente niet alles in huis hoeft te hebben; de regio kan ook in bepaalde behoeften voorzien. Door samen te blijven werken met de regio op het gebied van infrastructuur, woningbouw, cultuur, economie, kennis en innovatie wordt de Metropoolregio in de komende jaren nog sterker.

3.4 Het toekomstbeeld van Delft     

Met het toekomstbeeld van Delft laten we de kracht van Delft zien en zetten we de koers op hoofdlijnen uit voor de ontwikkeling van de stad tot het jaar 2040. Dit toekomstbeeld laat ons met een frisse blik kijken naar de stad die we al kennen. Het is een kapstok voor de nieuwe ontwikkelingen, die verbonden zijn met het verleden.

Historische en herkenbare plekken en routes spelen in die toekomst een rol van betekenis, juist ook omdat de grote ontwikkelingen plaatsvinden op plekken met een verhaal over de geschiedenis van de stad. Door het doorgaande autoverkeer meer af te wikkelen op de ring van snelwegen rond Delft en de Kruithuisweg, komen de oude lijnen, langs water en groen, steeds meer beschikbaar voor langzamer verkeer, natuur en verblijf. Daarlangs concentreren we onder meer voorzieningen. De grote ontwikkelgebieden van Delft zullen gemengde stadswijken zijn, die verbonden zijn met de rest van de stad en zijn omgeving en daarmee nieuwe verbindingen door de stad mogelijk maken. Innovatieve wijken, die verdichting combineren met vergroening en verbinding, en die passen bij de historie van het gebied.

Groene vensters

Heel herkenbaar in Delft zijn de groene vensters in de vier windstreken: de Delftse Hout als onderdeel van regiopark Buytenhout, het Abtswoudse Bos, Ackerdijkse Bos en Kerkpolder als onderdeel van provinciaal landschap Midden-Delfland en de landgoederenzone van Rijswijk inclusief het Wilhelminapark. Een sterkere verknoping met deze groengebieden vanuit de stad (en onderling) is wenselijk.

Waterstructuren

Delft heeft een aantal herkenbare waterstructuren, die een historische betekenis hebben en een belangrijke functie hebben voor de waterhuishouding. Dit zijn bijvoorbeeld de Gaag die overloopt in de Buitenwatersloot, de Schie, de Vliet, de Kerstanje en de Tweemolentjesvaart. Waterstructuren zijn belangrijke identiteitsdragers, bieden (open) ruimte en geven kwaliteit aan wonen, werken en recreëren. De Schie is daarnaast ook een middel voor bulkvervoer.

Historische karakteristieken

Delft is een stad met een rijke historie. De Schie is een historische lijn die Rotterdam, Delft en Den Haag met elkaar verbindt. Het historische centrum van Delft heeft een bijzonder hoge erfgoedwaarde. Delft kent veel plekken met een verhaal, zoals het Kruithuis langs de Schie of het industriële verleden in Schieoevers. Historische toegangswegen als de Rotterdamseweg, Noordeindseweg en de voormalige Papsouseweg zijn belangrijke structuurbepalende lijnen.

Het groene netwerk

Voor een leefbare en ook gezonde stad zijn een groen netwerk en de verbinding met de buitengebieden heel belangrijk. De stad en zijn bewoners (inclusief planten en dieren) hebben veel baat bij het actief versterken van groen-recreatieverbindingen.

Bereikbaarheid

Op basis van het uitgangspunt dat je overal vanuit Delft binnen 15 minuten op de snelweg moet kunnen zijn, kan de hoofdwegenstructuur in de toekomst anders vormgegeven worden. Een realistische eerste aanpassing van het verkeerssysteem is het optimaliseren van de H-structuur met 'inprikkers' in plaats van doorlopende wegen, waardoor er meer ruimte ontstaat voor de fiets, groen en woningen. Cruciaal voor Delft zijn de grote knooppunten: station Delft, station Delft Campus. Interessante nieuwe locaties die bijdragen aan het Delftse OV-systeem zijn een potentieel lightrailstation noordelijk van Delft op de grens van Rijswijk Buiten en een potentieel nieuw lightrailstation Schiedam-Kethel. De Kruithuisweg moet in de toekomst een stroomweg worden die beter in zijn omgeving past.

Ruimte voor innovatie en bedrijvigheid

In de stad van technologie en innovatie zijn de grote ontwikkel- en innovatiegebieden duidelijk herkenbaar in het stedelijke landschap. De TU Delft Campus met omgeving en Biotech Campus/DSM zijn belangrijke innovatie- en kennisclusters. In enkele gebieden worden wonen met werk gemengd (Schieoevers Noord, Reinier de Graafzone en De Hoven). Schieoevers Zuid blijft de werkplaats van Delft.

Ruimte voor wonen

De wijken en buurten zijn grofweg in te delen in een vijf verschillende vormen, met elk een eigen schaal en dynamiek. De wijken en buurten moeten goed kunnen functioneren als sociaal-maatschappelijke eenheden, maar het is ook van belang de wijken onderling goed te verbinden.

Dynamische gemengde gebieden

Delft zet in op het mengen van wonen en werken, waardoor een klimaat ontstaat van dynamische gemengde gebieden. Ter versterking van de wijkeconomie en het borgen van de duurzame vitaliteit van wijken wordt bij nieuwe gebiedsontwikkelopgaven ten minste 10% van het te realiseren aanbod in de wijk bestemd voor werk en maatschappelijke voorzieningen. In de 'werk'gebieden wordt de balans gezocht met toevoegen van woningen. Gebieden waar deze menging gerealiseerd wordt zijn Schieoevers Noord, de Reinier de Graafzone en TU Noord. Nieuw Delft en De Hoven zijn al goede voorbeelden van dynamische gemengde gebieden. Een potentieel nieuw ontwikkelingsgebied is Prinses Beatrix Zuid dat op termijn na een mogelijke herinrichting van de Prinses Beatrixlaan plaats kan maken voor meerdere functies. De gemeente Delft doet op dit moment onderzoek naar keuzes aangaande infrastructuur ten behoeve van deze mogelijke ontwikkelrichting.

Klik hier voor betere kwaliteit kaart "Toekomstbeeld Delft 2040"

Conclusies toekomstbeeld

De grote ruimtelijke opgaven in het toekomstbeeld waar Delft de komende jaren onder andere aan werkt zijn:

1. Stedelijke verdichting

Ruimte voor innovatie en bedrijvigheid moet binnenstedelijk gevonden worden. De ontwikkeling van de wijken en buurten in Delft is belangrijk. Elke wijk en buurt heeft hierin een eigen schaal en dynamiek. Na de afronding van Nieuw Delft komt de nadruk van de ontwikkeling meer te liggen op de zuidzijde van de stad.

2. Functiemening in stedelijke dynamische gebieden

Schieoevers zal verkleuren, wijken worden versterkt en waar mogelijk verdicht en er komt een energienetwerk. Delft zet in op het mengen van wonen en werken. Er is plaats voor dynamische gemengde gebieden waar een nieuw soort stedelijkheid kan ontstaan.

3. Wijziging van de verkeersstructuur

Overal vanuit Delft ben je straks binnen 15 minuten op de snelweg. De H-structuur (A4-A13-Kruithuisweg) kan worden geoptimaliseerd, waardoor er meer ruimte ontstaat voor fiets, groen en woningen.

4. Het verbeteren van stad-landverbindingen

In het toekomstbeeld wordt ingezet op een compacte stad langs de 'oude lijnen', met een goede verbinding naar de te behouden waardevolle groene buitengebieden. Historische lijnen en plekken worden belangrijkere structuurbepalende elementen. De historische toegangswegen zullen minder gericht zijn op snelle doorstroming en meer op langzaam verkeer, sport en verblijf. Dit netwerk koppelen we aan het groene netwerk van parken, grachten en lanen en de fijnmazige groenstructuren in de wijken. Dit groene netwerk als onderdeel van de openbare ruimte is zodanig ontworpen dat deze uitnodigend en toegankelijk is voor iedereen en bijdraagt aan ontmoeting en verblijven.

5. Continuering van het beleid in de binnenstad

De binnenstad laten we in principe bestaan zoals deze is. De binnenstad blijft de compacte huiskamer van Delft waar men elkaar kan ontmoeten en is in 2040 beter bereikbaar, leefbaarder en levendiger. Het cultuuraanbod en de cultuurvoorzieningen zijn onderscheidend en hoogwaardig. Tussen culturele voorzieningen in de binnenstad en in de wijken bestaat een gezonde wisselwerking, waardoor cultuur in Delft laagdrempelig toegankelijk en inclusief is. Er is extra oog voor het verduurzamen van waardevol erfgoed en het ontwerpen en onderhouden van een buitenruimte die, passend bij het historische centrum, meer gericht is op de voetganger en ontmoeting.

6. TU Delft Campus versterken

De TU Delft Campus versterken we als kenniscluster waar er op specifieke delen van de campus ook ruimte is voor het mengen van functies als wonen en voorzieningen.

Als we deze ontwikkelingen met elkaar en met de hele stad kunnen verbinden, maken we de stad rijker, hechter en schoner.

4.1 Delft als stad van innovatie en technologie     

De uitstekende uitgangspositie

Delft heeft een uitstekende uitgangspositie om zich door te ontwikkelen van kennisstad tot toonaangevende technologiestad in Nederland. Delft ligt strategisch aan de kennisas Rotterdam-Leiden. De ingrediënten voor groei van werkgelegenheid en welvaart zijn aanwezig, zowel binnen Delft als in de regio. De concentratie van kennisinstellingen, hightech bedrijven en aanverwante fieldlabs en incubators maken dat Delft functioneert als een kraamkamer voor innovatie. Als enige stad binnen de Randstad heeft Delft technisch onderwijs op zowel mbo-, hbo- als academisch niveau en heeft het met YES!Delft een toonaangevende hightech incubator in Europa. Het kennis en innovatie ecosysteem van Delft excelleert op 10 thema’s namelijk:

• Energie
• Klimaat en water
• AI & Data Science
• Robotica
• Quantum
• Life Sciences & industriële biotechnologie
• MedTech
• Mobiliteit
• Luchtvaart en ruimtevaart
• Offshore

Samen met de vele technologie-gedreven bedrijven, kennis- en onderzoeksinstellingen vormen zij belangrijke schakels in het lokale en regionale technologische ecosysteem. Dit ecosysteem is de voorname pijler voor de economische en werkgelegenheidsontwikkeling van Delft.

Kansen voor de maakindustrie

Voor Delft liggen er kansen om kennis-gedreven ‘maakindustrie’I en de daarmee samenhangende waardeketen verder te ontwikkelen. Delft maakt zich daarbij binnen de regio sterk om deze nieuwe technologie-gedreven maakbedrijven aan de stad te verbinden. De uitdaging is het creëren en behouden van fysieke ruimte voor deze bedrijven. Deze nieuwe maakindustrie biedt arbeidskansen voor een brede doelgroep in Delft en de regio. Ook zijn er kansen voor de ambachtelijke maakindustrie. Ruimte voor innovatieve maakindustrie wordt vooral gezocht in de dynamische gemengde gebieden. Voor de ambachtelijke maakindustrie wordt ook in de wijken ruimte gezocht.

_{Foto: G. Schoonnewille}

^IInnovatieve maakindustrie oftewel ‘smart industry’ gaat over het vergroten van de productiviteit van bedrijven door de gecombineerde inzet van nieuwe technologie die helpt om zeer efficiënt, snel en specifiek te produceren. Dit kan door gecombineerd gebruik van zogenaamde sleuteltechnologieën waaronder 5G, ‘internet of things’, kunstmatige intelligentie, robotica en quantum technologie. Hierdoor kunnen productieprocessen verregaand geautomatiseerd en gedigitaliseerd worden, waardoor het ook weer mogelijk wordt om concurrerend in Nederland te produceren. In het geval van Delft gaat het dan veelal om de productie van hoogwaardige (half)fabricaten en systemen.

Verzilveren potentieel

De sociaaleconomische uitdaging voor Delft zit in het verzilveren van het arbeids- en ondernemerspotentieel. Dat betekent dat we de huidige bedrijven koesteren én dat er groeiruimte nodig is voor met name veel creatieve en technologie-georiënteerde bedrijven.

10.000 extra banen

Delft zet in op het realiseren van 10.000 extra banen in de periode 2018-2040. Hiervoor is de komende 10 jaar circa 100.000 m2 aan extra bedrijfsruimte nodig, met name voor de innovatieve maakindustrie. Extra bedrijfsruimte is niet alleen noodzakelijk voor brede werkgelegenheidsgroei en economische ontwikkeling, maar ook omdat er gaandeweg veel van is verdwenen in de afgelopen 15 jaar. Een inhaalslag is dus nodig, zeker nu de stad sterk groeit qua inwoneraantal. De ruimte hiervoor vinden we in zowel nieuwbouw, uitbreiding én in het vernieuwen, verduurzamen en versterken van onze voorraad kantoren, winkels en bedrijfsruimtes. Een groot gedeelte van de 100.000 m2 aan éxtra bedrijfsruimte komt vooral op specifieke plekken, zoals Schieoevers (onder andere Kabeldistrict), TU Delft Campus Zuid, de DSM Biotech Campus, Nieuw Delft, stationsgebied Delft Campus, maar ook op de Staalweg, en de Mijnbouwstraat. De beoogde groei vindt hoofdzakelijk plaats in die sectoren die toekomstbestendig zijn en aansluiten bij de nieuwe economie.

Verbinding met TU Delft

De TU Delft vervult in meerdere opzichten een unieke en waardevolle rol binnen en voor de stad. De TU Delft is een internationale topuniversiteit, met Delftse wortels. De TU Delft en de gemeente werken sinds het samenwerkingsconvenant uit 2016 samen aan zaken als mobiliteit, campusontwikkeling (waarbij het Ruimtelijk Ontwikkelperspectief van TU Delft leidend is), stadsplanning, accommodatie voor internationale studenten en medewerkers alsmede het versterken van de maatschappelijke betrokkenheid van de universiteit bij haar omgeving. Dat past bij de visie van een ‘Delft UniverCity’ die de samenwerking tussen de universiteit en de stad verbetert, met innovatie als drijfveer voor een slimme, duurzame en inclusieve samenleving. De samenwerkingsagenda heeft geresulteerd in structureel overleg en samenwerking op deze thema’s. Hierin komt de totale programmering van Delft aan de orde. De TU Delft Campus en de Biotech Campus Delft kunnen zich beter ontwikkelen als naast een sterk economisch klimaat ook een sterk woon- en leefklimaat wordt ontwikkeld.

Economische functies

Delft zet in op het versterken van drie centrale winkelgebieden: de binnenstad, De Hoven en Leeuw&Stein (zie afbeelding economische clusterlocaties). In de ondersteunende wijkcentra staat ontmoeting centraal. Doelstelling is om toe te werken naar een aantal krachtige en fijnmazige wijkcentra die zowel commerciële als maatschappelijke voorzieningen combineren, zodat deze bijdragen aan de vitaliteit en levendigheid van omliggende wijken. We faciliteren het transformeren van incourante winkel- en kantoorruimten naar andere functies, zoals wonen, pop-upwinkels, maatschappelijke voorzieningen en startupbedrijven. Verduurzaming van de huidige voorraad commercieel vastgoed is een uitgangspunt voor de concurrentiepositie van Delft.

Levendige wijkeconomie

Ter versterking van de wijkeconomie en het borgen van de duurzame vitaliteit van wijken bestemmen we op wijkniveau minimaal 10% van het nieuw te realiseren/te herontwikkelen bouwprogramma voor werk en maatschappelijke voorzieningen zoals zorg, cultuur en onderwijs. In de wijken maken we vooral ruimte voor stedelijk verzorgende economie (zoals dienstverlening, kleine ambachten, horeca en gemakswinkel/retail). Zelfs maakindustrie kan in lichte vorm en beperkte omvang landen in wijken. De ondergrens van 10% geldt op wijkniveau en mag op pandniveau verschillen. Economie en voorzieningen komen in de ‘haarvaten’ van de stad. Het type activiteit stemmen we daarbij af op de plek.

_{Foto: A. van den Berg / Pieter de Hooch Unplugged}

Een veilige technologiestad

Om de veiligheid te verbeteren, wordt bij (her)ontwikkelingen rekening gehouden met nieuwe risico’s en het stapelen van risico’s. Zo zorgt het samenbrengen van meerdere (risicovormende) ontwikkelingen niet voor een toename van het risico. Bij (her)ontwikkelingen is het belangrijk om de omgeving zo in te richten dat de gevolgen van de risico’s beperkt worden.

4.2 Historie, innovatie en creativiteit kleurt cultuur en toerisme in Delft     

4.3 Delft, waar het goed en gezond leven is; sterke en leefbare wijken     

4.4 Duurzaam Delft is klaar voor de toekomst     

4.5 Delft met voorzieningen voor iedereen     

Delft streeft naar een compleet aanbod van voorzieningen

Delft wil hoogwaardige, moderne en toegankelijke voorzieningen voor iedereen. In gebiedsontwikkelingen en andere relevante ruimtelijke ontwikkelingen zijn maatschappelijke voorzieningen onderdeel van de planvorming. Naast het investeren in nieuwe voorzieningen gaat het ook om het herverdelen en optimaliseren van het bestaande aanbod.

Delft streeft naar een goede spreiding van voorzieningen en clustert waar mogelijk

Maatschappelijke voorzieningen zijn onder te verdelen in stedelijke voorzieningen en wijkvoorzieningen. Voor wijkvoorzieningen verschilt de opgave per gebied. Stedelijke voorzieningen komen bij voorkeur op centrale en goed bereikbare locaties. Maatschappelijke voorzieningen versterken de sociale structuren op wijkniveau waardoor een gevarieerder, veiliger en prettiger leefklimaat ontstaat. Voorzieningen nodigen uit tot ontmoeten, meedoen, bewegen en (talent)ontwikkeling. Het inwoneraantal van het stadsdeel Schieoevers Noord gaat in de toekomst stijgen, het voorzieningenniveau zal in dat gebied ook toenemen. In dit deel van de stad is ruimte om ook nieuwe voorzieningen te realiseren die passen bij het nieuwe stedelijke karakter van dit deel van de stad.

Delftse voorzieningen zijn voor iedereen toegankelijk

Delft wil hoogwaardige, passende en toegankelijke voorzieningen voor iedereen. Dit draagt bij aan een inclusieve stad.

Sport

Delft kiest bij binnen- en buitensportaccommodaties voor basiskwaliteit. Sportaccommodaties zijn functioneel, veilig en hygiënisch. Delft streeft naar een aanbod van sportaccommodaties dat is afgestemd op de vraag. In de huidige situatie moet er meer capaciteit voor binnensport en bepaalde takken van buitensport gerealiseerd worden. De sportaccommodaties zijn goed verdeeld over de stad.

Onderwijs

Waar nodig wordt er in een ontwikkelgebied vroegtijdig ruimte geclaimd voor onderwijshuisvesting. Speciale aandacht gaat uit naar de transformatie-opgaven en de kansen die deze kunnen geven voor de meer stedelijke onderwijsvoorzieningen, met name het voortgezet (speciaal) onderwijs.

Welzijn

Delft zet in op een goede spreiding die past bij vraag en aanbod van de doelgroepen en wijken. We streven een dekkend netwerk na van voorzieningen in Delft, rekening houdend met de verschillende behoeften per wijk.

Cultuur

Het cultuurbeleid slaat een brug tussen cultuur en andere domeinen en opgaven. De gemeente zet daarom in op een sterke culturele basis en een goed en divers cultureel aanbod dat aansluit bij de vraag van bewoners, de omvang en het profiel van Delft en onze plek in de regio.

Zorg

De eerstelijnszorg – zoals huisartsen, tandartsen – zal effecten ondervinden van de toename van huishoudens en de vergrijzing. Ouderen en jongeren met een hulpvraag blijven steeds langer zelfstandig wonen. Vaak is dan ook meer zorg nodig, met de juiste mix van voorzieningen in de buurt en de mogelijkheid om naar buiten te gaan.

Recreatie

Met de ontwikkelingen in de stad (groei aantal inwoners) en de ambities van de gemeente op het gebied van sporten, bewegen en recreëren neemt het belang toe van het maatschappelijke aspect van recreatieve ruimte en voorzieningen. Ruimte in Delft is schaars. In deze compacte stad moeten diverse opgaven worden gerealiseerd. De verdichting van wonen, en daarmee meer inwoners, legt extra druk op de bestaande openbare ruimte en op het bestaande voorzieningenniveau. Steeds meer mensen maken meervoudig gebruik van dezelfde openbare ruimte. Hiermee wordt de openbare ruimte multifunctioneel gebruikt. De inrichting en het beheer moeten hierop aansluiten. Dit geldt ook voor de groene buiten-/recreatiegebieden en waterstructuren.

4.6 Delft bereikbaar     

Delft staat er goed voor

De uitgangspositie van Delft op het gebied van mobiliteit is goed. Delft scoort hoog als het gaat om stedelijk fietsgebruik en verplaatsing te voet. Bijna driekwart van alle verplaatsingen in Delft vinden plaats per fiets of te voet. Richting 2040 groeit het aantal bewoners van de stad met ongeveer 30%. Als we willen groeien en tegelijktijdig een leefbare stad willen die voor iedereen bereikbaar is, dan moeten we de mobiliteit anders organiseren. Dit betekent: fors investeren in een stad die op alle niveaus goed ontsloten en bereikbaar blijft, via weg, spoor en water. We zetten in op een mobiliteitstransitie. Het autobezit en autogebruik gaan we verminderen. Andere vervoerswijzen gaan we stimuleren en verbeteren. De vrijgespeelde ruimte gaan we vervolgens anders benutten.

Mobiliteitstransitie

Voor een stad die een goed woon- en werkklimaat nastreeft, is bereikbaarheid cruciaal. Het vraagt om optimale fietsvoorzieningen (paden en stallingsmogelijkheden), voldoende trottoirs en een fijnmazig OV-netwerk door de stad. Om de veiligheid te borgen, moeten de verschillende verkeersstromen zoveel mogelijk gescheiden zijn. De auto is in de stad te gast en komt bij voorkeur niet te veel in het centrum. In de wijken en buurten is voor auto’s wel plek. We brengen een duidelijke hiërarchie aan in de verschillende netwerken, met hoofdroutes en routes met extra kwaliteit en prioriteit. We kennen verschillende prioriteit toe aan de diverse vervoersnetwerken. Deze zijn leidend bij toekomstige herinrichtingen.

Autogebruik beperken

De auto neemt veel ruimte in beslag. Een belangrijk doel binnen het mobiliteitsbeleid is daarom het beperken van dit ruimtebeslag van de auto. We willen deze ruimte gebruiken voor andere manieren van vervoer en het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving.

Bijzondere mobiliteitsoplossingen

Het aantal verplaatsingen per persoon zal vermoedelijk niet afnemen in de toekomst. We kunnen wel stimuleren om de verplaatsingen korter te maken en om andere vervoermiddelen dan de auto te kiezen. Dit betekent inzetten op verbeteringen van voorzieningen voor fiets en openbaar -vervoer, op het mogelijk maken van ketenverplaatsingen (verplaatsingen met meerdere vervoersmiddelen) en op het efficiënter gebruik van auto’s. Dit laatste kan door het stimuleren van deelauto’s en mobiliteitshubs.

Vrijgekomen ruimte

Met de vrijgekomen ruimte is er meer plek voor verblijven (ontmoeting, spelen, groen en recreatie) en de overige opgaven in de stad.

Sterke verbinding met energietransitie en gezondheid

Mobiliteit is goed voor circa 20% van het verbruik van fossiele brandstoffen. Op het moment dat we zorgen dat mobiliteit zoveel mogelijk op een duurzame manier vorm krijgt, draagt de mobiliteitstransitie bij aan de energietransitie en de gezondheid van de Delftenaren.

Openbaar vervoer versterken

Station Delft heeft goede en frequente verbindingen naar Den Haag, Rotterdam en verder. De spoorverdubbeling van Rijswijk tot en met station Delft Campus, inclusief een vernieuwd station Delft campus, is nu in aanbouw. Delft streeft ernaar om samen met de regio de hele lijn van Leiden tot en met Dordrecht viersporig te maken om zo een schaalsprong in het metropolitaan OV te realiseren. Het regionale tram- en busnet is met de vele vrije bus- en trambanen, al van hoge kwaliteit. Dit netwerk wordt opgewaardeerd tot zogenaamde R-net kwaliteit. Dat betekent: hogere frequentie, meer vrije banen en nieuwe schone voertuigen. Dit OV-netwerk maakt het mogelijk om een groot aantal regionale verplaatsingen per OV te kunnen maken.

Regionaal vervoer

Bezoekers uit delen van de regio met een beperkter OV-aanbod, komen ook in de toekomst voor een groot deel met de auto. Delft stimuleert deze bezoeker om niet meer tot het hart van de stad te rijden door faciliteiten aan te bieden nabij invalswegen, met goede verbindingsmogelijkheden naar de binnenstad (OV en last-mile oplossingen). Delft wil het OV graag optimaliseren, maar in gebieden met lage dichtheden is dit niet altijd mogelijk. Dit is de reden dat de auto belangrijk blijft voor de regionale verplaatsingen waarvoor het OV geen goed alternatief kan bieden.

Visie Kruithuisweg

De Kruithuisweg is de belangrijkste en drukste weg in Delft. De weg heeft een stroomfunctie maar ook kruispunten met langzaam verkeer. De weg vormt een grote barrière tussen verschillende stadsdelen. De Kruithuisweg zit vanwege de hinderzones ruim in zijn jasje maar biedt toch mogelijkheden voor gebiedsontwikkeling. Het is gewenst om een ontwerpstudie te starten met als doel de stroomfunctie van de Kruithuisweg te verbeteren, de weg beter in te passen in zijn omgeving en de mogelijkheden voor gebiedsontwikkelingen te verkennen.

Mobiliteitsprogramma Delft

De mobiliteitsopgave is uitvoeriger beschreven in het Mobiliteitsprogramma Delft (link). Het Mobiliteitsprogramma Delft 2040 beschrijft de visie op mobiliteit richting 2040 en maakt concreet welke acties hiervoor nodig zijn.

‘De binnenstad van Delft autoluw houden of zelfs autovrij maken. Ook in de stad als geheel het gebruik van vervuilende motorische voertuigen beperken. Dit is te bereiken door goede fietspaden en -stallingsmogelijkheden, en meer oplaadplekken voor elektrische voertuigen.’ Uit ‘In gesprek met de stad Delft’

5.1 Koers historische binnenstad en Nieuw Delft     

Identiteit, kwaliteiten en uitdagingen

Het centrum bestaat uit de historische kern van Delft en Nieuw Delft.

Historische binnenstad

De historische binnenstad is de huiskamer van de stad, vooral door de gezellige sfeer in een kleinschalige en compacte, historische context. De binnenstad is de plaats waar Delftenaren elkaar ontmoeten en wordt drukbezocht. De binnenstad is rijk aan erfgoed en historie. Specifiek voor de binnenstad zijn de verschillende gebruikersgroepen: bewoners, ondernemers en dag- en verblijfsbezoekers. Er wonen veel studenten, waardoor het percentage eenpersoonshuishoudens hoog is. Typerend voor de binnenstad zijn de aaneengesloten rijen huizen en smalle straten. Mensen wonen dicht op elkaar. De woningtypen zijn divers, met veel historische panden. Het woonmilieu van het historisch hart van de stad en de directe omgeving is centrum-stedelijk. Hier wordt in een dynamische, historische setting gewoond, met een mix van functies: toerisme, cultuur, kleinschalige bedrijvigheid, detailhandel en horeca. Het ruimtelijk beeld is in hoofdzaak dat van laagbouw, straten, grachten en pleinen en verspreid liggende speelvoorzieningen. Door de nabijheid van alle functies is dit gebied voor velen aantrekkelijk.

Nieuw Delft

Door de aanleg van de treintunnel is een gebied naast de historische binnenstad ontstaan dat opnieuw ingevuld wordt. Bij de ontwikkeling van Nieuw Delft wordt ingezet op onder andere wonen, horeca, hotels, kleinschalige bedrijvigheid en ontmoetingsruimtes, zowel inpandig als in de openbare ruimte.

_{Beeld: Frits van Dongen en Koschuch Architects}

Koers

Passend bij de kwaliteiten van het centrum en de gebiedseigen uitdagingen die hier spelen is de koers voor het centrum bepaald.

Koers historische binnenstad

De aantrekkingskracht van de historische binnenstad is uniek. Het gebied verbeeldt de kernwaarden van Delft als stad van historie en techniek. Kennis, innovatie, creativiteit, cultuur en historie zijn belangrijke troeven die de stad uitspeelt om het hart te veroveren van bewoners, ondernemers en bezoekers. De binnenstad is in 2040 leefbaarder en levendiger. Delft streeft ernaar in 2040 meer openbare ruimte in de binnenstad beschikbaar te hebben voor ontmoeten en verblijven. Ook zullen er tot 2040 ongeveer 300 woningen en 1000 arbeidsplaatsen aan de historische binnenstad worden toegevoegd zodat Delft economisch sterk en vitaal blijft. In 2040 is de binnenstad verduurzaamd. De binnenstad is het laatste deelgebied van Delft dat van het aardgas af zal gaan. In 2040 is de binnenstad beter bereikbaar. Sommige delen van de binnenstad zijn dan autoluw. Er blijft ingezet worden op het versterken en uitbreiden van stadslogistiek. De relatie met Stichting Centrummanagement is goed onderhouden.

Nieuw Delft

Voor Nieuw Delft is er een andere koers uitgezet. Door het ontwikkelen van Nieuw Delft wordt ingezet op een gemengd stedelijk gebied waar de oude barrière van de spoorzone geheel is opgeheven. Nieuw Delft is de schakel die de binnenstad met de rest van de stad verbindt. Het is een stedelijk milieu met maximale variatie. De ambities voor duurzaamheid zijn er hoog. De ontwikkeling benut de economische potentie. Er wordt maximaal gebruikgemaakt van de centrale ligging van het gebied. Door het toevoegen van Nieuw Delft krijgt Delft een nieuw stuk stad waarmee het kan concurreren op Randstedelijk niveau. In Nieuw Delft worden ongeveer 1.750 woningen toegevoegd en is er plaats voor zo’n 1.000 arbeidsplaatsen. Door Nieuw Delft is de stad van techniek straks ook in het centrum merkbaar.

_{Beeld: Zwartlicht, Architect StudioNineDots, Opdrachtgever: Ontwikkelcombinatie SBB-Vink Bouw Antoni VOF, Projectmanagement: Amory+Jurriëns.}

20% van de 10.000 banen krijgen een plek in het centrum. In het centrum versterken we het concept de Stad is de campus, de Campus is de stad. Het centrum blijft het kernwinkelgebied en veel horeca is hier gevestigd. Deze combinatie zorgt ervoor dat we fors inzetten op het perspectief innovatie,- kennis-, en technologiestad.

In het centrum zetten we vol in op cultuur. We versterken en behouden de erfgoedwaarden van de historische binnenstad. Met Nieuw Delft vertellen we een nieuw verhaal passend bij de kernwaarde technologie, innovatie en creativiteit. Voor toerisme blijft het centrum een belangrijke trekker.

Het centrum is de huiskamer van de stad en in onze huiskamer zetten we fors in op leefbaarheid, levendigheid en ontmoeting.

In het centrum zetten we meer dan gemiddeld in op klimaatadaptatie en de ontwikkeling van groen- en blauwstructuren. Het is niet het deelgebied waar we starten met het loskoppelen van het aardgas (energietransitie). Nieuw Delft is volledig aangesloten op duurzame warmtebronnen

De historische binnenstad is het decor voor cultuurvoorzieningen. Voorzieningen met betrekking tot zorg, onderwijs, welzijn en sport versterken we kwalitatief maar we zetten in het centrum niet in op kwantiteit.

De bereikbaarheid naar het centrum toe is zeer belangrijk maar in het centrum zelf geven we de auto minder plek, en gaan we meer autoluwe zones inrichten. We zetten in op parkeerplekken voor fietsers en de voetganger en fietser staat in het centrum op de eerste plaats.

5.2 Koers wijken     

Identiteit, kwaliteiten en uitdagingen

De woonwijken in Delft vormen in al hun diversiteit met alle verschillende buurten een veelkleurig palet waar iedereen in Delft in elke fase van zijn of haar leven kan wonen of elkaar kan ontmoeten. Delft heeft een heel aantal verschillende woonmilieus waar iedereen een plek kan vinden. Elke wijk en buurt in Delft heeft zijn eigen, herkenbare ruimtelijke identiteit. Zo herkennen we vooroorlogse woonwijken (Hof van Delft, Vrijenban), wijken met een dorps karakter, maar ook grote delen naoorlogse laagbouw (Tanthof) en hoogbouw (grote delen van Voorhof en Buitenhof).

De wijkversterkingsopgave

De sterke en levendige wijken staan voor gebiedseigen uitdagingen. Delft heeft enkele gebieden benoemd als wijkversterkingsgebieden. Doel van een wijkversterkingsopgave is het maken van een kwalitatieve slag, in de breedste zin van het woord. Het gaat hierbij niet alleen om ingrepen in het fysieke domein, maar ook in het sociaal domein en het veiligheidsdomein, zodanig dat de domeinen met elkaar verbonden en in balans zijn. Het toevoegen van maatschappelijke waarde aan een gebied en de stad als geheel staat altijd voorop.

Koers

Of voorgenoemde wijkversterkingsopgaven spelen in een gebied en de mate waarin ze zich daar voordoen, verschilt per gebied. De wijkaanpak geeft invulling aan de opgaven per wijk. We maken een 'foto' van de wijk en bepalen op basis daarvan de richting van onze aandacht en inzet per wijk en buurt.

In de wijken zette we in op een levendige wijkeconomie. We zetten meer dan gemiddeld in op het perspectief innovatie,- kennis-, en technologiestad en werkgelegenheid voor een brede doelgroep.

We vinden het belangrijk dat cultuur ook in de wijken beleefbaar is. In de wijken zetten we in op het versterken van de herkenbaarheid van erfgoed in de leefomgeving. Dit doen we ook door het vertellen van verhalen. Deze opgaven zorgen er samen voor dat we meer dan gemiddeld inzetten op Historie, innovatie en creativiteit kleurt cultuur en toerisme in Delft.

De wijken zijn de primaire woongebieden in Delft. Ongeveer 30% van de woningbouwopgave wordt uitgevoerd in deze gebieden. Hier willen we zo prettig, gezond en veilig mogelijk kunnen wonen, leven en recreëren. In de wijken willen we Langer en Weer Thuis wonen mogelijk maken. De inrichting van de openbare ruimte is gericht op het combineren van de functies bewegen, ontmoeten en meedoen. In de wijken Voorhof, Buitenhof, Tanthof en Wippolder worden de gezondheidsproblemen met urgentie aangepakt. Als de toepassing van positieve gezondheid in deze wijken slaagt, gaan we ook door in de andere wijken. Al deze ambities samen zorgen ervoor dat we maximaal inzetten op de opgave Delft waar het goed en gezond leven is.

In de wijken maken we een grote duurzaamheidsslag met betrekking tot de energietransitie, duurzame groen- en blauwstructuren, natuurinclusiviteit en de klimaatadaptatie.

In de wijken zetten we qua voorzieningenniveau fors in op het meebewegen met de groei en ontwikkeling van de stad. Kwalitatief en kwantitatief brengen we de basis op orde.

In de wijken zetten we in op het verbeteren van het fietsnetwerk. De auto gaan we een minder prominente plek geven. In de wijken geven we plek aan deelmobiliteit. Deze combinatie van acties zorgt ervoor dat we meer dan gemiddeld inzetten op het perspectief Delft bereikbaar.

5.3 Koers kennis-, innovatie- en technologiegebieden     

Identiteit, kwaliteiten en uitdagingen

Delft wordt gekenmerkt door een unieke mix van kennisinstellingen en (innovatieve en technologische) bedrijvigheid. Deze gebieden bepalen in grote mate de vitaliteit van de stad. Onderdelen die deel uitmaken van de kennis en werkstad zijn de TU Delft Campus en omgeving, Schieoevers (Noord en Zuid), het DSM-terrein, de winkelgebieden en de veelheid aan verschillende kantoren en bedrijvigheid op bedrijventerreinen. Clusters van deze bedrijvigheid zijn ontstaan rondom de hoofdontsluitingswegen van Delft.

_{Beeld: Mei architects and planners}

Koers

In ruimtelijke zin is de koers om te komen tot voldoende ruimte voor de nieuwe werkgelegenheid en actieve sturing op de voorraadontwikkeling van bedrijfsruimten, kantoren en winkels. Opgaven die hierop sturen zijn:

• Herontwikkelen gedeelte Schieoevers Noord en het verdichten van Schieoevers Zuid;
• Ontwikkelruimte in Nieuw Delft economisch benutten en inzetten op een gemengd gebied;
• Ontwikkelruimte op TU Delft Campus en omgeving benutten;
• Natuurlijke sectorale groei in onder andere de zakelijke dienstverlening, toerisme, horeca en detailhandel;
• Investeringen in social return leveren op de lange termijn banen op.

Herontwikkelen Schieoevers Noord

De transformatie van het noordelijke deel van Schieoevers zal leiden tot een uniek gebied met een gemengd (hoog)stedelijk milieu en ruimte voor de (innovatieve) maakindustrie. Het gebied biedt kansen voor starters op zowel de woon- als arbeidsmarkt. Een andere doelstelling van Schieoevers is het verbeteren van de verbinding van het gebied met andere delen van de stad. Schieoevers maakt onderdeel uit van het landschapspark Schie.

Een gedetailleerde uitwerking van de herontwikkeling Schieoevers Noord is te raadplegen in het Ontwikkelplan Schieoevers Noord. Op delft.nl is nog meer over de plannen in Schieoevers Noord te vinden.

TU Delft Campus

Op TU Delft Campus komen onderwijs, onderzoek en valorisatie samen. Naast verschillende faculteiten (TU Delft), hbo-instellingen en onderzoekscentra zijn er ruim 250 nationale en internationale bedrijven gehuisvest. TU Delft Campus Zuid heeft een specifieke functie. Het terrein dat grotendeels in eigendom is van de TU Delft beslaat circa 160 hectare, waarvan circa 35 hectare nog te ontwikkelen is.

De TU is bezig om haar vastgoed en openbare ruimte op de campus te vernieuwen en verduurzamen. Het Mekelpark en de nieuwe faculteiten op TU Delft Campus zijn daar voorbeelden van. TU Delft Campus Zuid is de enige grootschalige greenfield-ontwikkellocatie voor (hoogwaardige kennisintensieve) bedrijvigheid in Delft.

De TU Delft staat voor een zeer omvangrijke vastgoedopgave, omdat een substantieel deel van de onderwijs- en onderzoekgebouwen toe is aan vervanging of grondige renovatie. Dit leidt tot een verschuiving van faculteiten en gebouwen op het campusterrein. Hoe de TU dit vorm wil geven, is beschreven in het Ruimtelijke Ontwikkelingsperspectief. Dit perspectief van de TU Delft geeft invulling aan een aantal belangrijke fysieke opgaven uit het gemeentelijke programma, zoals de energietransitie, klimaatadaptatie en de mobiliteitstransitie.

De visie deelt de campus op in beloopbare clusters die ruimte bieden voor nieuwe ontwikkelingen. Er wordt ingezet op een gezonde en levendige campus waar de voetganger centraal staat en veel ruimte is voor ontmoeting, zowel in de openbare ruimte als in de gebouwen. De TU Delft wil een vlot en veilig bereikbare campus. Om dit te bereiken is samen met diverse instanties een pakket van maatregelen samengesteld. De gemeente en de TU Delft blijven in gesprek over studentenhuisvesting op het campusterrein, de inzet van erfgoed en de uitwerking van mobiliteitsvraagstukken. Ook de kansen en de relatie met Schieoevers Noord en met de stationsgebieden worden verder onderzocht. Gezamenlijk onderzoeken Delft en TU hoe het TU-gebied meer onderdeel kan worden van de stad, bijvoorbeeld door betere verbindingen vanaf de stations, de binnenstad en de westelijke woonwijken en door aansprekende functionele programmering van het gebied. De volledige campusstrategie is beschreven in het Ruimtelijk Ontwikkelperspectief TU Delft Campus 2019-2029.

Station Delft Campus

ProRail verdubbelt het aantal sporen van 2 naar 4 en gaat het station grondig renoveren tot het eerste energieneutrale treinstation van Nederland. Verder wordt door de aanleg van een tunnel voor fietsers en voetgangers de TU-campus beter bereikbaar, zeker in aansluiting op de nieuw te bouwen brug in Schieoevers. Deze ontwikkelingen vormen een katalysator voor het omliggende gebied, waar al veel dynamiek ontstaat door transformatieverzoeken van leegstaande kantoren.

Het gebied rond station Delft Campus heeft potentie. Dit stationsgebied kan transformeren tot een nieuw stedelijk gebied waar gewoond en gewerkt kan worden. Doel is om te verdichten rondom OV-knooppunten zodat de vervoersvraag op duurzame wijze wordt geaccommodeerd. Uitgangspunt is hier een gemengd stedelijk gebied te ontwikkelen, met een mix van programma en functies. De gemeente heeft de mogelijkheid voor het inbrengen van eigen grond en is in gesprek met eigenaren en ontwikkelaars in het gebied. De gemeente wil de ontwikkeling stimuleren met een visie voor de verstedelijking van deze zone. Omdat het station zo dichtbij de campus ligt en het vanaf december 2019 ook die naam draagt, zal het stationsgebied ook het gebied worden waar innovaties op grote thema’s als klimaat, energie en mobiliteit een plek kunnen krijgen. Dit wordt gezamenlijk met de TU verder vormgegeven.

_{Beeld: Benthem Crouwel Architects}

Verdichten Schieoevers Zuid

Schieoevers Zuid is een gemengd bedrijventerrein met een specifiek vestigingsmilieu voor waterverbonden bedrijvigheid. Op dit terrein mogen activiteiten plaatsvinden die vallen in een hoge milieucategorie (HMC). Weinig bedrijven maken gebruik van de kades. Ook zijn er weinig bedrijven met een hoge milieucategorie. Voor het zuidelijk deel van het bedrijventerrein Schieoevers zal niet gekozen worden voor transformatie. Hier wordt nadrukkelijk ingestoken op verduurzamen door intensiever en efficiënter gebruik te maken van het terrein. Het gehele gebied van Schieoevers Zuid biedt mogelijkheden en blijft dat ook doen voor activiteiten die vallen in een hoge milieucategorie. Samen met de provincie zoeken we naar geschikte locaties voor Delftse bedrijven in de hoge milieucategorie: binnen Delft op Schieoevers Zuid of buiten Delft. Verspreide detailhandelsvestigin-gen in het gebied kunnen geleidelijk worden verplaatst. Ook gebiedsvreemde functies worden op termijn verplaatst of gestopt. Door het herontwikkelen van het gebied ontstaat ruimte voor nieuwe bedrijvigheid en intensivering.

We zetten maximaal in op het aantrekken, behouden en stimuleren van bedrijvigheid. De ontwikkeling van de innovatieve maakindustrie vergt maximale inspanning. De TU Delft Campus en omgeving zijn bepalend in de strategie.

Het noordelijk TU terrein heeft belangrijke erfgoedwaarden en ook TU midden heeft bijzondere kwaliteiten. Om erfgoedwaarden in deze gebieden te versterkt zetten we in op het hergebruik van waardevolle gebouwen. Belangrijk is dat cultuurwaarden in Schieoevers worden versterkt om er prettig te kunnen leven.

In de kennis-, innovatie- en technologiegebieden zullen in de toekomst meer mensen wonen. We streven in Delft naar een goede mix tussen werken en wonen. Nieuwe grootschalige clusters van studentenwoningen komen vooral op en rond de TU Delft Campus. Het toevoegen van woningen op Schieoevers Noord en op de campus, in combinatie met werken, vraagt extra aandacht voor de leefkwaliteit.

Er liggen grote opgaven om de kennis-, innovatie-, en technologiestad duurzaam te krijgen. Er is in Schieoevers Noord ruimte voor nieuwe woningen en bedrijvigheid die we goed kunnen koppelen aan de duurzaamheidsambities. Ook met betrekking tot de circulaire economie zetten we in het deelgebied kennis-, innovatie-, en technologiestad grote stappen. Het verduurzamen van vastgoed en kantoren krijgt aandacht. De combinatie van deze opgaven zorgt ervoor dat we fors inzetten op duurzaamheid binnen dit deelgebied.

Schieoevers gaat qua woningaantal flink stijgen en het voorzieningenniveau zal daarin mee gaan stijgen. Deze opgaven zorgt ervoor dat we meer dan gemiddeld inzetten op het perspectief Voorzieningen.

De Campus en de stad zullen in de toekomst beter aan elkaar verbonden. Naar het campusterrein toe willen we ook inzetten op ketenvervoer en het autoluwe gebied op de campus (Noord) breiden we uit. Vanuit Schieoevers kun je straks goed te voet bewegen naar andere delen van de stad. Deze opgaven samen zorgen ervoor dat we meer dan gemiddeld inzetten op het perspectief Delft Bereikbaar.

5.4 Koers groene vensters en buitengebieden     

Identiteit, kwaliteiten en uitdagingen

In Delft is het buitengebied nooit ver weg. De groengordel om de stad vormt de verbindende schakel tussen het landelijk gebied en de ‘groene vingers’ in de stad. Het vormt een onmisbaar uitloopgebied voor de inwoners van Delft, waar in de stad zelf grote groenvoorzieningen zeer schaars zijn. Het buitengebied van Delft bestaat uit de Delftse Hout, Abtswoude en Kerkpolder. De groene stadslongen worden overwegend gebruikt voor recreatie, ontmoeting, sport en spel. Er bevinden zich onder meer stadstuinen, sportfaciliteiten, kinderboerderijen, campings en vakantieparken, een grote recreatieplas en een begraafplaats. Natuur en landschap kunnen hier beleefd worden.

Koers

De MRDH ontwikkelt zich tot een samenhangend netwerk van hoogwaardige stedelijke vestigingsmilieus. Het succes van dit netwerk hangt mede af van het behoud van de open ruimte als stedelijk uitloopgebied met ruimte voor sport, recreatie en andere vormen van ontspanning. Daarom wordt er ingezet op versterking van de waarden die het buitengebied al bezit. Er wordt vooral ingezet op duurzaamheid, voorzieningen, bereikbaarheid en het versterken van de culturele waarden.

In de gebieden wordt ingezet op een combinatie van natuur- en recreatieve functies en landschapsbeleving. Gewaarborgd wordt dat recreatieve druk geen negatieve effecten heeft op flora en fauna. Het recreatief netwerk en bestemmingen binnen de recreatiegebieden Delftse Hout, Abtswoudse Bos, Ackerdijkse Bos en Kerkpolder zorgt dat deze gebieden beleefd kunnen worden. Erfgoed en biodiversiteit vormen hierin belangrijke waarden. Met de verstedelijkingsopgave is het landschap voorwaardelijk voor het prettig wonen in de stad. Het landschap wordt niet verder aangetast door infrastructuur. Indien nieuwe infrastructuur onvermijdelijk is, dan heeft landschappelijke inpassing de hoogste prioriteit en moet geïnvesteerd worden in het versterken van de ruimtelijke kwaliteit van het omliggend landschap en het voorkomen van barrières voor mens en dier.

Vanuit het regiopark Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland zijn de gezamenlijke uitgangspunten voor de Omgevingsvisie voor dat gebied opgenomen. De visie met betrekking tot het overige Delftse buitengebied is in meer detail beschreven in de visie Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland. Voor het gebied Delftse Hout hebben gebruikers van het gebied de gebiedsvisie Buytenhout-West opgesteld. De koers met betrekking tot de Delftse Hout is in deze gebiedsvisie in nog meer detail beschreven. De gemeente heeft deze twee visies ondertekend en daarmee zijn deze visies het uitgangspunt voor de buitengebieden.

In het buitengebied zetten we in op het versterken van de indentiteit Delft als stad van technologie, innovatie en creativiteit. Om dit beter te maken zetten we gemiddeld in op het perspectief innovatie-, kennis- en technologiestad.

We zetten in op het behouden van de cultuurhistorische waarden in de buitengebieden zoals de recreatieve waarden in het Delfse Hout, de landschappelijke waarden in de Tanthof en het slagenlandschap van het Abtswoudse bos.

Het buitengebied vervuld een belangrijke recreatieve functie voor de Delftenaren. We zetten niet in op woningbouw maar wel op het bijdragen aan leefkwaliteit en uitnodigingen tot bewegen, ontmoeten en meedoen.

In natuur- en recreatiegebieden gaan we geen windmolens plaatsen. Wel zetten we in op groem, blauw & gezond en biodiversiteit. In het buitengebied zetten we fors in op het perspectief Duurzaam Delft.

In het buitengebied zetten we in op voorzieningen gerelateerd aan sport en recreatie. In vergelijking met andere deelgebieden zetten we hier niet in op het toevoegen van extra voorzieningen met betrekking tot zorg, welzijn, onderwijs en cultuur.

We zetten op een betere bereikbaarheid van het buitengebied (te voet, te fiets en met OV). Om dit voor elkaar te krijgen zetten we meer dan gemiddeld in op het perspectief Delft Bereikbaar.