Occupatie en verstedelijking

De structuur van Heerhugowaard bestaat uit veel rechte lijnen, waarlangs de ruimtelijke ontwikkelingen zich hebben afgespeeld en nog afspelen. Met de droogmakerij in de 17e eeuw kreeg het gebied van Heerhugowaard geografisch in hoofdlijnen zijn definitieve vorm. In de daaropvolgende eeuwen wijzigde deze hoofdstructuur niet en, ondanks de spectaculaire nieuwbouw van de laatste decennia, is de hoofdstructuur redelijk gaaf gebleven. Desalniettemin is, vooral door de herverkaveling in de jaren zestig, maar ook door de nieuwbouw en wegenaanleg, een aantal van die historisch gegroeide structuren verloren gegaan.

De spil, ook voor het verkeer, was jarenlang de Middenweg. Helaas is voor dit doel het kenmerkende karakter van de oude Middenweg (met bomen aan twee kanten en water aan de oostzijde) op sommige plaatsen behoorlijk aangetast. Inmiddels zijn de Westtangent, Oosttangent en Zuidtangent de hoofdontsluitingswegen geworden, maar de Middenweg wordt op sommige plekken nog steeds teveel belast.

Middenweg

Historische route Middenweg als drager van ontwikkelingen


In de jaren zestig is gestart met het bouwen van de woonwijken en werkgebieden aan weerszijden van de oudere wegen. Elke buurt, elke wijk heeft een eigen sfeer. Het is prettig wonen in Heerhugowaard. Ruimte en groen zijn belangrijke kenmerken van de stedelijke inrichting van de gemeente.

De inmiddels wat verouderde inrichting van de meeste wijken, wordt op dit moment in samenspraak met de bewoners onder handen genomen in het kader van groot onderhoud wijken. Binnen de werkgebieden vindt herstructurering plaats van met name de inrichting van de openbare ruimte.

In het oude centrumgebied spelen verschillende ´binnenstedelijke´ ontwikkelingen. Projecten zijn in studie of zijn de afgelopen jaren gerealiseerd. Dat geldt bijvoorbeeld voor de zogenaamde Middenwegzone van Centrumwaard. Hiervoor heeft de gemeente een visie opgesteld waaraan toekomstige ontwikkelingen kunnen worden getoetst.

Met de aanleg van de Oosttangent is de hoofdwegenstructuur compleet en wordt het mogelijk om de Middenweg ter hoogte van Centrumwaard autoluw te maken. Het verkeer dat nu nog gebruik maakt van de Middenweg kan afgewikkeld worden via de Westtangent en de Oosttangent. Vervolgens kan de Middenwegzonde van Centrumwaard ingericht worden als aantrekkelijk winkelgebied.

Door de van oudsher ruime ruimtelijke opzet van Heerhugowaard, is er weinig hoogbouw. In de jaren negentig zijn bij het NS-station enkele woontorens gebouwd en de afgelopen jaren zijn ook in het Stadshart en in de Stad van de Zon een aantal voor Heerhugowaardse begrippen hoge woongebouwen neergezet.

Stad van de Zon

Stedelijke ontwikkeling als nieuwe herkenningspunten in het landschap


Het landelijke gebied is altijd open gebleven. Linten en dijken vormen de ruimtelijke begrenzingen van de open ruimte. Die open ruimte staat echter, met name op de overgang tussen stedelijk en landelijk gebied (Jan Glijnisweg, Middenweg-zuid) onder druk.
De Stad van de Zon, De Vork en De Draai zijn ontworpen als duurzaam planconcept. Uitgangspunt is een zorgvuldig, intensief ruimtegebruik waarbij geen stedelijke aanslag op het landelijk gebied ontstaat. Op het gebied van duurzaamheid wordt continu vooruitgang geboekt. Zo zijn de eisen voor energieprestatie in de woningbouw aangescherpt. Uit onderzoek blijkt dat de Heerhugowaardse ondergrond uitstekend geschikt is voor warmte/koude opslag door de aanwezigheid van lagen grof zand. Het gebruik van aardwarmte is in Heerhugowaard goed mogelijk.

Het begrip duurzaamheid is verbreed: de focus op comfort en ruimtelijke kwaliteit naast duurzaam energiegebruik is daarbij van wezenlijk belang. Ideen over woningbouw, vervoer, watersysteem, natuur en samenleving worden in samenhang ontwikkeld. Het is van belang deze duurzame stedenbouw in de ontwikkeling van Broekhorn en de herstructurering van het Stationsgebied voort te zetten.

Heerhugowaard ligt in een sterk verstedelijkte regio, aan de noordelijke rand van de Randstad. Het open landschap van de regio is daarbij een belangrijk onderdeel van de kwaliteit van de regio. Het is van belang de verbindende kwaliteit van het open landschap intact te laten en te versterken tot een groene contramal die voorziet in de behoefte tot recreren. Hiermee kan invulling gegeven worden aan de toenemende behoefte aan routegebonden activiteiten (wandelen, fietsen, varen, paardrijden, skeeleren) met rustpunten in letterlijke zin (geluidsarm) en in figuurlijke zin (horeca, ontmoeting, picknicken). In het landelijk gebied zal met name het recreatieve medegebruik en het netwerk van recreatieve routes moeten worden versterkt. Een goed toegankelijk en bruikbaar platteland vormt een belangrijk uitgangspunt voor de toekomst.