2.1.1 Nationale Omgevingsvisie (NOVI)     

Gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk zijn samen verantwoordelijk voor de fysieke leefomgeving. Sommige belangen en opgaven overstijgen het lokale, regionale en provinciale niveau en vragen om nationale aandacht. Dit noemen we ‘nationale belangen’. Het Rijk heeft voor alle nationale belangen een zogenaamde systeem-verantwoordelijkheid. Voor een aantal belangen is het Rijk zelf eindverantwoordelijk. Maar voor een groot aantal nationale belangen zijn dat de medeoverheden.

De NOVI richt zich op die ontwikkelingen waarin meerdere nationale belangen bij elkaar komen, en keuzes in samenhang moeten worden gemaakt tussen die nationale belangen. Voorbeelden van nationale belangen zijn:

• Bevorderen van een duurzame ontwikkeling van Nederland als geheel en van alle onderdelen van de fysieke leefomgeving.
• Waarborgen en bevorderen van een gezonde en veilige fysieke leefomgeving.
• Zorgdragen voor een woningvoorraad die aansluit op de woonbehoefte.
• Waarborgen en realiseren van een veilig, robuust en duurzaam mobiliteitssysteem.
• Zorgdragen voor nationale veiligheid en ruimte bieden voor militaire activiteiten.
• Waarborgen van een goede waterkwaliteit, duurzame drinkwatervoorziening en voldoende beschikbaarheid van zoetwater.
• Verbeteren en beschermen van biodiversiteit.
• Behouden en versterken van cultureel erfgoed en landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten van (inter)nationaal belang.

De belangrijkste keuzes die worden gemaakt richten zich op het volgende.

De opwekking van duurzame energie moet worden ingepast met oog op omgevingskwaliteit. Iedereen krijgt de komende jaren te maken met de overstap naar duurzame energie. Daarvoor zijn bijvoorbeeld meer windmolens en zonnepanelen nodig. Clustering is daarbij van belang en zonnepanelen worden in eerste instantie op en aan gebouwen gerealiseerd.

Ook moet er ruimte zijn voor een overgang naar een circulaire economie. Hergebruiken van grondstoffen en materialen en benutten van duurzame energiebronnen wordt steeds belangrijker. De inrichting van de leefomgeving moet een aantrekkelijk vestigingsklimaat zoveel mogelijk bevorderen. Een aantrekkelijke omgevingskwaliteit vraagt goede inpassing van bedrijven, logistieke functies en datacentra.

Tot 2030 moeten er ongeveer 1 miljoen woningen gebouwd worden. Er wordt zoveel mogelijk gebouwd binnen bestaand stedelijk gebied, zodat open ruimtes en groen tussen steden behouden blijft. De nieuwe woningen moeten betaalbaar en goed bereikbaar zijn. Bewoners moeten tevens een prettige, gezonde en veilige leefomgeving ervaren. Dat vergt grote investeringen in openbaar vervoer, veilige fietsen wandelpaden, meer groen, ontmoetingsruimte en wateropvang in de stad, en goede verbindingen met recreatiegebieden in de nabijheid van de stad.

Het landgebruik moet in balans zijn met natuurlijke systemen. Bijvoorbeeld door kringlooplandbouw. Zo wordt een goede bodem- en waterkwaliteit en biodiversiteit bevorderd. Om te kunnen blijven genieten van het landschap moet behoud van de kwaliteit van het landschap sterker meewegen in de keuzes die worden gemaakt. Hetgeen hiervoor is beschreven vraagt om een zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming.

In aanvulling op de NOVI heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op 16 augustus 2023 (opnieuw) een voorbereidingsbesluit Hyperscale datacenters bekend gemaakt

In het coalitieakkoord van 2021 is aangegeven dat hyperscale datacentra een onevenredig groot beslag leggen op de beschikbare duurzame energie in verhouding tot de maatschappelijke en/of economische meerwaarde. Daarom overweegt het kabinet de landelijke regie en de toelatingscriteria aan te scherpen en aanvullend aan de Nationale Omgevingsvisie nadere ruimtelijke keuzes te maken waar deze hyperscale datacenter in Nederland gevestigd kunnen worden.

Onder hyperscale datacentrum wordt verstaan:

1. een rekencentrum of datacentrum waar ondersteuning wordt gegeven voor dataverkeer of dataopslag, waarvan de omvang meer dan 10 ha betreft en het elektrisch aansluitvermogen 70 megawatt of meer bedraagt; of
2. een verzameling van bouwwerken met deze functie, omvang en energieverbruik die in onderlinge samenhang als één geheel functioneren.

Het is op basis van het voorbereidingsbesluit verboden het gebruik van gronden en bouwwerken zodanig te wijzigen dat een hyperscale datacentrum opgericht kan worden.

Betekenis voor het parapluplan

Het voorliggende parapluplan regelt, dat het gebruik van gronden en bebouwing ten behoeve van een datacenter met een bruto vloeroppervlak van meer dan 2.000 m² en een elektrisch aansluitvermogen van meer dan 5 MVA, geldt als strijdig gebruik. Het parapluplan is daarom niet strijdig met de NOVI en het voorbereidingsbesluit Hyperscale datacenters.

2.1.2 Instructieregels Bkl en Bal voor nationale belangen     

De juridische borging van de nationale belangen vindt plaats in het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) en het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) (voorheen voorzag het Barro in deze borging). De instruuctieregels zijn gericht op doorwerking van de nationale belangen in het gemeentelijke omgevingsplan. Een aantal regelingen is 'getrapt' vastgelegd. Dit wil zeggen dat de provincies, gemeenten en hoogheemraadschappen verplicht zijn dit beleid nader uit te werken. In het Barro wordt een aantal projecten die van nationaal belang zijn genoemd en met behulp van digitale kaartbestanden exact ingekaderd. Het gaat om de volgende projecten: Rijksvaarwegen, Project Mainportontwikkeling Rotterdam, Kustfundament, Grote rivieren, Waddenzee en waddengebied, Defensie, Ecologische hoofdstructuur, erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde, hoofdwegen en hoofdspoorwegen, elektriciteitsvoorziening, buisleidingen van nationaal belang voor vervoer van gevaarlijke stoffen, primaire waterkeringen buiten het kustfundament en IJsselmeergebied (uitbreidingsruimte). Aan elk soort project worden omgevingswaarden gekoppeld waaraan omgevingsplan moeten voldoen.

De bedoeling is dat belemmeringen die de realisatie van de genoemde projecten zouden kunnen frustreren of vertragen door het Bkl en Bal op voorhand onmogelijk worden gemaakt. De instructieregels brengen ook met zich mee dat gemeenten die een omgevingsplan opstellen dat raakt aan een belang van één van de projecten in het Bal, nauwkeurig de instructieregels moeten controleren. De instructieregels vormen daarmee een dwingende checklist bij de opstelling van het omgevingsplan.

Betekenis voor het parapluplan

Het voorliggende parapluplan dat de vestiging van datacenters reguleert is niet in strijd met instructieregels van het Rijk.

2.1.3 Ladder voor duurzame verstedelijking     

Het Bkl geeft regels waar concrete ruimtelijke projecten aan moeten voldoen. Zo is in artikel 5.129 g van het Bkl de ladder voor duurzame verstedelijking verankerd. De Ladder voor duurzame verstedelijking (Ladder) is een instrument voor efficiënt ruimtegebruik, met een motiveringsvereiste voor het bevoegd gezag als nieuwe stedelijke ontwikkelingen planologisch mogelijk worden gemaakt. Het doel is een zorgvuldig gebruik van de ruimte en het tegengaan van overprogrammering en de negatieve ruimtelijke gevolgen van leegstand.

Betekenis voor het parapluplan

Met voorliggend parapluplan wordt beoogd de vestiging van nieuwe datacenters en de uitbreiding van bestaande datacenters te regelen met meer oog voor verschillende ruimtelijke aspecten. Deze zijn genoemd in het vestigingsbeleid. Er is geen sprake van een nieuwe stedelijke ontwikkeling omdat de vestigingsmogelijkheden ten opzichte van de bestaande situatie per saldo worden beperkt. De ladder is daarom niet van toepassing.

2.2.1 Omgevingsvisie NH2050     

Op 19 november 2018 heeft Provinciale Staten de Omgevingsvisie NH2050 'Balans tussen economische groei en leefbaarheid' vastgesteld. De Omgevingsvisie NH2050 wil zorgen voor balans tussen economische groei en leefbaarheid. In de visie zijn 5 bewegingen met ontwikkelprincipes beschreven voor de ontwikkeling van de leefomgeving:

1. Dynamisch schiereiland. Hierin is het benutten van de unieke ligging van Noord-Holland, te midden van water, leidend.
2. Metropool in ontwikkeling. Hierin wordt beschreven hoe de Metropoolregio Amsterdam steeds meer als één stad functioneert.
3. Sterke kernen, sterke regio's, gaat over de ontwikkeling van centrumgemeenten die de gehele regio waarin ze liggen vitaal houden.
4. Nieuwe energie, benut de economische kansen van de energietransitie.
5. Natuurlijk en vitaal landelijke omgeving, staan het ontwikkelen van natuurwaarden en een economisch duurzame agrarische sector centraal.

Ten aanzien van de metropool Amsterdam wordt geconstateerd dat deze zich snel ontwikkelt. De vraag naar woningen en ruimte voor bedrijven houdt aan, evenals de ruimtevraag voor recreatie en andere functies. Tegelijkertijd wil de provincie de landschappen in de metropool sparen. De bebouwingsopgave moet dan ook zoveel mogelijk binnen de bestaande kernen plaatsvinden, met een voorkeur voor knooppunten van openbaar vervoer. Verdichting vraagt steeds meer inventiviteit en bestuurskracht. De bebouwde omgeving wordt steeds intensiever gebruikt, de plancapaciteit binnenstedelijk blijkt door een andere kijk op stad en stedelijkheid een stuk groter te zijn dan lang is gedacht. En zowel bij bestaande bouw als nieuwbouw moeten worden ingezet op besparing van energie, een klimaatadaptieve ruimtelijke inrichting en bij nieuwbouw ook op circulair bouwen. Dit alles moet samen gaan met de verdere verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving. Daarbij onderkent de provincie dat verdichting in de kernen leidt tot toenemende druk op het landschap.

Betekenis voor het parapluplan

Het voorliggende parapluplan is opgesteld vanuit het gegeven dat de ruimtevraag voor diverse functies toeneemt. Datacenters zijn een van de functies waarvoor er een toenemende vraag ontstaat, niet alleen op de te bebouwen locaties waar geen reguliere bedrijvigheid meer mogelijk is, maar ook door het ruimtebeslag dat de inpassing van nieuwe onderstations vraagt om de extra behoefte aan energie te ondervangen. Vanuit overige belangen zoals energiecongestie, duurzaamheidseisen, landschappelijke inpassing en waterverbruik komt de urgentie van meer sturing op de vestiging en uitbreiding van datacenters naar voren. Dit is in lijn met de uitgangspunten van de Omgevingsvisie NH2050.

2.2.2 Omgevingsverordening NH2022     

Op 1 januari 2024 is de Omgevingsverordening NH2022 in werking getreden. De Omgevingsverordening is nadien enkele malen gewijzigd. In de Omgevingsverordening NH2022 zijn de doelen uit de Omgevingsvisie NH2050 vertaald in juridische regels. De sturingsfilosofie die de provincie hierbij hanteert luidt als volgt: We gaan uit van het principe 'Lokaal wat kan, regionaal wat moet', gelet op de diversiteit aan regio's, om ruimte te bieden aan maatwerk en om vorm te kunnen geven aan een wendbare samenleving. Hierbij staat de opgave centraal. Dat bepaalt de wijze van sturing en samenwerking.

Deze verordening is het aangewezen instrument als het gaat om algemene regels omtrent de inhoud van het omgevingsplan. Wel zal hierin duidelijk het provinciaal belang naar voren moeten komen. Het uitgangspunt daarbij is dat de bevoegdheden ter doorwerking van het ruimtelijk beleid zoveel mogelijk proactief worden ingezet en het provinciale beleid daarbij zoveel mogelijk eenduidig wordt geregeld.

Paragraaf 6.2.2.7. van de Omgevingsverordening NH2022 bevat instructieregels over de vestiging en uitbreiding van datacenters. De instructieregels zijn van toepassing op de datacenters die dit bestemmingsplan reguleert. Artikel 6.32a (Dacacenter clustering) is van toepassing binnen het ambtsgebied Amsterdam en luidt:

1. Een omgevingsplan kan uitsluitend ter plaatse van het werkingsgebied Datacenter clustering toegestaan voorzien in een nieuw datacenter met een bruto-vloeroppervlak van meer dan 2.000 m2 en een elektrisch aansluitvermogen van meer dan 5 MVA of in de uitbreiding van een bestaand datacenter tot een bruto-vloeroppervlak van meer dan 2.000 m² en een elektrisch aansluitvermogen van meer dan 5 MVA als:

a. de locatie is gelegen op of grenst aan een bedrijventerrein; en

b. voor de locatie een stedenbouwkundig plan en een beeldkwaliteitsplan is opgesteld.

2. Het omgevingsplan kan uitsluitend voorzien in vestiging van een nieuw datacenter of uitbreiding van een bestaand datacenter als daar voorwaarden aan verbonden worden die voldoen aan het provinciaal beleid en gericht zijn op:

a. de impact op de directe en wijdere omgeving waarbij het bouwvolume en de inrichting van de ruimte om het gebouw worden betrokken;

b. multifunctioneel ruimtegebruik;

c. borging van het stedenbouwkundig plan en of het beeldkwaliteitsplan;

d. energievoorwaarden gericht op maximale energiebesparing, energievoorziening, duurzaam inkopen van stroom, opwekken van duurzame energie, duurzame back-up energiesystemen, gebruik van energie-efficiënte koeling en afkoppelmogelijkheden voor het gebruik van restwarmte; en

e. watervoorwaarden gericht op beperking van de hoeveelheid voor koelwater benodigd (drink)water, het gebruik van oppervlaktewater, hemelwater en zo mogelijk van bronnen als hergebruik effluent ten behoeve van koeling, het waar mogelijk vermijden van het onttrekken van grondwater, het bij voorkeur gebruiken van ondergronds opgeslagen hemelwater en het rekening houden met het niet gegarandeerd zijn van waterbeschikbaarheid (in droge zomers).

Betekenis voor het parapluplan

Het grondgebied van de gemeente Amsterdam (inclusief Weesp) is aangewezen als 'werkingsgebied datacenterclustering toegestaan'. De regeling die in voorliggend (paraplu)bestemmingsplan is opgenomen, regelt dat het gebruik van gronden en bebouwing ten behoeve van een datacenter met een bruto vloeroppervlak van meer dan 2.000 m² en een elektrisch aansluitvermogen van meer dan 5 MVA geldt als strijdig gebruik. De gemeente Amsterdam voert hiermee een stringenter beleid ten aanzien van nieuwvestiging of uitbreiding van datacenters dan de provincie Noord-Holland om de redenen die in deze toelichting zijn benoemd. Via de beleidsregels en een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit kunnen initiatieven alsnog worden toegestaan, mits daarbij wordt voldaan aan de vestigingsvoorwaarden, de instructieregels van de provincie en het Bkl en sprake is van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Dit geldt in ieder geval voor datacenters waarvoor voorafgaand aan de terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan een aanvraag of verzoek voor een vooroverleg is ingediend.

2.2.3 Datacenterstrategie Noord-Holland 2022-2024     

De Datacenterstrategie Noord-Holland 2022-2024 is op 31 januari 2022 door Provinciale Staten vastgesteld. De provincie wil dat Noord-Holland het meest duurzame en innovatieve datacenterknooppunt van Europa worden.

Alleen op bedrijventerreinen in Amsterdam, Haarlemmermeer en Hollands Kroon kunnen volgens de Datacenterstrategie nog nieuwe datacenters worden gevestigd. Daarnaast wordt het verplicht dat de gemeenten waar datacenters zich nog kunnen vestigen met de provincie afspraken maken over de manier waarop de datacenters worden ingepast in het landschap en over het gebruik van energie, water en het benutten van restwarmte. Met de datacentersector maken we aanvullende afspraken over duurzaamheidsprestaties. Via vergunningverlening, toezicht en handhaving stuurt de provincie op naleving van de regels in het omgevingsplan en op het gebied van milieu.

De instructieregels in de omgevingsverordening zijn mede op de datacenterstrategie gestoeld. De provincie heeft op 9 november 2023 een richtlijn duurzame vestigingsvoorwaarden datacenters Noord-Holland gepubliceerd. De vestigingsvoorwaarden in de richtlijn moeten worden gezien als een middel voor provincie, gemeenten en omgevingsdienst voor het aangaan van maatwerkgesprekken met datacenters over verdere verduurzaming. De vestigingsvoorwaarden in deze richtlijn komen bovenop de wettelijke vereisten die voortkomen uit landelijk en Europese wetgeving waar de datacenters sowieso aan moeten voldoen. De vestigingsvoorwaarden uit deze richtlijn zijn bouwstenen voor nadere invulling van duurzaam datacenterbeleid voor de drie gemeenten en provincie. Tegelijkertijd levert het bij de datacenters ook handvatten op wat nodig is om de juiste stappen te zetten richting verdere verduurzaming én om de datacentersector ambitieus te houden in haar verduurzamingsambities en de innovaties op dit vlak te stimuleren.

Betekenis voor het parapluplan

De gemeente Amsterdam stelt al diverse eisen aan de vestiging van nieuwe datacenters en uitbreiding van bestaande datacenters via het huidige Vestigingsbeleid datacenters Amsterdam 2020 - 2030'. Deze komen voor een groot deel overeen met de richtlijn die de provincie hanteert. De gemeente handelt daarmee zoveel mogelijk conform de richtlijn die de provincie hanteert. In gesprekken met datacenters, onder meer ook voor een erfpachtaanbieding, neemt de gemeente Amsterdam de richtlijn van de provincie mee om de voorwaarden aan de vestiging van een datacenter zoveel mogelijk te harmoniseren.

Bij de beoordeling van de aanvraag om omgevingsvergunning moet het initiatief aan de instructieregels van provincie en Bkl voldoen en moet sprake zijn van ETFAL.Binnen die beoordelingsruimte wordt op de duurzame vestiging of uitbreiding van het datacenter gestuurd.

2.3.1 Omgevingsvisie Amsterdam 2050: Ruimte voor overmorgen     

Op 8 juli 2021 is de Omgevingsvisie Amsterdam 2050 vastgesteld in de gemeenteraad. Deze vervangt de Structuurvisie Amsterdam 2040 en is een wettelijk verplicht instrument van de nieuwe Omgevingswet. Hierop zijn twee uitzonderingen: de Hoofdgroenstructuur en het hoogbouwbeleid, die integraal opgenomen waren in de structuurvisie. Deze blijven van kracht tot vervangend beleid is vastgesteld.

De Omgevingsvisie is gebaseerd op 5 strategische keuzes.

1. Meerkernige ontwikkeling: Amsterdam is uit balans met één centrum waar alles op gericht is. Eén van de hoofddoelen van de visie is een stad en regio te worden met meer stedelijke kernen. Deze ingreep in de structuur van de stad is mogelijk door bedrijventerreinen te ontwikkelen tot bruisende stadsbuurten.
2. Groeien binnen grenzen: Amsterdam streeft naar minimaal 150.000 woningen erbij voor 250.000 nieuwe inwoners in 2050, plus 200.000 nieuwe arbeidsplaatsen. Deze groei mag alleen plaatsvinden binnen de huidige stadsgrenzen. Op die manier wordt de kwaliteit van bestaande buurten versterkt, kunnen overal woningen en bedrijfsgebouwen worden verduurzaamd en blijven de kwetsbare landschappen open. Dit kan door bedrijventerreinen om te bouwen tot gebieden waar zowel gewoond als gewerkt wordt. Daarnaast is er ruimte voor groei in de naoorlogse wijken van Nieuw-West, Zuidoost en Noord, waar op een slimme manier verdicht kan worden. Een goede woonkwaliteit, met leefbare straten en pleinen en veel plek voor ontmoeting, staat hierbij voorop. Hoogbouw (gebouwen hoger dan 70 meter) concentreert zich rond grotere stations als Bijlmer ArenA, Amstel, Zuid en Sloterdijk en langs het IJ. De stad wordt ingericht op hergebruik van materialen en grondstoffen en op een andere, meer zelfvoorzienende energieopwekking zoals stadsverwarming en zonne- en windenergie.
3. Duurzaam en gezond bewegen: om ruimte te houden voor groen, spelen en verblijven en voor de fietser en voetganger, moet de auto een stap terug doen. Door verdichting wordt draagvlak gecreëerd voor ov in de hele stad en komen voorzieningen op loop- en fietsafstand. Buurten worden verbonden door een netwerk van veilige fietsroutes en openbaar vervoer.
4. Rigoureus vergroening: Verdichting wordt gecombineerd met vergroening van de stad. Daarbij is meer en vooral beter groen het doel, door minder verharding en meer groen aan en op gebouwen. Een ander belangrijk doel is tegengaan van hittestress en vergroten van het waterbergend vermogen van de stad.
5. Samen stadmaken: De omgevingsvisie combineert ruimtelijke inrichting met doelen op groen, wonen, werken, duurzaamheid, leefomgeving. Het stadsbestuur gaat sturen op hoofdlijnen. De principiële keuze daarbij is dat de regels zo worden dat naast de klassieke partijen als ontwikkelaars en woningcorporaties, Amsterdammers ook zelf aan de slag kunnen.

Betekenis voor het parapluplan

In de Omgevingsvisie wordt aandacht gegeven aan de meerwaarde van datacenters als leverancier van restwarmte. Aan de andere kant spelen datacenters op het gebied van digitalisering een aanzienlijke rol in de sterke vraag naar ruimte en energie. Doordat deze vraag steeds meer gaat knellen met andere functies die ruimte en energie nodig hebben, is er op middellange termijn nog beperkte groei van datacenters mogelijk. Hierbij wordt in de Omgevingsvisie verwezen naar het Vestigingsbeleid.Sinds de vaststelling van de Omgevingsvisie is de urgentie om verdere groei van datacenters te voorkomen toegekomen. Om die reden wordt met dit bestemmingsplan de groei van datacenters beperkt tot de bestaande initatieven waarvoor een aanvraag of vooroverleg is gestart voor de terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan.

2.3.2 Vestigingsbeleid datacenters gemeente Amsterdam 2020-2030, eerste herziening     

Met het vaststellen van het Vestigingsbeleid datacenters Amsterdam 2020-2030 zette de gemeente Amsterdam in op het realiseren van duurzame groei van datacenters in de stad en regio vanwege het economisch belang, in samenspraak met de regiogemeenten en de datacentersector. Tegelijkertijd wordt er gewerkt aan instrumenten om juist meer te kunnen sturen op de groei, onder meer op het gebied van verdere verduurzaming van de sector, een evenwichtige toedeling van functies aan locaties en verdeling van de schaarse ruimte en vermogen elektriciteit in de stad. Door de huidige snelle ontwikkelingen in de datacentermarkt had de gemeente onvoldoende ruimtelijke instrumenten in handen om te kunnen sturen. Ook binnen de rest van de MRA wordt dit als een probleem ervaren.

Vanwege het belang van duurzame ontwikkeling en groei van datacenters in Amsterdam en de MRA en de daarbij geconstateerde knelpunten (schaarse ruimte, effect op duurzaamheidsambities, vermogensvraag, impact op ruimte) was het nodig om datacenterbeleid te ontwikkelen. Door dit beleid kan de gemeente met (vooral) ruimtelijke instrumenten sturen in het kader van een goede ruimtelijke ordening en verdeling van de schaarse ruimte en energie.

Onderdeel daarvan is om in overleg met de netbeheerders, zoals TenneT en Liander, te komen tot heldere randvoorwaarden voor het faciliteren van de groei waarbij eveneens de andere opgaven van de stad en regio gerealiseerd kunnen worden, zoals de energietransitie en woningbouwopgave. Doel van het datacenterbeleid is dan ook het faciliteren van duurzame groei van het aantal datacenters onder heldere en scherpe voorwaarden, waarbij we inzetten op clustering in een aantal gebieden.

Liander heeft samen met de gemeente Amsterdam in 2019 de themastudie elektriciteitsvoorziening Amsterdam uitgevoerd waarin van de verschillende ontwikkelingen, zoals woningbouw, opgave aardgasvrij, emissieloos vervoer en datacenters, de impact op het netwerk is onderzocht. Op basis van de uitkomsten van deze studie werden vervolgstappen gezet om de elektriciteitsvoorziening voor de komende 10 tot 30 jaar op orde te krijgen. In de studie van 2019 zijn er voor de datacenters drie groeiscenario’s meegenomen, laag 670 MVA extra tot 2030, midden 990 MW extra tot 2030 en hoog 1260 MW tot 2030.De gemeente heeft in 2020 ervoor gekozen om het lage groeiscenario aan te houden en binnen het beleid ondervoorwaarden ruimte te bieden voor een groei van datacenters tot een aansluitvermogen van maximaal 670 MVA in 2030. Dit betekent een jaarlijkse toename van 67 MVA.

Na de vaststelling van hetvestigingsbeleid zijn er twee nieuwe themastudies Elektriciteit Amsterdam verricht (zie ook volgende paragraaf) en is met de vaststelling van het Ontwikkelingskader Energievoorziening Amsterdam (EVA) 2035 een strategie vastgesteld om de netcongestie binnen Amsterdam aan te pakken. Uit de studies en strategie blijkt dat forse investeringen in ruimtelijke en financiele zin zijn vereist. Uit de Impactstudie datacenters volgt dat met name de groei van datacenters een groot beslag legt op de benodigde reserveringen voor ruimtegebruik en energie. Deze conclusie leidt ertoe dat de gemeente haar vestigingsbeleid heeft willen herzien en verdere groei heeft willen beperken. Het beleid wordt hiermee herzien tot een "nee, tenzij beleid". Het beleid wijzigt tevens het uitgangspunt van het vestigingsbeleid dat er een groei mogelijk is tot 670 MVA; er is thans geen ruimte meer voor groei, behoudens de in deze beleidsregels opgenomen uitzonderingen. Op basis van het beleid kunnen de daarbij gereguleerde datacenters alleen in aanmerking komen voor een omgevingsvergunning wanneer zij aan de voorwaarden in het beleid voldoen, aan de instructieregels voldoen en sprake is van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

Betekenis voor het parapluplan

De eerste herziening van het vestigingsbeleid wordt gelijktijdig met het bestemmingsplan door zowel het college als de raad vastgesteld en als beleidsregels bekendgemaakt. De beleidsregels dienen als kader voor een aanvraag omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit of ingeval van de raad, het geven van een advies in het kader van het adviesrecht van de raad.

2.3.3 Themastudie Elektriciteit Amsterdam 3.0     

Uit de Themastudie Elektriciteit Amsterdam 3.0 volgt de netbelasting in 2020 ongeveer 870 MW bedraagt. Door de vermogensgroei in Amsterdam zal de netbelasting in 2050 rond de 4000 MW liggen (scenario hoog). Om die stijging aan te kunnen, zullen de netbeheerders moeten investeren in de verzwaring van het energienet en de realisatie van schakel- en transformatorstations. In de TSA 3.0 is het groeiscenario van datacenters betrokken (zie ook Factsheet themastudie elektriciteit Amsterdam).

De studie laat zien dat door de beperking van de groei van datacenters de netbelasting in 2050 ongeveer 3469 MW zal bedragen, een daling van 531 MW. Met de Impactstudie Vestigingsbeleid op basis van TSA 3.0 is duidelijk geworden dat de groei in het aantal datacenters in Amsterdam conform het 'Vestigingsbeleid datacenters gemeente Amsterdam 2020 - 2030: Amsterdam Duurzaam Digitaal' betekent dat er binnen Amsterdam een ruimtereservering voor drie onderstations van Liander nodig is. Elk onderstation vraagt - naast een forse financiele investering - een ruimtereservering van 7.000 m2, exclusief de ruimtereservering die nodig is voor de aanleg van het kabelnet en de hindercontouren voor geluid en elektromagnetische velden. Deze reserveringen betreffen een groter grondgebied dan de 7.000 m2 die sec nodig is om het onderstation zelf te reserveren. De ruimtereserveringen drukken zwaar op de beschikbare schaarse grond in de gemeente Amsterdam, welke op grond van de Omgevingsvisie Amsterdam ook (mede) bestemd is voor andere drukkende maatschappelijke doelen zoals de grote behoefte aan woningbouw, ruimte voor voorzieningen en zorg.

Betekenis voor het parapluplan

De studies laten zien dat de groei van datacenters binnen Amsterdam om grote investeringen van de gemeente en de netbeheerders vraagt, niet alleen in geld en capaciteit van de organisaties maar ook in schaarse ruimte binnen Amsterdam. Het beleid om de groei van datacenters te beperken dient het belang van een evenwichtige toedeling van functies op locaties binnen Amsterdam, die de gemeente onder meer met de uitvoering van de Omgevingsvisie wil dienen.

1.1 Bestemmingsplan     

De geometrisch bepaalde planobjecten met de bijbehorende regels en de daarbij behorende bijlagen.

1.2 Bruto vloeroppervlak     

Het vloeroppervlak dat wordt bepaald met toepassing van NEN 2580.

1.3 Datacenter     

Een reken- of datacenter, waar ondersteuning wordt gegeven voor dataverkeer of dataopslag en dat daartoe hoofdzakelijk gericht is op het digitaal opslaan en verwerken van (digitale) informatie en informatietechnologie op servers, met de daarbij behorende noodzakelijke installaties en apparatuur zoals koelsystemen, elektriciteit- en energievoorzieningen, onderhoudsruimtes, kantoorruimtes en /of veiligheidssystemen.

1.4 Mega voltampere (MVA)     

Een eenheid die wordt gebruikt om het schijnbaar vermogen van een elektrisch wisselspanningcircuit aan te duiden.

1.5 Nieuwvestiging van een datacenter     

De vestiging van een datacenter na terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan dat

1. binnen een gebouw of bouwwerk meer dan 2000 m² bruto vloeroppervlak beslaat en waarvan het elektrisch aansluitvermogen meer dan 5 MVA bedraagt; dan wel,
2. binnen een verzameling van bouwwerken die in onderlinge samenhang als één geheel functioneren, meer dan 2000 m² bruto vloeroppervlak beslaat en waarvan het elektrisch aansluitvermogen meer dan 5 MVA bedraagt.

1.6 Plan     

Het paraplubestemmingsplan Datacenters met identificatienummer NL.IMRO.0363.GA2302PBGST-VG01 van de gemeente Amsterdam.

1.7 Uitbreiding van een datacenter     

Het vergroten van een datacenter binnen een gebouw of bouwwerk, dan wel binnen een verzameling van bouwwerken die in onderlinge samenhang als één geheel functioneren, waardoor het totale bruto vloeroppervlak meer dan 2000 m² beslaat en het elektrisch aansluitvermogen meer dan 5 MVA bedraagt, na terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan.

2.1 Herziening van de bestemmingsplannen     

In aanvulling op de bestemmingsplannen binnen de gemeente Amsterdam gelden de navolgende beperkende regels.

2.2 Verboden gebruik     

Voor alle in het plan betrokken gronden geldt dat het gebruiken of laten gebruiken van gronden voor de nieuwvestiging van een datacenter of uitbreiding van een datacenter, als bedoeld in artikel 1.5 respectievelijk artikel 1.7, niet is toegestaan.

4.1 Overgangsrecht bouwwerken     

1. Een bouwwerk dat op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan aanwezig of in uitvoering is, dan wel gebouwd kan worden krachtens een omgevingsvergunning voor het bouwen, en afwijkt van het plan, mag, mits deze afwijking naar aard en omvang niet wordt vergroot, gedeeltelijk worden vernieuwd of veranderd;
   1. na het teniet gaan ten gevolge van een calamiteit geheel worden vernieuwd of veranderd,
   2. mits de aanvraag van de omgevingsvergunning voor het bouwen wordt gedaan binnen twee jaar na de dag waarop het bouwwerk is teniet gegaan.
2. Het bevoegd gezag kan eenmalig in afwijking van het eerste lid een omgevingsvergunning verlenen voor het vergroten van de inhoud van een bouwwerk als bedoeld in het eerste lid met maximaal 10%.
3. Het eerste lid is niet van toepassing op bouwwerken die weliswaar bestaan op het tijdstip van inwerkingtreding van het plan, maar zijn gebouwd zonder vergunning en in strijd met het daarvoor geldende plan, daaronder begrepen de overgangsbepaling van dat plan.

4.2 Overgangsrecht gebruik     

1. Het gebruik van grond en bouwwerken dat bestond op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan en hiermee in strijd is, mag worden voortgezet.
2. Het is verboden het met het bestemmingsplan strijdige gebruik, bedoeld onder 1, te veranderen of te laten veranderen in een ander met dat plan strijdig gebruik, tenzij door deze verandering de afwijking naar aard en omvang wordt verkleind.
3. Indien het gebruik, bedoeld onder 1, na het tijdstip van inwerkingtreding van het plan voor een periode langer dan een jaar wordt onderbroken, is het verboden dit gebruik daarna te hervatten of te laten hervatten.
4. Het gestelde onder 1 is niet van toepassing op het gebruik dat reeds in strijd was met het voorheen geldende bestemmingsplan, daaronder begrepen de overgangsbepalingen van dat plan.