Het Europees verdrag van malta werd in 1992 ondertekend door een groot aantal EU-landen, waaronder Nederland. Doelstelling van het verdrag is de veiligstelling van het (Europees) archeologisch erfgoed. De implementatie van het verdrag in een nieuwe wet is inmiddels in werking getreden. De Monumentenwet verplicht gemeenten bij het opstellen van ruimtelijke plannen, rekening te houden met de in hun bodem aanwezige archeologische (verwachtings)waarden.
Het woonhuis / café is gebouwd in 1869 en heeft een rechthoekige plattegrond met pannen mansardedak. Het pand is beeldbepalend en nog gaaf qua situering, hoofdvorm en detaillering. Het woonhuis / café is daarmee van betekenis voor zowel de sociaal economische als de nederzettingsgeschiedenis van Schalkwijk.
Op 4 december 2007 heeft het college van Houten het definitieve beleidsplan archeologie vastgesteld. De kern van het archeologiebeleid is de Archeologische Maatregelenkaart. Op deze kaart is te zien waar archeologisch waardevolle gebieden zijn of worden verwacht, te gebruiken bij ruimtelijke ontwikkelingen. Het beleidsplan is gebaseerd op de uitgangspunten van de nieuwe wet op de archeologische monumentenzorg en het eerder vastgestelde monumentenbeleid Gekoesterd Erfgoed.
De Archeologische Maatregelenkaart geeft aan dat de grond binnen de plangrens geen directe archeologische (verwachtings)waarde heeft. Dicht in de buurt van het plangebied liggen echter wel enkele bekende archeologische terreinen (zie ook afbeelding 9). Hoewel archeologisch onderzoek niet kon worden afgedwongen, is er toch voor gekozen om archeologisch vooronderzoek te doen, zodat eventuele verrassingen en vertragingen tijdens de bouw voorkomen kunnen worden. Het vooronderzoek (Baac rapport V-09.0392) geeft aan dat er enkele indicatoren zijn aangetroffen, die kunnen wijzen op archeologische resten.
Afbeelding 9: Uitsnede Archeologische Maatregelenkaart gemeente Houten
Conclusie
Omdat er enkele indicatoren zijn aangetroffen, worden de graafwerkzaamheden voorafgaand aan de bouw begeleid door de amateurs van de archeologische werkgroep (Leen de Keijzer). Doel is dat zaken die eventueel worden aangetroffen door hen worden gedocumenteerd.