2.2.1 Rijks- en provinciaal beleid     

Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte & Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro)

Het nationaal ruimtelijk beleid is verwoord in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (maart 2012). De SVIR schetst het ruimtelijke en mobiliteitsbeleid van het rijk in het perspectief van 2028 en 2040. De SVIR markeert een trendbreuk waarbij sterk wordt ingezet op decentralisatie van het ruimtelijk beleid naar provincies en gemeenten. In de nationale ruimtelijke hoofdstructuur maakt Arnhem deel uit van één van de negen 'stedelijke regio's met een concentratie van topsectoren'; expliciet wordt 'Health Valley' in en rond Arnhem-Nijmegen genoemd en 'mode en design' in Arnhem als onderdeel van de aanwezige topsector ' Creatieve industrie'. Een 'aantrekkelijk vestigingsklimaat in en een goede internationale bereikbaarheid van de stedelijke regio's met een concentratie van topsectoren' wordt in de SVIR gemarkeerd als een nationaal belang.

In de SVIR is de ladder voor duurzame verstedelijking opgenomen. Deze ladder is per 1 oktober 2012 als motiveringseis in het Besluit ruimtelijke ordening (artikel 3.1.6, lid 2) opgenomen. Doel van de ladder voor duurzame verstedelijking is een goede ruimtelijke ordening door een optimale benutting van de ruimte in stedelijke gebieden. Hierbij dient de behoefte aan een stedelijke ontwikkeling te worden aangetoond.

In de SVIR wordt een totaalbeeld van het ruimtelijk- en mobiliteitsbeleid op rijksniveau gegeven. In het SVIR wordt bepaald welke kaderstellende uitspraken zodanig zijn geformuleerd dat deze bedoeld zijn om beperkingen te stellen aan de ruimtelijke besluitvormingsmogelijkheden op lokaal niveau. Het Barro bevestigt in juridische zin die kaderstellende uitspraken.

Omgevingsvisie Gelderland

Algemeen

De provincie Gelderland heeft een nieuwe integraal provinciaal beleidsplan, de Omgevingsvisie Gelderland. Provinciale Staten van Gelderland heeft de Omgevingsvisie op 9 juli 2014 vastgesteld.

In de Omgevingsvisie heeft de provincie twee doelen gedefinieerd die de rol en kerntaken van de provincie als middenbestuur benadrukken. De doelen zijn:

• een duurzame economische structuurversterking,
• het borgen van de kwaliteit en de veiligheid van onze leefomgeving.

Regio Arnhem Nijmegen

Regio Arnhem Nijmegen wordt gekenmerkt door:

• het grootste stedelijke netwerk van Oost-Nederland;
• hoge kwaliteit van het voorzieningenniveau;
• kennisinstellingen: universiteit en hogescholen;
• de strategische ligging halverwege de Randstad en het Ruhrgebied;
• economische kracht: brede basis en topsectoren;
• goede bereikbaarheid over weg, water en spoor;
• de combinatie van stedelijke kwaliteiten en een mooie natuurlijke omgeving.

De kwaliteiten van de regio bepalen in belangrijke mate de ontwikkelingsmogelijkheden en daarmee ook de concurrentiepositie van Gelderland in internationaal en nationaal verband. De innovatieve kwaliteiten bepalen de potenties van de regio.

Omgevingsverordening Gelderland

De provincie beschikt over een palet van instrumenten waarmee zij haar ambities realiseert. De verordening wordt ingezet voor die onderwerpen waarvoor de provincie eraan hecht dat de doorwerking van het beleid van de Omgevingsvisie juridisch gewaarborgd is. De verordening voorziet ten opzichte van de Omgevingsvisie niet in nieuw beleid en is daarmee dus beleidsneutraal. De inzet van de verordening als juridisch instrument om de doorwerking van het provinciaal beleid af te dwingen is beperkt tot die onderdelen van het beleid waarvoor de inzet van algemene regels noodzakelijk is om provinciale belangen veilig te stellen of om uitvoering te geven aan wettelijke verplichtingen.

Toetsing van het facetbestemmingsplan aan het rijks- en provinciaal beleid

Op rijks- en provinciaal niveau is sprake van beleid en regelgeving om waardevolle natuurgebieden en groenstructuren te beschermen. Deze gebieden zijn opgenomen binnen de begrenzing van Natura 2000-gebieden of het Nederlands Natuurnetwerk (NNN). De in het plangebied betreffende groengebieden en -structuren zijn niet als zodanig aangemerkt en betreft overwegend stedelijk groen. Op rijks- en provinciaal niveau is ten aanzien van dit type groen geen beleid of regelgeving vastgesteld, inhoudende dat in geval van waardevol groen op gemeentelijk niveau bescherming dient te worden geboden. Met voorliggend facetbestemmingsplan wordt hier invulling aangegeven. Resumerend wordt gesteld dat voorliggend plan geen rijks- of provinciale belangen raakt en dat er geen sprake is van enige vorm van belemmeringen met betrekking tot de doelen van het Rijk en de provincie Gelderland. Tot slot wordt opgemerkt dat gelet op de aard van dit plan van een nieuwe stedelijke ontwikkeling geen sprake is. De Ladder voor duurzame verstedelijking hoeft dan ook niet doorlopen te worden. Geconcludeerd wordt dat het rijks- en provinciaal beleid geen belemmering vormt voor voorliggend facetbestemmingsplan.

2.2.2 Gemeentelijk beleid     

Structuurvisie Arnhem 2020 - 2040

Algemeen

Het gebruik van de ruimte in een stad verandert voortdurend. De gemeentelijke structuurvisie is een belangrijk kader voor het beoordelen en entameren van ruimtelijke initiatieven en plannen in de stad. In december 2012 is de Structuurvisie Arnhem 2020 met doorkijk 2040 vastgesteld door de gemeenteraad.

De structuurvisie benoemt de belangrijkste principes voor het ruimtelijk ontwikkelingsperspectief van de stad en geeft een uitwerking van dit perspectief zowel naar een aantal thema's als naar gebieden in de stad, de zogenaamde 'koersgebieden'. In de Structuurvisie wordt ook expliciet ingegaan op groen en ecologie (groen-blauwe raamwerk). Hierna wordt dit onderdeel nader toegelicht.

Groen-blauwe raamwerk

Arnhem is 'Groen, Groener, Groenst' door bewuste keuzen van ruim een eeuw geleden. In 1886 en 1890 koos het gemeentebestuur er voor een groot deel van de gemeentelijke begroting te besteden aan de verwerving van de landgoederen Klarenbeek en Sonsbeek. Waardecreatie en gebiedsontwikkeling bij uitstek: zo werden de randen van landgoed Sonsbeek omgezet in aantrekkelijke woonmilieus -de Burgemeesterswijk, Transvaalbuurt, Sonsbeekkwartier- en werd de kern van het landgoed veiliggesteld als stadspark. Bij landgoed Klarenbeek werd eenzelfde lijn gevolgd. De investeringen van toen zijn diepte-investeringen gebleken. Het groen-blauwe raamwerk bepaalt nog steeds het gezicht van de stad en de aantrekkelijkheid van uiteenlopende woon- en recreatiemilieus. In figuur 2.1 is het groen-blauwe raamwerk weergegeven.

Figuur 2.1 Uitsnede Groen - blauw raamwerk uit Structuurvisie Arnhem 2020-2040

Ten aanzien van dit plan zijn met name de 'Kern' en de 'Bomenhoofdstructuur' van belang.

Kern

De historische kern van Arnhem ligt als compact stedelijk weefsel, begrensd door groene singels, op het raakvlak van de overige landschappelijke zones. Ze is verankerd door de beken, singels en een radiaal stratenpatroon in een groene omgeving. De continue structuur van de singels is echter op diverse plekken onderbroken en niet aangehecht op de kade. De gebouwde omgeving vormt voor specifieke soorten een leefgebied. Gierzwaluw en huismus zijn bekende soorten die gebonden zijn aan gebouwen. Ook muurvegetaties horen hiertoe.

Bomenhoofdstructuur

De bomenhoofdstructuur in de vorm van begeleidende beplanting van 'dragende' lanen en wegen in het stedelijk weefsel is een belangrijke laag in de groenstructuur van de stad, en strekt zich over meerdere landschappelijke zones uit (zie figuur 2.2). Fraai beplante lanen bieden orientatie in de stad en kwaliteit aan de openbare ruimte. Ze markeren belangrijke verbindingen in de ruimtelijke hoofdstructuur van de stad zoals de radialen. De radialen vormen de stadsentrees met een kenmerkend verloop in het profiel: van weg door het landschap tot laan met statige bebouwing in het groen naar hoogstedelijke inrichting. De laanstructuren van de Schelmseweg en de Koningsweg vormen oostwest gerichte verbindingen tussen de radialen. De infrastructuur van de 20e eeuw met begeleidende beplanting bepaalt in de poldergebieden sterk het beeld. Waar de stadslanen en .wegen meer landschappelijk zijn ingebed, kan de boombeplanting op het landschap reageren. De bomenstructuur langs radialen en entreeroutes is echter op veel plaatsen nog onderbroken, en de landschappelijke waarde langs de lanen is nog onvoldoende.

Lanen zijn belangrijke geleidende elementen met name voor vleermuizen. Afhankelijk van ouderdom en plaats in de stad kunnen ze ook een belangrijke verblijfplaats zijn voor vogels.

Figuur 2.2 Uitsnede bomenhoofdstructuur

Groenplan Arnhem 2004 – 2007 / 2015

Met het groenplan 2004-2007/2015 streeft de gemeente Arnhem ernaar om de landschappelijke, cultuurhistorische en ecologische waarden van het groen, door versterking en zonering, optimaal tot hun recht te laten komen, waarbij voldoende ruimte voor gebruikswens moet zijn. De ontwikkelingsinitiatieven en het beheer in en om de stad worden afgestemd op dat streefbeeld. Voor de hele stad is het structureel groen, het flexibel groen en de structurerende bomenlanen geïnventariseerd. Daarnaast zijn per gebied acties benoemd die noodzakelijk zijn om het gewenste groene beeld te realiseren. In figuur 2.3 is een uitsnede van het Groenplan opgenomen.

Figuur 2.3 Uitsnede Groenplan Arnhem

Toetsing van het facetbestemmingsplan aan het gemeentelijk beleid

In het kader van de gemeentelijke structuurvisie en het groenplan heeft een uitgebreide inventarisatie en analyse plaatsgevonden van de bestaande groenstructuren. Hierbij zijn de bestaande groengebieden en -structuren gewaardeerd en zijn mogelijke maatregelen genoemd ter versterking van het groen. Met het aanpassen van de APV, onderdeel kapvergunning is voor een aanmerkelijk deel van de waardevolle groengebieden en -structuren het beschermingskader voor het kappen komen te vervallen. Inhoudende dat op veel plekken momenteel geen vergunning benodigd is voor het kappen van een boom. Dit wordt vanuit landschappelijk als ecologisch oogpunt onwenselijk geacht. Met voorliggend facetbestemmingsplan worden deze witte vlekken voorzien van een passende dubbelbestemming waarmee de gorengebieden en -structuren worden beschermd en voor het kappen van bomen en het aantasten van landschappelijke waarden een vergunning benodigd is.

4.2.1 Inleidende regels     

Hoofdstuk 1 bevat de inleidende regels. Deze regels gelden voor het gehele plangebied en bevatten:

1. Artikel 1 Begrippen
   
   In dit artikel zijn definities van de in de regels gebruikte begrippen opgenomen, voor een eenduidige interpretatie van deze begrippen.
2. Artikel 2 Wijze van meten
   
   Dit artikel beschrijft hoe voorkomende eisen betreffende de maatvoering begrepen moeten worden.

4.2.2 Bestemmingsregels     

Hoofdstuk 2 van de regels bevat de juridische vertaling van de verschillende bestemmingen die voorkomen in het plangebied. Voor ieder gebied op de plankaart is de bestemming aangegeven.

Deze bestemmingen zijn in de regels onderverdeeld in o.a.:

1. Bestemmingsomschrijving:
2. Nadere eisen:
3. Specifieke gebruiksregels:
4. Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden

In paragraaf 4.3 worden de verschillende bestemmingen toegelicht en wordt ook per bestemming aangegeven waarom voor bepaalde gronden voor deze is gekozen. Daarnaast wordt, indien gekozen wordt af te wijken van de bestemming uit het geldende bestemmingsplan, aangeven waarom daarvoor is gekozen.

4.2.3 Algemene regels     

Hoofdstuk 3 bevat de algemene regels. Deze regels gelden voor het gehele plangebied. Dit hoofdstuk is opgebouwd uit:

1. Artikel 6 Anti-dubbeltelregel
   
   Deze regel bepaalt dat er niet twee keer voor eenzelfde locatie een bouwplan kan worden ingediend.

4.2.4 Overgangs- en slotbepalingen     

In hoofdstuk 4 staan de overgangs- en slotbepalingen. In de overgangsbepalingen is aangegeven wat de juridische consequenties zijn van bestaande situaties die in strijd zijn met dit bestemmingsplan.

4.3.1 Algemeen     

Kenmerk van de Nederlandse ruimtelijke ordeningsregelgeving is dat er uitgegaan wordt van toelatingsplanologie. Een bestemmingsplan geeft aan welke functies waar zijn toegestaan en welke bebouwing opgericht mag worden. Bij het opstellen van dit bestemmingsplan zijn keuzes gemaakt over welke functies waar mogelijk worden gemaakt en is gekeken welke bebouwing stedenbouwkundig toegestaan kan worden. De bestaande situatie is hierbij het uitgangspunt.

Het is noodzakelijk dat het bestemmingsplan een compleet inzicht biedt in de bouw- en gebruiksmogelijkheden binnen het betreffende plangebied. Het bestemmingsplan is het juridische toetsingskader dat bindend is voor de burger en overheid en geeft aan wat de gewenste planologische situatie voor het plangebied is. Deze situatie kan gaandeweg de planperiode wijzigen, bijvoorbeeld door veranderd stedenbouwkundig inzicht, functiewijziging veranderingen in gebruik. Ook ruimtelijke ontwikkelingen en vernieuwing van o.a. ruimtelijk, economisch, verkeerskundig en milieubeleid dragen bij aan de veroudering van geldende bestemmingsplannen.

Om recht te doen aan een goede ruimtelijke ordening binnen het plangebied wordt daarom aangegeven in welke situaties de bestemming wordt gekozen gelijk aan de oude bestemming (na strijdige situatie te hebben gewraakt) en in welke situaties een nieuwe bestemming wordt gegeven (positief bestemmen), waarmee de strijdige situatie wordt gelegaliseerd. Daarnaast wordt, indien van toepassing, aangegeven wanneer een strijdige situatie onder het overgangsrecht wordt gebracht.

In deze paragraaf worden de keuzes die zijn gemaakt nader onderbouwd. Hierbij zullen de bestemmingen in dezelfde volgorde als in de regels worden behandeld.

4.3.2 Bestemmingen     

Er is gekozen om aan de vigerende bestemmingsplannen twee dubbelbestemmingen toe te voegen:

1. Artikel 3 Waarde - Landschap - 1
2. Artikel 4 Waarde - Landschap - 2

Hieronder worden beide bestemmingen toegelicht.

Waarde - Landschap - 1

Deze dubbelbestemming geldt voor gebieden die nu onvoldoende bestemd zijn. Bijvoorbeeld voor de belangrijke groenstucturen in de wijk De Laar geldt dat deze op dit moment uitsluitend een groenbestemming hebben. Dat betekent dat er geen omgevingsvergunning voor aanleg geldt en dat voor het kappen van bomen geen vergunning nodig is. Ook voor andere werken en werkzaamheden is geen omgevingsvergunning noodzakelijk. Vanwege het belang voor de wijk van deze groenzones gaat voor deze gebieden de dubbelbestemming 'Waarde - Landschap - 1' gelden.

De voor Waarde - Landschap - 1 aangewezen gronden zijn, behalve voor de daar voorkomende bestemmingen, mede bestemd voor behoud, het herstel en de versterking van de op deze gronden voorkomende dan wel daaraan eigen landschappelijke-, ecologische-, cultuurhistorische- en natuurwaarden. In deze dubbelbestemming is een uitgebreide lijst opgenomen van werken en werkzaamheden waarvoor een omgevingsvergunning noodzakelijk is. Werkzaamheden die vallen onder normaal onderhoud, gebruik en beheer zijn uitgezonderd van de vergunningplicht. Dat betekent dat normale beheerwerkzaamheden gewoon uitgevoerd kunnen worden. Alleen voor (grootschalige) herinrichtingen is een omgevingsvergunning noodzakelijk.

Waarde - Landschap - 2

Met de dubbelbestemming 'Waarde - Landschap - 2' worden de structurerende bomenlanen bestemd. Middels een omgevingsvergunning voor aanleg is het verboden om zonder of in afwijking van een vergunning van burgemeester en wethouders houtgewassen te vellen, te rooien of te beschadigen. Hier geldt ook datt normaal onderhoud, gebruik en beheer is uitgezonderd.

Alle andere in de geldende (bestemmings)plannen voorkomende bestemmingen en artikelen zijn in Artikel 5 onverkort van toepassing verklaard. De onderliggende bestemmingen in de vigerende bestemmingsplannen blijven hierdoor in stand. Qua volgorde gaan dubbelbestemmingen echter voor op voorkomende basisbestemming(en).

1.1 Aanduiding     

Een geometrisch bepaald vlak of figuur, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de regels regels worden gesteld ten aanzien van het gebruik of het bebouwen van deze gronden.

1.2 Aanduidingsgrens     

De grens van een aanduiding indien het een vlak betreft.

1.3 Plan:     

Het bestemmingsplan Facetplan groen en bomen met identificatienummer NL.IMRO.0202.903-0301 van de gemeente Arnhem.

1.4 Bestemmingsplan     

De geometrisch bepaalde planobjecten met de bijbehorende regels.

1.5 Bestemmingsvlak     

Een geometrisch bepaald vlak met eenzelfde bestemming.

1.6 Bestemmingsgrens     

De grens van een bestemmingsvlak.

1.7 Bouwen     

Het plaatsen, het geheel of gedeeltelijk oprichten, vernieuwen of veranderen en het vergroten van een bouwwerk.

1.8 Bouwwerk     

Elke constructie van enige omvang van hout, steen, metaal of ander materiaal, die hetzij direct hetzij indirect met de grond is verbonden, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond.

1.9 Gebouw     

elk bouwwerk, dat een voor mensen toegankelijke, overdekte, geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt.

1.10 Maaiveld     

het afgewerkte terrein ter plaatse.

1.11 normaal onderhoud, gebruik en beheer     

Gebruik gericht op het in zodanige conditie houden van objecten of de terreingesteldheid dat het voortbestaan van deze objecten of de terreingesteldheid op ten minste het bestaande kwaliteitsniveau wordt gehouden. Onder normaal onderhoud, gebruik en beheer wordt ook dunning van beplanting begrepen.

1.12 Peil     

1. voor een gebouw, waarvan de hoofdtoegang onmiddellijk aan een weg of pad grenst: de hoogte van die weg of dat pad ter plaatse van de hoofdtoegang;
2. voor een gebouw, waarvan de hoofdtoegang niet direct aan de weg grenst: de hoogte van het afgewerkte terrein ter plaatse van de hoofdtoegang bij voltooiing van de bouw;
3. voor een ander bouwwerk: de hoogte van het afgewerkte terrein ter plaatse bij voltooiing van de bouw.

2.1 De inhoud van een bouwwerk     

Tussen de onderzijde van de begane grondvloer, de buitenzijde van de gevels (of het hart van de scheidsmuren) en de buitenzijde van daken en dakkapellen.

3.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor Waarde - Landschap - 1 aangewezen gronden zijn, behalve voor de daar voorkomende bestemmingen, mede bestemd voor behoud, het herstel en de versterking van de op deze gronden voorkomende dan wel daaraan eigen landschappelijke-, ecologische-, cultuurhistorische- en natuurwaarden.

3.2 Nadere eisen     

Burgemeester en wethouders kunnen ten aanzien van de situering van bouwwerken die mogen worden gebouwd op grond van de andere bestemming(en) nadere eisen stellen ter voorkoming van een onevenredige aantasting van de aanwezige landschappelijke waarden.

3.3 Specifieke gebruiksregels     

Onder gebruik van de gronden en opstallen in strijd met de bestemming wordt in elk geval begrepen:

1. het aanbrengen van recreatievoorzieningen, dan wel als standplaats voor onderkomens en stacaravans of voor enige andere vorm van kamperen;
2. het aanbrengen van afbeeldingen of tekens voor commerciële doeleinden;
3. het opslaan, lozen c.q. storten, als dan niet ten verkoop van onbruikbare dan wel aan hun oorspronkelijke gebruik onttrokken voorwerpen, materialen, stoffen, producten, voer- of vaartuigen of machines;
4. voor het racen en crossen met motorvoertuigen en bromfietsen.

3.4 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden     

4.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor Waarde - Landschap - 2 aangewezen gronden zijn, behalve voor de daar voorkomende bestemmingen, mede bestemd voor behoud, het herstel en de versterking van de op deze gronden voorkomende bomen die onderdeel uitmaken van een structurerende bomenlaan.

4.2 Nadere eisen     

Burgemeester en wethouders kunnen ten aanzien van de situering van bouwwerken die mogen worden gebouwd op grond van de andere bestemming(en) nadere eisen stellen ter voorkoming van een onevenredige aantasting van de aanwezige bomen die onderdeel uitmaken van een structurerende bomenlaan.

4.3 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden     

7.1 Overgangsrecht bouwwerken     

7.2 Overgangsrecht gebruik